Του Γιώργου Β. Μιχαλακόπουλου*
Στις 25 Οκτωβρίου 2017 ανακοινώθηκε η επίσημη ίδρυση του κόμματος «İYİ» (İYİ Partisi ή İΡ) που σημαίνει «καλός, καλώς…» από το πρώην ανώτατο στέλεχος του υπερεθνικιστικού κόμματος (ΜHP), Μεράλ Άκσενερ, η οποία φαίνεται ότι επιθυμεί να θυμίσει –ποικιλοτρόπως- τις παλιές και «ένδοξες» ημέρες της Τανσού Τσιλέρ. Τότε που η Τουρκία θεσμοθέτησε ως casusbelli την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια και όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά και στο… Ιόνιο! Το κόμμα «İYİ» εκπροσωπείται στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση από τέσσερις πρώην βουλευτές του ΜΗΡ και έναν πρώην βουλευτή του κεμαλικού κόμματος (CHP).
Στα τουρκικά «ip» σημαίνει «σχοινί» αλλά ήδη έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται ως παρώνυμο όταν το νεοσυσταθέν κόμμα (İΡ) εμπλέκεται σε έντονες ιδεολογικές και πολιτικές αναφορές που γίνονται εναντίον του κυβερνώντος κόμματος. Αυτό φάνηκε καθαρά στην πρόσφατη ομιλία (31 Οκτωβρίου) του αρχηγού του υπερεθνικιστικού κόμματος Τουρκίας, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που είπε ότι το τέλος του κόμματος της Άκσενερ θα είναι σκοτεινό και ότι «…αυτοί που κατηγορούν το MHΡ… και δεν μπορούν να ‘χωνέψουν’ την Τουρκία και το ΜΗΡ βρήκαν ένα σάπιο σκοινί να κρατηθούν». Μάλιστα η επίθεση εναντίον του κόμματος «İYİ» έφθασε σε σημείο να πει «Τα μουχλιασμένα, οι αποστάτες και πολιτικά κατάλοιπα που προσπαθούν να ζεστάνουν τις νέες θέσεις τους, που είναι φτιαγμένες γι’ αυτούς, μία μέρα πέσουν στην πυρά.» Αν και η ρητορεία του χαρακτηρίζεται συχνά από παρόμοιες εκφράσεις δίνεται η εντύπωση ότι τα λόγια του αποπνέουν φόβο για το μέλλον του κόμματός του.
Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης δημοσιεύουν πάρα πολύ συχνά διαφόρων ειδών έρευνες και δημοσκοπήσεις κυρίως για πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα. Μερικά από τα κοινά στοιχεία των δημοσκοπήσεων και των ερευνών, τα τελευταία χρόνια, αποτελούν οι ενδείξεις για συνεχή πρωτοπορία του ΑΚΡ, δημοφιλία του Ερντογάν, στήριξη του λαού (σ.σ. ενός μεγάλου τμήματός του) στις πολιτικές της κυβέρνησης και το ότι δεν νοιώθουν οι πολίτες να υπάρχουν «πολώσεις» και «ανελευθερίες» στην κοινωνία. Όμως αξίζει να αναφερθούμε σε δύο ευρήματα που εμφανίσθηκαν πρόσφατα σε δύο διαφορετικές δημοσκοπήσεις. Το πρώτο απ’ αυτά αφορά το ποσοστό 32% των αναποφάσιστων που υπήρχε πριν την δημιουργία του νέου κόμματος και το οποίο θα θελήσουν να «οικειοποιηθούν» τόσο το ΑΚΡ όσο και το νέο κόμμα. Το δεύτερο εύρημα αφορά την ασυνήθιστη έως τώρα (έστω και με μικρό ποσοστό) απάντηση 1,2% ερωτηθέντων που όρισαν ως «το σημαντικότερο πρόβλημα στην Τουρκία» τον Ερντογάν. Κάτι που δεν έχει εμφανισθεί με τη μορφή αυτή σε κάποια προηγούμενη δημοσκόπηση.
Το έτος 2019 θα είναι αυτό των πιθανών τριών εκλογικών αναμετρήσεων στην Τουρκία: για την αυτοδιοίκηση, για το Κοινοβούλιο και για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με αρκετές πιθανότητες να διεξαχθεί μία από τις αναμετρήσεις αυτές το καλοκαίρι 2018.
Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήδη από φέτος οι υποψήφιοι για τις Προεδρικές εκλογές του 2019 έχουν αρχίσει να θυμίζουν ότι έχουν περάσει 100 χρόνια από τον «Πόλεμο της Ανεξαρτησίας» που οδήγησε στη δημιουργία της Τουρκικής Δημοκρατίας. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι ρητορείες περί «Πολιτικού Οράματος 2023» που εμφανίσθηκαν πριν λίγα χρόνια.
Εάν από την μία πλευρά συνδυάσουμε όλα τα παραπάνω και από την άλλη, τις ευνοϊκές δημοσκοπήσεις που εμφανίζονται για το νεοσυσταθέν κόμμα αλλά και τις… οδηγίες που δόθηκαν στους βουλευτές του ΑΚΡ -την εβδομάδα που εορταζόταν η ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας- να μην ασκούν κριτική στο κεμαλικό κόμμα, τι εικόνα σχηματίζεται; Αυτό που θα βλέπαμε είναι η προσπάθεια του κυβερνώντος κόμματος να διεμβολίσει το ΜΗΡ και το CHP και η προσπάθεια να υπάρξει αντιπολίτευση που θα «εκφράζεται» μέσω της γυναικείας εικόνας. Ίσως να είναι κάτι που θα «μιλήσει» πλέον καλύτερα στην ψυχή του μέσου Τούρκου.
Όμως σε κοινωνικό επίπεδο, και όπως εύκολα κατανοούν οι μελετώντες τα τουρκικά πράγματα, ισχυροποιείται στην Τουρκία, ή στην «Νέα Τουρκία» σύμφωνα με τον Ερντογάν, ένα κοινωνικό στρώμα με έντονα συντηρητικά-θρησκευτικά και alaturca εθνικιστικά χαρακτηριστικά.
Είναι αλήθεια ότι τα πιόνια στήνονται σιγά-σιγά αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι το μέλλον είναι απρόβλεπτο. Παρ’ όλα αυτά φαίνεται ότι από εδώ και στο εξής θα πρέπει να λύσουμε το ερώτημα: μια γυναίκα εναντίον ενός «σουλτάνου» ή μήπως μια γυναίκα και ένας «σουλτάνος»;
*Αναπληρωτή Καθηγητή Τουρκολογίας (Ιόνιο Πανεπιστήμιο)
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου