Γιώργος Σκαφιδάς
Βίντεο, που έδωσαν στη δημοσιότητα οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις στις 24 Μαΐου 2022, παρουσιάζει ένα επονομαζόμενο «καμικάζι drone», κατά πάσα πιθανότητα ένα αμερικανικό Switchblade 300, να «σκάει» πάνω σε ένα ρωσικό τανκ T-72B3 στο πεδίο της μάχης. «Το τανκ δεν είναι πιθανό να καταστράφηκε, δεν μπορεί να ειπωθεί όμως το ίδιο και για το πλήρωμα που βρισκόταν εκείνη την στιγμή πάνω και όχι μέσα στο ρωσικό άρμα μάχης», γράφει σε ανάρτησή του ο λογαριασμός Ukraine Weapons Tracker @UAWeapons στο twitter.
Το συμβάν είναι ενδεικτικό του ενισχυμένου ρόλου που διαδραματίζουν πλέον τα επονομαζόμενα καμικάζι ή killer ή suicide drones στα πεδία των μαχών.
Από τους Hellfire στα Switchblade
«Οι Αμερικανοί έχουν συνηθίσει στην εικόνα πυραύλων Hellfire που εξαπολύονται από drones τύπου Predator και Reaper πλήττωντας στόχους τρομοκρατών στο Πακιστάν ή στην Υεμένη. Αυτός όμως ήταν ο χθεσινός πόλεμος των drones. Πράγματι, «ήταν Φεβρουάριος του 2001, όταν ένα αμερικανικό μη-επανδρωμένο Predator εξαπέλυσε αντιαρματικό βλήμα Hellfire ενάντια σε δοκιμαστικό στόχο βόρεια του Λας Βέγκας, πραγματοποιώντας έτσι την πρώτη στα χρονικά επιτυχή εκτόξευση πυραύλου από drone», όπως γράφαμε προ μηνών στην «Α&Δ» («Τα drones και το μέλλον του ανθυποβρυχιακού πολέμου», τ. 354, Νοέμβριος 2021).
Προϊόν της αμερικανικής AeroVironment, που έχει την έδρα της στο Άρλιγκτον της Βιρτζίνια, το Switchblade κυκλοφορεί σε δύο «εκδόσεις»: την 300 και την 600. Πρόκειται για τηλεχειριζόμενο drone που φέρει κάμερα και εκρηκτικά και εκτοξεύεται μέσα από σωλήνα (launch tube).Ωστόσο, έκτοτε -αν και πέρασαν μόλις λίγοι μήνες- έχουν αλλάξει πολλά. Πλέον, υπάρχουν drones που δεν εκτοξεύουν πυραύλους, αλλά είναι τα ίδια πύραυλοι. Σε αντίθεση με ένα «τυπικό» βλήμα, αυτά τα drones -τα εξοπλισμένα με εκρηκτικά, κάμερες και αισθητήρες – μπορούν να κάνουν κύκλους πάνω από έναν στόχο, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να χτυπήσουν με εντυπωσιακή ακρίβεια. Συν τοις άλλοις, ένας Hellfire κοστίζει γύρω στα 150.000 δολάρια ενώ ένα τέτοιο καμικάζι drone γύρω στα… 6.000 δολάρια.
Γνωστά ως καμικάζι drones (kamikaze drones) ή ντρόουν αυτοκτονίας (suicide drones) ή killer drones ή loitering munitions (περιπλανώμενα πυρομαχικά), αυτά τα μη-επανδρωμένα αεροχήματα κάνουν ολοένα πιο αισθητή την παρουσία τους τα τελευταία χρόνια στα πεδία των μαχών.
Loitering Munitions
Σύμφωνα με τους αναλυτές Ryan Brobst, Bradley Bowman και Lauren Harrison (“Defense One”, Δεκέμβριος 2021), τα περιπλανώμενα πυρομαχικά (loitering munitions) «είναι μια διασταύρωση μεταξύ πυραύλων και drones επιτήρησης-παρακολούθησης. Διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το μέγεθος και ως προς τις δυνατότητες: άλλα εξ αυτών μπορούν να περιπλανώνται (σ.σ. loiter) μόνο για 15 λεπτά στον αέρα, και άλλα να πετούν για ώρες, φτάνοντας σε στόχους χίλια χιλιόμετρα μακριά. Φέρουν κάμερες με τις οποίες εντοπίζουν στόχους -είτε ανεξάρτητα και αυτόνομα είτε μεταδίδοντας εικόνες στον χειριστή τους- και πολεμικές κεφαλές που εκρήγνυνται κατά την πρόσκρουση. Συνήθως έχουν μικρό θερμικό ίχνος (low radar, visual, and thermal signatures) που τους βοηθούν να παρακάμπτουν τις αεράμυνες. Μπορούν να μεταφέρονται με οχήματα ή ακόμη και από μεμονωμένα άτομα». Οι ίδιοι αναλυτές υποστηρίζουν μάλιστα ότι η ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της «φονικότητας» μικρών μονάδων (increase small-unit lethality), αλλά και στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση προκλήσεων που απορρεόυν από τακτικές αντιπρόσβασης/άρνησης περιοχής (anti-access/area-denial – A2AD).
Οι Αζέροι χρησιμοποίησαν, κατά της Αρμενίας, περιπλανώμενα πυρομαχικά (loitering munitions) προερχόμενα, κυρίως, από το Ισραήλ, όπως το Harop με εμβέλεια 1.000 χλμ., πολεμική κεφαλή 23 κιλά και μέγιστο χρόνο πτήσης 6 ώρες.O Αμερικανός δημοσιογράφος Kelsey Atherton χαρακτηρίζει, με άρθρο του για το Ινστιτούτο Brookings, τα loitering munitions σαν «παράξενα ξαδέλφια των οπλισμένων drones και των πυραύλων κρουζ». Υπογραμμίζει, δε, κάτι με το οποίο συμφωνούν και πολλοί άλλοι αναλυτές: την επιτυχία που σημείωσαν τα εν λόγω συστήματα υπέρ του Αζερμπαϊτζάν κατά τον «πόλεμο των 44 ημερών» με την Αρμενία το φθινόπωρο του 2020, συμβάλλοντας στη νίκη των Αζέρων.
Οι επιτυχίες των Αζέρων
«Για τις χώρες που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την αγορά αεροσκαφών stealth, η δυνατότητα να πλήττουν με αναλώσιμα drones τις αντιαεροπορικές συστοιχίες του εχθρού είναι ισχυρή και πιο προσιτή. Χρησιμοποιώντας περιπλανώμενα πυρομαχικά, το Αζερμπαϊτζάν μπόρεσε πρώτα να βγάλει εκτός μάχης τις αεράμυνες (σ.σ. της Αρμενίας) και εν συνέχεια να εξαπολύσει επιθέσεις ενάντια σε τανκς και άλλα βαρέα όπλα», γράφει ο Atherton, υπογραμμίζοντας την επιτυχία που σημείωσαν οι Αζέροι ενάντια στις παλαιότερου τύπου (σ.σ. ρωσικές/σοβιετικές) αεράμυνες της Αρμενίας.
«Επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) και περιπλανώμενα πυρομαχικά (loitering munitions) κατάφεραν να καταστρέψουν βαριά οπλικά συστήματα, μεταξύ αυτών άρματα μάχης T-72 και αντιαεροπορικά S-300», γράφουν από την πλευρά τους οι αναλυτές του Center for Strategic & International Studies (CSIS), αντλώντας διδάγματα από εκείνον τον πόλεμο του 2020 («The Air and Missile War in Nagorno-Karabakh: Lessons for the Future of Strike and Defense»).
Για την ιστορία, οι Αζέροι είχαν, σε εκείνες τις μάχες, στο οπλοστάσιό τους περιπλανώμενα πυρομαχικά (loitering munitions) προερχόμενα, κυρίως, από το Ισραήλ, όπως: Harop (εμβέλεια 1.000 χλμ., πολεμική κεφαλή 23 κιλά, μέγιστος χρόνος πτήσης 6 ώρες), Orbiter 1K, Orbiter-3 και Sky Striker.
Στο οπλοστάσιο της Israel Aerospace Industries (IAI) περιλαμβάνεται το Green Dragon (πάνω) με εμβέλεια 50 χλμ. και μέγιστο χρόνο πτήσης δύο ώρες, καθώς και το Harpy (κάτω).
Αμερικανικά Switchblade στην Ουκρανία
Όμως, σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, τα επονομαζόμενα καμικάζι ντρόουν βρίσκονται να πρωταγωνιστούν πια και στον πόλεμο στην Ουκρανία, ενισχύοντας την ουκρανική άμυνα. Οι Αμερικανοί έχουν στείλει στην ουκρανική πλευρά περισσότερα από 700 ή 1.000 τέτοια drones τύπου Switchblade.
Προϊόν της αμερικανικής AeroVironment, που έχει την έδρα της στο Άρλιγκτον της Βιρτζίνια, το Switchblade κυκλοφορεί σε δύο «εκδόσεις»: την 300 και την 600. Ο λόγος για ένα τηλεχειριζόμενο drone με χαρακτηριστικά αυτονομίας, που φέρει πάνω του κάμερα και εκρηκτικά και εκτοξεύεται μέσα από σωλήνα (launch tube). Η πιο μικρή του έκδοση, η Switchblade 300, ζυγίζει μόλις 2,5 κιλά και μπορεί να μεταφέρεται από έναν στρατιώτη μέσα σε μια τσάντα πλάτης. Ένα drone τύπου Switchblade 300 δύναται να πετά για 15 λεπτά, σε απόσταση έως και 10 χιλιομέτρων, με ταχύτητα έως και 100 χλμ./ώρα προτού εκραγεί πάνω στον στόχο του.
Το Switchblade 600, από την άλλη πλευρά, είναι μεγαλύτερο και βαρύτερο (55 κιλά). Πετά σε απόσταση έως και 40 χιλιομέτρων, μπορεί να μείνει έως και 40 λεπτά στον αέρα και λειτουργεί ως αντιαρματικό, καθώς έχει φτιαχτεί για να εκρήγνυται σκάει πάνω σε μεγαλύτερους και βαρύτερους στόχους, όπως είναι τα άρματα μάχης.
Παράλληλα, προς την Ουκρανία λέγεται πως κατευθύνεται και ένα άλλο αμερικανικό suicide drone, το Phoenix Ghost, προϊόν της εταιρείας Aevex Aerospace που έχει την έδρα της στην Καλιφόρνια. Να σημειωθεί, δε, πως στο αμερικανικό οπλοστάσιο μπορεί να βρει κανείς και το Coyote της Raytheon Missiles & Defense.
Όμως, σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, τα επονομαζόμενα καμικάζι ντρόουν βρίσκονται να πρωταγωνιστούν πια και στον πόλεμο στην Ουκρανία, ενισχύοντας την ουκρανική άμυνα. Οι Αμερικανοί έχουν στείλει στην ουκρανική πλευρά περισσότερα από 700 ή 1.000 τέτοια drones τύπου Switchblade.
Προϊόν της αμερικανικής AeroVironment, που έχει την έδρα της στο Άρλιγκτον της Βιρτζίνια, το Switchblade κυκλοφορεί σε δύο «εκδόσεις»: την 300 και την 600. Ο λόγος για ένα τηλεχειριζόμενο drone με χαρακτηριστικά αυτονομίας, που φέρει πάνω του κάμερα και εκρηκτικά και εκτοξεύεται μέσα από σωλήνα (launch tube). Η πιο μικρή του έκδοση, η Switchblade 300, ζυγίζει μόλις 2,5 κιλά και μπορεί να μεταφέρεται από έναν στρατιώτη μέσα σε μια τσάντα πλάτης. Ένα drone τύπου Switchblade 300 δύναται να πετά για 15 λεπτά, σε απόσταση έως και 10 χιλιομέτρων, με ταχύτητα έως και 100 χλμ./ώρα προτού εκραγεί πάνω στον στόχο του.
