δεδομένου ότι η Τουρκία, η οποία αποτελεί το μείζον πρόβλημα ασφάλειας για την Ελλάδα, επιδιώκει την ένταξή της στην Ένωση, κάτι για το οποίο η Ελλάδα (και η Κύπρος) έχουν λόγο.
Πρόκειται για μια στρατηγική επιλογή ορθή και προφανή για την πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, η οποία, ωστόσο, θα πρέπει να επανεξετάζεται ως προς το ακριβές περιεχόμενό της, ώστε να συμβαδίζει με τα εκάστοτε πολιτικά δεδομένα και την πορεία της θεσμικής πορείας της Ένωσης προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Η επικείμενη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας είναι σίγουρα μια εξέλιξη καίριας σημασίας γι’ αυτήν τη θεσμική πορεία, καθώς εισάγει μια σειρά από μεταρρυθμίσεις που θα βοηθήσουν την Ένωση των 27 να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα.
Από την άλλη πλευρά, η αργόσυρτη πορεία από το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα στη Λισαβόνα κατέδειξε τα όρια της πολιτικής ολοκλήρωσης της Ένωσης και απομάκρυνε, ίσως οριστικά, την προοπτική της συνταγματικής επανίδρυσής της πάνω σε ομοσπονδιακές βάσεις.
Εάν υπάρξει ποτέ η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, είναι μάλλον βέβαιο ότι δεν θα περιλαμβάνει όλα τα κράτη μέλη της σημερινής Ένωσης, η οποία δείχνει να εξελίσσεται όλο και περισσότερο πάνω στη βάση της διακυβερνητικής συνεργασίας μεταξύ κυρίαρχων κρατών, παρά στη βάση της διεθνικής ενοποίησης. Αυτή η μορφή ολοκλήρωσης μπορεί να οδηγήσει μελλοντικά σε επιμέρους σχήματα στενότερης συνεργασίας, στον τομέα της άμυνας, για παράδειγμα, κατά τα πρότυπα της ευρωζώνης και της Συνθήκης Σένγκεν, σχήματα, στα οποία η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να είναι πρόθυμη και ικανή να συμμετάσχει.
Μια ενδεχόμενη σταδιακή διαμόρφωση μιας παρόμοιας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων θα έδινε αυτομάτως και την απάντηση στο δίλημμα της ένταξης της Τουρκίας στην Ένωση. Δεδομένου ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις προβλέπεται να διαρκέσουν τουλάχιστον μια δεκαετία ακόμη, έχουν δε και επισήμως «ανοικτό τέλος», το γεγονός ότι οι σημερινές κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας είναι αντίθετες στην πλήρη ένταξη, δεν σημαίνει και πολλά πράγματα.
Σε βάθος χρόνου μια ούτως ή άλλως αλλαγμένη Τουρκία, είτε θα ενταχθεί, τελικά, σε μια Ένωση που δεν θα διαφέρει σημαντικά από τη σημερινή, είτε θα ενταχθεί στην εξωτερική τροχιά μιας Ένωσης πολλών ταχυτήτων, είτε, τέλος, θα κληθεί να αρκεστεί σε μια ειδική σχέση οικονομικής, κυρίως, φύσης.
Η ελληνική διπλωματία, χωρίς να απομακρύνεται από την ορθή επιλογή της στήριξης της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, όπως άλλωστε και όλων των γειτόνων της Ελλάδας, καλείται να υιοθετήσει μια ευελιξία κινήσεων που θα της επιτρέψει να εκμεταλλευθεί το όποιο από τα τρία αυτά ενδεχόμενα επικρατήσει τελικά, θέτοντας συγκεκριμένους και σαφείς όρους σε κάθε στάδιο της βήμα - βήμα ευρω-τουρκικής προσέγγισης και ανεξαρτήτως του τελικού της αποτελέσματος. Και ο χρόνος γι’ αυτό είναι τώρα, όχι σε δέκα χρόνια, όταν οι εξελίξεις θα έχουν αποκτήσει πλέον ένα μη αναστρέψιμο momentum.
Δημοσίευση σχολίου