Πόσα...ποιοτικά χαστούκια μπορεί να αντέξει κανείς μέσα σε διάστημα τριών μηνών; Από την «πόρτα» που έφαγε στο Ηρώδειο στην αρχή του θέρους ως το «άδειασμα» που υπέστη από τον υιό Χατζιδάκι
στο Φεστιβάλ Ξάνθης προς το τέλος του,η κύπρια αοιδός που πλασάρεται ως η απόλυτη ελληνίδα σταρ μετετράπη σε μαύρο πρόβατο της σοουμπίζ.Μήπως οι «Τσούλες» που τραγούδησε φταίνε γι΄
αυτόν της τον αποκλεισμό; Ή μήπως τελικά τώρα τελευταία είναι πολύ της μόδας στους καθώς πρέπει κύκλους να αφήνουν την Αννούλα έξω από τον χορό, όσα τραγούδια κι αν ξέρει;
«Μα είμαστε με τα καλά μας;Η Αλίκη Αντιγόνη; Από τα “θρανία” του σινεμά στη σκηνή της Επιδαύρου; Και από τον Σακελλάριο στον Σοφοκλή;» αναφωνούσαν οι απανταχού υπέρμαχοι της ποιότητας εν έτει 1990, όταν η εθνική μαςΒουγιουκλάκηετοιμαζόταν να εμφανιστεί στο αρχαίο θέατρο. Οι ίδιοι είχαν βάλει νερό στο κρασί τους, επιτρέποντάς της να υποδυθεί τη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Κωμωδία δηλαδή, κάτι στο οποίο την είχαμε συνηθίσει. Αλλά και τραγωδία; Ε όχι, αυτό πήγαινε πολύ! Από πού κι ως πού η ξανθομαλλούσα με το ναζιάρικο μουτράκι να τολμήσει να αγγίξει το μέγεθος της σοφόκλειας ηρωίδας, να κατανοήσει την αυτοθυσία μιας τέτοιας γυναίκας και σε τελική ανάλυση να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων;
Τα ολοσέλιδα «κατηγορώ», μπολιασμένα με αρκετές δόσεις ειρωνείας του τύπου«θα είναι τραγικό αν παίξει τραγωδία» , έδιναν κι έπαιρναν.
Από τους ελάχιστους υποστηρικτές της, ηΡοζίτα Σώκου, η οποία έγραψε τότε για την ανοχή που οφείλαμε να δείξουμε σε μια ηθοποιό η οποία μάς είχε χαρίσει στο παρελθόν τόσες ωραίες στιγμές:«Τι κι αν τραγούδησε το “νιάου,βρε γατούλα”;Ας είμαστε ανοιχτοί και μπορεί να μας εκπλήξει» κατέληγε, βάζοντας φιτιλιές στην εθνική σοβαροφάνεια. Λίγο καιρό αργότερα και εν όψει της πολυσυζητημένης πρεμιέρας, η Αλίκη πόζαρε για το εξώφυλλο του περιοδικού «Εικόνες». Κοιτάζοντάς μας και πάλι στα μάτια και πάντα μέσα από τον φακό, αυτή τη φορά όμως με δύο βασικά χαρακτηριστικά της να λείπουν: τα κατάξανθα μαλλιά είχαν καλυφθεί από ένα κατάμαυρο μαντίλι και το φωτεινό χαμόγελο είχε δώσει τη θέση του σε ένα θλιμμένο, ή έστω «σοβαρό» ύφος, λες και το συνόδευε η αόρατη λεζάντα «αφήστε με να παίξω στην Επίδαυρο».
Πολλά χρόνια μετά τον θάνατο της Αλίκης, το βαρύ φορτίο της εθνικής μας σταρ έμελλε να επωμιστεί ηΑννα Βίσση. Και κάπως έτσι, έχοντας τραγουδήσει άπειρα σουξεδάκια διά χειρός του πρώην συζύγου τηςΝίκου Καρβέλα, έχοντας βαλτώσει στη Γιουροβίζιον και έχοντας καταφέρει να ξαναβγεί στην επιφάνεια τραγουδώ ντας με το γνωστό φανατισμένο στυλ της το «Μπορείς απόψε να βγεις/ μ΄ όλες τις τσούλες της Γης», το καλοκαίρι του 2009 δεν ήταν και το πιο ηλιόλουστο της καριέρας της. Οσον αφορά τις ποιοτικές απόπειρές της τουλάχιστον.
