Του Γιώργου Μπαλάφα
Στη Μέση Ανατολή οι γεωπολιτικές εξελίξεις κορυφώνονται με τις σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν να βρίσκονται και πάλι στο προσκήνιο, έπειτα από την άρνηση της Τεχεράνης να ακολουθήσει τους όρους της συμφωνίας με το πυρηνικό της πρόγραμμα και την Ουάσιγκτον να προχωρά στην επιβολή περαιτέρω κυρώσεων.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, εκ των συνδιαμορφωτών της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν το 2015, επί διοίκησης Μπαράκ Ομπάμα, είχε «επενδύσει» πολιτικά σε μία καλή συνεργασία με την Τεχεράνη έπειτα από την καταστροφική όπως αποδείχθηκε πολιτική του Τραμπ να υπαναχωρήσει μονομερώς από τη συμφωνία. Η συμφωνία είναι επί της ουσίας μη λειτουργική, καμία πλευρά δεν την τηρεί, με τις ΗΠΑ να επιβάλλουν νέες κυρώσεις και να εκφράζουν τη στήριξή τους στο κίνημα διαμαρτυρίας κατά των βίαιων πρακτικών του καθεστώτος μετά την τραγική υπόθεση της δολοφονίας της Μάχσα Αμίνι.
Την ίδια στιγμή, το θεοκρατικό καθεστώς στη Τεχεράνη που βρίσκεται υπό υπαρξιακή απειλή, θέλοντας να ξεπεράσει τη σοβούσα, επίμονη κρίση, φαίνεται διατεθειμένο να προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες που πλήττουν περαιτέρω τις γέφυρες επικοινωνίας με την ΕΕ και κυρίως με τις ΗΠΑ. Η έλλειψη διπλωματικής κινητικότητας για το πυρηνικό πρόγραμμα, η παροχή εξοπλισμού επικοινωνιών στους διαδηλωτές και το εμπάργκο για την εξαγωγή ιρανικών όπλων στη Ρωσία αποτελούν τη «βεντάλια» των ενεργειών της Ουάσιγκτον για να πιέσει την θρησκευτική και πολιτική ηγεσία στη Τεχεράνη να αλλάξει στάση. Σε απάντηση, το Ιράν προχωρά στον εντατικό εμπλουτισμό ουρανίου με συσκευές τελευταίας τεχνολογίας, απαγορεύει τις διεθνείς επιθεωρήσεις και απορρίπτει κάθε διπλωματική προσέγγιση.
Αμερικανοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι η αναβίωση της συμφωνίας για τα πυρηνικά ήταν εξίσου απεχθής τόσο για τη σκληροπυρηνική πτέρυγα της ιρανικής ηγεσίας και των Φρουρών της Επανάστασης όσο και μεταξύ Αμερικανών συντηρητικών, στους κόλπους τόσο των Δημοκρατικών, όσο και των Ρεπουμπλικάνων. Οι Ιρανοί από την πλευρά τους είχαν ζητήσει τη δέσμευση των ΗΠΑ ότι δεν θα υπαναχωρούσαν μονομερώς από τη συμφωνία, ενώ γνώριζαν ότι ενδεχόμενη αναβίωση του συμφώνου θα σήμαινε ότι το Ιράν θα όφειλε να μεταφέρει το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου σε άλλη χώρα. Επί της ουσίας, δηλαδή, η σημερινή συμφωνία είναι μία συμφωνία που καμία πλευρά δεν τη θέλει, παρότι αμφότερες προφασίζονται ότι θα την ήθελαν.
Το ξέσπασμα των διαδηλώσεων στο Ιράν και η αμυντική συμφωνία με τη Ρωσία οδήγησαν στη συνέχεια την Τεχεράνη στο πλευρό της Μόσχας στην ουκρανική κρίση, αλλάζοντας τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Το ιρανικό καθεστώς προχωρά σε σειρά αποφάσεων που το απομακρύνουν από τη διεθνή κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων και ευρωπαϊκών κρατών, τα οποία προσπάθησαν να δώσουν νέα ζωή στην πυρηνική συμφωνία.
Την ίδια στιγμή, το Ισραήλ εκφράζει την ανησυχία του για την ανακοίνωση του Ιράν για εμπλουτισμό ουρανίου σε ποσοστό 60%, με τη νέα κυβέρνηση που επιχειρεί να συστήσει ο εντολοδόχος πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, στην οποία θα συμμετάσχουν ακραία στοιχεία, να αναμένεται να απαιτήσει τον βομβαρδισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. ΗΠΑ και Ισραήλ έχουν πραγματοποιήσει στρατιωτικά γυμνάσια βασισμένα στο σενάριο βομβαρδισμού ιρανικών εγκαταστάσεων, εξέλιξη που αναδεικνύει τις λεπτές ισορροπίες που έχουν διαμορφωθεί πλέον στην περιοχή.
Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις, να διατηρεί τη μέγιστη δυνατή επικοινωνία με όλες τις πλευρές και να κινείται με γνώμονα την εξυπηρέτηση του εθνικού και κοινωνικού συμφέροντος. Βέβαια, κάτι τέτοιο προαπαιτεί μία κυβέρνηση που γεννά το αίσθημα της σταθερότητας και της ασφάλειας στους πολίτες της χώρας. Με τον κ. Μητσοτάκη στη δίνη του μεγάλου σκανδάλου των υποκλοπών, κάτι τέτοιο φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη γεωγραφική μας «γειτονιά» είναι σημαντικές και είναι βέβαιο ότι στην Αθήνα χρειαζόμαστε μία διαφορετική κυβέρνηση, μία προοδευτική κυβέρνηση, με καθαρή πολιτική, χωρίς βάρη και σκάνδαλα στη πλάτη της. Μία κυβέρνηση που δεν παρακολουθεί από την κλειδαρότρυπα τους πολίτες της, αλλά θα κάνει ό,τι είναι δυνατό για να τους προστατεύει και να τους κάνει να νιώθουν ασφάλεια.
Δημοσίευση σχολίου