Το “ΟΞΥΓΟΝΟ”… δεν έλειψε από τα Τέμπη μόνο.

Όπως στη ζωή έτσι και στην πολιτική ισχύει το «όπως στρώνεις κοιμάσαι». Η τύχη σπάνια μπορεί να καθορίσει τις εξελίξεις σε βάθος χρόνου. Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη… Πολλοί το αποκαλούν «θυμόσοφο ελληνικό λαό». Άλλοι ισχυρίζονται ότι με τον τρόπο αυτό αποτυπώνεται απλώς η πραγματικότητα.

Οι χθεσινές μαζικές συγκεντρώσεις για τα Τέμπη, κινητοποιήσεις που ξέφυγαν τα σύνορα της χώρας είναι απλά η κορφή του παγόβουνου. Ακολούθησαν οι πανομοιότυπες κυβερνητικές αντιδράσεις και οι χειρισμοί στις περιπτώσεις της Λιβύης, του Στεφανοβικείου και των εκρήξεων στις αποθήκες πυρομαχικών της 111 Πτέρυγας Μάχης. Πουθενά δεν έφταιγε οποιοσδήποτε. Ό,τι και να τους έλεγες, δεν ίδρωνε τ’ αυτί κανενός. Ευθύνες δεν καταλογίστηκαν. Γενικευμένη συγκάλυψη, μη θιγούν «δικά μας παιδιά».

Και ως να μην έφτανε αυτό, σε πολλές περιπτώσεις, πολλοί άμεσα εμπλεκόμενοι από θέσεις ευθύνης, επιβραβεύτηκαν κιόλας με ζηλευτές προαγωγές ή αποστρατεύθηκαν με δόξα και τιμή… Στο Ισραήλ παραιτήθηκαν, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της χώρας (IDF) και άλλοι αξιωματούχοι στις μυστικές υπηρεσίες ως άμεσα προϊστάμενοι για το φιάσκο της 7ης Οκτωβρίου. Αφού πρώτα πολέμησαν προσπαθώντας να διορθώσουν τις συνέπειες της ολιγωρίας τους.

Φιλότιμο… το ελληνικό

Εδώ όμως είναι Ελλάδα. Δεν φταίει κανείς για κανένα φιάσκο ή τραγωδία. Εκτός από την «κακιά ώρα», την «κακιά τύχη» ή τον «κακό [μας] τον καιρό». Κατά τα άλλα… η λέξη «φιλότιμο» υπάρχει μόνο στα ελληνικά. Όμως, για όλα υπάρχει εκλεγμένη κυβέρνηση στον τόπο που φέρει ακεραία την πολιτική, τουλάχιστον, ευθύνη. Και όταν αυτή η κυβέρνηση, αντί να αποδώσει ευθύνες επιβραβεύει (!) αυτούς που αποδείχθηκαν πολύ κατώτεροι των περιστάσεων, τότε το βάρος της ευθύνης της γίνεται ακόμα μεγαλύτερο.

Δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση όσον αφορά τις ρήσεις «του θυμόσοφου ελληνικού λαού» της εισαγωγικής παραγράφου. Για κακή της τύχη, όπως τεκμαίρεται από τη μαζικότητα της συμμετοχής στην κινητοποίηση για τα Τέμπη, το ξέσπασμα της ελληνικής κοινωνίας έρχεται να προσθέσει και εσωτερική διάσταση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα στις εξωτερικές σχέσεις της χώρας, συνεπεία της εκλογής Τραμπ στις ΗΠΑ.

Το ξέσπασμα της οργής του κόσμου, έρχεται σε μια συγκυρία που η κυβέρνηση εμφανίζεται ιδιαίτερα αμήχανη εξαιτίας της άκριτης προώθησης της ατζέντας των Δημοκρατικών μέχρι την τελευταία στιγμή. Πρόκειται για μια συμπληρωματική περίπτωση επίδειξης διάθεσης… πρωταθλητισμού μετά την ενεργειακή μετάβαση που οδηγείται σε φιάσκο. Κι αν η προσπάθεια αναδίπλωσης (βλ. κωλοτούμπα) προκαλεί θυμηδία, στην περίπτωση των Τεμπών αστεϊσμούς δεν σηκώνει.

Η κυβέρνηση, αδυνατώντας να διακρίνει έγκαιρα τι ερχόταν στις ΗΠΑ, έπεσε θύμα μιας επικοινωνιακής καταιγίδας που επιχειρούσε να αποτρέψει αυτό που αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος αναπόφευκτο. Την εκλογή Τραμπ. Όπως λοιπόν στην περίπτωση των εξωτερικών σχέσεων της χώρας επέδειξε τραγικά πολιτικά αντανακλαστικά, έτσι και έπραξε και στην περίπτωση των Τεμπών, της Λιβύης, του Στεφανοβικείου και της 111 Πτέρυγας Μάχης.

Επειδή οι διπλές εθνικές εκλογές του 2023 έγιναν μόλις τέσσερις μήνες μετά τα Τέμπη, το εκλογικό αποτέλεσμα θεωρήθηκε, λανθασμένα, ως επιβράβευση των κυβερνητικών χειρισμών στα Τέμπη. Δυστυχώς, αποτέλεσαν πρόκριμα για παρόμοιους «επιτυχείς» χειρισμούς σε Λιβύη, Στεφανοβίκειο και Νέα Αγχίαλο.

Πλέον, δύο χρόνια μετά τα Τέμπη, με όλες αυτές τις «επιτυχίες», η κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση και στο εσωτερικό. Εκεί την οδήγησε ένα μείγμα αλαζονείας, βεβαιότητας παντοδυναμίας, λόγω της αναιμικής αντιπολίτευσης, γενικευμένης ατιμωρησίας και γενικότερης αποστασιοποίησης από την κοινωνία. Εάν επαναληφθούν τα επιχειρήματα που μέχρι στιγμής χρησιμοποιούσαν κυβερνητικά στελέχη και οι συνήθειες συστημικοί παπαγάλοι, θα φέρουν τα εντελώς αντίθετα των επιδιωκόμενων αποτελέσματα.

Το ίδιο ισχύει και για το αφήγημα κάποιας «εχθρικής διαπλοκής» που κατηγορείται ότι τροφοδοτεί τις αντιδράσεις. Η ίδια η κυβέρνηση προσφέρει απλόχερα… σχοινί τα την κρεμάσουν. Ας πρόσεχε. Εξίσου προσεκτική θα πρέπει να είναι και με το επιχείρημα περί κινητοποίησης του κόσμου από κόμματα της αντιπολίτευσης. Διότι οι κομματικές κινητοποιήσεις λίγες μέρες πριν τις εκλογές, δεν γέμισαν το Σύνταγμα όπως έγινε τώρα.

Κίνημα… οικογενειών

Κατά συνέπεια, κάτι υπάρχει στη βάση της κοινωνίας και είναι σοβαρό. Εάν δεν το αφουγκραστούν προσεκτικά, απλώς θα ενισχύσουν τα κινηματικά χαρακτηριστικά μιας εξέγερσης η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη νεολαία. Αυτή τη φορά όμως οι νέοι έχουν μαζί και τις οικογένειές τους. Για τους γονείς, πιο πειστικό επιχείρημα από τη σκέψη ότι στο μοιραίο τρένο θα μπορούσε να ήταν τα δικά τους παιδιά, δεν υπάρχει.

Πάνω σε αυτό το ισχυρότατο υπόστρωμα έρχεται σταδιακά και προστίθεται κάθε λογής δυσαρέσκεια με την κυβερνητική πολιτική, απειλώντας να δημιουργήσει μη αναστρέψιμη πολιτική τάση. Το νέο αυτό σκηνικό μπορεί να εξελιχθεί σε πολύ δυσμενέστερο, εάν οδηγήσει στην εμφάνιση νέων πολιτικών σχηματισμών που θα επιχειρήσουν να απαντήσουν στο σύνηθες μοιρολατρικό ερώτημα «και ποιον άλλον να ψηφίσουμε;» που φοριέται πολύ τελευταία.

Από επικοινωνιακή σκοπιά, πλέον υπάρχει και λέξη φαβορί ως όνομα: «Οξυγόνο»… Όχι μόνο αυτό που κάηκε και οδήγησε στο θάνατο νέα παιδιά που είχαν επιβιώσει από τη σύγκρουση των δυο αμαξοστοιχιών. Διότι πολύς είναι ο κόσμος που αισθάνεται «απουσία οξυγόνου»: πολιτικού, κοινωνικού, οικονομικού, δημοκρατικού κ.λπ. Σα να ζούμε ψηλά στα Ιμαλάια. Τόσο λίγο οξυγόνο.

Η κληρονομιά αυτής της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί, θα είναι η δυσπιστία των πολιτών προς τους θεσμούς. Κυρίως προς τη Δικαιοσύνη και την ανεξαρτησία της από την εκτελεστική εξουσία. Μια αίσθηση που γίνεται επικίνδυνη σε μια σύγχρονη Δημοκρατία, εάν εξαπλωθεί και εμπεδωθεί ως αίσθηση στην κοινωνία. Πολλοί δείχνουν να πιστεύουν ότι ίσως και να είναι ήδη πολύ αργά για διορθωτικές κινήσεις.

Ακόμη και αν αυτή η κατάσταση αντιμετωπιστεί με ουσιαστικές κινήσεις και έμπρακτη απόδειξη ότι το «μήνυμα ελήφθη», δεν διασφαλίζει τίποτα. Καμία δημοσκόπηση, όσο και να «μαγειρευτεί» δεν πρόκειται να επηρεάσει την κοινή γνώμη. Αυτό θα αποτυπωθεί στην κάλπη. Οι ίδιοι οι πολιτικοί συνηθίζουν να λένε, ότι η καλύτερη δημοσκόπηση «είναι αυτή του πεζοδρομίου». Ας το εξηγήσουν στον κύριο Γκρίνμπεργκ.