Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Τα τελευταία εικοσιτετράωρα η Πολιτεία του Τέξας στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει υποστεί μια βιβλική καταστροφή λόγω του τυφώνα «Χάρβεϊ». Ο συγκεκριμένος τυφώνας είναι άνευ προηγουμένου και έχει προκαλέσει, στην πλούσια σε ενεργειακούς πόρους Πολιτεία των ΗΠΑ, ανεπανόρθωτη ζημιά.
Η βιβλική καταστροφή που προκαλεί ο «Χάρβεϊ», δίνει τη δυνατότητα, με βάση τις σχιστολιθικές πηγές ενέργειας, για μια ανάλυση των εξελίξεων η οποία καταλήγει σε ένα πολύ ταραγμένο, εκτός Βόρειας Αμερικής, κόσμο.
Η αγορά του πετρελαίου είναι ανάμεσα στις λίγες πραγματικά αγορές παγκόσμιας εμβέλειας. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες αργού πετρελαίου, αλλά η μία μπορεί εύκολα να αντικαταστήσει την άλλη. Την ίδια στιγμή η ζήτηση πετρελαίου είναι ανελαστική και πρέπει να το έχεις για να συμμετέχεις στην μοντέρνα οικονομία. Σαν αποτέλεσμα όταν γίνει κάτι που μπλοκάρει τη ροή από κάποιο σημείο στην παγκόσμια αγορά, παρατηρείται μια αύξηση στην τιμή του στην παγκόσμια αγορά και όχι απλή αλλά απότομη.
Το 2000, οι τυφώνες κτυπούσαν συνεχώς τον Κόλπο του Μεξικού, σημείο που αποτελούσε πηγή του ενός τρίτου της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου των ΗΠΑ. Το 2005 πάνω από 12 καταιγίδες κτύπησαν την περιοχή. Κάθε τέτοιο γεγονός απαιτεί ανάλυση της πορείας της καταιγίδας σε σχέση με τις ενεργειακές υποδομές, έτσι ώστε να εκτιμηθεί πόση ποσότητα θα έπρεπε να τεθεί προληπτικά εκτός παραγωγής, αλλά και για πόσο διάστημα. Σε κάποιες περιπτώσεις, μετά από ένα τέτοιου μεγέθους καταστροφικό γεγονός η παραγωγή και διακίνηση παίρνει μέχρι και ένα χρόνο για να επανέλθει στα νορμάλ επίπεδα. Τότε παρατηρούνται αυξήσεις στις τιμές ανά βαρέλι στο αργό πετρέλαιο, αλλά και στην βενζίνη στις αντλίες των πρατηρίων.
Ο τυφώνας «Χάρβεϊ», πλήττει τον Κόλπο του Μεξικού τα τελευταία εικοσιτετράωρα, και έχει σφυροκοπήσει και συνεχίζει να σφυροκοπάει τις ακτές του Τέξας, κάτι που αποτελεί το χειρότερο σενάριο που θα μπορούσε να υλοποιηθεί για την ενεργειακή βιομηχανία. Όχι μόνο θα υπάρξει διακοπή παραγωγής στις θαλάσσιες εξέδρες, αλλά και οι υποδομές υποστήριξης στην ξηρά για ημέρες θα υποστούν θηριώδεις ανέμους. Οι επισκευές θα πάρουν πολλές ημέρες για να ξεκινήσουν και η ζημιά σε ανθρωπιστικό επίπεδο είναι ήδη κολοσσιαία.
Η μεγαλύτερη ζημιά θα γίνει στα διϋλιστήρια και στις πετροχημικές υποδομές που υπάρχουν στην ακτή από το Μπράουνσβιλ μέχρι το Χιούστον. Πρόκειται για την περιοχή με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση τέτοιων υποδομών στον κόσμο. Είναι δεδομένο ότι οι τιμές στο χώρο της ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα θα επηρεαστούν. Αλλά όχι όσο θα περίμενε ή έχει συνηθίσει κανείς.
Σε αντίθεση με το 2000, όταν μια μέτρια καταιγίδα στην εν λόγω περιοχή έστελνε τις τιμές στα ύψη, σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Καταρχήν οι ΗΠΑ και η περιοχή έχουν να πληγούν από μεγάλη καταιγίδα για πάνω από μια δεκαετία, άρα τα αποθέματα είναι σε απολύτως ικανοποιητικά επίπεδα.
Το γεγονός όμως που σήμερα κάνει πραγματικά τη διαφορά είναι η σχιστολιθική βιομηχανία. Ο σχιστολιθικός τομέας δεν υπήρχε το 2000 και το 2005, αλλά σήμερα αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της ενεργειακής παραγωγής των ΗΠΑ. Όλες οι σοβαρές σχιστολιθικές πηγές ενέργειας των ΗΠΑ, βρίσκονται στη στεριά, που σημαίνει ότι τα πάνω από εννέα εκατομμύρια βαρέλια σχιστολιθικού πετρελαίου την ημέρα, περίπου το 70% της συνολικής αμερικανικής παραγωγής, δεν επηρεάζεται από τις επιπτώσεις του Χάρβεϊ. Όχι μόνο οι τυφώνες, αλλά σχεδόν τίποτα δεν επηρεάζει τις αγορές ενέργειας πλέον.
Βρισκόμαστε στα 60 και κάτω δολάρια το βαρέλι για τρία χρόνια και μόνο ησυχία δεν μπορεί να πει κανείς ότι επικρατούσε. Το Ισλαμικό Κράτος είχε καταλάβει τη Μοσούλη, η Κίνα δημιούργησε ναυτική βάση στο Τζιμπουτί, η παραγωγή πετρελαίου του Μεξικού διέρχεται κρίση, έχουν μειωθεί δραστικά οι εξαγωγές ενέργειας από τη Νοτιοανατολική Ασία, το πετρέλαιο της Βόρειας Θάλασσας βρίσκεται σε πτώση, η Βενεζουέλα καταρρέει, η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία με αποτέλεσμα να τις επιβληθούν κυρώσεις, υπάρχει η κρίση με τη Βόρεια Κορέα, και παρόλα αυτά οι τιμές του πετρελαίου, δεν …ακούνε τίποτα.
Όσο λοιπόν το διεθνές σύστημα που ξέρουμε κρατάει, οι σχιστολιθικές πηγές ρέουν πετρέλαιο στα ταραγμένα σημεία, παρέχοντας μια καλοδεχούμενη ηρεμία, σε ένα αυξανόμενα προβληματικό διεθνές σύστημα. Όλο αυτό όμως είναι περιστασιακό.
Καθώς θα επιταχύνεται η αποχώρηση των ΗΠΑ, από διάφορα σημεία του διεθνούς συστήματος, η δυνατότητα και η επιθυμία της Ουάσιγκτον να διατηρεί την παγκόσμια ισορροπία θα τρίζει. Και πολύ σύντομα, θα αρχίζει να τρίζει και το διεθνές σύστημα στο σύνολό του. Στη δεδομένη στιγμή οι ΗΠΑ, θα έχουν μια μεγάλη, βαθιά, και σταθερή ενεργειακή αγορά που θα τροφοδοτείται από το ηπειρωτικό έδαφος στο εσωτερικό της Βόρειας Αμερικής.
Ο υπόλοιπος κόσμος, τότε, θα πρέπει να μάθει να αντιμετωπίζει τις κρίσεις στο Ιράκ, στον Ιράν, στη Σαουδική Αραβία, στη Ρωσία, στην Ουκρανία, στην Κίνα, στη Βενεζουέλα, και αλλού, χωρίς τον διεθνή παράγοντα ισορροπίας που ακούει στο όνομα Ουάσιγκτον. Είναι δεδομένο ότι το αποτέλεσμα θα είναι μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση, εκτός των ΗΠΑ, οι οποίες δεν θα συμμετέχουν. Τότε είναι βέβαιο ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος και το Κογκρέσο θα επανατοποθετήσουν, εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου, για να προστατέψουν τις τοπικές αγορές πετρελαίου από τις παγκόσμιες. Τότε οι τιμές του πετρελαίου σε ΗΠΑ και Καναδά θα κινούνται περίπου στα 70 δολάρια το βαρέλι το ανώτερο, ενώ όλοι οι άλλοι θα είναι τυχεροί εάν πληρώνουν μόνο το διπλάσιο αυτής της τιμής.
Η σχιστολιθική επανάσταση μαζί με την αποχώρηση των ΗΠΑ, θα φέρει τα πάνω κάτω στο διεθνές σύστημα και τότε να δούμε πόσο θα έχουν πέραση οι φθηνοί και ανούσιοι τσαμπουκάδες της Γερμανίας και των υπαλλήλων της στις Βρυξέλλες.
Με βάση τα παραπάνω, μπορεί να αντιληφθεί κανείς τη λυσσαλέα μάχη που δίνει το σύστημα της στρεβλής παγκοσμιοποίησης εναντίον του νέου Αμερικανού Προέδρου, και αυτών που αντιμάχονται το σημερινό σαθρό και υπό κατάρρευση διεθνές σύστημα.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Διεθνολόγος Απόφοιτος του The Paul H. Nitze School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University και Δημοσιογράφος
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου