Η δημοσιογραφική ομάδα τους ακολούθησε στην Ελλάδα, όπου, όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά, τα περιστατικά με την Τουρκία είναι καθημερινά.
Στη βόρεια Ελλάδα ανακαλύπτει κανείς τις απαρχές ενός ευρωπαϊκού φρουρίου. Είκοσι επτά χιλιόμετρα περίφραξης κατά μήκος του Έβρου, ενός “ιδιόρρυθμου” ποταμού άλλοτε ξερού και άλλοτε ορμητικού.
Η κατασκευή ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια, αυτό το χαλύβδινο φράγμα ύψους 10 μέτρων που πλαισιώθηκε από συρματοπλέγματα, του οποίου η κατασκευή είχε διακοπεί κατά τη διάρκεια της αριστερής κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα, συνεχίστηκε να οικοδομείται μετά την εκλογή του νέου κεντροδεξιού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη πριν από δύο χρόνια και οι εργασίες μάλιστα επιταχύνθηκαν μετά τα πρόσφατα γεγονότα της άνοιξης του 2020.
Το δημοσίευμα κάνει μια σύντομη αναφορά στα γεγονότα του Μαρτίου του 2020 στον Έβρο, όταν εκατοντάδες λεωφορεία γεμάτα με πρόσφυγες έφταναν στα σύνορα με την Ελλάδα ενθαρρυμένοι από την Τουρκία με στόχο να περάσουν στην Ευρώπη. Η ένταση μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας των δύο πλευρών οξύνθηκε πολύ γρήγορα και για μέρες έπεφταν πέτρες και δακρυγόνα, όπως μαρτυρούν και στελέχη της Frontex που ήταν παρόντα.
Το δημοσίευμα μάλιστα κάνει έναν παραλληλισμό ανάμεσα στα γεγονότα στον Εβρο το 2020 και σε όσα συνέβησαν πριν λίγο καιρό στην Ισπανία, όταν οι μαροκινές αρχές εξοργισμένες από την υποδοχή από την ισπανική κυβέρνηση ενός ηγέτη του μετώπου Polisario, σε αντίποινα άφησαν τους μετανάστες να δοκιμάσουν την τύχη τους στη Θέουτα. Ωστόσο επισημαίνεται ότι σε γενικές γραμμές, οι μαροκινές αρχές είναι συνεργάσιμες, κάτι που δεν συμβαίνει με την Τουρκία του Erdogan.
«Ήθελε να δοκιμάσει την αποφασιστικότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη», εκτιμά ο βουλευτής Κωνσταντίνος Μπογδάνος, νέα φωνή της ελληνικής δεξιάς και μέλος της Επιτροπής Άμυνας του Κοινοβουλίου. “Οι Έλληνες είναι συνηθισμένοι σε τέτοιου είδους δοκιμές, ακόμα κι αν αυτή ήταν θεαματική. Εχουμε περισσότερες από 4.600 παραβιάσεις του εναέριου χώρου και περισσότερες από 1.700 στα θαλάσσια σύνορα”, διευκρινίζει.
Το δημοσίευμα εν συνεχεία σημειώνει ότι παντού στην Ευρώπη, “πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτήν τη νέα διπλωματία μεταναστευτικής δυστυχίας”, καθώς “οι μετανάστες έχουν καταστεί όπλα μαζικής αποσταθεροποίησης των ευρωπαϊκών απόψεων και κυβερνήσεων”.
Με το τέλος των περιορισμών που οφείλονται στην πανδημία, η μεταναστευτική πίεση είναι πιθανό να αυξηθεί προς όλες τις κατευθύνσεις στις πλευρές αυτού του γιγαντιαίου ηπειρωτικού συνόρου, στο οποίο η έδρα της Frontex, στη Βαρσοβία, έχει μια συνολική εποπτεία μέσω δορυφορικής αναμετάδοσης, drones, κρυφών καμερών και μαρτυριών από υπεράκτιες περιπολίες. Το ελληνικό τείχος είναι επομένως μόνο μια μικρή πέτρα στην τεράστια επιχείρηση ανέγερσης ευρωπαϊκών συνόρων.
Η περίφραξη του Έβρου χτίστηκε σε περιοχή που είναι αθέατη και διοικείται άμεσα από τον στρατό. Διευκρινίζεται ότι το ελληνικό Υπουργείο Άμυνας επέτρεψε κατ’ εξαίρεση στην ομάδα του ρεπορτάζ να φτάσει εκεί.
Οι θιασώτες της άνευ όρων φιλοξενίας καταγγέλλουν (το τείχος) ως ένα θλιβερό σύμβολο της Ευρώπης-φρούριο. Ωστόσο στέλεχος της Frontex που περιπολεί εκεί διαπιστώνει ότι δεν είναι τόσο κακό και πως αποτελεί “απόδειξη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα από τον Trump”.
Αλλά θα ήταν λάθος να υποτιμήσουμε αυτό το πρώτο βήμα. Κατασκευάστηκε από την Ελλάδα για να αντιμετωπίσει μια ολοένα και πιο ανεξέλεγκτη Εγγύς Ανατολή. Αυτό το προκεχωρημένο φυλάκιο της Ευρώπης, που φέτος γιορτάζει τα διακόσια χρόνια από την έναρξη του πολέμου για την ανεξαρτησία, είναι συνηθισμένο σε αυτή την αντιπαράθεση.
Στο ύψωμα της μικρής πόλης του Έβρου, μια βασιλική του 13ου αιώνα κυριαρχεί στην πεδιάδα από την οποία αναδυόταν πάντα η παλιά οθωμανική απειλή. Η Τουρκία κάνει ό, τι μπορεί για να διευκολύνει την άφιξη των μεταναστών στην Ευρώπη. Δεν επιβάλλει θεώρηση εισόδου στους ταξιδιώτες που φθάνουν στην Κωνσταντινούπολη με αεροπλάνο από οποιαδήποτε μουσουλμανική χώρα, ειδικά το Κάιρο που είναι ο κύριος κόμβος.
“Αρκεί απλώς να πληρώσει κανείς ένα εισιτήριο απλής μετάβασης σε μειωμένη τιμή και να περάσει από το τελωνείο”, εξηγεί ο Αναστάσιος Χατζηβασιλείου, βουλευτής πολύ κοντά στο Μητσοτάκη και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων.
“Ο Erdogan δημιούργησε ένα είδος ζώνης Σένγκεν για τις σουνιτικές χώρες”, επισημαίνει. Οι Τούρκοι δεν διώκουν ποτέ τα δίκτυα λαθρεμπόρων ή διακινητών. Και όταν μπορούν να προκαλέσουν τους Έλληνες ακτοφύλακες ή εκείνους της Frontex, δεν το αποφεύγουν. Έχουμε δείξει πολλά βίντεο στο Συμβούλιο της Ευρώπης, συνεχίζει ο ίδιος βουλευτής.
“Καταφέραμε να εξευρωπαϊσουμε τη συζήτηση για τα ελληνικά σύνορα και είμαστε ευτυχείς που ακουστήκαμε, έχουμε ανάγκη τη Frontex στη χώρα μας».
Η ιδέα μιας πολιτικής ελέγχου της μετανάστευσης δεν είναι προφανής στον ελληνικό πληθυσμό. «Είμαστε 7 εκατομμύρια Έλληνες στο εξωτερικό. Αισθανόμαστε αυθορμήτως αλληλεγγύη με τους ανθρώπους που θέλουν να δοκιμάσουν την τύχη τους αλλού», επισημαίνει ένας Έλληνας διπλωμάτης πριν από αυτό το ταξίδι στα ανατολικά όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Αυτή η χώρα βρίσκεται δομικά στα αριστερά», υποστηρίζει ο βουλευτής Κωνσταντίνος Μπογδάνος, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν και όρια και η Τουρκία θα ήταν λάθος να υποτιμήσει την ελληνική εθνική υπερηφάνεια. “Το τουρκικό όνειρο θα ήταν η φινλανδοποίηση της Ελλάδας και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί επειδή η Ευρώπη μας υποστηρίζει, κάτι που δεν συνέβαινε με τη Φινλανδία έναντι της Σοβιετικής Ένωσης”.