Πόσο απάνθρωπο ήταν άραγε να μην αφήσουν την Αννα να τραγουδήσει στο Ηρώδειο για φιλανθρωπικό σκοπό; Και να οι αναλύσεις επί αναλύσεων για το τι χωράει και το τι περισσεύει στο ρωμαϊκό ωδείο. Και να και τα τηλεοπτικά παράθυραπου μπορεί να μην είχαν εφευρεθεί όταν η Αλίκη ήθελε να ντυθεί Αντιγόνη- να δίνουν και να παίρνουν τώρα που η Αννα θέλει να τραγουδήσει «κάτι άλλο».«Η θέση της είναι στα μπουζούκια»έλεγαν οι πιο σκληροπυρηνικοί, στη λογική τού «ας μην τα ισοπεδώνουμε όλα».«Επειδή η κοπέλα είναι από την Κύπρο και ξέρει καλά αγγλικά, θα μπορούσε να κάνει μια βραδιά αφιερωμένη στους Βeatles»είχε προτείνει η Δήμητρα Γαλάνη μιλώντας σε εκπομπή του Μega, εκπροσωπώντας τους πιο μετριοπαθείς, πλην όμως έντεχνους. Και σαν να μην έφτανε αυτό το εθνικό μας «Οχι» στη Βίσση που λίγο έλειψε να καθιερωθεί ως εθνική εορτή που θα συμβολίζει την απελευθέρωσή μας από τον φασισμό του σκυλάδικου, ήρθε να προστεθεί και ένα ακόμη, αυτή τη φορά διά στόματοςΓιώργου Χατζιδάκι : η συνύπαρξή της στο πρόγραμμα του φεστιβάλ με το Μουσικό Σύνολο «Μάνος Χατζιδάκις» στο πλαίσιο των Γιορτών της Παλιάς Ξάνθης απετέλεσε.... την αναγκαία και ικανή συνθήκη ώστε να ματαιωθεί η εμφάνιση του συνόλου (καθώς και του Μάριου Φραγκούλη που θα τραγουδούσε) στη συναυλία «Η εποχή της αγάπης»:«[...] δυστυχώς η χαρά μου (σ.σ. από τη συμμετοχή του συνόλου) γρήγορα μετατράπηκε σε απογοήτευση και θλίψη όταν είδα να συνδέεται η συναυλία μας και να παρουσιάζεται από κοινού με τη συναυλία της Αννας Βίσση (!), που, αν μη τι άλλο, δείχνει άγνοια, αλλά και έλλειψη ευαισθησίας σχετικά με το έργο του Μ. Χ. και τη θέση του στον ελληνικό πολιτισμό»υπογράμμιζε ο Γιώργος Χατζιδάκις σε επιστολή του προς τους διοργανωτές του φεστιβάλ, που κοινοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στον Τύπο.
Δύσκολα τα πράγματα. Και να μην έχεις μανία καταδίωξης, εύκολα μπορείς να αποκτήσεις. Ξαφνικά, για όλα φταίει η Αννα; Ξαφνικά, σε μια χώρα που μοιάζει να είναι ανεκτική σε όλους και σε όλα άρχισαν οι λίστες με τους ανεπιθύμητους; Οταν οΔιονύσης Σαββόπουλος έβγαλε τηνΚαλομοίραμέσα από τη γενέθλια τούρτα του στη συναυλία του στο Ηρώδειο, το έκανε «από άποψη», για να σχολιάσει ένα φαινόμενο των καιρών, όπως ήταν τα ριάλιτι. Οταν οι αλαλάζοντες φαν τουΒασίλη Παπακωνσταντίνου άρχισαν να βροντοφωνάζουν στον ίδιο χώρο«Τελεία και παύλα,Βασίλη είσαι κ...α!»ήταν γραφική πλην όμως αυθόρμητη έκφραση της ροκ κουλτούρας. Οταν ηΝάνα Μούσχουρη έπαιρνε τονΣάκη Ρουβάαπό το χέρι δίνοντάς του περισσότερη αξία και λάμψη απ΄ όση πραγματικά έχει, ήταν μια ιδιαιτερότητα μιας μεγάλης κυρίας του πενταγράμμου. Οταν ηΜαρινέλλα συνεργάστηκε με τονΑντώνη Ρέμο, ήταν μια άλλη ιδιαιτερότητα μιας άλλης μεγάλης κυρίας του πενταγράμμου. Οταν οΛάκης Λαζόπουλος φιλοξένησε στους «Δέκα μικρούς Μήτσους» τονΓιώργο Τσαλίκη ήταν ένα κλείσιμο του ματιού ενός έξυπνου ανθρώπου που αφουγκράζεται «αυτό που θέλει ο κόσμος». Οταν ηΑλκηστις Πρωτοψάλτητραγούδησε το «Θωμά, είσαι σπίτι;» ήταν ένα χαριτωμένο καπρίτσιο μιας φτασμένης τραγουδίστριας. Οταν οΜάνος Ελευθερίουχάρισε στίχους του στονΗλία Ψινάκηήταν ένα άλλο χαριτωμένο καπρίτσιο ενός άλλου φτασμένου δημιουργού.
