Υπάρχουν σίγουρα πολλά πράγματα που δεν γνωρίζουμε για τα όσα ειπώθηκαν ανάμεσα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ταγίπ Ερντογάν στο Βίλνιους. Συζητήθηκε δηλαδή, εκτός από το αυτονόητο, αυτό που ξέραμε πριν καν συναντηθούν, ότι υπάρχει διάθεση για ήρεμα νερά στα ελληνοτουρκικά και προσέγγιση της Αγκυρας με την Ελλάδα και με τη Δύση, συζητήθηκε και το ενδεχόμενο η διαπραγμάτευση να καταλήξει και να παραπεμφθεί η μεγάλη διαφορά μας- η διαφορά για τις θαλάσσιες ζώνες όπως είναι η έκφραση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ώστε να αποφύγει ενοχλητικές λεπτομέρειες- στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης;
Δεν το ξέρουμε αν και αυτό φάνηκε από τη προχθεσινή συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Σκάι, στον Παύλο Τσίμα και τη Σία Κοσσιώνη. Και αυτό ήταν μια μεγάλη έκπληξη από πλευράς του πρωθυπουργού. Τουλάχιστον η έμφαση με την οποία το ανέφερε. Σίγουρα δεν ήταν τυχαίο.
Ακούγοντας τον πρωθυπουργό να αναφέρεται στη Χάγη, στη διαδικασία του Διεθνούς Δικαστηρίου, που οι προκάτοχοί του απλώς ανέφεραν ως τυπική ωδή στα νάματα του Διεθνούς Δικαίου- και φυσικά δεν εννοούσαν, να κερδίσουν χρόνο ήθελαν, φοβούμενοι το πολιτικό κόστος- θυμήθηκα την παλιά ιστορία. Την ιστορία των χαμένων ευκαιριών και στα ελληνοτουρκικά, αφού η πρώτη φορά που το θέμα της Χάγης ετέθη ανάμεσα σε Ελληνα πρωθυπουργό και τον Τούρκο ομόλογό του, ήταν στην μακρινή δεκαετία του 70, λίγο καιρό μάλιστα μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Ο πρώτος που έθεσε το θέμα- τότε δεν υπήρχε ΑΟΖ, η διένεξη αφορούσε μόνο την υφαλοκρηπίδα- ήταν ο σοφός Κωνσταντίνος Καραμανλής, και η λογική ήταν, ότι ακόμα και αν οι δυο πρωθυπουργοί συμφωνήσουν, ακόμα και αν η συμφωνία είναι win win και για τις δυο χώρες, όταν εκείνοι επιστρέψουν στις πρωτεύουσές τους, θα κατηγορηθούν για προδοσία. Αλλωστε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε καεί στο Κυπριακό από τη Συμφωνία της Ζυρίχης (από τον ίδιο τον Μακάριο) και ήξερε.
Ας δώσει τη λύση λοιπόν ένας αδέκαστος διεθνής διαιτητής- αυτή ήταν η άποψη Καραμανλή- και οι δυο χώρες δεσμεύονταν ότι θα σεβαστούν την ετυμηγορία του. Ακόμα και αν η λύση δεν τους δικαιώσει στο 100% των απαιτήσεών τους, το όφελος από την επίλυση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων θα είναι πολλαπλάσιο. Κωνσταντίνος Καραμανλής και Ντεμιρέλ συμφώνησαν, αλλά επιστρέφοντας στην Τουρκία, ο Τούρκος πρωθυπουργός τελικά υπαναχώρησε. Δεν τον άφησαν να προχωρήσει οι στρατηγοί και οι εκλογικές ανάγκες και σκοπιμότητες. Η παραπομπή στη Χάγη ξεχάστηκε.
Θυμήθηκα έτσι και όσους προεκλογικά έλεγαν ότι καλύτερα ο διάβολος που γνωρίζουμε από τους Κεμαλιστές. Τα επιχειρήματά τους μου φαίνονταν τότε κυνικά, αλλά ομολογώ ότι είχαν και ένα δίκιο. Γιατί δεν ξέρω αν η υπόθεση θα προχωρήσει, δεν ξέρω αν η διαπραγμάτευση θα καταλήξει, αλλά τουλάχιστον με τον Ερντογάν, ξέρουμε ότι η λύση- αν φθάσουμε κάποια στιγμή σε λύση- θα περάσει. Δεν θα υπάρχει κανένας στρατηγός να τον εκφοβίσει και να τον αναγκάσει να υποχωρήσει.
Τα ερωτήματα είναι φυσικά ακόμα πολλά. Θέλει ο Ερντογάν να λυθεί το θέμα και είναι έτοιμος να αποδεχθεί τη Χάγη; Θέλει, όπως λένε ορισμένοι στην Αθήνα, να είναι αυτή η παρακαταθήκη του; Αφού δεν έχει φυσικά περιθώριο για άλλη θητεία; Δεν έχουμε απάντηση και ποιος μπορεί να αποκλείσει μια ακόμα ξαφνική στροφή του απρόβλεπτου Ερντογάν.
Φυσικά δεν είναι το μόνο ερώτημα. Ακόμα πιο δύσκολη είναι η απάντηση στο ερώτημα αν είναι έτοιμη η Αθήνα και η ελληνική κοινή γνώμη για μια τέτοια διαδικασία. Αντέχει η κυβέρνηση μια λύση μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης; Και ας είναι αυτή υποτίθεται η εθνική γραμμή εδώ και δεκαετίες…Ο Παύλος Τσίμας σωστά επεσήμανε στη διάρκεια της συνέντευξης, ότι αυτό το σημείο της ομιλίας του πρωθυπουργού, στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, ήταν το μόνο σημείο που δεν χειροκρότησαν οι βουλευτές του. Ενώ από την πλευρά του, επίσης σωστά, ο κ. Μητσοτάκης σχολίασε, ότι πολλοί έχουν κάνει καριέρα και στην πολιτική και τη δημοσιογραφία, ως υπερπατριώτες, που δήθεν επιδιώκουν μια λύση που θα μας δικαιώσει στο ακέραιο. Και ας είναι ανέφικτο πρακτικά.
Γιατί υπάρχουν πολλοί που προτιμούν τη σημερινή κατάσταση, όπου δεν ασκούμε τα δικαιώματά μας και απλώς τα επικαλούμαστε (βλέπε τα 12 μίλια χωρικά ύδατα) από μια λύση, με συμβιβασμούς βέβαια, όπως πάντα υπάρχουν συμβιβασμοί στις διαπραγματεύσεις, που όμως θα επιτρέψει και την άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και τις συνεργασίες και την ειρήνη στο Αιγαίο.
Υποτίθεται ότι στο υπουργείο Εξωτερικών, οι διπλωμάτες εδώ και χρόνια σχολιάζουν, ότι όποια κυβέρνηση τολμήσει να επιδιώξει λύσεις στο θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, αποτολμήσει δηλαδή τη διαδικασία της Χάγης, πολύ απλά θα πέσει. Η μόνη κυβέρνηση που όντως το επιδίωξε και έφθασε κοντά σε μια λύση μέσω των διερευνητικών επαφών (δηλαδή ατύπως, χωρίς η λύση να δεσμεύει κανέναν), ήταν η κυβέρνηση Σημίτη με υπουργό Εξωτερικών τον Γιώργο Παπανδρέου. Αλλά δεν πρόλαβε, έχασε τις εκλογές και λίγο καιρό μετά και ο Ερντογάν έχασε το ενδιαφέρον του για μια προσέγγιση με τη Δύση.
Ετσι τελείως αυθαίρετα, η σκέψη μου γύρισε στις προγραμματικές δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη. Όχι στο χειροκρότημα που δεν εισέπραξε όταν μίλησε για τη Χάγη, αλλά στον τίτλο που έβαλε για τη νέα του 4ετία. Πώς το είπε; Πολυδιάστατος εκσυγχρονισμός; Αρκεί να θυμάται ότι οι μεγάλες τομές του παρελθόντος έγιναν εφικτές, γιατί συνοδεύονταν από ευρείες κοινωνικές συναινέσεις. Και γι αυτό δεν αρκεί η πολιτική βούληση.
Δημοσίευση σχολίου