Γεωπολιτικές τεκτονικές αλλαγές… Απαιτείται Ελληνικό όραμα.

Οι τελευταίες εβδομάδες σφραγίζονται από δύο παράλληλες δυναμικές που διαμορφώνουν τον παγκόσμιο και περιφερειακό στρατηγικό χάρτη.

THΣ ΦΡΟΣΩΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
Από τη μία, η πρόσφατη αναδιαμόρφωση της αμερικανικής εθνικής στρατηγικής προωθεί μια επιθετική μετατόπιση βάρους από την Ευρώπη στη ζώνη της Αμερικής, επαναφέροντας τη λογική του δόγματος Μονρόε σε νέα εκδοχή. Οι ΗΠΑ, όπως διατυπώνεται στην επίκαιρη στρατηγική, ενθαρρύνουν την Ευρώπη να ενισχύσει την άμυνά της και προετοιμάζονται να μειώσουν σταδιακά το δικό τους διεθνές αποτύπωμα, πιέζοντας για μια πιο αποκεντρωμένη, ευρωπαϊκή ανάληψη ευθύνης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

Ταυτόχρονα, σε περιφερειακό επίπεδο, η Τουρκία διαδραματίζει έναν πολυεπίπεδο γεωπολιτικό ρόλο. Ενεργεί ταυτόχρονα ως διαμεσολαβητής, πιέζοντας την αμερικανική ηγεσία για την επαναδιαπραγμάτευση θέσεων (όπως στο θέμα των F-35), και ως δύναμη διεύρυνσης επιρροής στη Μέση Ανατολή. Η Άγκυρα επίσης, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, δεν θεωρεί ότι η κουρδική ηγεσία στη Συρία θα συμμορφωθεί με την κεντρική συμφωνία ενοποίησης, κάτι που ανοίγει την προοπτική νέας στρατιωτικής δράσης.

Αυτές οι εξελίξεις λαμβάνουν χώρα σε έναν γενικότερο κόσμο όπου η αβεβαιότητα όπως επισημαίνεται σε πρόσφατη έκθεση γεωπολιτικής, απειλεί να αυξήσει τις συγκρούσεις και να εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ πολλαπλών δυνάμεων.
Πιο συγκεκριμένα:

1. Ανάληψη Ευρωπαϊκής Ευθύνης εντός ΝΑΤΟ: Νέο Καθεστώς και Προκλήσεις

Η αμερικανική απαίτηση για μεταφορά του βάρους της άμυνας στην Ευρώπη μέχρι το 2027 (στόχος που τίθεται από το Πεντάγωνο) αναδιαμορφώνει την στρατηγική του ΝΑΤΟ. Η Ευρώπη καλείται να ενισχύσει τις δυνατότητές της στο πεδίο της συλλογικής άμυνας, ειδικά σε ευαίσθητους τομείς όπως η στρατιωτική αυτονομία, η συλλογή ηλεκτρονικών πληροφοριών και η υπεράσπιση αντι-πυραυλικών συστημάτων.

Για την Ελλάδα, η εξέλιξη αυτή απαιτεί όαύξηση στρατιωτικών δαπανών, αλλά και στρατηγικό σχεδιασμό ώστε να συνδεθεί με τις ευρωπαϊκές και περιφερειακές ανάγκες ασφαλείας, με βάση και την ικανότητα να προωθήσει τεχνολογία αιχμής στους τομείς που καθορίζουν τη μελλοντική ισχύ.

2. Η Συρία: Μια Περαιτέρω Φάση Μετασχηματισμού

Καθώς δυνάμεις στην περιοχή μετατοπίζουν τα στρατηγικά τους σχέδια, η απουσία πλήρους συμφωνίας για την ενσωμάτωση των κουρδικών δυνάμεων σε μια ενιαία εθνική πολιτική ενισχύει την πιθανότητα στρατιωτικής επέμβασης από την Τουρκία. Αυτή η προοπτική δεν είναι άσχετη με τις κινήσεις της Άγκυρας να επαναπροσδιορίσει θέσεις στον μεταπολεμικό χώρο της Συρίας.

Η πιθανή μετακίνηση των κουρδικών δυνάμεων σε περισσότερο περιφερειακούς ρόλους ή η διατήρηση ενός ημιαυτόνομου status‐quo σημαίνει ότι η συριακή κρίση δεν πρόκειται να λήξει σύντομα. Αντίστοιχα, τα πρόσφατα γεγονότα στο βόρειο τμήμα της Συρίας, όπως οι συνεχιζόμενες επιθέσεις στο φράγμα Tishrin, δείχνουν ότι η ανθρωπιστική κρίση παραμένει πυροδοτικός παράγοντας για κοινωνική αποσταθεροποίηση.

3. Το Πολυπολικό Περιβάλλον και η Στροφή Προς τη Μέση Ανατολή

Οι πρόσφατες αναλύσεις χαρακτηρίζουν το παγκόσμιο περιβάλλον ως πολυπολικό και σε μετάβαση.Νέες περιφερειακές δυνάμεις αναδύονται, ενώ τέτοιες δυνάμεις όπως η Τουρκία ενισχύουν τη θέση τους, αναζητώντας μεγαλύτερο ρόλο στην ευρύτερη ζώνη από τη Βόρεια Αφρική έως τη Μέση Ανατολή.

Η Ελλάδα και η Κύπρος, σε συμμαχία με άλλους περιφερειακούς εταίρους, καλούνται να διαχειριστούν έναν χώρο όπου η σταθερότητα διακυβεύεται από την εσωτερική πολιτική δυναμική της Τουρκίας, τις αντιπαραθέσεις στο συριακό έδαφος και την ισορροπία ανάμεσα σε ΗΠΑ -Ρωσία. Ο ρόλος του τρίγωνου Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ παραμένει κρίσιμος, ειδικά δεδομένης της ανασφάλειας που προκαλεί η τουρκική στρατιωτική επέκταση και η προσπάθεια της Άγκυρας να επηρεάσει τις θαλάσσιες ζώνες.

4. Διπλωματικές Οδοί και Στρατηγικές Επιλογές

Οι ΗΠΑ πιέζουν την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στην άμυνα, ενώ παράλληλα η Τουρκία διαπραγματεύεται την επιστροφή της σε στρατιωτικά προγράμματα υψηλής τεχνολογίας, όπως αυτό των F-35. Το γεγονός ότι η Τουρκία κρατά γεωπολιτικά χαρτιά στο συριακό πεδίο, σε συνδυασμό με τις στρατηγικές διπλωματικές κινήσεις της (π.χ. υποσχέσεις για ειρηνευτικές διαδικασίες στη Γάζα), την καθιστά κεντρικό παράγοντα στις περιφερειακές ισορροπίες.

Η Ελλάδα, σε ένα περιβάλλον όπου η Ευρώπη πιέζεται να αναπροσαρμόσει τα μέσα άμυνας και ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει έναν πιο ενεργητικό τουρκικό παράγοντα, έχει δυο στρατηγικές επιλογές: Να επενδύσει στην παραγωγή στρατηγικής τεχνολογίας και να ενισχύσει τις περιφερειακές συμμαχίες αναβαθμίζοντας τους διπλωματικούς διαύλους με χώρες που μοιράζονται γεωστρατηγικά συμφέροντα.

Η περίοδος που διανύουμε είναι κρίσιμη κσι απαιτεί τολμηρή στρατηγική και ρεαλιστική πολιτική για να επηρεάσουμε την επόμενη ημέρα, προτού αυτή διαμορφωθεί χωρίς εμάς.

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.