Το Switchblade 600, από την άλλη πλευρά, είναι μεγαλύτερο και βαρύτερο (55 κιλά). Πετά σε απόσταση έως και 40 χιλιομέτρων, μπορεί να μείνει έως και 40 λεπτά στον αέρα και λειτουργεί ως αντιαρματικό, καθώς έχει φτιαχτεί για να εκρήγνυται σκάει πάνω σε μεγαλύτερους και βαρύτερους στόχους, όπως είναι τα άρματα μάχης.
Παράλληλα, προς την Ουκρανία λέγεται πως κατευθύνεται και ένα άλλο αμερικανικό suicide drone, το Phoenix Ghost, προϊόν της εταιρείας Aevex Aerospace που έχει την έδρα της στην Καλιφόρνια. Να σημειωθεί, δε, πως στο αμερικανικό οπλοστάσιο μπορεί να βρει κανείς και το Coyote της Raytheon Missiles & Defense.
Το πλούσιο ισραηλινό οπλοστάσιο
Πλούσια γκάμα από loitering munitions έχει να παρουσιάσει, όμως, και η ισραηλινή πλευρά. Το Rotem L, για παράδειγμα, της Israel Aerospace Industries (IAI) ζυγίζει μόλις 6,5 κιλά, έχει εμβέλεια 10 χλμ και μπορεί να μείνει στον αέρα έως και 45 λεπτά, προτού σκάσει πάνω στον στόχο του με ταχύτητα έως και 90 χλμ/ωρα. Ένας στρατιώτης μπορεί μόνος να το στήσει και να το «εκτοξεύσει» μέσα σε λιγότερο από ένα λεπτό, όπως σημείωνε σε παλαιότερο δημοσίευμά της η Jerusalem Post.
Στο οπλοστάσιο της Israel Aerospace Industries (IAI) συμπεριλαμβάνονται και άλλα ντρόουν που έχουν συζητηθεί διεθνώς, προσελκύοντας τα φώτα της δημοσιότητας. Μεταξύ αυτών, το Harop, τα HARPY και MINI HARPY και το Green Dragon (εμβέλεια 50 χλμ, μέγιστος χρόνος πτήσης δύο ώρες).
Παραμένοντας εντός των ισραηλινών συνόρων, η UVision έχει από την πλευρά της λανσάρει το HERO-30 (βάρος 3 κιλά, πολεμική κεφαλή 500 γραμμάρια, εμβέλεια 10 χλμ., μέγιστος χρόνος πτήσης 30 λεπτά) και η Rafael Advanced Defense Systems το Spike FireFly (βάρος 3 κιλά, πολεμική κεφαλή 350 γραμμάρια, εμβέλεια 1 χλμ., μέγιστος χρόνος πτήσης 15 λεπτά).
H Τουρκία έχει παρουσιάσει το KARGU της STM το οποίο λέγεται πως είχε χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο επίθεσης κατά δυνάμεων των Λιβυκού Εθνικού Στρατού του Χαλίφα Χαφτάρ, το Μάρτιο του 2020.
Κίνα – Ρωσία – Τουρκία
Πάντως, στη μάχη των περιπλανώμενων πυρομαχικών (loitering munitions) έχουν μπει τα τελευταία χρόνια και άλλες χώρες, αναπτύσσοντας τα δικά τους «φονικά αεροπλανάκια». Η πολωνική WB GROUP έχει, για παράδειγμα, το WARMATE (εμβέλεια 30 χλμ, βάρος 5,7 κιλά, ταχύτητα κατά την επίθεση έως και 150 χλμ/ωρα).
Η Κίνα έχει το CH-901 (βάρος 9 κιλά, ακτίνα πτήσης 15 χλμ, μέγιστη ταχύτητα 150 χλμ/ώρα, μέγιστος χρόνος πτήσης 120 λεπτά), το πιο ελαφρύ CH817, αλλά και το πιο βαρύ WS-43.
Η ρωσική πλευρά διαθέτει το Lantset LM, καθώς και το KUB-BLA της Kalashnikov Group-ZALA AERO (εμβέλεια 40 χλμ., ταχύτητα 130 χλμ./ώρα, μέγιστος χρόνος πτήσης 30 λεπτά, πολεμική κεφαλή 1 κιλό). Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις φέρεται να επιχείρησαν να το χρησιμοποιήσει και στην περιοχή του Κιέβου, κατά ουκρανικών στόχων, τον περασμένο Μάρτιο.
