Στις αρχές Δεκεμβρίου, λίγο μετά την ανακοίνωση της τουρκολιβυκής συμφωνίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκίνησε από τη συνάντηση ηγετών του ΝΑΤΟ έναν κύκλο διπλωματικών επαφών προκειμένου να ενεργοποιήσει τις διεθνείς συμμαχίες της χώρας. Ο κύκλος που ξεκίνησε στο Λονδίνο, και συνεχίστηκε με την υπογραφή της συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού EastMed και την επίσκεψη στον Λευκό Οίκο, θα ολοκληρωθεί με την επίσκεψη στο Παρίσι την ερχόμενη Τετάρτη, στο Ριάντ στις 3 Φεβρουαρίου και στο Αμπου Ντάμπι την επόμενη ημέρα.
Παράλληλα, ο Νίκος Δένδιας με τις πρόσφατες επισκέψεις του στη Βεγγάζη, στο Κάιρο, στο Μαρόκο, στο Ριάντ και στο Αμπου Ντάμπι επιχείρησε να ενισχύσει τους παραδοσιακούς δεσμούς της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο, ο οποίος έχει ενοχληθεί από τον νεοοθωμανισμό του Ερντογάν. Το προσεχές διάστημα αναμένεται να ανοίξει και δεύτερος κύκλος διπλωματικών πρωτοβουλιών με επισκέψεις του υπουργού Εξωτερικών στην Τυνησία, στην Αλγερία αλλά και στην Ισπανία, η οποία έχει φιλοτουρκικό προσανατολισμό και αμυντική συνεργασία με την Αγκυρα.
Η ελληνική κυβέρνηση, όπως μεταδίδουν συνεργάτες του Πρωθυπουργού, επιδιώκει να διατηρεί ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με όσες χώρες παίζουν ρόλο στην ευρύτερη περιοχή μας, ώστε να αποτραπεί οποιαδήποτε όξυνση της κατάστασης με την Τουρκία. «Η Αθήνα ασκεί προληπτική διπλωματία», επισημαίνουν, προκειμένου να αξιοποιήσει την εμπειρία και τις συμμαχίες της και να προλάβει δυσάρεστες καταστάσεις με την Τουρκία προτού εξελιχθούν σε τυχόν θερμό επεισόδιο. Με τη Ρωσία, πάντως, η οποία επιδρά όλο και περισσότερο στην περιοχή, δεν αναμένεται να ομαλοποιηθεί σύντομα η σχέση της χώρας μας.
Εντονη ενόχληση για την επίσκεψη Χαφτάρ
Η ατμόσφαιρα στα ελληνοτουρκικά είναι πολύ βαριά, παρότι δεν έχουν κοπεί οι δίαυλοι επικοινωνίας – προσφάτως ο ΓΓ του ΥΠΕΞ Θεμιστοκλής Δεμίρης συμμετείχε σε πολιτικές διαβουλεύσεις στην Αγκυρα με τον τούρκο ομόλογό του χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα – καθώς η ελληνική πλευρά αναζητεί τρόπους ομαλοποίησης του κλίματος προκειμένου να ξεκινήσουν οι συνομιλίες επί ΜΟΕ και οι διερευνητικές επαφές. Ομως φαίνεται ότι σε αυτή τη φάση έντασης δεν λειτουργούν ούτε οι προσωπικές σχέσεις, οι οποίες πάντα παίζουν τον ρόλο τους στη διπλωματία.
Η εμπρηστική ρητορική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του τούρκου υπουργού Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος επανέφερε το θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών, έχει μεγαλύτερο βάθος από αυτό που είχε αρχικά εκτιμήσει η κυβέρνηση. Ενδεικτικές της δυναμικής που έχουν πάρει τα πράγματα ήταν οι τοποθετήσεις του τούρκου πρεσβευτή στην Αθήνα Μπουράκ Οζουγκεργκίν την περασμένη εβδομάδα σε κλειστή συνάντηση στο ΕΛΙΑΜΕΠ όπου, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, εμφανίστηκε με αδιάλλακτη γραμμή.