Τώρα όμως τα πράγματα σοβάρεψαν. Ή, καλύτερα, φαίνονται σοβαρά. Διότι δεν ξέρουμε αν πραγματικά είναι. Στροφή 180 μοιρών στην ποιότητα; Επιχείρηση-«σκούπα»; Θα ακολουθήσουν και άλλοι τέτοιοι αποκλεισμοί ή η κατάσταση εκτονώθηκε στο πρόσωπο της Βίσση; Η κατρακύλα της ελληνικής δισκογραφίας πήρε σάρκα και οστά και το Ηρώδειο που στο παρελθόν έχει φιλοξενήσει αοιδούς όπως ο Ρέμος (τραγούδησε σε συναυλία για τους πυροπαθείς το 2007) ως δια μαγείας μετατρέπεται σε άβατον; Διότι, όσο ξεπερασμένη κι αν φαντάζει στα μάτια μας η Βίσση, όσο κακό αντίγραφο τηςΜαντόνα κι αν είναι ως πενηντάρα που κρατιέται καλά, οπότε δικαιούται να φοράει τα πάντα και να λέει ό,τι της κατέβει, πόσο υποκριτικό είναι να πανηγυρίζουμε που «έφαγε πόρτα»; Οταν η εξειδίκευση δεν υπάρχει στο ελληνικό λεξιλόγιο, ενώ η αρπαχτή ζει και βασιλεύει, όταν έχουμε αναγάγει τους Οnirama στους νέους Βeatles και τη Γιουροβίζιον σε ολυμπιακό άθλημα, ποιοι είναι εκείνοι που ορίζουν τα νέα στεγανά και κατεβάζουν την μπουκαπόρτα αφήνοντας τα «μιάσματα» εκτός;
στο Φεστιβάλ Ξάνθης προς το τέλος του,η κύπρια αοιδός που πλασάρεται ως η απόλυτη ελληνίδα σταρ μετετράπη σε μαύρο πρόβατο της σοουμπίζ.Μήπως οι «Τσούλες» που τραγούδησε φταίνε γι΄
αυτόν της τον αποκλεισμό; Ή μήπως τελικά τώρα τελευταία είναι πολύ της μόδας στους καθώς πρέπει κύκλους να αφήνουν την Αννούλα έξω από τον χορό, όσα τραγούδια κι αν ξέρει;
«Μα είμαστε με τα καλά μας;Η Αλίκη Αντιγόνη; Από τα “θρανία” του σινεμά στη σκηνή της Επιδαύρου; Και από τον Σακελλάριο στον Σοφοκλή;» αναφωνούσαν οι απανταχού υπέρμαχοι της ποιότητας εν έτει 1990, όταν η εθνική μαςΒουγιουκλάκηετοιμαζόταν να εμφανιστεί στο αρχαίο θέατρο. Οι ίδιοι είχαν βάλει νερό στο κρασί τους, επιτρέποντάς της να υποδυθεί τη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Κωμωδία δηλαδή, κάτι στο οποίο την είχαμε συνηθίσει. Αλλά και τραγωδία; Ε όχι, αυτό πήγαινε πολύ! Από πού κι ως πού η ξανθομαλλούσα με το ναζιάρικο μουτράκι να τολμήσει να αγγίξει το μέγεθος της σοφόκλειας ηρωίδας, να κατανοήσει την αυτοθυσία μιας τέτοιας γυναίκας και σε τελική ανάλυση να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων;
Τα ολοσέλιδα «κατηγορώ», μπολιασμένα με αρκετές δόσεις ειρωνείας του τύπου«θα είναι τραγικό αν παίξει τραγωδία» , έδιναν κι έπαιρναν.