Εν συνεχεία, σε άλλο σημείο το ρεπορτάζ επισημαίνει ότι μετά από το μεταναστευτικό σοκ του 2015, ο προϋπολογισμός της Frontex αυξήθηκε από τα 95 εκατομμύρια ευρώ το 2015 στα 320 εκατομμύρια το 2019.
Η νέα Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, η Σουηδή Σοσιαλδημοκράτης Ylva Johansson, είδε με καχυποψία αυτήν την κατασταλτική υπηρεσία, καθώς το ζήτημα της επιτήρησης των συνόρων έχει καταστεί δυσάρεστο. Αυτή η απροθυμία εξυπηρετεί πολύ την Τουρκία, καθώς και τις ενώσεις παροχής βοήθειας προς τους μετανάστες.
“Αυτή η σύγκλιση των στόχων της αριστεράς χωρίς σύνορα και του τουρκικού εθνικισμού είναι συνεκτική: ο καθένας για τους δικούς του λόγους θέλει η Frontex να παραμείνει σε έναν ρόλο υπερασπιστή των δικαιωμάτων των μεταναστών. Αυτό είναι που αρνείται η Frontex, παρά τις εντάσεις με το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή”, σημειώνει το δημοσίευμα.
Το πιο δύσκολο είναι να εκτελέσουμε αυτή την αποστολή στη θάλασσα: «Πρέπει φυσικά να σώσουμε τους μετανάστες στη θάλασσα σύμφωνα με το διεθνές ναυτικό δίκαιο, αλλά πρέπει επίσης να ζητήσουμε από τα πλοία σε καλή κατάσταση να γυρίσουν. Είναι πιο δύσκολο αλλά είναι η αποστολή μας», λέει ένας πράκτορας της Frontex, κατά τη διάρκεια ταξιδιού με περιπολικό σκάφος στα ανοικτά της Λέσβου.
Τον περασμένο Νοέμβριο, ενώσεις κατηγόρησαν τη Frontex για παράνομες επαναπροωθήσεις. Η εσωτερική έρευνα που διενήργησε η Επιτροπή αθώωσε τον οργανισμό.
Στο νησί της Λέσβου, το οποίο έχει υποδεχθεί τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών από το 2015, οι αξιωματικοί της Frontex καταγράφουν αιτήσεις ασύλου από μετανάστες που έφτασαν σε παραλίες που βρίσκονται μόλις τρία χιλιόμετρα από τις τουρκικές ακτές. “Έχουμε 1.500 απορρίψεις αιτήσεων ασύλου, τους οποίους η Τουρκία δεν θέλει να πάρει πίσω, σύμφωνα με τις συμφωνίες του 2016”, εξηγεί ο Stéphane Bonmarchand, υπολοχαγός της εθνικής χωροφυλακής αποσπασμένος στην Frontex.
Οι νέοι συνοριακοί φρουροί της Frontex είναι εξοπλισμένοι με μπλε στολή, με περιβραχιόνια Velcro, χρησιμοποιούν τη γλώσσα της χώρας στην οποία παρεμβαίνουν, νέο εξοπλισμό και όπλα που παρέχονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. “Βρισκόμαστε στη διαδικασία εφεύρεσης κάτι καινούργιου”, συνεχίζει ο Stéphane Bonmarchand, αναφερόμενος σε αυτούς τους 400 πράκτορες που έχουν ήδη αναπτυχθεί – και βρισκόμαστε εν αναμονή 10.000 ακόμα έως το 2030. «Θα ήταν λάθος να μας συγκρίνουμε με το FBI», προειδοποιεί ο Stéphane Bonmarchand. Ωστόσο, η Frontex είναι ένας από τους τρεις οργανισμούς που έχει το δικαίωμα πρόσβασης σε προσωπικά δεδομένα, μαζί με την Europol και την Eurojust.
Δημοσίευση σχολίου