Είπε ότι η τουρκολιβυκή συμφωνία αποτελεί αντίδραση στις ενέργειες της Κύπρου εντός της ΑΟΖ που έχει οριοθετήσει και ότι υπάρχει αντανάκλαση στην Ελλάδα, η οποία υποστηρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Εξέφρασε τη δυσαρέσκεια της χώρας του για την επίσκεψη του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ στην Αθήνα και επιχειρηματολόγησε γιατί, κατά την άποψή του, έχει τελειώσει η περίοδος των συνασπισμών δυνάμεων και έχει ξεκινήσει η εποχή της «συναλλακτικής διπλωματίας».
Αυτό είναι το εργαλείο μέσω του οποίου ασκεί εξωτερική πολιτική η Αγκυρα. Ο κ. Ουζουγκεργκίν άσκησε σφοδρή κριτική στον ρόλο που επιχειρούν να παίξουν στην περιοχή οι ΗΠΑ και η Γαλλία, για την οποία είπε ότι απέτυχε όπου έχει εμπλακεί στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Αφρική. Επίσης, διαβεβαίωσε ότι το ΝΑΤΟ δεν υπονομεύεται από τη σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία.
Ούτε οι συμμετέχοντες στη συνάντηση ούτε η ελληνική κυβέρνηση, που τις πληροφορήθηκε στη συνέχεια, αιφνιδιάστηκαν από την προσέγγιση του τούρκου πρεσβευτή. Στην πραγματικότητα προετοιμάζονται για μεγαλύτερη ένταση εξαιτίας των γεγονότων που έχουν εξελιχθεί στο παρασκήνιο και έχουν ενοχλήσει πολύ την τουρκική πλευρά.
Η επίσκεψη Χαφτάρ στη Αθήνα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, δεν ήταν ένας αντιπερισπασμός της ελληνικής κυβέρνησης επειδή δεν προσκλήθηκε στη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, ήταν μια συμφωνημένη ενέργεια στο πλαίσιο των συμμαχιών της χώρας μας με στόχο τη μεταφορά μηνυμάτων. Αυτό εξηγεί όχι μόνο την ενόχληση του τούρκου προέδρου αλλά και τον προσωπικό τόνο που χρησιμοποίησε κατά του έλληνα πρωθυπουργού. «Γιατί προσκάλεσε ο Μητσοτάκης τον Χαφτάρ στην Αθήνα;
Το έκανε για να μας προκαλέσει» είπε ο κ. Ερντογάν σε συνομιλία που είχε με δημοσιογράφους στο αεροπλάνο επιστρέφοντας στην Τουρκία από το Βερολίνο και χαρακτήρισε «ανοησία» και «λάθος» τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία της Αθήνας. «Να διορθώσει το λάθος και μετά θα είναι εύκολο να συναντηθούμε» διεμήνυσε.
Σύμφωνα με το τουρκικό YΠΕΞ, στη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Λονδίνο ο τούρκος πρόεδρος εμφανίστηκε έτοιμος και για την έναρξη ενός νέου διαύλου διαλόγου αποκλειστικά για την Ανατολική Μεσόγειο. Πρόκειται για μια ιδέα που πρέπει να προβληματίσει την Αθήνα, η οποία βέβαια στο παρελθόν έχει απορρίψει τέτοιες ιδέες.
Βέτο αν δεν ακυρωθεί το μνημόνιο με τη Λιβύη
Ο κ. Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει στην αμερικανική πλευρά και στους ευρωπαίους ηγέτες ότι δεν πρόκειται να δεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και ότι θα ασκήσει βέτο σε τυχόν πολιτική λύση στο λιβυκό ζήτημα, η οποία δεν θα περιλαμβάνει την ακύρωση του μνημονίου με την Τουρκία. Στο Νταβός την περασμένη εβδομάδα συναντήθηκε, μεταξύ άλλων, με την υπουργό Αμυνας της Γερμανίας και πρόεδρο του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) Ανεγκρέτ Κραμπ-Καρενμπάουερ και συζήτησε μαζί της το περιβάλλον ασφαλείας στη Μεσόγειο, την κατάσταση στη Λιβύη και τη συμπεριφορά της Τουρκίας και επανάλαβε το αίτημα να είναι παρούσα η Ελλάδα στα επόμενα στάδια της διαδικασίας για τη Λιβύη.
Το άλλο ζήτημα που προκαλεί εκνευρισμό στην Τουρκία είναι η συνεχιζόμενη σύσφιγξη των σχέσεων της Ελλάδας με την Αίγυπτο και τις άλλες αραβικές χώρες, οι οποίες έχουν ενοχληθεί από την προσπάθεια του τούρκου προέδρου να επιβληθεί με όρους ηγεμονίας στον μουσουλμανικό κόσμο, επιχειρώντας να αναβιώσει την αίγλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Αυτή η επιλογή του τούρκου προέδρου έχει δημιουργήσει απρόσμενο χώρο για την ελληνική εξωτερική πολιτική, η οποία είναι αλήθεια ότι άργησε να βρει τον ρυθμό της. Οπως θύμισε ο Ευάγγελος Βενιζέλος μιλώντας στην εκπομπή «Αποτύπωμα» του ΣΚΑΪ, τον Αύγουστο η κυβέρνηση Σάρατζ απηύθυνε ρηματική διακοίνωση εκφράζοντας αντιρρήσεις και ανησυχίες για τα οικόπεδα που οριοθέτησε η Ελλάδα νότια της Κρήτης.
Τότε δεν δόθηκε η απαραίτητη προσοχή, αλλά τώρα, επισημαίνει ο πρώην υπουργό Εξωτερικών, στη Λιβύη εμφανίζονται και συνυπάρχουν σχεδόν όλες οι χώρες με τις οποίες η χώρα μας πρέπει να οριοθετήσει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ (Λιβύη, Τουρκία, Αίγυπτος, Ιταλία), «άρα η Λιβύη μπορεί να είναι η μήτρα μέσα από τη διαδικασία επίλυσης του πολιτικού της προβλήματος» πρόσθεσε, αναγνωρίζοντας ωστόσο την πολυπλοκότητα της κατάστασης.
Σε ανοιχτή γραμμή με Ισραήλ και Πομπέο
Με το Ισραήλ, μια χώρα με ρόλο στην περιοχή, η Ελλάδα διανύει την καλύτερή της περίοδο. Ο κ. Μητσοτάκης θα παρευρεθεί αύριο, Δευτέρα, στις εκδηλώσεις για τα 75 χρόνια από το κλείσιμο του Αουσβιτς και την προηγούμενη εβδομάδα συναντήθηκε με τα προεδρεία των ελληνοαμερικανικών και αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων που βρίσκονταν σε περιοδεία στην Κύπρο, στο Ισραήλ και στην Ελλάδα.
Με την αμερικανική πλευρά υπάρχει ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας καθώς οι επαφές συνεχίστηκαν μετά την επιστροφή του Πρωθυπουργού στην Αθήνα, μέσω μιας μακράς τηλεφωνικής συνομιλίας με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, με τον οποίο ο κ. Μητσοτάκης έχει αποκτήσει προσωπική σχέση από τον περασμένο Οκτώβριο.
Ο Πρωθυπουργός συναντήθηκε με τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Μάικ Πομπέο στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ και κατόπιν στον Λευκό Οίκο. Στην Ουάσιγκτον ο Πρωθυπουργός έκανε επαφές σε πολλά επίπεδα, περιλαμβανομένης της δεύτερης συνάντησής του με τον γαμπρό και εξ απορρήτων συνεργάτη του Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, ο οποίος πήγε στο Μπλερ Χάουζ όπου φιλοξενούνταν ο Πρωθυπουργός για να συζητήσει μαζί του.
Την Πέμπτη στο Νταβός ο κ. Μητσοτάκης είχε σύντομη συνομιλία με την Ιβάνκα Τραμπ στο περιθώριο του γεύματος που οργάνωσε η δημοσιογράφος της «Washington Post» Λάλι Γουεϊμάουθ, κόρη της ιστορικής ιδιοκτήτριας της εφημερίδας Κάθριν Γκρέιαμ.
Η επιστολή Πομπέο που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη Τρίτη και οι δηλώσεις του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δείχνουν, κατά την εκτίμηση της κυβέρνησης, ότι οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν σταδιακά την πολιτική των ίσων αποστάσεων και προσεγγίζουν τις ελληνικές θέσεις.
Ο κ. Πομπέο χαρακτήρισε την Αθήνα «σύμμαχο – κλειδί» και «σημαντικό παίκτη στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια», τόνισε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες στην προστασία της ευημερίας, της ασφάλειας και της δημοκρατίας στην Ελλάδα και ζήτησε αποχή από προκλητικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου