Ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Ιράν Μοχάμαντ Μπαγκερί έκανε τριήμερη επίσκεψη στην Τουρκία, ένα ταξίδι που έδειξε όπως γράφει το al-monitor.com πως “περιφερειακοί αντίπαλοι μπορούν να εξομαλύνουν γρήγορα τις διαφορές τους ενάντια στις κοινές απειλές”.
Ποια είναι η κοινή απειλή που φέρνει κοντά Άγκυρα και Τεχεράνη; Το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας των Κούρδων του Ιράκ.
Όπως γράφει το al-monitor.com “Τουρκία και Ιράν ανταλλάσσουν επισκέψεις κορυφαίων αξιωματούχων, έχοντας βαθιά ριζωμένους φόβους ότι οι Δυτικές δυνάμεις χρησιμοποιούν τους κουρδικούς πληθυσμούς “για να τους αποδυναμώσουν και να τους διαλύσουν”.
Ο Μπαγκερί, η επίσκεψη του οποίου ήταν πρώτη από την Επανάσταση του Ιράν το 1979, είδε ακόμη και τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και είχε συνομιλίες με τον Τούρκο ομόλογό του Χ. Ακάρ, τον υπουργό Άμυνας Νουρεττίν Κανέκλι και τον επικεφαλής της MIT, Χάκαν Φίνταν. Συμφώνησαν να ενισχύσουν τη στρατιωτική συνεργασία Ιράν-Τουρκίας. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν ανακοίνωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι ο Ερντογάν έχει “σχέδια να επισκεφθεί σύντομα το Ιράν”.
Ο Φιντάν, ένα από τα πιο αινιγματικά πρόσωπα του κύκλου του Ερντογάν, είχε ταχθεί υπέρ του Ιράν μέχρι να αρχίσει η Τουρκία τη βοήθεια σουνιτών ανταρτών που επιδιώκουν να ανατρέψουν τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ-Ασαντ, ο οποίος υποστηρίχθηκε από το Ιράν και τη Ρωσία. Μετά από τη νέα εποχή στις σχέσεις με τη Ρωσία, η Τουρκία έχει αντιστρέψει την πορεία της.
Η μεγαλύτερη ανησυχία της Τουρκίας είναι τώρα να ελέγξει την αυξανόμενη επιρροή των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Συριακών Μονάδων Προστασίας του Κουρδικού Λαού (YPG). Η Άγκυρα επιδιώκει μέσω Ιράν στη βοήθεια του Άσαντ.
Με τη σειρά του, το Ιράν βασίζεται στην Τουρκία για να αποτρέψει τους Κούρδους του Ιράκ να πραγματοποιήσουν το προγραμματισμένο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία τον επόμενο μήνα.
Σε μια συνέντευξη στο ιρανικό πρακτορείο Mehr, ο Τούρκος ακαδημαϊκός Bilgehan Alagoz δήλωσε: “Είναι βέβαιο ότι δεν υπάρχει ζωή για ανεξάρτητο κουρδικό κράτος, αν η Τουρκία και το Ιράν παραμείνουν μαζί.”
Η Τουρκία και το Ιράν αντιτίθενται κατηγορηματικά στο δημοψήφισμα, αν και οι προειδοποιήσεις της Τουρκίας μέχρι τώρα μοιάζουν περισσότερο με ρητορική για να κατευνάσουν την εθνικιστική βάση του Ερντογάν.
Το Σιιτικό Ιράν και η Σουνιτική Τουρκία μοιράζονται φόβους ότι οι Δυτικές δυνάμεις, δηλαδή οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ, χρησιμοποιούν τους κουρδικούς πληθυσμούς τους για να τους αποδυναμώσουν . Η εμμονή τους για τους Κούρδους είναι αρκετά ισχυρή ώστε να ωθήσει τους παραδοσιακούς αντιπάλους σε …κινήσεις αλληλεγγύης.
Ορισμένοι ιρανοί ηγέτες λένε ότι πιστεύουν ότι το δημοψήφισμα για το Κουρδιστάν είναι ένα διαβολικό σχέδιο που αποσκοπεί στην πρόκληση στρατιωτικής παρέμβασης από το Ιράν, παρέχοντας έτσι μια δικαιολογία για τις Ηνωμένες Πολιτείες να επέμβουν.
Η Τουρκία, από την πλευρά της, καταναλώνεται σε υποψίες σύμφωνα με τις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες οπλίζουν το YPG όχι τόσο για να πολεμήσουν το Ισλαμικό Κράτος ,αλλά εναντίον της Τουρκίας. Το YPG είναι στενά συνδεδεμένο με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (PKK), το οποίο συμπλήρωσε το 33ο έτος της ένοπλης εκστρατείας εναντίον του τουρκικού στρατού στις 15 Αυγούστου. Με τη βοήθεια των ΗΠΑ, το YPG υπερτριπλασίασε το έδαφος υπό τον έλεγχό του ,δημιουργώντας ένα ανεξάρτητο κρατίδιο υπό την καθοδήγηση του ΡΚΚ κατά μήκος των συνόρων .
Ο Ibrahim Karagul, αρχισυντάκτης της κυβερνητικής εφημερίδας Yeni Safak, έγραψε: “Η Τουρκική Δημοκρατία αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη απειλή της ιστορίας της. Γιατί για πρώτη φορά αντιμετωπίζει ανοιχτά ένα πολυεθνικό μέτωπο”. Ο Καραγκούλ κατέληξε στο συμπέρασμα:” Είναι αναγκαίο να συνάψουμε ευρύτερες, βαθύτερες και πιο μακροχρόνιες συμφωνίες με το Ιράν, τη Ρωσία και τη κυβέρνηση στη Δαμασκό “.
Η Daily Sabah ανέφερε ότι ο ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοιγκού θα ταξιδέψει στην Τουρκία τις επόμενες μέρες. Ο Σοιγκού συναντήθηκε τον περασμένο μήνα με τον Ερντογάν για να συζητήσει για τη Συρία. Η εστίαση πιθανότατα θα είναι και πάλι στο Idlib, το οποίο έμεινε υπό τον πλήρη έλεγχο των μαχητών του Hayat Tahrir al-Sham (HTS) που συνδέονται με την Αλ Κάιντα . Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν επίσης ανησυχίες για το HTS και πιέζουν την Τουρκία να σφραγίσει την Oncupinar, τη μόνη λειτουργούσα συνοριακή πύλη του με την επαρχία. Ο Ερντογάν δήλωσε ότι από εκεί επιτρέπεται μόνο η διέλευση ανθρωπιστικής βοήθειας .
Η προγραμματισμένη επίσκεψη του Σοιγκού σε συνδυασμό με την προγραμματισμένη στάσης του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ James Mattis στην Άγκυρα στις αρχές της επόμενης εβδομάδας προκάλεσε τις εικασίες ότι η παρουσία του Μπαγκερί συνδέεται άμεσα με τις προσπάθειες να βρεθεί το Ιράν στο επίκεντρο της ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ των κυριότερων ενδιαφερομένων στη συριακή διαμάχη .
Στις 14 Αυγούστου, ο υπουργός Οικονομίας της Τουρκίας Nihat Zeybekci ανακοίνωσε σχέδια για να χρησιμοποιήσει μια χερσαία διαδρομή μέσω του Ιράν για τη μεταφορά εμπορευμάτων στο Κατάρ, το οποίο παραμένει υπό αποκλεισμό από τη Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους του. Η Τουρκία και το Ιράν έχουν εμπλακεί στη διαμάχη για το Κατάρ διαμάχη.
Σε έναν εμφανή ελιγμό , η Σαουδική Αραβία φλερτάρει με το YPG.
Η Τουρκία είναι η πύλη του Ιράν προς την Ευρώπη, με περισσότερο από το ένα πέμπτο του χερσαίου εμπορίου να διέρχεται από το τουρκικό έδαφος. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση , «η οικονομία του Ιράν δεν επιβαρύνθηκε από πυρηνικές κυρώσεις λόγω της συμφωνίας του 2015, και οι δύο χώρες φαίνεται να δεσμεύονται να ενισχύσουν το διμερές εμπόριο ».
Το Ιράν ανακοίνωσε στις 14 Αυγούστου ότι η Διεθνής Ενεργειακή Εταιρεία της Τουρκίας είχε υπογράψει συμφωνία ύψους 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη Ρωσική κρατική εταιρεία Zarubezhneft και την εταιρεία επενδύσεων Ghadir Investment του Ιράν για την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ιράν. Περίπου το ένα πέμπτο του φυσικού αερίου της Τουρκίας προέρχεται από τον ανατολικό γείτονά της. Η Τουρκία παρακολουθεί επίσης τα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου του Ιράκ του Κουρδιστάν, τα οποία ελπίζει να αποκτήσει φτηνά μέσω των συμφωνιών που υπογράφηκαν τον Νοέμβριο του 2013 με την περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν. Παρά τις αντιρρήσεις του για το δημοψήφισμα, τα στρατηγικά και οικονομικά οφέλη της φιλίας της Τουρκίας με τους Κούρδους του Ιράκ είναι πολλά.
Δημοσίευση σχολίου