Από τους ελάχιστους υποστηρικτές της, ηΡοζίτα Σώκου, η οποία έγραψε τότε για την ανοχή που οφείλαμε να δείξουμε σε μια ηθοποιό η οποία μάς είχε χαρίσει στο παρελθόν τόσες ωραίες στιγμές:«Τι κι αν τραγούδησε το “νιάου,βρε γατούλα”;Ας είμαστε ανοιχτοί και μπορεί να μας εκπλήξει» κατέληγε, βάζοντας φιτιλιές στην εθνική σοβαροφάνεια. Λίγο καιρό αργότερα και εν όψει της πολυσυζητημένης πρεμιέρας, η Αλίκη πόζαρε για το εξώφυλλο του περιοδικού «Εικόνες». Κοιτάζοντάς μας και πάλι στα μάτια και πάντα μέσα από τον φακό, αυτή τη φορά όμως με δύο βασικά χαρακτηριστικά της να λείπουν: τα κατάξανθα μαλλιά είχαν καλυφθεί από ένα κατάμαυρο μαντίλι και το φωτεινό χαμόγελο είχε δώσει τη θέση του σε ένα θλιμμένο, ή έστω «σοβαρό» ύφος, λες και το συνόδευε η αόρατη λεζάντα «αφήστε με να παίξω στην Επίδαυρο».
Πολλά χρόνια μετά τον θάνατο της Αλίκης, το βαρύ φορτίο της εθνικής μας σταρ έμελλε να επωμιστεί ηΑννα Βίσση. Και κάπως έτσι, έχοντας τραγουδήσει άπειρα σουξεδάκια διά χειρός του πρώην συζύγου τηςΝίκου Καρβέλα, έχοντας βαλτώσει στη Γιουροβίζιον και έχοντας καταφέρει να ξαναβγεί στην επιφάνεια τραγουδώ ντας με το γνωστό φανατισμένο στυλ της το «Μπορείς απόψε να βγεις/ μ΄ όλες τις τσούλες της Γης», το καλοκαίρι του 2009 δεν ήταν και το πιο ηλιόλουστο της καριέρας της. Οσον αφορά τις ποιοτικές απόπειρές της τουλάχιστον.
Πόσο απάνθρωπο ήταν άραγε να μην αφήσουν την Αννα να τραγουδήσει στο Ηρώδειο για φιλανθρωπικό σκοπό; Και να οι αναλύσεις επί αναλύσεων για το τι χωράει και το τι περισσεύει στο ρωμαϊκό ωδείο. Και να και τα τηλεοπτικά παράθυραπου μπορεί να μην είχαν εφευρεθεί όταν η Αλίκη ήθελε να ντυθεί Αντιγόνη- να δίνουν και να παίρνουν τώρα που η Αννα θέλει να τραγουδήσει «κάτι άλλο».«Η θέση της είναι στα μπουζούκια»έλεγαν οι πιο σκληροπυρηνικοί, στη λογική τού «ας μην τα ισοπεδώνουμε όλα».«Επειδή η κοπέλα είναι από την Κύπρο και ξέρει καλά αγγλικά, θα μπορούσε να κάνει μια βραδιά αφιερωμένη στους Βeatles»είχε προτείνει η Δήμητρα Γαλάνη μιλώντας σε εκπομπή του Μega, εκπροσωπώντας τους πιο μετριοπαθείς, πλην όμως έντεχνους. Και σαν να μην έφτανε αυτό το εθνικό μας «Οχι» στη Βίσση που λίγο έλειψε να καθιερωθεί ως εθνική εορτή που θα συμβολίζει την απελευθέρωσή μας από τον φασισμό του σκυλάδικου, ήρθε να προστεθεί και ένα ακόμη, αυτή τη φορά διά στόματοςΓιώργου Χατζιδάκι : η συνύπαρξή της στο πρόγραμμα του φεστιβάλ με το Μουσικό Σύνολο «Μάνος Χατζιδάκις» στο πλαίσιο των Γιορτών της Παλιάς Ξάνθης απετέλεσε.... την αναγκαία και ικανή συνθήκη ώστε να ματαιωθεί η εμφάνιση του συνόλου (καθώς και του Μάριου Φραγκούλη που θα τραγουδούσε) στη συναυλία «Η εποχή της αγάπης»:«[...] δυστυχώς η χαρά μου (σ.σ. από τη συμμετοχή του συνόλου) γρήγορα μετατράπηκε σε απογοήτευση και θλίψη όταν είδα να συνδέεται η συναυλία μας και να παρουσιάζεται από κοινού με τη συναυλία της Αννας Βίσση (!), που, αν μη τι άλλο, δείχνει άγνοια, αλλά και έλλειψη ευαισθησίας σχετικά με το έργο του Μ. Χ. και τη θέση του στον ελληνικό πολιτισμό»υπογράμμιζε ο Γιώργος Χατζιδάκις σε επιστολή του προς τους διοργανωτές του φεστιβάλ, που κοινοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στον Τύπο.
Δύσκολα τα πράγματα. Και να μην έχεις μανία καταδίωξης, εύκολα μπορείς να αποκτήσεις. Ξαφνικά, για όλα φταίει η Αννα; Ξαφνικά, σε μια χώρα που μοιάζει να είναι ανεκτική σε όλους και σε όλα άρχισαν οι λίστες με τους ανεπιθύμητους; Οταν οΔιονύσης Σαββόπουλος έβγαλε τηνΚαλομοίραμέσα από τη γενέθλια τούρτα του στη συναυλία του στο Ηρώδειο, το έκανε «από άποψη», για να σχολιάσει ένα φαινόμενο των καιρών, όπως ήταν τα ριάλιτι. Οταν οι αλαλάζοντες φαν τουΒασίλη Παπακωνσταντίνου άρχισαν να βροντοφωνάζουν στον ίδιο χώρο«Τελεία και παύλα,Βασίλη είσαι κ...α!»ήταν γραφική πλην όμως αυθόρμητη έκφραση της ροκ κουλτούρας. Οταν ηΝάνα Μούσχουρη έπαιρνε τονΣάκη Ρουβάαπό το χέρι δίνοντάς του περισσότερη αξία και λάμψη απ΄ όση πραγματικά έχει, ήταν μια ιδιαιτερότητα μιας μεγάλης κυρίας του πενταγράμμου. Οταν ηΜαρινέλλα συνεργάστηκε με τονΑντώνη Ρέμο, ήταν μια άλλη ιδιαιτερότητα μιας άλλης μεγάλης κυρίας του πενταγράμμου. Οταν οΛάκης Λαζόπουλος φιλοξένησε στους «Δέκα μικρούς Μήτσους» τονΓιώργο Τσαλίκη ήταν ένα κλείσιμο του ματιού ενός έξυπνου ανθρώπου που αφουγκράζεται «αυτό που θέλει ο κόσμος». Οταν ηΑλκηστις Πρωτοψάλτητραγούδησε το «Θωμά, είσαι σπίτι;» ήταν ένα χαριτωμένο καπρίτσιο μιας φτασμένης τραγουδίστριας. Οταν οΜάνος Ελευθερίουχάρισε στίχους του στονΗλία Ψινάκηήταν ένα άλλο χαριτωμένο καπρίτσιο ενός άλλου φτασμένου δημιουργού.
Τώρα όμως τα πράγματα σοβάρεψαν. Ή, καλύτερα, φαίνονται σοβαρά. Διότι δεν ξέρουμε αν πραγματικά είναι. Στροφή 180 μοιρών στην ποιότητα; Επιχείρηση-«σκούπα»; Θα ακολουθήσουν και άλλοι τέτοιοι αποκλεισμοί ή η κατάσταση εκτονώθηκε στο πρόσωπο της Βίσση; Η κατρακύλα της ελληνικής δισκογραφίας πήρε σάρκα και οστά και το Ηρώδειο που στο παρελθόν έχει φιλοξενήσει αοιδούς όπως ο Ρέμος (τραγούδησε σε συναυλία για τους πυροπαθείς το 2007) ως δια μαγείας μετατρέπεται σε άβατον; Διότι, όσο ξεπερασμένη κι αν φαντάζει στα μάτια μας η Βίσση, όσο κακό αντίγραφο τηςΜαντόνα κι αν είναι ως πενηντάρα που κρατιέται καλά, οπότε δικαιούται να φοράει τα πάντα και να λέει ό,τι της κατέβει, πόσο υποκριτικό είναι να πανηγυρίζουμε που «έφαγε πόρτα»; Οταν η εξειδίκευση δεν υπάρχει στο ελληνικό λεξιλόγιο, ενώ η αρπαχτή ζει και βασιλεύει, όταν έχουμε αναγάγει τους Οnirama στους νέους Βeatles και τη Γιουροβίζιον σε ολυμπιακό άθλημα, ποιοι είναι εκείνοι που ορίζουν τα νέα στεγανά και κατεβάζουν την μπουκαπόρτα αφήνοντας τα «μιάσματα» εκτός;
Δημοσίευση σχολίου