Του Γιωργου Σκαφιδα
Η είδηση πέρασε στα ψιλά εν μέσω θερινής ραστώνης αλλά έχει τη σημασία της. Η Τουρκία ξεκίνησε μόλις πριν λίγες ημέρες να υψώνει ένα «τείχος ασφαλείας» μήκους 144 χλμ. στα σύνορά της με το Ιράν. Το έργο έχει αναλάβει να φέρει σε πέρας η κρατική Διεύθυνση Οικιστικής Ανάπτυξης της Τουρκίας (TOKİ) έπειτα από σχετική εντολή-ανάθεση του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, με την πρώτη φάση της ανέγερσης να αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί ως τον ερχόμενο Οκτώβριο. Μέχρι εδώ όλα (ειδησεογραφικώς) ασήμαντα… ή μήπως όχι;
Βλέπετε… η Τουρκία έχει ήδη υψώσει άλλο ένα τείχος μήκους σχεδόν 700 χλμ. στα σύνορά της με τη Συρία, και πλέον ετοιμάζει ακόμη δύο: ένα μήκους 144 χλμ. στα σύνορά της με το Ιράν όπως προαναφέραμε, και άλλο ένα μήκους σχεδόν 90 χλμ. στα σύνορά της με το Ιράκ. Το τείχος, μάλιστα, στη μεθόριο Τουρκίας-Συρίας συνεχίζει να επεκτείνεται, με στόχο όταν ολοκληρωθεί κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον να καλύπτει μια έκταση συνολικά 828 χλμ., σχεδόν το σύνολο δηλαδή της τουρκοσυριακής συνοριογραμμής.
Τσιμεντένιοι «ογκόλιθοι» ύψους μεγαλύτερου των τριών μέτρων και πλάτους δύο, με πάχος 11 εκατοστά και βάρος 7 τόνους έκαστος, παρατάσσονται ο ένας δίπλα στον άλλο, προτού «διανθιστούν» με συρματοπλέγματα και εκατοντάδες υπερσύγχρονα «οπλισμένα» παρατηρητήρια. Την κατασκευή έχει αναλάβει και εκεί η κρατική τουρκική TOKİ.
Στο ίδιο μοτίβο, οι Τούρκοι ετοιμάζονται (από τον Οκτώβριο του 2017 και μετά) να αρχίσουν να υψώνουν κι άλλο ένα, τρίτο τείχος μήκους σχεδόν 90 χλμ. στα σύνορά τους με το Ιράκ. Κι όλα αυτά με στόχο να κρατήσουν μακριά τους όποιους εξωτερικούς «εχθρούς της πατρίδας», είτε αυτοί ονομάζονται κακοί τζιχαντιστές (γιατί ως γνωστόν στο μυαλό της τουρκικής ηγεσίας υπήρξαν και καλοί τζιχαντιστές), είτε Κούρδοι αντάρτες, είτε οικονομικοί μετανάστες, είτε (ας μην κοροϊδευόμαστε και) πρόσφυγες. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα αυτά γίνονται σε μια περίοδο κατά την οποία αμφισβητείται έντονα το καθεστώς των συνόρων στη Μέση Ανατολή, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά τη μυστική συμφωνία Σάικς-Πικό.
Σε μια περίοδο κατά την οποία οι Κούρδοι της Συρίας ενισχύονται (με τις ευλογίες Αμερικανών και Ισραηλινών) δίνοντας τροφή σε σενάρια για δημιουργία Κουρδικού Κράτους. Ενώ παράλληλα η Συρία φλερτάρει με την ομοσπονδοποίηση (σενάριο που τρομάζει την Άγκυρα περισσότερο ακόμη κι από τον ίδιο τον Άσαντ), και οι Κούρδοι του ούτως ή άλλως ημιαυτόνομου βορείου Ιράκ προχωρούν σε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία τους στις 25 Σεπτεμβρίου (με τους Τουρκμένους του Ιράκ και την Άγκυρα να αντιδρούν έντονα).
