Αδαλής Γιώργος
Οι ενεργειακές κρίσεις στον πλανήτη έχουν δημιουργήσει ιστορικά πάνω από 20 μικρά και μεγάλα παγκόσμια οικονομικά κραχ, τα οποία έχουμε καταγράψει σε σχετικό άρθρο πριν την πανδημία. Το πόσο λαβωμένη θα βγει μια χώρα από το εκάστοτε κραχ, εξαρτάται από το πόσο επιτυχημένο είναι το ενεργειακό μείγμα που έχει επιλέξει η κυβέρνησή της.
Το τέρας της κρίσης δείχνει τα δόντια του δυο φορές τον χρόνο, τον Αύγουστο και τον Φεβρουάριο που αυξάνεται η ζήτηση σε ηλεκτρικό ρεύμα. Το κλειδί για την αντιμετώπιση των οικονομικών κρίσεων είναι το “σώφρον ενεργειακό μείγμα”! Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ας πάψει να χρησιμοποιεί την πανδημία ως άλλοθι για όσα έχουν υποστεί τα πορτοφόλια των Ελλήνων και όσα ακόμα χειρότερα πρόκειται να υποστούν.
Ο κορωνοϊός εργαλειοποιήθηκε με σκοπό να επιταχυνθεί η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, επειδή ο πρωθυπουργός το έχει κάνει θρησκεία. Στην κυβέρνηση, γνωρίζουν ότι η πρώτη περίοδος της μετάβασης θα διαρκέσει δέκα χρόνια. Στο διάστημα αυτό, θα δημιουργηθούν πολλαπλές ενεργειακές κρίσεις, οι οποίες θα αφαιμάξουν τους πολίτες, κυρίως τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Η κυβέρνηση γνώριζε εξαρχής ότι έρχεται ενεργειακή και επισιτιστική κρίση. Στην Ελλάδα, το 30-35% των ασθενέστερων εισοδηματικά νοικοκυριών θα πληγεί προσεχώς από τον “πληθωρισμό της κουζίνας”. Η άνοδος των τιμών, σε συνδυασμό με τα υπέρογκα τιμολόγια του ηλεκτρικού και την άνοδο των καυσίμων, πνίγουν τα νοικοκυριά που παλεύουν να ζήσουν με εισόδημα κάτω των 900 ευρώ.
Ένα στα τρία νοικοκυριά
Οι πολυμελείς και μονογονεϊκές οικογένειες είναι οι πλέον ευάλωτες. Μέχρι τώρα, κατάφερναν να φτάσουν σχεδόν χωρίς χρήματα στην τέταρτη εβδομάδα του μήνα. Εφεξής, μετά βίας τα χρήματα θα επαρκούν μέχρι την τρίτη εβδομάδα. Στο τέλος του χειμώνα 2022, λόγω των νέων ανατιμήσεων, το σύνολο αυτών των νοικοκυριών που στην Ελλάδα φτάνει πλέον στο 30% του συνόλου θα γονατίσουν.
Πολλά φέτος θα εξαρτηθούν από το πόσο βαρύς θα είναι ο χειμώνας. Η κυβέρνηση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται ότι το πρόβλημα δεν θα λυθεί ούτε μετά την άνοιξη 2022. Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, θα δημιουργήσει –τουλάχιστον– άλλη μια τεράστια ενεργειακή κρίση προς το τέλος της δεκαετίας και άλλες δύο μικρότερες προς το μέσον της δεκαετίας. Ανεξάρτητα από αυτό, για τα επόμενα δέκα χρόνια, οι χώρες θα είναι εκτεθειμένες κάθε Αύγουστο και Φεβρουάριο, λόγω του ενεργειακού ελλείμματος που προκαλεί η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Δυστυχώς, η κυβέρνηση συμπεριφέρεται λες και στην Ελλάδα κατοικούν Ελβετοί τραπεζίτες. Ο ελληνικός λαός έχει ζήσει μια δεκαπενταετία ύφεσης, κρίσης και μνημονίων, με αποτέλεσμα οι αντοχές του να έχουν ξεπεράσει τα όρια. Η κυβέρνηση νομοθετεί, λες και οι πολίτες έχουν κρυμμένους τενεκέδες με λίρες. Μόνο ελάχιστοι επιχειρηματίες κατάφεραν στα χρόνια της κρίσης να θησαυρίσουν. Το γεγονός ότι πήρε κάποια θετικά μέτρα σε σχέση με την κυβέρνηση Τσίπρα, όπως (π.χ. μείωση της φορολογίας επιχειρήσεων), δεν αλλάζει την γενική εικόνα και την φτωχοποίηση ολοένα και περισσότερων νοικοκυριών.
Σώφρον ενεργειακό μείγμα
Ο κλήρος έλαχε στην κυβέρνηση Μητσοτάκη να διαχειριστεί την πιο κρίσιμη περίοδο για τον Ελληνισμό μεταπολεμικά. Το κλειδί βρίσκεται στην διαχείριση της ενεργειακής κρίσης. Ακόμα κι αν έχουμε φέτος ελαφρύ χειμώνα, ακολουθούν οι καύσωνες του καλοκαιριού και ο παγετός του επόμενου χειμώνα το 2022. Αν σταματούσε αύριο κιόλας η πανδημία, χρειάζονται άλλα τρία χρόνια από σήμερα για να επουλωθεί η ζημιά. Κι αυτό χωρίς στο μέλλον να υπολογίσουμε μια νέα ενεργειακή κρίση.
Το κλειδί της επιτυχίας λοιπόν, που αναζητά η κυβέρνηση, δεν βρίσκεται μέσα στις ΜΕΘ των νοσοκομείων αλλά στα καλώδια της ΔΕΗ και ονομάζεται “σώφρον ενεργειακό μείγμα”! Μπορεί να ακούγεται σκληρό, αλλά αποτελεί κανόνα: Χωρίς φθηνό ρεύμα δεν έρχεται ανάπτυξη και χωρίς ανάπτυξη δεν θα μπορούμε καν να χρηματοδοτήσουμε το σύστημα Υγείας μας. Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση μόνο σωφροσύνη δεν επιδεικνύει στο ζήτημα αυτό, ενώ απουσιάζει πλήρως ο στρατηγικός σχεδιασμός για αυτάρκεια ενεργειακών πόρων.
Αλλοπρόσαλλες κινήσεις, οικονομίστικες ευκαιριακές πολιτικές και παλινδρομήσεις συνθέτουν την μέχρι σήμερα πολιτική στα ενεργειακά. Δυστυχώς, η παρούσα κυβέρνηση, αντί να διορθώνει τα σφάλματα του παρελθόντος, προσπαθεί να τα θάψει κάτω από μια άρπα-κόλλα θεωρία, ανέφικτη και τελικά επικίνδυνη. Κυρίως, αδυνατεί να κατανοήσει ότι σε περιόδους κρίσης, το ζητούμενο δεν είναι απλά η τιμή του ρεύματος και των καυσίμων, αλλά κυρίως εάν θα καταφέρουμε να έχουμε επάρκεια ρεύματος και καυσίμων για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Επιμένω, διότι απαιτείται η επαναφορά της κοινής λογικής στην χάραξη ενεργειακής πολιτικής.
Εγκατάλειψη ενεργειακών πόρων
Η κυβέρνηση, παρασυρόμενη από τα ESG investment funds, υποσχέθηκε την πλήρη απολιγνιτοποίηση της χώρας ως το 2027. Γρήγορα, μείωσε την προθεσμία στο 2023. Πρόκειται κυριολεκτικά για καταστροφική προσέγγιση εν μέσω παγκόσμιας κρίσης, με τον κόσμο κλεισμένο στα σπίτια του λόγω lockdown να θέλει απεγνωσμένα φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα.
Το πόσο καταστροφική ήταν αυτή η πολιτική αποδείχτηκε στην πράξη, αφού η ίδια η κυβέρνηση αναγκάστηκε να υπαναχωρήσει. Αφού έκλεισε τα λιγνιτικά εργοστάσια και τα ορυχεία, αναγκάστηκε να ανοίξει ξανά κάποια λιγνιτικά και κάποια άλλα να τα θέσει σε επιφυλακή! Παρόλα αυτά δεν αλλάζει πολιτική, εμμένει στην παύση της λειτουργίας των λιγνιτικών εργοστασίων. Και ακόμα χειρότερα, ενταφιάζει τα ορυχεία λιγνίτη. Ενώ ο λιγνίτης μπορεί να εξαχθεί, η κυβέρνηση δεν συζητά την πώληση λιγνίτη σε τρίτες χώρες!
Την ίδια περίοδο που έκλεινε τα λιγνιτικά εργοστάσια, ο Νίκος Δένδιας ανακοίνωνε στο ArabNews ότι η Ελλάδα δεν θα προχωρήσει σε εξορύξεις φυσικού αερίου στη Μεσόγειο, δεδομένου ότι δεν υπάρχει προγραμματισμός για το Αιγαίο, λόγω των προβλημάτων με την Τουρκία. Eγκαταλείπει δε και την κατασκευή του αγωγού East Med. Εκτός, λοιπόν, του λιγνίτη που έχουμε άφθονο στο υπέδαφός μας, η κυβέρνηση εγκαταλείπει κι άλλους ενεργειακούς μας πόρους, δηλαδή το πετρέλαιο και κυρίως το φυσικό αέριο, το οποίο δεν είχε κανένα λόγο να το αποποιηθεί ως πόρο, αφού θεωρείται μεταβατικό καύσιμο ως το 2050.
Εισαγωγείς ενέργειας αντί παραγωγοί
Τί μένει λοιπόν κατόπιν αυτών των ακατανόητων επιλογών; Μένει η παραγωγή ενέργειας από πυρηνικά εργοστάσια. Μια σχετική πρόταση έχω ήδη καταθέσει στο SLpress.gr και θα επανέλθω στις επόμενες μέρες. Η συζήτηση που ξεκίνησε μετά από αυτό ήταν μεγάλης έντασης και κατέληξε σε μια δήλωση του πρωθυπουργού την περασμένη εβδομάδα, ότι, ναι μεν αναγνωρίζει την πράσινη συμβολή της πυρηνικής ενέργειας στην ενεργειακή μετάβαση, αλλά τόνισε ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να εγκαταστήσει ποτέ πυρηνικά εργοστάσια στο έδαφός της!
Οι διαδοχικές αυτές δηλώσεις της κυβέρνησης, οδηγούν ουσιαστικά σε ενεργειακό ευνουχισμό της Ελλάδας. Την μετατρέπουν από παραγωγό ενέργειας σε εισαγωγέα. Και μάλιστα σε μια δεκαετία που οι ενεργειακές κρίσεις θα διαδέχονται η μία την άλλη και θα επηρεάζουν και την εφοδιαστική αλυσίδα. Χωρίς να έχει γίνει ούτε το ελάχιστο όσων απαιτούνται σε έργα υποδομής και δικτύων, η Ελλάδα θα αποκτήσει ένα ενεργειακό μείγμα που θα στηρίζεται εσωτερικά μόνο στην εξαρτώμενη από τις καιρικές συνθήκες ισχύ των ανεμογεννητριών και των φωτοβολταϊκών.
Όσο έχει ήλιο και φυσά αέρας, οι ΑΠΕ (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) θα συνεισφέρουν. Όταν δεν φυσά κι δεν έχει ηλιοφάνεια, δεν θα συνεισφέρουν. Η υπόλοιπη ισχύς που χρειάζεται η χώρα, θα εισάγεται: Θα εισάγουμε φυσικό αέριο, LNG και πετρέλαιο ως φυσικούς πόρους από άλλες χώρες. Κι επειδή ούτε αυτά θα επαρκούν για να καλύψουν την ζήτηση, θα εισάγουμε αναγκαστικά και ηλεκτρικό ρεύμα από τις γειτονικές μας χώρες!
Εθνική αυτοκτονία
Πως μεταφράζεται αυτό επί της ουσίας ως πολιτική; Αποποιούμαστε το δικό μας φυσικό αέριο, για να αγοράζουμε φυσικό αέριο από την Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν και να πληρώνουμε τέλη διέλευσης στην Τουρκία. Αποποιούμαστε το δικό μας LNG για να αγοράζουμε LNG από τις ΗΠΑ και τον σύμμαχο της Τουρκίας, το Κατάρ, το οποίο παρέχει δωρεάν Rafale στους γείτονες! Αποποιούμαστε το δικό μας πετρέλαιο για να αγοράζουμε πετρέλαιο από το Ιράκ, το οποίο δίνει τα χρήματά μας στην Τουρκία από την οποία αγοράζει αγροτικά προϊόντα.
Αποποιούμαστε τους λιγνίτες για να εισάγουμε ρεύμα από λιγνιτικά εργοστάσια της Αλβανίας, των Σκοπίων και της Τουρκίας! Αποποιούμαστε την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα και προσποιούμαστε τους πολέμιους των πυρηνικών, αλλά ήδη αγοράζουμε ρεύμα από το πυρηνικό εργοστάσιο της Βουλγαρίας και σύντομα από τα τρία πυρηνικά της Τουρκίας! Προσποιούμαστε ότι έχουμε υδροηλεκτρική ενέργεια, αλλά δεν λέμε ότι οι πηγές των ποταμών βρίσκονται στις γειτονικές χώρες. Αποποιούμαστε δηλαδή τους δικούς μας πόρους ως “μη καθαρούς”, για να αγοράζουμε ρεύμα από πολύ πιο “βρώμικους” πόρους των γειτόνων μας και μάλιστα πανάκριβα. Τί από όλα αυτά είναι λογικό;
Εν κατακλείδι, αυτή η πολιτική αφαιρεί χρήμα από τις τσέπες της Ελλάδας και γεμίζει τις τσέπες των γειτόνων μας. Στην δε Τουρκία δεν δίνουμε μόνο τα χρήματά μας, αλλά τους χαρίζουμε και την δική μας γεωπολιτική υπεραξία! Χάνουμε την ενεργειακή μας ελευθερία, την ενεργειακή μας ανεξαρτησία και φυσικά την γεωπολιτική μας ισχύ, καθιστώντας την χώρα έρμαιο των διαθέσεων του Πούτιν, της Μέρκελ και του Ερντογάν! Αν αυτό δεν είναι πολιτική εθνικής αυτοκτονίας, τότε τι είναι;
Δημοσίευση σχολίου