GuidePedia

0
Κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1950 μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου ανακαλύφθηκαν στα ανοιχτά των  ολλανδικών ακτών στην Βόρεια Θάλασσα. Οι Ολλανδοί είχαν κάθε λόγο να να είναι ενθουσιασμένοι για το ανέλπιστο αυτό δώρο. Η ολλανδική κυβέρνηση  διέθεσε απλόχερα εθνικούς πόρους για την ίδρυση και ανάπτυξη του ενεργειακού κλάδου. Κοινή ήταν η ελπίδα ότι το φυσικό αέριο θα συνέβαλε στην αύξηση του πλούτου της χώρας.  Λίγα χρόνια μετά η πραγματικότητα αποδείχθηκε τελείως διαφορετική.
Οι πόροι τους οποίους διέθεσε η ολλανδική κυβέρνηση για την ανάπτυξη του κλάδου της ενέργειας περικόπηκαν από άλλους παραγωγικούς κλάδους. Παράλληλα η άνοδος της ισοτιμίας του ολλανδικού νομίσματος οδήγησε στην μείωση της ανταγωνιστικότητος της ολλανδικού μεταποιητικού τομέως. Αποτέλεσμα: Μπορεί μεν η Ολλανδία να απέκτησε ενεργειακή βιομηχανία, η ύφεση όμως των υπολοίπων κλάδων της οικονομίας υπερκάλυψε την όποια θετική συμβολή της στον πλούτο της χώρας. Κατ’αποτέλεσμα η ανακάλυψη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου συνέβαλε στην μείωση του ολλανδικού ΑΕΠ. Η ολλανδική οικονομία ήταν «ασθενής».

Η παρούσα οικονομική και κοινωνική κρίση στην Ελλάδα έχει ομοιότητες με την «ολλανδική ασθένεια». Η ένταξη της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα το 1981 και στην Ευρωζώνη το 2001 ήταν χωρίς αμφιβολία δύο από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Αυτές όμως οδήγησαν στην δημιουργία στρεβλώσεων οι οποίες στράφηκαν εναντίον των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας. Η εισροή του πακτωλού των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων ενίσχυσε τον ρυθμιστικό ρόλο του κράτους. Η ένταξη της Ελλάδος στην Ευρωζώνη το 2001 επέτρεψε –μέχρι προσφάτως– και τον δανεισμό με χαμηλό επιτόκιο, ανεξαρτήτως των θεμελιωδών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας. Η διαχείριση και διανομή των ευρωπαϊκών πόρων καθώς και των δανεικών οδήγησε στην ενδυνάμωση ενός σπατάλου και αναποτελεσματικού κράτους. Η επιχειρηματικότητα υποχώρησε, και η διαφθορά γιγαντώθηκε, καθώς η επιχειρηματική επιτυχία έγινε συνάρτηση της επιτυχούς συναλλαγής με το δημόσιο. Παράλληλα η ανταγωνιστικότητα ολόκληρων κλάδων της οικονομίας όπως ο αγροτικός υπέστη καθίζηση.
Υπογραφή του Κωνσταντινου Καραμανλή, στην τελετή ένταξης της 
Ελλάδας στην ΕΟΚ στο Ζάππειο το Μάιο του 1979 Υπογραφή του Κωνσταντινου Καραμανλή, στην τελετή ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ στο Ζάππειο το Μάιο του 1979 Οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις δεν θεωρήθηκαν ως προσωρινή βοήθεια για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών και την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητος, αλλά αντιμετωπίσθηκαν περίπου ως σταθερό εισόδημα, οιονεί μισθός. Η αλλοίωση όμως αυτή δεν περιορίσθηκε στους αγρότες. Η δημοσιοϋπαλληλία έγινε περίπου εθνικό ιδεώδες, όχι με την έννοια της συνεισφοράς στο κοινό καλό και της υπηρεσίας του δημοσίου συμφέροντος, αλλά με αυτήν της εξασφαλισμένης υψηλής αμοιβής για ανέμελη εργασία και παροχή υπηρεσιών χαμηλής ποιότητος. Όλο και λιγότεροι νέοι ονειρεύονταν να σπουδάσουν, για να στήσουν την δική τους επιχείρηση, να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στον ιδιωτικό τομέα. Αντιθέτως όλο και περισσότεροι έβλεπαν τις σπουδές τους ως εφαλτήριο του διορισμού τους στο δημόσιο. Απόδειξη αυτού η σταθερή άνοδος κατά τα τελευταία έτη των βάσεων εισαγωγής σχολών, όπως οι παιδαγωγικές ακαδημίες και οι σχολές των ενόπλων δυνάμεων  τα πτυχία των οποίων παρείχαν «εξασφάλιση», μονιμότητα και σταθερό εισόδημα.

Όπως και στην περίπτωση της Ολλανδίας, η αθρόα εισροή πόρων η οποία συνόδευσε την ένταξη της Ελλάδος στους ευρωπαϊκούς θεσμούς είχε απρόσμενες αρνητικές επιπτώσεις. Απέτρεψε την έγκαιρη αντιμετώπιση δομικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και αλλοίωσε τα κίνητρα κοινωνικών τάξεων. Η προστατευτική λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών λειτούργησε ως θερμοκήπιο σπατάλης και διαφθοράς και επέτρεψε την καλλιέργεια ενός «παρασιτικού ήθους». Αν η Ελλάς βρισκόταν εκτός της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, η «ώρα της κρίσεως» θα είχε έλθει πολύ νωρίτερα, άρα και το μέγεθος των προβλημάτων θα ήταν μικρότερο και η ανάκαμψη θα ξεκινούσε νωρίτερα. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση έβλαψε συνολικώς την Ελλάδα. Σημαίνει όμως ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί πρέπει να διδαχθούν όχι μόνον από την αδυναμία τους να προλάβουν την ελληνική κρίση, αλλά και από την έμμεση συμβολή τους σε αυτήν.

Αν η εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους αποτελεί το κύριο βραχυπρόθεσμο πρόβλημα της κυβερνήσεως, η αλλαγή του «παρασιτικού ήθους» και η αποκατάσταση υγιών κοινωνικών και οικονομικών κινήτρων είναι δύο από τις σημαντικότερες μεσοπρόθεσμες προκλήσεις.  Είναι δύσκολο να φαντασθεί κανείς την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη της Ελλάδος χωρίς αυτές.

NEWSTIME

Δημοσίευση σχολίου

 
Top