MEARSHEIMER JOHN
Η απάντηση στο ερώτημα που τέθηκε παραπάνω είναι τεράστιας σημασίας, γιατί ο πόλεμος είναι μια καταστροφή για διάφορους λόγους, ο σημαντικότερος από τους οποίους είναι ότι η Ουκρανία ουσιαστικά θα καταστραφεί. Η χώρα έχει χάσει σημαντικό μέρος της επικράτειάς της και είναι πιθανό να χάσει ακόμα περισσότερο, η οικονομία της είναι ερειπωμένη, μεγάλος αριθμός Ουκρανών εκτοπίστηκαν εσωτερικά ή έχουν εγκαταλείψει τη χώρα και έχει εκατοντάδες χιλιάδες θύματα. Και φυσικά, η Ρωσία πρέπει επίσης να πληρώσει βαρύ τίμημα σε αίμα.
Σε στρατηγικό επίπεδο, οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης, για να μην αναφέρουμε τη Ρωσία και την Ουκρανία, θα δηλητηριαστούν για το άμεσο μέλλον, πράγμα που σημαίνει ότι η απειλή ενός μεγάλου πολέμου στην Ευρώπη θα παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και αν ο πόλεμος στην Ουκρανία εξελιχθεί σε παγωμένη σύγκρουση. Το ποιος φέρει την ευθύνη για αυτήν την καταστροφή είναι ένα ερώτημα που δεν θα εξαφανιστεί τόσο σύντομα από τα φώτα της δημοσιότητας, και αν μη τι άλλο, είναι πιθανό να γίνει ακόμη πιο σημαντικό όταν η έκταση της καταστροφής γίνει εμφανής σε όλο και περισσότερους ανθρώπους.
Η κοινή άποψη στη Δύση είναι ότι για τον πόλεμο στην Ουκρανία υπεύθυνος είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Το επιχείρημα είναι ότι η εισβολή είχε ως στόχο να κατακτήσει ολόκληρη την Ουκρανία και να την κάνει μέρος μιας Μεγάλης Ρωσίας. Μόλις θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος, οι Ρώσοι θα ξεκινήσουν την οικοδόμηση μιας αυτοκρατορίας στην Ανατολική Ευρώπη – παρόμοια, όπως έκανε η Σοβιετική Ένωση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό σημαίνει ότι ο Πούτιν είναι τελικά μια απειλή για τη Δύση και πρέπει να καταπολεμηθεί με κάθε έμφαση. Εν ολίγοις, ο Πούτιν είναι ένας ιμπεριαλιστής με ένα γενικό σχέδιο που ταιριάζει απόλυτα σε μια πλούσια ρωσική παράδοση.
Η εναλλακτική άποψη με την οποία ταυτίζομαι, και η οποία θεωρείται ξεκάθαρα ως η γνώμη της μειοψηφίας στη Δύση, είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους προκάλεσαν τον πόλεμο. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι η Ρωσία αυτή που εισέβαλε στην Ουκρανία και που ξεκίνησε τον πόλεμο. Ωστόσο, η βασική αιτία της σύγκρουσης είναι η απόφαση του ΝΑΤΟ να δεχτεί την Ουκρανία στη συμμαχία, κάτι που πρακτικά θεωρείται από όλους σχεδόν τους Ρώσους πολιτικούς ηγέτες ως υπαρξιακή απειλή που πρέπει να εξαλειφθεί.
Όμως, η επέκταση του ΝΑΤΟ είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που στοχεύει να μετατρέψει την Ουκρανία σε δυτικό προπύργιο στα σύνορα με τη Ρωσία. Οι δύο άλλοι πυλώνες αυτής της πολιτικής είναι η ένταξη του Κιέβου στην ΕΕ και η προώθηση μιας έγχρωμης επανάστασης στην Ουκρανία – μετατρέποντάς την σε μια φιλοδυτική φιλελεύθερη δημοκρατία. Η ρωσική ηγεσία φοβάται και τους τρεις πυλώνες, περισσότερο όμως φοβάται την επέκταση του ΝΑΤΟ. Για να αντιμετωπίσει αυτή την απειλή, η Ρωσία ξεκίνησε έναν προληπτικό πόλεμο στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Η συζήτηση για τα αίτια του πολέμου στην Ουκρανία αναθερμάνθηκε πρόσφατα όταν δύο εξέχοντες δυτικοί ηγέτες – ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο Βρετανός βουλευτής Νάιτζελ Φάρατζ – προέβαλαν το επιχείρημα ότι η κινητήρια δύναμη πίσω από τη σύγκρουση ήταν επέκταση του ΝΑΤΟ. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα σχόλιά τους αντιμετωπίστηκαν με μια σφοδρή αντεπίθεση από υπερασπιστές της συμβατικής άποψης.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι πέρυσι ο απερχόμενος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ είπε δύο φορές ότι «ο Πρόεδρος Πούτιν ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο επειδή ήθελε να κλείσει την πόρτα του ΝΑΤΟ και να αρνηθεί στην Ουκρανία το δικαίωμα να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο». Σχεδόν κανένας στη Δύση δεν αμφισβήτησε αυτή την αξιοσημείωτη παραδοχή του Γραμματέα του ΝΑΤΟ και ο ίδιος ο Στόλτενμπεργκ δεν την έχει ανακαλέσει.
Σε στρατηγικό επίπεδο, οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης, για να μην αναφέρουμε τη Ρωσία και την Ουκρανία, θα δηλητηριαστούν για το άμεσο μέλλον, πράγμα που σημαίνει ότι η απειλή ενός μεγάλου πολέμου στην Ευρώπη θα παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και αν ο πόλεμος στην Ουκρανία εξελιχθεί σε παγωμένη σύγκρουση. Το ποιος φέρει την ευθύνη για αυτήν την καταστροφή είναι ένα ερώτημα που δεν θα εξαφανιστεί τόσο σύντομα από τα φώτα της δημοσιότητας, και αν μη τι άλλο, είναι πιθανό να γίνει ακόμη πιο σημαντικό όταν η έκταση της καταστροφής γίνει εμφανής σε όλο και περισσότερους ανθρώπους.
Η κοινή άποψη στη Δύση είναι ότι για τον πόλεμο στην Ουκρανία υπεύθυνος είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Το επιχείρημα είναι ότι η εισβολή είχε ως στόχο να κατακτήσει ολόκληρη την Ουκρανία και να την κάνει μέρος μιας Μεγάλης Ρωσίας. Μόλις θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος, οι Ρώσοι θα ξεκινήσουν την οικοδόμηση μιας αυτοκρατορίας στην Ανατολική Ευρώπη – παρόμοια, όπως έκανε η Σοβιετική Ένωση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό σημαίνει ότι ο Πούτιν είναι τελικά μια απειλή για τη Δύση και πρέπει να καταπολεμηθεί με κάθε έμφαση. Εν ολίγοις, ο Πούτιν είναι ένας ιμπεριαλιστής με ένα γενικό σχέδιο που ταιριάζει απόλυτα σε μια πλούσια ρωσική παράδοση.
Η εναλλακτική άποψη με την οποία ταυτίζομαι, και η οποία θεωρείται ξεκάθαρα ως η γνώμη της μειοψηφίας στη Δύση, είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους προκάλεσαν τον πόλεμο. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι η Ρωσία αυτή που εισέβαλε στην Ουκρανία και που ξεκίνησε τον πόλεμο. Ωστόσο, η βασική αιτία της σύγκρουσης είναι η απόφαση του ΝΑΤΟ να δεχτεί την Ουκρανία στη συμμαχία, κάτι που πρακτικά θεωρείται από όλους σχεδόν τους Ρώσους πολιτικούς ηγέτες ως υπαρξιακή απειλή που πρέπει να εξαλειφθεί.
Όμως, η επέκταση του ΝΑΤΟ είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που στοχεύει να μετατρέψει την Ουκρανία σε δυτικό προπύργιο στα σύνορα με τη Ρωσία. Οι δύο άλλοι πυλώνες αυτής της πολιτικής είναι η ένταξη του Κιέβου στην ΕΕ και η προώθηση μιας έγχρωμης επανάστασης στην Ουκρανία – μετατρέποντάς την σε μια φιλοδυτική φιλελεύθερη δημοκρατία. Η ρωσική ηγεσία φοβάται και τους τρεις πυλώνες, περισσότερο όμως φοβάται την επέκταση του ΝΑΤΟ. Για να αντιμετωπίσει αυτή την απειλή, η Ρωσία ξεκίνησε έναν προληπτικό πόλεμο στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Η συζήτηση για τα αίτια του πολέμου στην Ουκρανία αναθερμάνθηκε πρόσφατα όταν δύο εξέχοντες δυτικοί ηγέτες – ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο Βρετανός βουλευτής Νάιτζελ Φάρατζ – προέβαλαν το επιχείρημα ότι η κινητήρια δύναμη πίσω από τη σύγκρουση ήταν επέκταση του ΝΑΤΟ. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα σχόλιά τους αντιμετωπίστηκαν με μια σφοδρή αντεπίθεση από υπερασπιστές της συμβατικής άποψης.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι πέρυσι ο απερχόμενος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ είπε δύο φορές ότι «ο Πρόεδρος Πούτιν ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο επειδή ήθελε να κλείσει την πόρτα του ΝΑΤΟ και να αρνηθεί στην Ουκρανία το δικαίωμα να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο». Σχεδόν κανένας στη Δύση δεν αμφισβήτησε αυτή την αξιοσημείωτη παραδοχή του Γραμματέα του ΝΑΤΟ και ο ίδιος ο Στόλτενμπεργκ δεν την έχει ανακαλέσει.
