Γιώργος Σκαφιδάς
Εάν δεχθούμε όσα καταγγέλλονται, τότε οι Ρώσοι πλέον «ψάχνουν με το τουφέκι» μισθοφόρους, για να τους στείλουν να πολεμήσουν στην Ουκρανία. Έπειτα από οκτώ μήνες πολέμου, οι ρωσικές δυνάμεις μετρούν μεν κέρδη, καθώς έχουν επεκτείνει σημαντικά τις, υπό τον έλεγχό τους, περιοχές εντός της Ουκρανίας, αλλά παράλληλα καλούνται να διαχειριστούν και απώλειες: έως και 80.000 νεκρούς και τραυματίες (σύμφωνα με το αμερικανικό Πεντάγωνο), βυθισμένα πλοία (βλ. Moskva), πλήγματα σε αεροπορικές βάσεις (όπως, για παράδειγμα, στη βάση Σάκι στην Κριμαία) κ.ά.
Σύμφωνα με τη Novaya Gazeta Europe του νομπελίστα Ντμίτρι Μουράτοφ, στη Ρωσία εξελίσσεται επί του παρόντος μια διαδικασία επιστράτευσης στην οποία όμως πρωταγωνιστούν ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες και τάγματα εθελοντών. Σύμφωνα με τον Guardian, από την άλλη πλευρά, η ρωσική Wagner, η οποία άλλοτε δρούσε στις σκιές, πλέον δεν κρύβεται. Αντιθέτως, έχει τοποθετήσει γιγαντοαφίσες σε πολλές ρωσικές πόλεις μέσα από τις οποίες καλεί τους νέους να ενταχθούν στις τάξεις της.
Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε βέβαια, εάν το ήθελε, να βρει στρατιώτες, προχωρώντας σε κανονική επιστράτευση. Ωστόσο κάτι τέτοιο θα συνοδευόταν από πολλαπλάσια κόστη για τον ίδιο και το σύστημα που τον περιβάλλει: πολιτικά, επικοινωνιακά και κοινωνικά. Η Ρωσική Ομοσπονδία άλλωστε δεν βρίσκεται επισήμως σε πόλεμο με την Ουκρανία, ώστε να δικαιολογηθεί μια επιστράτευση. Αυτό στο οποίο έχει εμπλακεί τους τελευταίους οκτώ μήνες είναι απλώς, σύμφωνα με την ίδια τη ρωσική πλευρά, μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».
Εάν δεχθούμε όσα καταγγέλλονται, τότε οι Ρώσοι πλέον «ψάχνουν με το τουφέκι» μισθοφόρους, για να τους στείλουν να πολεμήσουν στην Ουκρανία. Έπειτα από οκτώ μήνες πολέμου, οι ρωσικές δυνάμεις μετρούν μεν κέρδη, καθώς έχουν επεκτείνει σημαντικά τις, υπό τον έλεγχό τους, περιοχές εντός της Ουκρανίας, αλλά παράλληλα καλούνται να διαχειριστούν και απώλειες: έως και 80.000 νεκρούς και τραυματίες (σύμφωνα με το αμερικανικό Πεντάγωνο), βυθισμένα πλοία (βλ. Moskva), πλήγματα σε αεροπορικές βάσεις (όπως, για παράδειγμα, στη βάση Σάκι στην Κριμαία) κ.ά.
Σύμφωνα με τη Novaya Gazeta Europe του νομπελίστα Ντμίτρι Μουράτοφ, στη Ρωσία εξελίσσεται επί του παρόντος μια διαδικασία επιστράτευσης στην οποία όμως πρωταγωνιστούν ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες και τάγματα εθελοντών. Σύμφωνα με τον Guardian, από την άλλη πλευρά, η ρωσική Wagner, η οποία άλλοτε δρούσε στις σκιές, πλέον δεν κρύβεται. Αντιθέτως, έχει τοποθετήσει γιγαντοαφίσες σε πολλές ρωσικές πόλεις μέσα από τις οποίες καλεί τους νέους να ενταχθούν στις τάξεις της.
Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε βέβαια, εάν το ήθελε, να βρει στρατιώτες, προχωρώντας σε κανονική επιστράτευση. Ωστόσο κάτι τέτοιο θα συνοδευόταν από πολλαπλάσια κόστη για τον ίδιο και το σύστημα που τον περιβάλλει: πολιτικά, επικοινωνιακά και κοινωνικά. Η Ρωσική Ομοσπονδία άλλωστε δεν βρίσκεται επισήμως σε πόλεμο με την Ουκρανία, ώστε να δικαιολογηθεί μια επιστράτευση. Αυτό στο οποίο έχει εμπλακεί τους τελευταίους οκτώ μήνες είναι απλώς, σύμφωνα με την ίδια τη ρωσική πλευρά, μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».
