Του Κώστα Ράπτη
Στη Γερμανία κάτι γεννιέται – και δεν έχει πρόσωπο διόλου θελκτικό. Οι τακτικές ανά Δευτέρα διαδηλώσεις που ξεκίνησαν τον Οκτώβριο στην Δρέσδη (με πρωτοβουλία μέσω Facebook του γραφίστα Lutz Bachmann) ενάντια στα σχέδια για την δημιουργία στην ανατολικογερμανική πόλη 14 νέων κέντρων υποδοχής για περίπου 2.000 πρόσφυγες, εξελίχθηκαν σε κάτι το ογκώδες και δυνάμει ανεξέλεγκτο: η τελευταία και μεγαλύτερη από όλες στις 22 Δεκεμβρίου συγκέντρωσε περισσότερα από 17.000 άτομα. Διοργανωτής η νεοσύστατη κίνηση Pegida (“Ευρωπαίοι Πατριώτες ενάντια στον Εξισλαμισμό της Δύσης”).
Το φαινόμενο δεν είναι τοπικό: ένας στους οκτώ Γερμανούς δηλώνει ότι θα συμμετείχε ενεργά σε αντίστοιχη διαδήλωση, εάν διοργανωνόταν στην πόλη του, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτυο Forsa για λογαριασμό του περιοδικού Stern, ενώ η παθητική υποστήριξη στις ιδέες της Pegida είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς το 29% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι το Ισλάμ έχει υπέρμετρη επιρροή στη γερμανική ζωή και η διοργάνωση των κινητοποιήσεων είναι δικαιολογημένη.
Ο εμφανώς παράλογος φόβος του “εξισλαμισμού” της Ευρώπης διακρίνει και άλλα ξενόφοβα λαϊκιστικά κινήματα της (βόρειας) Ευρώπης (π.χ. το “Κόμμα Δανέζικου Λαού”) και τροφοδοτείται με παντοίες αναλύσεις Αμερικανών νεοσυντηρητικών περί της επερχόμενης “Eurabia” - ήτοι της αμαλγαματοποίησης της Ευρώπης με τον αραβικό κόσμο. Όμως η εμφάνισή του στη Γερμανία (δεύτερη πατρίδα εδώ και δεκαετίες εκατομμυρίων Τούρκων μεταναστών) αποκτά ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου του ότι μιλάμε για την ηγέτιδα χώρα της Ε.Ε., η οποία μάλιστα λόγω του ναζιστικού ιστορικού τραύματος ήταν μέχρι πρότινος δυσανεκτική σε οποιαδήποτε αυτοτελή πολιτική εμφάνιση της λαϊκιστικής Δεξιάς.
Η συγκυρία είναι λεπτή, καθώς οι ισχύοντες ελαστικοί κανόνες και βέβαια η γερμανική ευημερία έχουν οδηγήσει την καθαρή εισροή μεταναστών σε υψηλό εικοσαετίας. Επιπλέον, η πλήρης αποσταθεροποίηση του γεωπολιτικού περίγυρου της Ε.Ε. (βλ. λ.χ. την συριακή κρίση) είχε ως αποτέλεσεμα ο αριθμός των αιτουμένων ασύλου που κατέφθασαν στη Γερμανία το 2014 να φθάσει τα 200.000 πρόσωπα – αριθμός τετραπλάσιος του αντίστοιχου του 2012.
Μικρή χρησιμότητα έχει το να υποδεικνύει κανείς τον πρωταγωνιστικό ρόλο που έχουν στις διαδηλώσεις της Δρέσδης σεσημασμένοι ακροδεξιοί, όταν η πλειονότητα των (κάθε Δευτέρα και περισσότερων συμμετεχόντων) έχει εμφανώς χαρακτηριστικά “ανθρώπων της διπλανής πόρτας” και όταν ο λόγος που εκφωνούν, έστω και συγκεχυμένος, περιλαμβάνει πολύ περισσότερα στοιχεία δυσαρέσκειας με το “σύστημα” από το απλό “Έξω οι ξένοι”.
Άλλωστε, παρά τις δηλώσεις καταδίκης του φαινομένου από τις περισσότερες πολιτικές δυνάμεις, η όσμωση της Pegida με το νεοσύστατο ευρωσκεπτικιστικό κόμμα της “Εναλλακτικής για τη Γερμανία” γίνεται όλο και πιο φανερή. Πρόκειται, ούτως ειπείν, για μια διαδρομή αντίστροφη από αυτήν που ακολουθεί στη Γαλλία το Εθνικό Μέτωπο υπό τη Marine Le Pen, υποβαθμίζοντας τα ξενοφοβικά στοιχεία της ρητορικής του υπέρ της ολομέτωπης αντιπαράθεσης με το ευρώ και την Ε.Ε.
Το ότι δεν πρόκειται πλέον για κάτι το περιθωριακό, το φανέρωσε η ίδια η καγκελάριος Merkel με το πρωτοχρονιάτικο μήνυμά της, στο οποίο τόνισε ότι οι ηγέτες της Pegida έχουν “την προκατάληψη και το μίσος στην καρδιά τους”. Το σύνθημα των διαδηλώσεων της Δρέσδης “Είμαστε ο λαός”, πρόσθεσε, θα πρέπει να μεταφραστεί ως μήνυμα αποκλεισμού όσων δεν θεωρούνται τμήμα αυτού του λαού λόγω του δέρματος ή της θρησκείας τους.
Ωστόσο, οι δικές της ευθύνες, για την ανάδειξη τέτοιων πολιτικών συμπεριφορών δεν μπορούν να παραγραφούν. Ο υπουργός Εσωτερικών της προηγούμενης κυβέρνησης Merkel, Hans-Peter Friedrich κατηγόρησε την καγκελάριο ότι με τους τακτικισμούς της και την οικειοποίηση μέρους της ατζέντας της κεντροαριστεράς (π.χ. χορήγηση διπλής υπηκοότητας στα παιδιά μεταναστών, απομάκρυνση από την πυρηνική ενέργεια) άφησε ένα μεγάλο κενά στα δεξιά της Χριστιανοδημοκρατίας.
Ομως οι λόγοι είναι ακόμη βαθύτεροι. Το ότι η Pegida εμφανίσθηκε στη Δρέσδη ασφαλώς δεν είναι άσχετο με το γεγονός ότι 25 χρόνια μετά την κατάρρευσή του, το Τείχος που χωρίζει την ανατολική από τη δυτική Γερμανία εξακολουθεί να υφίσταται, σε άυλη πλέον μορφή. Συνδυάζεται, δε, τα τελευταία χρόνια με ένα νέο αναδυόμενο “Τείχος” ανάμεσα στον ευημερούντα γερμανικό Νότο και τον υπερχρεωμένο Βορρά.
Η γερμανική “αμεριμνησία” για τις εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον επίσης δεν βοηθά: όταν λ.χ. η Γαλλία πρωτοστατεί στην καταστροφή της Συρίας ή δρομολογεί (μαζί με τη Βρετανία) τις εξελίξεις που μετέτρεψαν τη Λιβύη σε μια “Σομαλία επί της Μεσογείου” δεν είναι παράλογο να πολλαπλασιάζεται ο αριθμός όσων αναζητούν στην Ευρώπη όχι απλώς καλύτερες οικονομικές ευκαιρίες αλλά τη σωτηρία της ίδιας της ζωής τους. Πρόκειται για παρατήρηση στην οποία προέβη ένας.... ομιλητής των συγκεντρώσεων της Δρέσδης, καταγγέλλοντας μάλιστα τη γερμανική στάση στην ουκρανική κρίση που προιωνίζεται περαιτέρω αποσταθεροποίηση.
Στα “πήλινα πόδια” του γερμανικού “γίγαντα” θα πρέπει βέβαια να συμπεριλάβουμε το δημογραφικό πρόβλημα, που συρρικνώνει το εργατικό δυναμικό και οδηγεί λ.χ. τις εργοδοτικές ενώσεις σε εκκλήσεις σε περισσότερο ευνοϊκές στην εισροή μεταναστών πολιτικές – την ώρα που ο γηράσκων πληθυσμός των γηγενών νιώθει ότι απειλούνται όσα έχει σωρεύσει ως “εθνικό κομπόδεμα”.
Το “μας κλέβουν τα λεφτά μας”, που με την ανοχή πολιτικών και μέσων ενημέρωσης χρωμάτισε την ηθικολογίζουσα και υποτιμητική στάση έναντι των νοτιοευρωπαίων εταίρων, μετατρέπεται τώρα εντός των συνόρων στο σύνθημα “μας κλέβουν την ταυτότητά μας”. Με αυτή την έννοια, η φοβική και ταυτοχρόνως αλαζονική στάση των Γερμανών στην κρίση της ευρωζώνης μετεξελίσσεται σε ένα ευρύτερο αντανακλαστικό περιχαράκωσης, που η πολιτική ηγεσία δεν θα μπορεί εύκολα να ελέγχει εφεξής.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου