Του ΖΑΧΑΡΙΑ Β. ΜΙΧΑ*
Τις τελευταίες ημέρες, κάθε λογής ΜΜΕ αναπαράγει την είδηση της στρατιωτικής συμφωνίας που υπέγραψε η Τουρκία με το Κατάρ, στο πλαίσιο της οποίας σημαντικός αριθμός καταριανών Rafale, μαζί με ιπτάμενους και τεχνικό προσωπικό, θα μετασταθμεύουν σε τουρκικές αεροπορικές βάσεις, χρησιμοποιώντας για εκπαιδευτικούς σκοπούς τον τουρκικό εναέριο χώρο. Τα ρεπορτάζ αυτά, όπως είναι φυσιολογικό, αποπνέουν μια αίσθηση ανησυχίας, καθότι οι Τούρκοι πιλότοι θα έχουν τη δυνατότητα να πληροφορηθούν τα ειδικά χαρακτηριστικά του προηγμένου αεροσκάφους που το καθιστούν μια από τις πλέον φονικές αεροπορικές πλατφόρμες παγκοσμίως. Ακόμα και να πετάξουν με αυτό.
Η ελληνική ανησυχία για τις γνώσεις που θα αποκτήσει η τουρκική Αεροπορία για τα Rafale είναι δικαιολογημένη. Ο υπογράφων έχει αναφερθεί όμως ουκ ολίγες φορές στην παράλογη λογική της στρατηγικής. Άρα, η διάσταση αυτή δεν θα πρέπει να λείπει από την ελληνική ανάγνωση. Τολμώ να υποστηρίξω το επιχείρημα ότι η μεταστάθμευση των καταριανών Rafale είναι καλοδεχούμενη εξέλιξη για την ελληνική πλευρά, με την έννοια ότι μεσοπρόθεσμα ενισχύει την ελληνική αποτροπή απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό.
Η επιπλέον γνώση που θα αποκτήσουν οι Τούρκοι πιλότοι και η ηγεσία τους για τα Rafale θα τους πείσει για την αξιοπιστία της απειλής που αντιπροσωπεύουν στα χέρια της Ελλάδας, σε περίπτωση που η Άγκυρα επιλέξει την προσφιλή της μέθοδο του στρατιωτικού καταναγκασμού. Αναλύοντας το σκεπτικό έτι περαιτέρω, πρέπει να επισημανθεί ότι τα δεδομένα για την Τουρκία είναι εξόχως προβληματικά. Συνοπτικά έχουν ως ακολούθως:
Αρχικά, η Ελλάδα, ακόμα κι αν δεν το ομολογεί, έχει λόγους να πιστεύει ότι οι πλήρεις δυνατότητες ενός τόσο προηγμένου αεροσκάφους δεν έχουν αξιοποιηθεί σε ικανοποιητικό ποσοστό από την Πολεμική Αεροπορία του Κατάρ. Η ελληνική εμπειρία από τη συνύπαρξη και τις συνεκπαιδεύσεις με αεροπορικές δυνάμεις, πλην της γαλλικής, οι οποίες αξιοποιούσαν επιχειρησιακά γαλλικά μαχητικά, έχει καταγραφεί λεπτομερώς σε επιτελικές αναφορές.
Η ελληνική Πολεμική Αεροπορία έχει δίχως υπερβολή τη φήμη μιας εκ των κορυφαίων επιχειρησιακά αεροπορικών δυνάμεων του πλανήτη. Αυτό είναι που την καθιστά επιθυμητό εταίρο σε προγράμματα συνεκπαίδευσης. Οι επιδόσεις της, άλλωστε, στις ασκήσεις του ΝΑΤΟ το επιβεβαιώνουν. Ακόμα κι αν στα καταριανά Rafale βρεθούν πιλότοι άλλων χωρών με πλούσια επιχειρησιακή εμπειρία και ανώτερες δυνατότητες, το ανωτέρω επιχείρημα εξακολουθεί να ισχύει.
Όσο πληρέστερη είναι η εικόνα που οι Τούρκοι θα αποκτήσουν για τις δυνατότητες του Rafale, τόσο ισχυρότερο θα είναι το αποτρεπτικό μήνυμα που θα εισπράξουν. Διότι παρά τις συνήθεις μεγαλοστομίες τους, οι Τούρκοι επιτελείς γνωρίζουν πολύ καλά τον βαθμό που η ελληνική Πολεμική Αεροπορία αξιοποιεί κάθε σύστημα που βρίσκεται στο οπλοστάσιο της.
Πέραν, όμως, της διάστασης του ποιοτικού πλεονεκτήματος που μπορεί να προσδώσει ο ανθρώπινος παράγοντας στην αξιοποίηση ενός προηγμένου μαχητικού, υπάρχουν και οι πραγματικές επιχειρησιακές δυνατότητές του. Και στα δύο αυτά επίπεδα, δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά, καθώς οι πλέον ειδικοί Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν ομολογήσει την πραγματική κατάσταση της Πολεμικής Αεροπορίας τους.
Το πραξικόπημα του Ιουλίου 2016 οδήγησε σε πογκρόμ που διέλυσε την τουρκική Αεροπορία. Από τη δύναμή της απομακρύνθηκαν εκατοντάδες έμπειροι πιλότοι, οι οποίοι ταλαιπωρούνται για τις υποτιθέμενες ή πραγματικές σχέσεις που διατηρούσαν με το “δίκτυο Γκιουλέν“. Ακόμα κι όταν δεν βρίσκονται στις φυλακές, κάνουν κάθε είδος δουλειάς για να επιβιώσουν. Και να επέστρεφαν, πέραν του σημαντικού χρονικού διαστήματος που χρειάζεται για να είναι μάχιμοι, υπάρχει και το συχνά καθοριστικό ζήτημα του ηθικού…
Στον τομέα των μαχητικών, δεν αποτελεί μυστικό ότι η αμετροεπής τουρκική συμπεριφορά και η άκριτη χρήση του στρατιωτικού εργαλείου ακόμα και εναντίον συμμάχων, έχει οδηγήσει σε ένα άτυπο εξοπλιστικό εμπάργκο. Η αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα του F-35 της Lockheed Martin στο οποίο πόνταραν με πρόθεση προμήθειας 100+ αεροσκαφών, είναι σχεδόν συντριπτικό επιχειρησιακά και βιομηχανικά πλήγμα, αλλά δεν είναι το μόνο.
Ο δρόμος της Τουρκίας είναι εξαιρετικά δύσκολος και στην απόπειρα προμήθειας 40 μονάδων της πλέον προηγμένης έκδοσης των F-16, του Block 70/72 (αναλόγως του κινητήρα που θα φέρουν, General Electric vs. Pratt & Whitney) και την αναβάθμιση άλλων 80 στην ίδια διαμόρφωση.
Η αναμφισβήτητα εντυπωσιακή πρόοδος της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας δεν μπορεί να καλύψει το κενό κι αυτό θα ισχύει για πολλά ακόμα χρόνια. Κι αυτό εάν ποτέ θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί πλήρως η τεχνολογική εξάρτηση της Τουρκίας από τη Δύση.
Ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα, οι ετοιμότητες των ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών πλέον αυξάνονται σημαντικά, ενώ η διαμόρφωσή τους τεχνολογικά, στη χειρότερη για την Ελλάδα περίπτωση δημιουργεί ισορροπία. Οπότε τον λόγο έχει ξανά ο ανθρώπινος παράγοντας και το ηθικό. Και εκεί ο συσχετισμός είναι ξεκάθαρα υπέρ της Ελλάδας.
Προσεχώς, με την ένταξη των F-16V στο ελληνικό οπλοστάσιο η διαφορά θα καταστεί περισσότερο από ευδιάκριτη και θα παραμείνει για αρκετό καιρό. Κι αυτό θα ισχύει πολύ περισσότερο εάν αξιοποιηθούν απάρτια των Block 52+ και Block 52+Advanced για την αναβάθμιση σε Block 50++Advanced (Βlock 50M) των πλέον γερασμένων ελληνικών F-16 (Block 50 & Block 30). Η σχετική απόφαση κάκιστα καθυστερεί.
Κατά συνέπεια, το αεροπορικό σκέλος της ελληνικής αποτροπής, με βάση αντικειμενικά στοιχεία, ίσως είναι ισχυρότερo από ποτέ, ασχέτως της τουρκικής ρητορικής. Οπότε, όταν οι Τούρκοι συνειδητοποιήσουν πλήρως (μέσω της συνεργασίας τους με το Κατάρ) πόσο καθοριστικές θα είναι οι επιπρόσθετες επιχειρησιακές δυνατότητες που θα δώσουν τα Rafale στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία, θα σκεφτούν πολλές φορές πριν προχωρήσουν σε κάποιον τυχοδιωκτισμό. Ειδικά όταν γνωρίζουν άριστα τα προβλήματα της δικής τους Πολεμικής Αεροπορίας.
*Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA
Δημοσίευση σχολίου