Τα πιο εντυπωσιακά ντοκουμέντα είναι τα κρυφά ημερολόγια από τα 27 ατελείωτα χρόνια στη φυλακή της νήσου Ρόμπεν
Πριν από πέντε χρόνια ο ηγέτης-σύμβολο του αγώνα κατά του Απαρτχάιντ, ο πρώην πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Νέλσον Μαντέλα, παρέδωσε συγκινημένος στους αρχειοφύλακες του ιδρύματος που φέρει το όνομά του στο Γιοχάνεσμπουργκ δεκάδες κούτες με χιλιάδες φακέλους: όλα τα αρχεία που είχε συγκεντρώσει στη διάρκεια της πολυτάραχης ζωής του.
«Εγώ δεν υπήρξα ποτέ άγιος» σημειώνει κάπου. «Είναι ένα θησαυροφυλάκιο γεμάτο εκπλήξεις, σταυροδρόμια, αδιέξοδα, επίπονες υπενθυμίσεις και αναπάντητα ερωτήματα». Ετσι περιέγραψε ο ίδιος τα προσωπικά και δημόσια κείμενα, τις αμέτρητες επιστολές, τις φωτογραφίες, τα αποκόμματα εντύπων, τα χειρόγραφα και τα κάθε είδους ντοκουμέντα.
Σήμερα αυτός ο θησαυρός έγινε βιβλίο, προσφέροντας μια συναισθηματική και συνάμα «ακατέργαστη» ματιά στα βιώματα της θρυλικής μορφής του αντιρατσιστικού αγώνα: από τα χρόνια της φυλακής στη νήσο Ρόμπεν και την απελευθέρωσή του ως την αποτυχία του σε μαθήματα στο Πανεπιστήμιο, τις στιγμές αδυναμίας και τους συζυγικούς καβγάδες.
Το «Conversations with myself» (Συνομιλίες με τον εαυτό μου) κυκλοφόρησε προσφάτως στα αγγλικά και αναμένεται να μεταφραστεί σε 20 γλώσσες. Σκιαγραφεί έναν ηγέτη που αγωνιά για τον πόνο που προκαλεί ο πολιτικός του ακτιβισμός στην οικογένειά του. Αλλά αδίστακτα θυσιάζει την προσωπική του ευτυχία για τον ιερό σκοπό του απελευθερωτικού αγώνα. Και ας θρηνεί γιατί στέρησε από τον εαυτό του απλές χαρές της ζωής: «Να κάνω μπάνιο τα παιδιά, να τα ταΐσω, να τα βάλω για ύπνο με ένα ωραίο παραμύθι».
Τα πιο εντυπωσιακά ντοκουμέντα είναι τα κρυφά ημερολόγια (όσα διασώθηκαν) που κρατούσε ο Μαντέλα κατά τη διάρκεια των 27 ατελείωτων χρόνων που πέρασε στη φυλακή, από το 1963 ως το 1990. Οι σημειώσεις του, στα μικρά τετραγωνισμένα περιθώρια των ημεροδεικτών που έδινε στους φυλακισμένους το καθεστώς, περιλαμβάνουν καταχωρίσεις της αρτηριακής του πίεσης, των συναντήσεών του, ακόμη και των ονείρων του. «Είδα στον ύπνο μου», γράφει, «ότι πήγα σπίτι μου στο Σοβέτο για να δω τη Γουίνι (σ.σ.: τότε σύζυγό του), που ήταν άρρωστη.Και η μία από τις κόρες μου κατάπιε ένα ξυράφι...».
Τον Νοέμβριο του 1980 έγραψε- και μάλιστα όχι στα αγγλικά αλλά στα αφρικάανς : «Οσο οι Αφρικάνερ πιστεύουν ότι είναι ανώτερη φυλή και ότι έχουν δικαίωμα να επιβάλλουν λύσεις σε άλλους,το μέλλον παραμένει δυσοίωνο».
Το 1987, σε επιστολή του προς έναν φίλο του, ο Μαντέλα εξομολογείται τον βαθύ προβληματισμό του για την οργή της συζύγου του όταν της είπε για το πόσο καλά είχαν μεγαλώσει οι δύο κόρες τους. «Η πολυαγαπημένη μου σύζυγος έγινε έξαλλη... Μου υπενθύμισε:“Ημουν εγώκαι όχι εσύπου μεγάλωσε αυτά τα παιδιά,τα οποία τώρα εσύ προτιμάς από εμένα!”. Εμεινα άναυδος».
Παγκόσμιο σύμβολο των κοινωνικών αγώνων και υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο Νέλσον Μαντέλα, στη δύση πλέον της ζωής του, στα 92 του χρόνια, εκφράζει μια φιλοδοξία: θέλει τα προσωπικά του βιώματα, όπως παρουσιάζονται στο νέο του βιβλίο, «να συνεχίσουν να εμπνέουν τους ανθρώπους για πολύ καιρό αφότου εγώ θα έχω φύγει».
TO BHMA
Δημοσίευση σχολίου