Γράφει ο Αλέξανδρος ΜασαβέταςΤο ότι θα αυξηθεί η διακοινοτική ένταση μεταξύ Τούρκων και Κούρδων και τα περιστατικά εθνοτικής βίας στην Τουρκία αποτέλεσε κοινή πρόβλεψη των περισσότερων παρατηρητών, μετά την απαγόρευση του κουρδικού «Κόμματος Δημοκρατικής Κοινωνίας» τον περασμένο Δεκέμβριο. Ωστόσο, από την έλευση του νέου έτους ως σήμερα έχουν σημειωθεί τέσσερα περιστατικά λιντσαρίσματος στην τουρκική επικράτεια. Φαίνεται ότι συνεχίζεται με έντονους ρυθμούς η «παράδοση» των τελευταίων δύο χρόνων, που σημαδεύτηκαν με εκρήξεις εθνοτικού και πολιτικού μίσους......
Δύο είναι οι «κλασσικές» περιπτώσεις λιντσαρίσματος. Η πρώτη λαμβάνει χώρα στην περιοχή του Πόντου και έχει χαρακτήρα «εθνικό». Σημειώνεται την εποχή της συγκομιδής των φουντουκιών, που αποτελούν το σημαντικότερο προϊόν της περιοχής. Τα φουντούκια αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα εξαγωγής της Τουρκίας στον τομέα των τροφίμων, με τη χώρα να αποδίδει τουλάχιστον το 70% της παγκόσμιας παραγωγής. Στα λιντσαρίσματα του Πόντου, τα θύματα είναι πάντα Κούρδοι εποχικοί εργάτες που έρχονται από τις νοτιανατολικές επαρχίες για να δουλέψουν στη συγκομιδή. Πολλές φορές δέχονται επιθέσεις στους δρόμους των πόλεων της περιοχής για το απλό γεγονός ότι μιλούν μεταξύ τους στην κουρδική. «Εδώ είναι Τουρκία, δε μπορείς να μιλάς κουρδικά», είναι μία συνήθης επωδός που σηματοδοτεί την έναρξη του λιντσαρίσματος.
Η δεύτερη είναι τα λιντσαρίσματα του Ραμαζανίου, όπου θύματα είναι όσοι δεν τηρούν την περίφημη νηστεία από την ανατολή ως τη δύση του ηλίου και την αποχή από το αλκοόλ. Αυτόκλητοι προστάτες της πίστεως επιτίθενται κατά όσων καπνίζουν, τρώνε ή πίνουν δημόσια, με αποτέλεσμα το Ραμαζάνι -ιδίως στην επαρχία και στις λαϊκές γειτονιές των μεγαλουπόλεων- να αποτελεί εποχή φόβου και αγωνίας για αλεβίτες, μη μουσουλμάνους, άθεους και όσους σουνίτες δε θέλουν να υποτάξουν την καθημερινότητά τους στα κελεύσματα της θρησκείας.
Οι Κούρδοι έχουν αποτελέσει τα τελευταία χρόνια θύματα λιντσαρίσματος σε πολλές περιοχές της Δυτικής Τουρκίας, ιδίως στις πόλεις του Αιγαίου, όπου τους έσπρωξε η οικονομική καθυστέρηση των κουρδικών επαρχιών. Ο όχλος επιτίθεται στους ίδιους, στα σπίτια, τα καταστήματα και τα αυτοκίνητά τους, ζητώντας «να φύγουν οι Κούρδοι από την περιοχή». Θύματα επιθέσεων έχουν καταστεί πολλές φορές και μέλη του απαγορευθέντος «Κόμματος Δημοκρατικής Τουρκίας». Ωστόσο, ο κύκλος των θυμάτων της «κοινωνικής οργής» είναι πολύ ευρύτερος. Το 2009 σημειώθηκαν δώδεκα περιστατικά λιντσαρίσματος, με θύματα όχι μόνο Κούρδους και ομάδες που θεωρήθηκαν «οπαδοί του ΡΚΚ», αλλά και αθίγγανους, αριστερούς, αλεβίτες, αντιρρησίες συνειδήσεως και ιερόδουλες. Δε λείπουν, δυστυχώς, οι περιπτώσεις που θύματα των επιθέσεων υποκύπτουν στα τραύματά τους.
Vigilantes ή όχλος ανδρών κρατώντας ξύλα και άλλα αντικείμενα «ηγείται» συνήθως των επιθέσεων κατά του προσώπου και της περιουσίας των θυμάτων, θυμίζοντας έντονα τα Σεπτεμβριανά του 1955 κατά των ομογενών και των άλλων μειονοτήτων της Πόλης. Πρόκειται για εκρήξεις κοινωνικής οργής και οι δράστες των λεηλασιών και των λιντσαρισμάτων που τις συνοδεύουν είναι πάντα άνδρες, πάντα Τούρκοι, πάντα σουνίτες μουσουλμάνοι και πάντα είτε δεξιών πολιτικών πεποιθήσεων είτε ισλαμιστές. Τα δε θύματα είναι αυτοί που την εκάστοτε στιγμή προσωποποιούν την εικόνα του «άλλου». Τα Άδανα, η Μερσίνα, η Προύσσα, η Σακάρυα, η Αδριανούπολη αλλά και ολόκληρη η Ανατολική Θράκη, το Αϊβαλί, το Μπαλίκεσιρ, η Τραπεζούντα, η Σαμψούντα έχουν αποτελέσει επίκεντρα επαίσχυντων επιθέσεων. Το πλέον θλιβερό είναι ότι σημειώνονται και λιντσαρίσματα εντός πανεπιστημιακών χώρων, με δράστες ακροδεξιούς φοιτητές. Ο όχλος δεν είναι πάντα όχλος αγραμμάτων...
Το πλέον θλιβερό, παραπονείται μέρος του τουρκικού τύπου, στις επιθέσεις αυτές είναι ότι οι κρατικές αρχές δεν παίρνουν το μέρος των θυμάτων, αλλά των επιτιθεμένων. Σε πολλές περιπτώσεις, αντί να συλληφθούν οι πρωτεργάτες των επιθέσεων συλλαμβάνονται τα θύματά τους -κάτι που ο φιλελεύθερος τύπος αποδίδει στις εθνικιστικές πεποιθήσεις και τις ισλαμιστικές συμπάθειες των περισσότερων αστυνομικών.
Πέρσι, το «Κουρδικό Άνοιγμα» της κυβέρνησης με τις εξαγγελίες μέτρων για την πολιτική λύση του Κουρδικού έδωσε αφορμή σε ακροδεξιές οργανώσεις να ξεκινήσουν καμπάνια λιντσαρισμάτων. Η αλυσίδα των επιθέσεων φέτος ξεκίνησε κάπως αναπάντεχα, με ένα πογκρόμ κατά των αθίγγανων σε χωριό της επαρχίας της Μαγνησίας. Όλα ξεκίνησαν με ένα καυγά σε καφενείο του χωριού το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, με αφορμή την απαγόρευση του καπνίσματος – που στην Τουρκία, σε αντίθεση με την Ελλάδα, τηρείται. Οι περιστάσεις του καυγά δεν έγιναν γνωστές, αλλά δεν αποτελούν και το ενδιαφέρον της υπόθεσης. Γεγονός παραμένει ότι εντός λίγων ωρών, οι Τούρκοι του χωριού επιτέθηκαν στα σπίτια και τα αυτοκίνητα των τσιγγάνων, αλλά και στους άνδρες της κοινότητας. «Φώναζαν: "Χτυπήστε τους τσιγγάνους"», δήλωσαν κάτοικοι της περιοχής που ανήκουν στην εθνοτική ομάδα. Αποτέλεσμα, οι τσιγγάνοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και την περιοχή. Οι τσιγγάνοι της Σμύρνης, όπου κατέφυγαν οι διωχθέντες της Μαγνησίας, διαδήλωσαν διαμαρτυρόμενοι για τις επιθέσεις.
Παράλληλα, στη Μερσίνα, που έχει έρθει στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια ως κέντρο εθνοτικών ταραχών και εθνικισμού, ένας μαθητικός καυγάς μεταξύ ενός Κούρδου και ενός Τούρκου μαθητή εξελίχθηκε σε σοβαρό καυγά. Ενεπλάκησαν οι γονείς των Τούρκων και Κούρδων μαθητών και το επεισόδιο έλαβε τέτοιες διαστάσεις, ώστε η αστυνομία να μη μπορεί να ελέγξει την κατάσταση. Χρειάστηκε να φτάσουν οι ειδικές δυνάμεις, προκειμένου να διασκορπισθεί ο όχλος.
Πέραν των επιθέσεων κατά των Κούρδων και των αθίγγανων, ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν τα λιντσαρίσματα αριστερών ακτιβιστών και φοιτητών σε όλη τη χώρα. Από την Πρωτοχρονιά έχουν σημειωθεί βίαια επεισόδια στην Αδριανούπολη, όπου ομάδα νεαρών αριστερών ακριβιστών προπηλακίστηκε από τον όχλο με την κατηγορία ότι «στήριζε το ΡΚΚ». Η αστυνομία συνέλαβε τους φοιτητές, αντί για τους επιτιθέμενους. Παρόμοια γεγονότα έλαβαν χώρα στην Άγκυρα, όπου η αστυνομία συνέλαβε αντιρρησίες συνειδήσεως που διαδήλωναν.
Το συμπέρασμα των περισσότερων αναλυτών είναι πως απέχουμε πολύ από την επίτευξη της κοινωνικής ειρήνης στην Τουρκία, και της εμπέδωσης του σεβασμού για τον «άλλο». Προς το παρόν, κυριαρχεί η τάση εύκολης στοχοποίησης ολόκληρων ομάδων.
Δημοσίευση σχολίου