Επτά λόγοι που καταρρίπτουν το δυτικό αφήγημα
Στόχος μου εδώ είναι να παραθέσω ένα άρθρο που εξηγεί τα βασικά σημεία που υποστηρίζουν την άποψη ότι ο Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία, όχι επειδή είναι ιμπεριαλιστής που ήθελε να κάνει την Ουκρανία μέρος της Μεγάλης Ρωσίας, αλλά κυρίως λόγω της επέκτασης του ΝΑΤΟ και των δυτικών προσπαθειών να κάνει την Ουκρανία ένα δυτικό προπύργιο στα ρωσικά σύνορα.
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με τους επτά βασικούς λόγους για τους οποίους πρέπει να απορριφθεί η συμβατική άποψη.
Οι επτά βασικοί λόγοι για τους οποίους η συμβατική θέση στη Δύση για τον πόλεμο της Ουκρανίας πρέπει να απορριφθεί.
Πρώτον, απλά δεν υπάρχουν στοιχεία πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 ότι ο Πούτιν ήθελε να κατακτήσει την Ουκρανία και να την ενσωματώσει στη Ρωσία. Οι υποστηρικτές της συμβατικής άποψης δεν μπορούν να υποδείξουν τίποτα που έγραψε ή είπε ο Πούτιν που να υποδηλώνει ότι ήταν αποφασισμένος να κατακτήσει την Ουκρανία. Όταν ερωτήθηκαν για αυτό το σημείο, οι υπερασπιστές της συμβατικής άποψης παρείχαν στοιχεία που έχουν ελάχιστη ή καθόλου σχέση με τα κίνητρα του Πούτιν για εισβολή στην Ουκρανία.
Για παράδειγμα, ορισμένοι επισημαίνουν ότι είπε ότι η Ουκρανία είναι ένα «τεχνητό κράτος» ή δεν είναι ένα «πραγματικό κράτος». Ωστόσο, τέτοια αδιαφανή σχόλια δεν λένε τίποτα για τον λόγο να πάει σε πόλεμο. Το ίδιο ισχύει και για τη δήλωση του Πούτιν ότι βλέπει τους Ρώσους και τους Ουκρανούς ως «έναν λαό» με κοινή ιστορία. Άλλοι επισημαίνουν ότι χαρακτήρισε την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης «τη μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του αιώνα». Αλλά ο Πούτιν είπε επίσης: «Σε όποιο δεν του λείπει η Σοβιετική Ένωση δεν έχει καρδιά. Όποιος την θέλει πίσω δεν έχει μυαλό». Άλλοι πάλι επισημαίνουν μια ομιλία στην οποία δήλωνε ότι «η σύγχρονη Ουκρανία δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου από τη Ρωσία ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, από την μπολσεβίκικη, κομμουνιστική Ρωσία».
Αυτό όμως δεν αποτελεί απόδειξη ότι ενδιαφερόταν να κατακτήσει την Ουκρανία. Επιπλέον, στην ίδια ομιλία είπε: «Φυσικά δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα γεγονότα του παρελθόντος, αλλά πρέπει τουλάχιστον να τα παραδεχτούμε ανοιχτά και ειλικρινά».
Ωστόσο, για να αποδείξει κανείς ότι ο Πούτιν ήταν αποφασισμένος να κατακτήσει ολόκληρη την Ουκρανία και να την ενσωματώσει στη Ρωσία, πρέπει να προσκομίσει στοιχεία ότι:
- Θεώρησε ότι αυτός είναι ένας αξιόλογος στόχος.
- Θεώρησε ότι ήταν ένας εφικτός στόχος και
- Αποσκοπούσε στην επιδίωξη αυτού του στόχου.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου