Ακόμη και εν μέσω οικονομικής κρίσης, η ανευθυνότητα αρμόδιων φορέων και η λεηλασία του δημόσιου χρήματος από τον ιδρώτα απλών ανθρώπων καλά κρατεί. «Σεισμό» προκάλεσε η αποκάλυψη της υπουργού και της υφυπουργού Υγείας, μετά την ενημέρωση που είχαν από τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών, κ. Χρήστο Πρωτόπαπα και άλλους αρμόδιους φορείς,
ότι 42 εκατ. ευρώ δαπανήθηκαν –κατά άλλους «κατακρεουργήθηκαν»– για την αποθήκευση και τη συντήρηση 40 τόνων πλάσματος αίματος, οι οποίοι, σημειωτέον, παραμένουν αναξιοποίητοι σε αποθήκες της Ολλανδίας! Σύμφωνα με διεθνείς διακρατικές συμφωνίες, μεταξύ χωρών της ΕΕ κάθε χρόνο γίνονται ανταλλαγές συγκεκριμένων ποσοτήτων αίματος που ορίζονται από διακρατικούς κανόνες, με βασικό στόχο την κλασματοποίησή του και την ταχεία αξιοποίησή του. Η χώρα μας όμως «παρέλειψε» να διενεργήσει τους απαραίτητους μοριακούς ελέγχους για την ενδεχόμενη ύπαρξη ιών στο πλάσμα, ενώ ταυτόχρονα απέστειλε για κλασματοποίηση πολύ μικρότερες ποσότητες από αυτές που προέβλεπε η συμφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες που υπεγράφη το 2001. Ως αποτέλεσμα, οι Ολλανδοί, μην μπορώντας να «αξιοποιήσουν» το ελληνικό αίμα, το οποίο συγκεντρώνεται συνήθως από φιλότιμους και ανυποψίαστους πολίτες, απέστειλαν πολύ λίγα φιαλίδια λευκωματίνης, με συνέπεια η Ελλάδα να εμφανίζει ακόμη μία φορά έλλειμμα και σοβαρές ελλείψεις σε νοσοκομειακά ιδρύματα και όχι μόνο. Όμως, επειδή η γενναιοδωρία μας είναι γνωστή τοις πάσι, τα έξοδα γι’ αυτή τη «δυσλειτουργία» ανήλθαν από το 2002 έως τις αρχές του 2009 σε 42.840.000, συν τα έξοδα για τη μεταφορά του, η οποία γίνεται σχεδόν πάντα από φορτηγά που τηρούν τους κανόνες ασφαλείας και είναι ειδικά εξοπλισμένα, με ταρίφα 80.000 έως 100.000 ευρώ, αλλά και για την αποθήκευσή του.
Το ευτράπελο, δε, είναι ότι, προκειμένου να καλυφθούν έστω και βασικές ανάγκες ασθενών όλα αυτά τα χρόνια μέχρι σήμερα, η χώρα μας συνεχίζει να εισάγει λευκωματίνη ακόμη και από την Ελβετία, με τιμές που αγγίζουν το διπλάσιο αυτών που ορίζουν οι συμβάσεις. Θυμίζουν τα επιτόκια με τα οποία παίρνουμε δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάνοντας πολλούς να αναρωτιούνται για το τι κρύβεται πίσω από την εγκληματική αυτή αμέλεια, όπως και για το πού εμπλέκονται συμφέροντα πολυεθνικών εταιρειών, όπως η Clb-Sanguin, στις αποθήκες της οποίας έχουν σαπίσει μέχρι στιγμής 25 τόνοι πλάσματος αίματος από το 2004 έως το 2008, σύμφωνα με καταγγελίες. Αυτή τη στιγμή έχει διαταχθεί από το υπουργείο Υγείας ενδελεχής έρευνα, η οποία στοχεύει –και οφείλει– να δώσει απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:
Γιατί, ενώ υπάρχει σύμβαση από το 2001 και στέλνουμε πλάσμα στην Ολλανδία για κλασματοποίηση, καταβάλλοντας μεταφορικά, τέλη αποθήκευσης, κλασματοποίησης κ.λπ., παραλάβαμε λευκωματίνη μόνον τρεις φορές, το 2003, το 2005 και το 2008, και όχι για όλη την ποσότητα πλάσματος που αποστείλαμε;
Γιατί, ενώ στις 11 Αυγούστου 2006 ειδοποιείται εγγράφως το ΕΚΠΠΑ (Εθνικό Κέντρο Παραγώγων Αίματος), διεύθυνση του ΕΚΕΑ, από την Clb-Sanguin ότι δεν θα συνεχίσει την κλασματοποίηση του πλάσματος χωρίς τη συνθήκη του ελέγχου και για τους πέντε ιούς, δεν υπήρξε νομική αντίδραση ούτε καν με τη μορφή της διερεύνησης εάν ορθώς το απαιτούν ή όχι;
Γιατί, πέραν της νομικής αδράνειας στο έγγραφο αυτό, δεν σταματήσαμε να αποστέλλουμε πλάσμα τα επόμενα έτη έως και το 2008, μολονότι γνωστοποιήθηκε ότι δεν θα το κλασματοποιούσαν σε περίπτωση μη πρόσθετων ελέγχων;
Εγκαταστάσεις στην Ελλάδα
Αξίζει να αναφέρουμε πως όλα αυτά θα είχαν αποφευχθεί εάν τα 11.849.478 ευρώ, που πλήρωσαν οι αθώοι φορολογούμενοι πολίτες για την κατασκευή άρτιων τεχνολογικά εγκαταστάσεων στην περιοχή των Θρακομακεδόνων του Κέντρου Κλασματοποίησης Πλάσματος, δεν πήγαιναν για ακόμη μία φορά υπέρ πίστεως και πατρίδος.
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών Χρήστος Πρωτόπαπας, η υπογραφή της σύμβασης μεταξύ της ΔΕΠΑΝΟΜ και της κατασκευάστριας εταιρείας του έργου INSO VERDOT έγινε τον Ιανουάριο του 1999. Αφορούσε την ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων έκτασης 6.000 τ.μ., στις οποίες θα στεγάζονταν το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και το περίφημο Κέντρο Κλασματοποίησης Πλάσματος. Η εντολή για την έναρξη των εργασιών σε έκταση 55 στρεμμάτων δόθηκε τον Απρίλιο του 2000, αλλά οι εργασίες άρχισαν τελικά 15 μήνες αργότερα. «Η σύμβαση με την κατασκευάστρια εταιρεία προέβλεπε ότι η ολοκλήρωση των εργασιών θα γινόταν έως τις 30 Αυγούστου 2002, ενώ έως τις 30 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους θα έπρεπε το Δημόσιο να έχει φροντίσει για την ηλεκτροδότηση του έργου και την ανάθεση της εκπαίδευσης του προσωπικού από την κατασκευάστρια εταιρεία», επισημαίνει ο κ. Πρωτόπαπας. Ωστόσο, στις 3 Ιουνίου 2003 ο εργολάβος υπέβαλε δήλωση διακοπής των εργασιών λόγω μη ηλεκτροδότησης του έργου από το Δημόσιο και μη διάθεσης του αναγκαίου προσωπικού. Ταυτόχρονα, κατέθεσε αίτηση προσφυγής εναντίον της ΔΕΠΑΝΟΜ, ζητώντας αποζημίωση 5,5 εκατ. ευρώ, λόγω καθυστέρησης εφαρμογής της σύμβασης. Το σίριαλ με το Κέντρο Κλασματοποίησης Πλάσματος μοιάζει να μην έχει τέλος, καθώς στις 26 Μαρτίου 2004 ο εργολάβος υπέβαλε αίτηση διακοπής της εργολαβίας και τον Ιούλιο του ίδιου έτους, με παρέμβαση του τότε υπουργού Υγείας Νικήτα Κακλαμάνη, δόθηκε εντολή για την έναρξη εργασιών ηλεκτροδότησης του έργου. Λίγους μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 2005, ο κ. Κακλαμάνης έδωσε στη ΔΕΠΑΝΟΜ εντολή αποπεράτωσης του έργου, ενώ, έπειτα από διαπραγμάτευση, καταβλήθηκε στον εργολάβο αποζημίωση 2.450.000 ευρώ αντί 5.500.000. «Το ρεύμα δόθηκε και το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας άρχισε να υπολειτουργεί στις σύγχρονες εγκαταστάσεις, αλλά το Κέντρο Κλασματοποίησης Πλάσματος έμεινε κλειστό. Στις αρχές του 2006 εγκαινιάστηκε από τον κ. Κακλαμάνη, αλλά δεν λειτούργησε ποτέ. Φαίνεται ότι οι αρμόδιοι δεν βρήκαν ποτέ το αναγκαίο προσωπικό για το εκπαιδεύσουν, ενώ δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες ποσότητες πλάσματος για την κερδοφόρα λειτουργία του», τονίζει ο κ. Πρωτόπαπας.
Ανοιχτή επιστολή
Σε ανοιχτή επιστολή του ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών δηλώνει έτοιμος να προσφύγει στη Δικαιοσύνη για το σκάνδαλο με το πλάσμα αίματος, ενώ τονίζει ότι η προχθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας δεν αποτυπώνει την πραγματική διάσταση του θέματος, που αφορά εγκληματικές αμέλειες υπηρεσιακών παραγόντων και πολιτικών προσώπων από το 2002 έως σήμερα. Η διευθύντρια του τμήματος Αιμοδοσίας του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης κυρία Γεωργία Παπαϊωάννου εξηγεί ότι από μία μονάδα αίματος παίρνουμε 300 γραμμάρια πλάσματος. «Αυτό είτε το χρησιμοποιούμε όλο είτε το στέλνουμε στο Εθνικό Κέντρο Παρασκευής Παραγώγων Αίματος, για να αποσταλεί στη συνέχεια στο εξωτερικό, προκειμένου να γίνει κλασματοποίηση και να παραχθεί η λευκωματίνη, που χρησιμοποιείται σε εγκαυματίες και σε άτομα με καχεξία». Όπως αναφέρει η ίδια, το πλάσμα αίματος είναι ασφαλές στη χώρα μας, καθώς διενεργούνται τρεις έλεγχοι για ηπατίτιδα Β, C και για τον ιό HIV, βάσει των προδιαγραφών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, κάθε χώρα, με δική της πρωτοβουλία, ελέγχει το πλάσμα και για άλλους ιούς. Η Ελλάδα το ελέγχει και για σύφιλη και για τον ιό HTLV, που προκαλεί λευχαιμία. Σε άλλες χώρες κάνουν επιπλέον ελέγχους για ιούς που υπάρχουν μόνο στη χώρα τους. Για την Ολλανδία αυτός είναι η ηπατίτιδα Α, η οποία δεν εμφανίζεται στη χώρα μας. «Συνεπώς, όλα αυτά τα χρόνια οι Ολλανδοί δεν έκαναν τη δουλειά τους όχι γιατί εμείς δεν είχαμε ελέγξει το πλάσμα, αλλά γιατί δεν το είχαμε ελέγξει για ιούς που δεν υπάρχουν καν στη χώρα μας, παρά μόνο στη δική τους. Δυστυχώς, κανένα υπουργείο δεν έριξε τα μάτια του στην υπόθεση αυτή, ενώ, όπως φαίνεται, ούτε η αρμόδια Επιτροπή Αιμοδοσίας του υπουργείου ενημέρωσε για το θέμα. Αν είχε συμβεί αυτό, θα μπορούσαμε να είχαμε απευθυνθεί σε άλλη χώρα για κλασματοποίηση ή καλύτερα να είχε λειτουργήσει το δικό μας Κέντρο Κλασματοποίησης Πλάσματος», λέει η κυρία Παπαϊωάννου. Το θέμα βέβαια είχε απασχολήσει και τη Βουλή, καθώς πρόσφατα ο βουλευτής Α’ Πειραιά και Νήσων Μαν. Μπετενιώτης κατέθεσε ερώτηση προς την κυρία υπουργό:
«Παρακαλείται η κυρία υπουργός για την κατάθεση των εγγράφων:
α. Την απόφαση με την οποία φορέας με σωματειακή νομική μορφή έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί μέσα σε δημόσια υπηρεσία του υπουργείου Υγείας (ΕΚΕΑ).
β. Τις αποφάσεις με τις οποίες έχουν επιχορηγηθεί, την τελευταία πενταετία, Ομοσπονδίες, Σωματεία, Αστικές μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, Ιδρύματα που έχουν σκοπό τη στήριξη της εθελοντικής αιμοδοσίας.
γ. Τις εκθέσεις με τις οποίες έχει κριθεί ότι οι επιχορηγήσεις αυτές έχουν διατεθεί σύμφωνα με το πνεύμα και την έννοια της χρηστής διαχείρισης και ηθικής διακυβέρνησης.
δ. Τις εκθέσεις για τα αποτελέσματα της δραστηριότητας όλων αυτών των φορέων που λειτουργούν για τη διάδοση της εθελοντικής αιμοδοσίας».
Απώλεια μονάδων αίματος
«Αγκάθι», όμως, συνεχίζει να αποτελεί για τη χώρα μας και η απώλεια 25.000 μονάδων αίματος ετησίως, λόγω κακής χρήσης και διαχείρισης. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στις φιάλες αίματος που εισάγουμε από την Ελβετία, προκειμένου να καλύψουμε τις ανάγκες αίματος στη χώρα μας και για τις οποίες πληρώνουμε τουλάχιστον 6.500.000 ευρώ ετησίως.
«Οι ποσότητες που αχρηστεύονται είτε έχουν λήξει, λόγω απροσεξίας και κακών χειρισμών, είτε ίσως να έχουν προσβληθεί από διάφορους ιούς σε ποσοστό 4%. Σημαντικό ρόλο στην αχρήστευση παίζει και το γεγονός ότι υπάρχουν εθελοντές αιμοδότες, οι οποίοι δεν συμπληρώνουν με ειλικρίνεια τη δήλωση που τους ζητείται πριν αιμοδοτήσουν, καθώς και η έλλειψη σωστής ενημέρωσης των πολιτών», εξηγεί ο κ. Πρωτόπαπας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι αναγκαίο να γίνει οικονομία στο αίμα, καθώς για την επεξεργασία μόνο μίας μονάδας αίματος από έναν αιμοδότη πληρώνουμε 700 ευρώ.
«Στη χώρα μας τρομάζουμε να αναπληρώσουμε τους αιμοδότες που φεύγουν λόγω ηλικίας. Επιπλέον, συχνά γίνονται επεμβάσεις και οι γιατροί και οι συγγενείς του ασθενούς αναζητούν εναγωνίως αίμα για το χειρουργείο. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 3-4 εταιρείες, οι οποίες διαθέτουν ένα μηχάνημα, το οποίο εξοικονομεί αίμα σε ποσοστό 75%. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, το μηχάνημα συνδέεται στον ασθενή και συλλέγει το αίμα που αυτός χάνει. Στη συνέχεια το φιλτράρει κι επιστρέφει το 75% καθαρό στον ασθενή», εξηγεί ο κ. Πρωτόπαπας.
Παράλληλα, αναφέρει ότι η Πολιτεία θα μπορούσε να προνοήσει για την προμήθεια αυτού του μηχανήματος, το οποίο διατίθεται δωρεάν, ενώ τα αναλώσιμά του κοστίζουν 350 ευρώ.
Προσφορά αίματος
Την ίδια στιγμή, η εικόνα της προσφοράς αίματος στη χώρα μας δεν είναι και τόσο ιδανική. Σύμφωνα με έρευνα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εθελοντών Αιμοδοτών Ελλάδος, σχεδόν 8 στους 10 Έλληνες παραδέχονται ότι δεν έχουν δώσει ποτέ αίμα στη ζωή τους είτε γιατί το αμέλησαν είτε γιατί δεν χρειάστηκε είτε γιατί δεν το θεωρούν απαραίτητο, ενώ δεν σκοπεύουν να το κάνουν ούτε στο μέλλον.
Εξάλλου, το 69% των πολιτών που έδωσαν αίμα τα τρία τελευταία χρόνια δηλώνουν ότι ο κύριος λόγος που το έκαναν ήταν για να βοηθήσουν κάποιο συγγενή ή φίλο που χρειάστηκε μετάγγιση αίματος ή εγχείρηση και όχι σε εθελοντική βάση. Βέβαια, δεν λείπουν κι αυτοί που το κάνουν για να πάρουν άδεια από τη… δουλειά τους.
«Είναι απαράδεκτο να δίνονται στους πολίτες κίνητρα και προνόμια, όπως άδειες, προκειμένου να προσφέρουν το αίμα τους. Η δωρεά αίματος είναι και πρέπει να παραμείνει εθελοντική. Επιπλέον, απαιτείται καλύτερη ενημέρωση και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των πολιτών στο ζήτημα αυτό», επισημαίνει ο κ. Πρωτόπαπας.
Δημοσίευση σχολίου