Μέσα σε όλα αυτά, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έρχεται να παρουσιάσει ένα συγκεκριμένο τεχνικό χαρακτηριστικό: το γεγονός ότι τα τείχη που κατασκευάζει η Τουρκία στα σύνορά της είναι… κινητά. Οι γιγαντιαίες τσιμεντένιες πλάκες είναι φτιαγμένες έτσι ώστε να μπορούν να μετακινηθούν… ανάλογα με την περίσταση, δημιουργώντας ένα νέο τεχνητό σύνορο κάπου αλλού, λίγα μέτρα παραπέρα ή σε κάποιο άλλο γεωπολιτικά κομβικό σημείο.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ ήταν σαφής. Μιλώντας προ ημερών (11 Αυγούστου) σε δημοσιογράφους στην Άγκυρα, διακήρυξε ότι η Τουρκία «δεν πρόκειται να ανεχτεί τις προσπάθειες που γίνονται για τη δημιουργία ενός νέου τεχνητού κράτους (σ.σ. Κουρδικού) κοντά στα σύνορά της με τη Συρία και το Ιράκ». Σε αυτό το σημείο, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το μοντέλο μιας «νέας Μέσης Ανατολής» τα σύνορα της οποίας θα έχουν αλλάξει για να «χωρέσουν» και ένα ανεξάρτητο Κουρδικό Κράτος συζητιέται ανοιχτά από τους Αμερικανούς ήδη από το 2006 προκαλώντας αντιδράσεις στην τουρκική πλευρά (με αφορμή εκείνον τον αμφιλεγόμενο χάρτη που είχε δημοσιεύσει στην Επιθεώρηση των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων AFJ τον Ιούνιο του 2006 ο απόστρατος συνταγματάρχης Ράλφ Πίτερς).
Πίσω στο παρόν, κατά υποκριτικό τρόπο, ακριβώς την ίδια ώρα που γίνονται όλα αυτά, ο Τούρκος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ομέρ Τσελίκ βγαίνει ανοιχτά (στις 10 Αυγούστου) και κατηγορεί τους Ευρωπαίους επειδή εκείνοι χτίζουν «απάνθρωπα» τείχη στα σύνορά τους. «Υπάρχουν ακόμη χώρες που κλείνουν τα σύνορά τους με συρμάτινους φράκτες και ένοπλες δυνάμεις. Που γυρνούν την πλάτη τους σε ανθρώπους που τρέχουν να ξεφύγουν από το θάνατο. Η Ευρώπη δεν θα έπρεπε να χτίζει τείχη αλλά γέφυρες», διακήρυξε ο Ομέρ Τσελίκ υποστηρίζοντας μάλιστα ότι «η Τουρκία είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο που πραγματικά αγκαλιάζει εκείνους που τρέχουν να γλιτώσουν από τον θάνατο».
Στην πραγματικότητα ωστόσο, και σε αντίθεση με τα λεγόμενα του Τούρκου υπουργού, ούτε η Άγκυρα ρίχνει γέφυρες. Αντιθέτως, θωρακίζει τα ανατολικά της σύνορα με όχι ένα αλλά τρία απροσπέλαστα τσιμεντένια τείχη το συνολικό μήκος των οποίων πρόκειται να ξεπεράσει τα 1.000 χλμ. Η Άγκυρα, ωστόσο, δεν είναι η μόνη. Κάθε άλλο μάλιστα. Είναι απλώς άλλο ένα από τα πολλά κράτη που περιχαρακώνονται μέσα στην κινούμενη (και γεωπολιτικά πυρωμένη) άμμο της Μέσης Ανατολής. Το Ισραήλ έχει κάνει το ίδιο (στη Δυτική Όχθη) και συνεχίζει (στα σύνορά του με την Αίγυπτο και την Ιορδανία, στα υψώματα του Γκολάν κ.α.).
Το Κουβέιτ επίσης (στα σύνορά του με το Ιράκ), όπως άλλωστε και η Σαουδική Αραβία (υψώνοντας ένα τείχος-φράκτη στα σύνορά της με την Υεμένη, ενώ σχεδιάζει να κάνει κάτι ανάλογο και στα σύνορά της με το Ιράκ). Διόλου τυχαία, είναι η Υεμένη, η Συρία και το Ιράκ που αποτελούν σήμερα τις μεγαλύτερες εστίες έντασης στην πολύπαθη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ωστόσο η τάση είναι ευρύτερη. Το 2016 υπήρχαν συνολικά στον κόσμο πέντε φορές πιο πολλά συνοριακά τείχη από όσα υπήρχαν όταν έπεσε το τείχος του Βερολίνου το 1989.
Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα του 2015 (με τον τίτλο «Barriers to Entry: Who Builds Fortified Boundaries and Why?» στην επιθεώρηση International Security), από τα 51 τείχη που υψώθηκαν κατά μήκος συνόρων την περίοδο 1945-2014, τα μισά ανεγέρθηκαν την περίοδο 2000-2014. Και να σκεφτεί κανείς ότι στην παραπάνω έρευνα δεν συμπεριλαμβάνονται καν όσα «ξεφύτρωσαν» από το 2015 και μετά, με τους Ευρωπαίους να υψώνουν συρματοπλέγματα ενάντια στις προσφυγικές ροές (σε Ουγγαρία, Καλαί, Σκόπια κ.α.), και με ένα νέο πρόεδρο στις ΗΠΑ να απειλεί να χτίσει ενισχυμένο τείχος στα σύνορα με το Μεξικό.
Δημοσίευση σχολίου