Μέλη της Blackwater (αριστερά, με πολιτική ενδυμασία), συνοδεύοντας τον Πολιτικό Διοικητή του Ιράκ, Πολ Μπρέμερ, στην πόλη Ραμάντι το Μάρτιο του 2004, δηλαδή πριν από το περιστατικό της σφαγής αμάχων σε πλατεία της Βαγδάτης, το Σεπτέμβριο του 2007, που προκάλεσε σάλο στις ΗΠΑ και διεθνώς.Ωστόσο, μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, τα βλέμματα στρέφονται, εκ νέου, στο ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν -και που διαδραματίζουν- στα σύγχρονα πεδία των συγκρούσεων οι μισθοφόροι ή, πιο σωστά, οι ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες παροχής μισθοφορικού τύπου υπηρεσιών (Private Military Contractors ή Private Military Companies). Μισθοφόροι έχουν αναλάβει δράση τα τελευταία χρόνια από την Ουκρανία ως τη Συρία και από τη Λιβύη έως το Αφγανιστάν και το Ιράκ, σε κάποιες περιπτώσεις καθορίζοντας τις εξελίξεις.
Τα ονόματα των εταιρειών που παρουσιάζονται να κυριαρχούν σε αυτόν τον χώρο, είναι πολλά: η -πρώην- Blackwater (που αργότερα μετονομάστηκε Xe Services, μετά Academi και σήμερα Constellis), η MPRI, Wagner ή Vagner (από τη Ρωσία), Sadat (από την Τουρκία, του Αντνάν Τανριβερντί), Black Shields (από τα Εμιράτα), FDG Corp, DynCorp, Aegis, Erinys, Northbridge Services Group, G4S, Malhama Tactical (με έδρα το Ουζμπεκιστάν) καιTriple Canopy.
Ειρήσθω εν παρόδω, αξίζει να σημειωθεί πως «ιδιωτικές εταιρείες στρατιωτικής ασφάλειας (Private Military Security Companies – PMSCs) είναι παρούσες σε σχεδόν όλες τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών», όπως σημειώνουν οι Jonathan Crowe και Anna John σε ανάλυσή τους στο Melbourne Journal of International Law (υπό τον τίτλο «The Status of Private Military Security Companies in United Nations Peacekeeping Operations under the International Law of Armed Conflict»).
Το Κρεμλίνο αναζητεί μισθοφόρους, καθώς -επισήμως- η Ρωσική Ομοσπονδία δεν βρίσκεται σε πόλεμο με την Ουκρανία, ώστε να δικαιολογηθεί η κήρυξη επιστράτευσης, αλλά διεξάγει απλώς μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».
«Η συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες μισθοφόρων προέκυψε ως αναγκαιότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν άρχισε να γίνεται αντιληπτό ότι οι πολεμικές περιπέτειες των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν δεν επρόκειτο τελικά να διαρκέσουν ούτε πέντε ημέρες, ούτε πέντε εβδομάδες, ούτε το πολύ πέντε μήνες όπως είχε προβλέψει ο τότε υπουργός Άμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ το 2002, αλλά πολύ περισσότερο.
Για να μπορέσουν, λοιπόν, να ανταποκριθούν στις ανάγκες που γιγαντώνονταν, οι αμερικανικές δυνάμεις άρχισαν να δίνουν «δουλειές» και σε ιδιώτες. Με την υποσημείωση πάντως ότι επρόκειτο για «δουλειές», κυρίως, υποστηρικτικού χαρακτήρα» σημείωνε προ ετών ο υπογράφων σε άρθρο του για τον ιστότοπο Inside Story με τον τίτλο «Για ποιον δουλεύουν οι μισθοφορικοί στρατοί σήμερα;».
Ο Alessandro Arduino του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης «μιλάει», στο πλαίσιο άρθρου που δημοσίευσε προ ημερών στο αυστραλιανό The Conversation, για «μια παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφαλείας που βρίσκεται σε μετάβαση», καθώς οι ΗΠΑ έχουν πια πάψει να λειτουργούν ως παγκόσμιος σερίφης και έχουν αναλάβει ρόλο «offshore security balancer» (σ.σ. διατήρησης των ισορροπιών).
Ο Arduino υπογραμμίζει μάλιστα ότι, σε αυτό το πλαίσιο, έχουν πλέον πολλαπλασιαστεί και οι (συνολικά χιλιάδες) κινεζικές ιδιωτικές εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφαλείας που δρουν εκτός των κινεζικών συνόρων, κυρίως στην Αφρική, προστατεύοντας πρόσωπα (Κινέζους υπηκόους) και επενδύσεις-υποδομές (του νέου Δρόμου του Μεταξιού της πρωτοβουλίας Belt and Road).
«Η συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες μισθοφόρων προέκυψε ως αναγκαιότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν άρχισε να γίνεται αντιληπτό ότι οι πολεμικές περιπέτειες των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν δεν επρόκειτο τελικά να διαρκέσουν ούτε πέντε ημέρες, ούτε πέντε εβδομάδες, ούτε το πολύ πέντε μήνες όπως είχε προβλέψει ο τότε υπουργός Άμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ το 2002, αλλά πολύ περισσότερο.
Για να μπορέσουν, λοιπόν, να ανταποκριθούν στις ανάγκες που γιγαντώνονταν, οι αμερικανικές δυνάμεις άρχισαν να δίνουν «δουλειές» και σε ιδιώτες. Με την υποσημείωση πάντως ότι επρόκειτο για «δουλειές», κυρίως, υποστηρικτικού χαρακτήρα» σημείωνε προ ετών ο υπογράφων σε άρθρο του για τον ιστότοπο Inside Story με τον τίτλο «Για ποιον δουλεύουν οι μισθοφορικοί στρατοί σήμερα;».
Ο Alessandro Arduino του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης «μιλάει», στο πλαίσιο άρθρου που δημοσίευσε προ ημερών στο αυστραλιανό The Conversation, για «μια παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφαλείας που βρίσκεται σε μετάβαση», καθώς οι ΗΠΑ έχουν πια πάψει να λειτουργούν ως παγκόσμιος σερίφης και έχουν αναλάβει ρόλο «offshore security balancer» (σ.σ. διατήρησης των ισορροπιών).
Ο Arduino υπογραμμίζει μάλιστα ότι, σε αυτό το πλαίσιο, έχουν πλέον πολλαπλασιαστεί και οι (συνολικά χιλιάδες) κινεζικές ιδιωτικές εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφαλείας που δρουν εκτός των κινεζικών συνόρων, κυρίως στην Αφρική, προστατεύοντας πρόσωπα (Κινέζους υπηκόους) και επενδύσεις-υποδομές (του νέου Δρόμου του Μεταξιού της πρωτοβουλίας Belt and Road).
Έχουν πλέον πολλαπλασιαστεί και οι (συνολικά χιλιάδες) κινεζικές ιδιωτικές εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφαλείας που δρουν εκτός των συνόρων της χώρας, κυρίως στην Αφρική, προστατεύοντας πρόσωπα (Κινέζους υπηκόους) και επενδύσεις-υποδομές (του νέου Δρόμου του Μεταξιού της πρωτοβουλίας Belt and Road).
Ενδεικτικά της «μετάβασης» είναι ωστόσο και όσα γράφει ο Dan Ward, απόστρατος σμήναρχος της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας, στο DefenseOne: «χωρίς (σ.σ. αμερικανικά) στρατεύματα στο έδαφος [της Ουκρανίας], οι δυνάμεις των ΗΠΑ που εμπλέκονται πιο άμεσα σε αυτήν τη σύγκρουση είναι οι επαγγελματίες των πληροφοριών και των προμηθειών-αγορών (acquisition professionals). Οι πληροφορίες, που παρέχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην ουκρανική κυβέρνηση, είναι εκτενείς.
Η άλλη κύρια συνεισφορά του Πενταγώνου [προς την Ουκρανία] είναι τα πάνω από 6,1 δισεκατομμύρια δολάρια σε hardware: πυροβολικό, πυρομαχικά, οχήματα, πολυβόλα κ.ά. Οι επαγγελματίες των προμηθειών-αγορών (acquisition community) πρέπει να αναγνωρίσουν αυτό το ρόλο, να αξιολογήσουν την απόδοσή τους μέχρι σήμερα και να αναζητήσουν τρόπους βελτίωσης. Με στρατηγικούς όρους, το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ίσως χρειαστεί να επανεξετάσει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τη συμβολή τους στη διεθνή ασφάλεια»
Δημοσίευση σχολίου