Οι 28 της Ε.Ε. υποδέχθηκαν μετα Βαΐων και Κλάδων τον Αχμέτ Νταβούτογλου που πανηγύρισε μια σπουδαία επιτυχία, την θριαμβευτική «επανέναρξη» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, και απέσπασε μια σειρά ανταλλαγμάτων έναντι της ασαφούς δέσμευσης για συγκράτηση των προσφυγικών ροών…
Η Ευρώπη, με τις κυβερνήσεις χωρών όπως η Γερμανία, η Ολλανδία η Σουηδία, το Βέλγιο, να δέχονται ισχυρή πίεση από την κοινή γνώμη, λόγω της ραγδαίας αύξησης των προσφύγων και μεταναστών που συρρέουν στις χώρες τους, έσπευσε να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις στον κ.Νταβουτογλου με την προσδοκία ότι η Τουρκία θα «ανέβει στο τρένο» θέτοντας υπό έλεγχο τις προσφυγικές ροές.
Οι δυο πλευρές συμφωνήσαν στην υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης για το μεταναστευτικό, στο όποιο προβλέπονται και τα Hot Spots αλλά και η ανοικτή σε ερμηνείες αναφορά για «συνεργασία των Λιμενικών της Ελλάδας και της Τουρκίας» καθώς και ειδικές αναφορές στην «φύλαξη των συνόρων».
Ο ίδιος ο κ. Νταβούτογλου είχε κάθε λόγο να μιλά για ιστορική ημέρα, καθώς η Κοινή Δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας, αφιερώνει το μεγαλύτερο μέρος της στις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία και στην επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Κανείς μέχρι στιγμής δεν έχει δώσει διευκρινίσεις για το τι ακριβώς συμφωνήθηκε στην κλειστή συνάντηση των ηγετών 6 κεντροευρωπαϊκών και βορειοευρωπαικών χωρών, υπό την Α. Μεέκελ στην οποία προσκάλεσαν και τον Αλ. Τσίπρα. Ούτε βεβαίως διαψεύστηκε η είδηση που μετέδωσαν τα Γερμανικά ΜΜΕ, ότι οι χώρες αυτές αποδέχθηκαν την υποδοχή έως 400.000 προσφύγων εφόσον η Τουρκία ελέγξει τις ροές, ώστε πλέον να είναι ελεγχόμενη η άφιξη και απορρόφηση τους.
Εφόσον επιβεβαιωθεί αυτή η είδηση, τότε η Ελλάδα θα αναλάβει τον πολύ ευαίσθητο ρόλο της ενδιάμεσης δεξαμενής μεταξύ της Τουρκίας που θα ανοίγει την βαλβίδα των προσφυγικών ροών και των ευρωπαϊκών χωρών που θα υποδέχονται τους προσφυγές. Η οποιαδήποτε δυσλειτουργία του συστήματος είναι προφανές ότι θα επιβαρύνει την Ελλάδα με τον εγκλωβισμό χιλιάδων προσφύγων στο ελληνικό έδαφος.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές ο κ.Τσίπρας θεώρησε υποχρέωσή του να βγει και να υποστηρίξει την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας, λέγοντας ότι πρόκειται περί στρατηγικής επιλογής «προκειμένου να ενθαρρυνθεί η Τουρκία να προχωρήσει σε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για τη διευθέτηση των Ελληνοτουρκικών διαφορών και να επιλυθεί το Κυπριακό». Προσθέτοντας ότι με αυτή την λογική «ξεκλειδώσαμε την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας, τώρα, ξεκλειδώνουμε την αναθέρμανσή της».
Αν και ο κ. Τσίπρας πρόσθεσε ότι «προϋπόθεση για να προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία είναι η επίλυση του Κυπριακού» με την θέση αυτή ουσιαστικά αδειάζει την Λευκωσία, που με το βέτο που έχει θέσει από το 2009 έχει συνδέσει όχι απλώς την πρόοδο των ενταξιακών συνομιλιών, αλλά και το «άνοιγμα» των Ενταξιακών Κεφαλαίων με την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η Τουρκία έναντι της Κύπρου.
Όσον αφορά στο Αιγαίο ο κ.Τσιπρας για μια ακόμη φορά κάνει αναφορά σε «ελληνοτουρκικές διαφορές», διατύπωση που σηματοδοτεί εγκατάλειψη της πάγιας ελληνικής θέσης για μια και μοναδική διάφορα, την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.
Όμως οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας έχουν συνδεθεί με την γενική αρχή του σεβασμού του ευρωπαϊκού κεκτημένου και κυρίως σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθερίες, αλλά και με το Κυπριακό. Υπάρχει μάλιστα σε ισχύ η απόφαση του Συμβούλιου Υπουργών της 21ης Σεπτεμβρίου 2005 που συνδέει τις Ενταξιακές Διαπραγματεύσεις με την αναγνώριση ουσιαστικά της Κύπρου, μέσω του ανοίγματος των τουρκικών λιμανιών και αεροδρομίων σε πλοία και αεροπλάνα με κυπριακή σημαία.
Η Τουρκία απαίτησε, και μέχρι την τελευταία στιγμή υπήρχε στο Σχέδιο Απόφασης, ονομαστική αναφορά στα Κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων τα οποία έχει μπλοκάρει η Λευκωσία, με την δέσμευση ότι θα γίνει η προπαρασκευή για το άνοιγμα τους.
Οι παρεμβάσεις της Λευκωσίας το μόνο που κατόρθωσαν τελικά ήταν να υπάρξει γενική αναφορά σε άνοιγμα «αριθμού Κεφαλαίων», μέχρι τον Μάρτιο, κάτι που φυσικά απλώς μεταθέτει την πίεση προς την Άνοιξη όταν όλοι στην Ε.Ε. και στην Άγκυρα ελπίζουν ότι θα έχει διαφανεί η λύση του Κυπριακού.
Ως δώρο πάντως αποφασίσθηκε η Σύγκληση της Διακυβερνητικής Διάσκεψης στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου για το πανηγυρικό άνοιγμα του Κεφαλαίου 17 το οποίο κρατούσε παγωμένο η Γαλλία.
Η Ε.Ε. δέχθηκε να υπάρχει η αναφορά «αρχική» στην χρηματοδότηση των 3 δισ. ευρώ που θα δοθούν στην Τουρκία, η οποία απαιτούσε να προβλεφθεί από τώρα διάθεση 3 δισ. ευρώ ανά έτος.
Η Ε.Ε. αποφάσισε επίσης να προσφέρει στην Τουρκία ένα θεσμοθετημένο πλαίσιο Υψηλού Επιπέδου συνεργασίας με την σύγκληση δυο Συνόδων Κορυφής ανά έτος, απόφαση που ουσιαστικά οδηγεί στην καθιέρωση ειδικής στρατηγικής σχέσης με την Τουρκία.
Όσο για την διεκδίκηση της Τουρκίας για απελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων για τους τούρκους πολίτες στην Ζώνη Σενγκεν, οι 28 οι οποίοι αντιλαμβάνονται το πόσο δύσκολο θα είναι να εξηγήσουν στην κοινή γνώμη τους ότι ανοίγουν την πόρτα της Ευρώπης σε 75 εκατομμύρια Τούρκους, παρέτειναν την εξέταση της οριστικής απόφασης για το επόμενο φθινόπωρο.
Όμως έχοντας συνδέσει το θέμα της απελευθέρωσης των θεωρήσεων με εκείνο της υλοποίησης της Συμφωνίας που είχε ήδη υπογράψει η Τουρκία με την Ε.Ε., ουσιαστικά αυτή η συμφωνία μένει παγωμένη μέχρι τουλάχιστον τον Ιούνιο.
Η Ε.Ε. επίσης αποδέχθηκε την απαίτηση της Τουρκίας για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης με στόχο η διαπραγμάτευση να ξεκινήσει στο τέλος του 2016, μια προβληματική αναφορά καθώς η Τουρκία δεν έχει εφαρμόσει ούτε το υπάρχον Πρωτόκολλο Τελωνειακής Ένωσης προς την Κύπρο.
Δημοσίευση σχολίου