Η «αραβική άνοιξη», ο ξεσηκωμός των Αράβων κατά των καθεστώτων τους, όπως εκδηλώθηκε στην βόρεια Αφρική και την Αραβική χερσόνησο, μας κατέστησε μάρτυρες μιας ιστορικής ανατροπής που στόχο έχει πρωτίστως την ελευθερία και την δημοκρατία. Σαν τέτοια δεν είναι μοναδική, και ασφαλώς έχει τα προηγούμενα της. Η Γαλλική επανάσταση έγινε εν ονόματι της ελευθερίας και της ισότητας,
όπως και η θύελλα της λαϊκής οργής που έριξε το τείχος του Βερολίνου και οδήγησε στην πτώση της Σοβιετικής αυτοκρατορίας.
Στον αραβικό κόσμο η καταπίεση των λαϊκών μαζών γινόταν αλλού για την εξουσία, αλλού για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και αλλού για την διατήρηση της μοναρχίας, όπου αυτή αποτελούσε παράδοση. Η αντίδραση παρουσιάζεται σήμερα με την εξέγερση για απόκτηση της ποθητής ελευθερίας και της κυρίαρχης εκπροσώπησης Εκ προοιμίου, θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι ο ρόλος του ισλαμισμού είναι μειωμένος, αφού η διεκδίκηση της ελευθερίας δεν γίνεται εν ονόματι του ισλαμισμού (ισλαμιστές και Αλ Κάιντα αιφνιδιάστηκαν), κίνδυνο που πρόβαλλαν οι κυβερνώντες για την στέρηση της ελευθερίας των λαών τους. Η μάχη για την ελευθερία και την δημοκρατία γίνεται κατά των σφετεριστών της εξουσίας.
Το θέμα είναι πως χειρίζεται κανείς αυτή την εξέλιξη, ιδίως η Δύση που έχει στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή. Κάθε χειρισμός θα πρέπει να λάβει υπόψη εγγενείς παραμέτρους αυτής της αντικαθεστωτικής εξέγερσης που αφορούν, μεταξύ άλλων, το κενό εξουσίας, την ασφάλεια των ενεργειακών πηγών και το διαχωρισμό μεταξύ σουνιτών και σιιτών, τόσο σε επίπεδο χωρών, όσο και εντός χωρών. Το κενό εξουσίας γίνεται αισθητό όπου δεν υπάρχουν οργανωμένες πολιτικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να εγγυηθούν ομαλή μεταπολίτευση. Αυτός ο κίνδυνος μετριάζεται από τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο στρατός, όπως συμβαίνει στην Αίγυπτο, ή επαυξάνεται, όπως συμβαίνει στην Λιβύη των 140 φυλών.
Οι ενεργειακές πηγές είναι υψίστης σημασίας για την παγκόσμια οικονομία, ιδίως τώρα που ο ελλιπής ανεφοδιασμός με πετρέλαιο και η ταυτόχρονη αύξηση των τιμών του θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες. Τόσο η Ευρώπη, όσο και οι ΗΠΑ θα πρέπει να σταθμίσουν πολύ προσεκτικά αυτό τον παράγοντα στους χειρισμούς τους. Είναι γεγονός, ότι οποιαδήποτε ανατροπή του παρόντος ενεργειακού καθεστώτος στον αραβικό κόσμο και ιδίως στην Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα θα οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση στην περιοχή, με αντίκτυπο στις οικονομίες του υπόλοιπου κόσμου.
Η διαμάχη μεταξύ σουνιτών και σιιτών είναι ακόμη ένας παράγοντας που διαδραματίζει ρόλο στην παρούσα κρίση. Παράδειγμα το Μπαχρέιν, όπου το 70% του πληθυσμού που είναι σιίτες έχει εξεγερθεί κατά του 30% των σουνιτών που έχουν την εξουσία. Γενικά, οι σουνίτες συντάσσονται με την Δύση, σε αντίθεση με τους σιίτες. Τρανό παράδειγμα, το Ιράν με τον αντιαμερικανισμό του. Σχετικά με το σιιτικό καθεστώς των μουλάδων του Ιράν, παρατηρούμε μια αντίφαση. Ενώ υποστήριξαν, θεωρητικά τουλάχιστον, την αιγυπτιακή επανάσταση, στην ίδια τους την χώρα καταπιέζουν βάναυσα τους δικούς τους δημοκράτες, που τόλμησαν, πρώτοι αυτοί, να ξεσηκωθούν κατά του προέδρου Αχμαντινετζαντ και να κάνουν την δική τους επανάσταση.
Στην βάση αυτών των δεδομένων πρέπει λοιπόν να πολιτευθούν ΗΠΑ και Ευρώπη, ως πιο άμεσα ενδιαφερόμενες. Οι μεν ΗΠΑ, έχουν όχι μόνο οικονομικά αλλά κυρίως στρατηγικά συμφέροντα, λόγω της συμμαχίας τους με το Ισραήλ και των στρατιωτικών τους βάσεων στην Μέση Ανατολή. Η δε Ευρώπη, εκτός των άλλων έχει να αντιμετωπίσει τη θύελλα που αναμένεται από την παράνομη μετανάστευση των αραβικών πληθυσμών της Βορείου Αφρικής.
Η Κύπρος δεν έχει πρόβλημα πολιτικής τοποθέτησης, γιατί πάντα τηρούσε φιλική στάση έναντι των Αράβων, που κατανοούσαν το πρόβλημα της και συντάσσονταν με τα δίκαιά της, αφού και οι ίδιοι υπήρξαν θύματα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας που τους εκμεταλλευόταν πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά. Η Κύπρος, όμως, χρειάζεται να αντιμετωπίσει και την τουρκική διάσταση των εξελίξεων, γιατί η Τουρκία ήδη κινήθηκε για να εκμεταλλευθεί την εξέγερση των Αράβων για ελευθερία και δημοκρατία, προβάλλοντας το ούτω καλούμενο δημοκρατικό «τουρκικό μοντέλο», υποστηρίζοντας υποκριτικά τους καταπιεσμένους Άραβες την στιγμή που η ίδια παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τόσο των δικών της υπηκόων, όσο και των τουρκοκυπρίων.
Από τις μέχρι τώρα εξελίξεις, συμπερασματικά διαφαίνεται ότι τα δημοκρατικά κινήματα των Αράβων δεν είναι εχθρικά έναντι της Δύσης, που με κατάλληλους χειρισμούς θα πρέπει να επιδιώξει τον γνήσιο εκδημοκρατισμό ολόκληρου του Αραβικού κόσμου.
* πρέσβης επί τιμή - ''ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ''
πηγή
Δημοσίευση σχολίου