O Trump ετοιμάζει τεράστιο deal με Ρωσία. Θα «πουλήσει» Ουκρανία για να πολεμήσει την Κίνα. Το παράδειγμα Nixon.

Εάν ο στρατός των ΗΠΑ προτίθεται να εμπλακεί σε μια μεγάλης κλίμακας εχθροπραξία, δεν θα είναι στο Ιράν ή στην Ουκρανία, αλλά στα στενά της Ταϊβάν.

Σε μια περίοδο όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα κινούνται σταθερά προς μια νέα και πιο εντατική φάση εμπορικού και γεωπολιτικού ανταγωνισμού, αναλυτές προειδοποιούν ότι η όξυνση της σύγκρουσης θα μπορούσε πέρα από το να αποδιοργανώσει πλήρως την παγκόσμια οικονομία, να οδηγήσει σε πραγματική στρατιωτική αναμέτρηση.
Όπως γράφει η Washington Post, η αποσύνδεση των δύο οικονομιών («decoupling») αφαιρεί έναν κρίσιμο σταθεροποιητικό μηχανισμό από τις σχέσεις των δύο αυτών υπερδυνάμεων και όλα δείχνουν πως ο κόσμος επιστρέφει στον Ψυχρό Πόλεμο του πρώτου μισού της δεκαετίας του ’70.

Το δίλημμα του Nixon

Σύμφωνα με το άρθρο, ο Donald Trump αντιμετωπίζει μια πρόκληση, ένα δίλημμα παρόμοιο με αυτό που αντιμετώπισε ο Richard Nixon τη δεκαετία του 1970.
Μπορεί η Αμερική να αντιμετωπίσει μόνη της τους γεωπολιτικούς της αντιπάλους;
Η σωστή απάντηση είναι ότι δεν μπορεί.
Από την προεδρία του Biden, η Κίνα είχε προσδιοριστεί ως ο βασικός αντίπαλος των ΗΠΑ.
Η τάση κατά της Κίνας εντάθηκε με την άφιξη στον Λευκό Οίκο του Donald Trump, ενώ και το Πεκίνο αμφισβητεί την αμερικανική ηγεσία.
Και αυτό δεν αφορά μόνο τα οικονομικά.

Πόλεμος με Κίνα;

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας θέλει να μετατρέψει την οικονομική της επιρροή σε γεωπολιτική επιρροή.
Η κινεζική ηγεσία δεν βλέπει μόνο τη Δυτική Ασία και την Αφρική, αλλά και το παραδοσιακό «φέουδο» της Ουάσιγκτον - τη Λατινική Αμερική και τον Ειρηνικό - ως ζώνη συμφερόντων.
Το Πεντάγωνο δεν αποκλείει στρατιωτική κλιμάκωση.
Σύμφωνα με την Washington Post, το σενάριο που επεξεργάζεται ο αμερικανικός στρατός είναι η προσπάθεια της Κίνας να προσαρτήσει την Ταϊβάν.
Εάν ο στρατός των ΗΠΑ προτίθεται να εμπλακεί σε μια μεγάλης κλίμακας εχθροπραξία, δεν θα είναι στο Ιράν ή στην Ουκρανία, αλλά στα στενά της Ταϊβάν.

Το μήνυμα

Το είχε πει άλλωστε ξεκάθαρα σε ομιλία του στις Βρυξέλλες τον Φεβρουάριο του 2025 ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Pete Hegseth.
«Είμαστε αντιμέτωποι με έναν ομότιμο ανταγωνιστή, τους κομμουνιστές Κινέζους, οι οποίοι έχουν την ικανότητα και την πρόθεση να απειλήσουν την πατρίδα μας και τα βασικά εθνικά μας συμφέροντα στον Ινδο-Ειρηνικό.
Οι ΗΠΑ δίνουν προτεραιότητα στην αποτροπή του πολέμου με την Κίνα στον Ειρηνικό, αναγνωρίζοντας την πραγματικότητα του πεπερασμένου και εκτελώντας τις ανταλλαγές πόρων ώστε να μην επηρεάζει η αποτροπή».
Παρά το «συμβιβαστικό» τέλος, ο Hegseth ξεκαθάρισε ότι είναι οι αντιφάσεις με το Πεκίνο που έχουν σημασία για τους Αμερικανούς.

Αδιάφορη η Ουκρανία

Η ρωσική κατάληψη των ουκρανικών επαρχιών Kherson, Zaporozhia ή Kharkiv δεν επηρεάζει τα βασικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
Αλλά η κινεζική κατοχή της Ταϊβάν και των αμφισβητούμενων νησιών στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας απειλούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες για τη θέση των ΗΠΑ στον κόσμο.
Η Αμερική δεν έχει αρκετή δύναμη για να περιορίσει μόνη την κινεζική επέκταση, καθώς το Πεκίνο οικοδομεί στενούς δεσμούς με τη Μόσχα.
Η σύγκλιση των δύο μεγάλων αυτοκρατοριών – της Ρωσικής και της Κινεζικής – καθιστά αδύνατη τη νίκη των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η αποστολή του Kissinger

Η κυβέρνηση Nixon αντιμετώπισε ακριβώς το ίδιο πρόβλημα στις αρχές της δεκαετίας του 1970.
Εκείνη την εποχή, υπήρχε μια διαίρεση μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Οι δύο χώρες κοιτούσαν η μία την άλλη μέσα από το στόχαστρο ενός πολυβόλου.
Έγιναν σφοδρές συγκρούσεις στα σύνορα.
Αλλά ο αντιαμερικανισμός παρέμεινε η ιδεολογία τόσο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης όσο και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.
Αμερικανοί διπλωμάτες, ιδιαίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Henry Kissinger, είχαν ως αποστολή να προσεγγίσουν την Κίνα και να εργαστούν από κοινού για τη μείωση της σοβιετικής επιρροής.

Το παράδειγμα του 1971

Η προσέγγιση ΗΠΑ-Κίνας, που ξεκίνησε το 1971, έχει μείνει στην παγκόσμια ιστορία ως υπόδειγμα μιας οραματικής διπλωματίας.
Το δυναμικό των Ηνωμένων Πολιτειών και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας συνέβαλε στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Για να το πετύχει αυτό, η Ουάσιγκτον έπρεπε πρώτα να εγκαταλείψει τη λογική της ιδεολογικής αντιπαράθεσης με τον κομμουνισμό σε όλο τον κόσμο.
Δεύτερον, έπρεπε να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις εξωτερικής πολιτικής στο Πεκίνο.
Στην Κίνα «χορηγήθηκε» το πιο ευνοϊκό εμπορικό καθεστώς στον κόσμο.
Τα αμερικανικά στρατεύματα αποχώρησαν από την Ταϊβάν το 1979 και η Ουάσιγκτον αρνήθηκε να εγγυηθεί επίσημα την ασφάλεια του νησιού.

Στραβά μάτια

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας αντικατέστησε τη Δημοκρατία της Κίνας ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Οι διακυβερνητικές σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ταϊβάν ουσιαστικά τερματίστηκαν.
Η συνεργασία τους κινήθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο.
Οι Αμερικανοί σταμάτησαν να υποστηρίζουν το Νότιο Βιετνάμ και απέσυραν το στρατιωτικό τους σώμα από εκεί.
Ως αποτέλεσμα της εξέλιξης των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας, οι ΗΠΑ δεν διαμαρτυρήθηκαν για την κατάληψη από την Κίνα των νησιών που βρίσκονται σε διαμάχη με το Βιετνάμ και την παράδοση του Χονγκ Κονγκ και του Μακάο.
Στους Κινέζους κομμουνιστές κυριολεκτικά «συγχωρέθηκαν» τα πάντα από τον Λευκό Οίκο.
κόμη και η καταστολή των διαδηλώσεων στην πλατεία Τιενανμέν το 1989 με τανκς δεν ανέτρεψε την τάση ενίσχυσης των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας.

Θα επαναληφθεί το ίδιο κόλπο;

Φυσικά, μια τέτοια φιλελεύθερη πολιτική απέναντι στο Πεκίνο είχε πολλούς αντιπάλους εντός των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ωστόσο, η Ουάσιγκτον κατάφερε να νικήσει την ΕΣΣΔ στον Ψυχρό Πόλεμο.
Μπορεί να επαναληφθεί ένα παρόμοιο κόλπο στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2020;
Θα γίνει ο Donald Trump ένας άλλος Richard Nixon;
Θα υιοθετήσουν οι ΗΠΑ μια πιο ευνοϊκή θέση για τη Ρωσία στην αντιπαράθεση με την Κίνα;
Δεν είναι εύκολο να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα.
Αλλά μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι τέτοια σχέδια γίνονται στο Οβάλ Γραφείο.
Μια ιδιαιτερότητα της αμερικανικής πολιτικής είναι η σχετικά διαφανής συζήτηση για θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Διαίρει και βασίλευε

Το 1970, κατά τη διάρκεια μιας ακρόασης στο Κογκρέσο, έγινε μια πρόταση για «την εγκαθίδρυση σχέσεων με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και την αξιοποίηση των σοβιετικών-κινεζικών διαφορών».
Ένα χρόνο αργότερα, όλα εφαρμόστηκαν.
Στις 2 Απριλίου 2025, ο Keith Kellogg, ειδικός απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ στην Ουκρανία και τη Ρωσία, είπε σε μια συνέντευξη στο Fox Business: «Πρέπει να διαχωρίσουμε αυτές τις δυνάμεις, βασικά, φυσικά τη Ρωσία και την Κίνα, και να τις διαλύσουμε λίγο όπως έκανε ο πρόεδρος Trump στην πρώτη του θητεία».
Κανείς δεν κρύβει τίποτα.
Όλα δηλώνονται ξεκάθαρα.
Αλλά το σημερινό «αίνιγμα Trump» είναι πολύ πιο περίπλοκο από το «αίνιγμα του Nixon» για διάφορους λόγους.

Δύσκολο εγχείρημα

Η Ρωσία και η Κίνα δεν βρίσκονται σε σύγκρουση.
Αντίθετα, οι σχέσεις των δύο γειτόνων δυναμώνουν κάθε χρόνο.
Η οικονομική τους συνεργασία έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις.
Οι αναλυτές προβλέπουν ότι εάν πραγματοποιηθεί το μαξιμαλιστικό σενάριο των δασμολογικών πολέμων, ο εμπορικός τζίρος μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας θα είναι χαμηλότερος από αυτόν μεταξύ Ρωσίας και Κίνας.
Ένα τέτοιο σενάριο δεν ήταν ρεαλιστικό πριν από δύο χρόνια.
Θα ήταν μειονέκτημα για τη Ρωσική Ομοσπονδία να έχει την Κίνα ως αντίπαλο.
Οι δύο χώρες μοιράζονται σύνορα μήκους 4.209 χιλιομέτρων.
Εξάλλου, μια απότομη αλλαγή στην πορεία της Μόσχας θα είχε εκληφθεί από όλους στον κόσμο ως κοινή προδοσία.
Όλοι θα έπαυαν να πιστεύουν τις υποσχέσεις του Κρεμλίνου.

Η ουδετερότητα της Μόσχας

Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την Κίνα για τα οικονομικά συμφέροντα της Ρωσίας.
Δεν είναι ρεαλιστικό να διακοπεί η συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Κίνας.
Δεν είναι όμως απαραίτητο για τους Αμερικανούς.
Το ζωτικό συμφέρον της Αμερικής είναι τουλάχιστον η ουδετερότητα της Ρωσίας σε περίπτωση σύγκρουσης στην Ταϊβάν ή σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του Ειρηνικού.
Την ίδια ουδετερότητα που διακήρυξε το Πεκίνο κατά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η ειδική στρατιωτική επιχείρηση έχει μεταμορφώσει ριζικά τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.
Η ελάχιστη συμμετοχή της Μόσχας στις στρατιωτικές προετοιμασίες του Πεκίνου θα μπορούσε να κοστίσει ακριβά στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σε περίπτωση ναυτικού αποκλεισμού των κινεζικών ακτών, η Ρωσία είναι αυτή που μπορεί να παράσχει στην Κίνα όλους τους φυσικούς πόρους που χρειάζεται, καθώς και έναν υλικοτεχνικό διάδρομο προς την Ευρώπη.
Ρωσικά λιμάνια, σιδηρόδρομοι, εναέριος χώρος – όλα αυτά θα διατεθούν στους Κινέζους χωρίς κανένα πρόβλημα.
Ταυτόχρονα, ο Vladimir Putin ενδέχεται να εισαγάγει ορισμένους περιορισμούς στη βοήθεια προς την Κίνα.
Ακριβώς τα ίδια όρια που η ίδια η Κίνα έχει επιβάλει στη Ρωσία από τον Φεβρουάριο του 2022.
Η συζήτηση για την ανάπτυξη ρωσικών κοιτασμάτων σπάνιων γαιών δεν είναι καθόλου τυχαία.
Το Κρεμλίνο είναι έτοιμο να επιτρέψει στους Αμερικανούς να συμμετάσχουν στην εξόρυξη στρατηγικά σημαντικών πόρων.
Τώρα η παγκόσμια αγορά μετάλλων σπάνιων γαιών βρίσκεται πλήρως υπό τον έλεγχο της Κίνας.

Τι θα δώσει ο Trump

Η Μόσχα είναι έτοιμη για μια ευνοϊκή ανάπτυξη των σχέσεων με την Ουάσιγκτον και το αποδεικνύει με κάθε δυνατό τρόπο.
Η ουδετερότητα της Ρωσίας δεν αποτελεί εγγύηση για τη νίκη των ΗΠΑ στην αντιπαράθεση με την Κίνα.
Είναι κάτι χωρίς το οποίο η Αμερική θα ηττηθεί αναπόφευκτα.
Η ρωσική ουδετερότητα πρέπει να αγοραστεί με οποιοδήποτε τίμημα.
Για την Ουάσιγκτον, οι αντιρωσικές κυρώσεις και η στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία δεν έχουν νόημα στην παρούσα κατάσταση.
Είναι το έρμα της ιστορίας.
Ο Donald Trump μπορεί να επιτύχει τη ρωσική ουδετερότητα κάνοντας σοβαρές, θεμελιώδεις παραχωρήσεις στην Ανατολική Ευρώπη.
Αλλά μπορεί επίσης να επιλέξει να κρατήσει με κάθε κόστος την Kherson, τη Zaporozhia και άλλες πόλεις της πρώην Σοβιετικής Ένωσης άγνωστες στους απλούς Αμερικανούς.
Και να χάσει τα πάντα.
Τι θα επιλέξει ο κύριος dealmaker;
Την ουδετερότητα της Ρωσίας στην αντιπαράθεση με την Κίνα ή την Kherson υπό τον έλεγχο του διεφθαρμένου πολιτικού Volodymyr Zelensky;

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.