Παράλληλα, και η Τουρκία έχει παρουσιάσει το KARGU (εμβέλεια 5 με 10 χλμ, μέγιστος χρόνος πτήσης 30 λεπτά) της STM, το οποίο λέγεται πως είχε χρησιμοποιηθεί για παράδειγμα στο πλαίσιο επίθεσης κατά δυνάμεων των Λιβυκού Εθνικού Στρατού του Χαλίφα Χαφτάρ, το Μάρτιο του 2020.
Ο ρόλος του Ιράν
Περιπλανώμενα πυρομαχικά χρησιμοποιούν κατά τρόπο αξιοσημείωτο, με διόλου ευκαταφρόνητη συχνότητα, και οι Ιρανοί (Shahed 136, Shahed 131, Ra’ad 85, Ababil) που φέρεται μάλιστα να «μοιράζουν» τεχνογνωσία και στις υποστηριζόμενες από το Ιράν ομάδες στην Υεμένη (Qasef και Samad drones) κατά της Σαουδικής Αραβίας. Επίσης, στους φιλοϊρανούς του Ιράκ, αλλά και στη Χαμάς στη Γάζα (Shehab drones) ενάντια στο Ισραήλ, όπως αποκαλύπτει ο Σεθ Φραντζμαν *συγγραφέας του βιβλίου Drone Wars: Pioneers, Killing Machines, Artificial Intelligence, and the Battle for the Future) σε σειρά άρθρων του για την Jesuralem Post.
Πάντως, στη μάχη των περιπλανώμενων πυρομαχικών (loitering munitions) έχουν μπει τα τελευταία χρόνια και άλλες χώρες, αναπτύσσοντας τα δικά τους «φονικά αεροπλανάκια». Η πολωνική WB GROUP έχει, για παράδειγμα, το WARMATE (εμβέλεια 30 χλμ, βάρος 5,7 κιλά, ταχύτητα κατά την επίθεση έως και 150 χλμ/ωρα).
Η Κίνα έχει το CH-901 (βάρος 9 κιλά, ακτίνα πτήσης 15 χλμ, μέγιστη ταχύτητα 150 χλμ/ώρα, μέγιστος χρόνος πτήσης 120 λεπτά), το πιο ελαφρύ CH817, αλλά και το πιο βαρύ WS-43.
Η ρωσική πλευρά διαθέτει το Lantset LM, καθώς και το KUB-BLA της Kalashnikov Group-ZALA AERO (εμβέλεια 40 χλμ., ταχύτητα 130 χλμ./ώρα, μέγιστος χρόνος πτήσης 30 λεπτά, πολεμική κεφαλή 1 κιλό). Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις φέρεται να επιχείρησαν να το χρησιμοποιήσει και στην περιοχή του Κιέβου, κατά ουκρανικών στόχων, τον περασμένο Μάρτιο.
Παράλληλα, και η Τουρκία έχει παρουσιάσει το KARGU (εμβέλεια 5 με 10 χλμ, μέγιστος χρόνος πτήσης 30 λεπτά) της STM, το οποίο λέγεται πως είχε χρησιμοποιηθεί για παράδειγμα στο πλαίσιο επίθεσης κατά δυνάμεων των Λιβυκού Εθνικού Στρατού του Χαλίφα Χαφτάρ, το Μάρτιο του 2020.
Ο ρόλος του Ιράν
Περιπλανώμενα πυρομαχικά χρησιμοποιούν κατά τρόπο αξιοσημείωτο, με διόλου ευκαταφρόνητη συχνότητα, και οι Ιρανοί (Shahed 136, Shahed 131, Ra’ad 85, Ababil) που φέρεται μάλιστα να «μοιράζουν» τεχνογνωσία και στις υποστηριζόμενες από το Ιράν ομάδες στην Υεμένη (Qasef και Samad drones) κατά της Σαουδικής Αραβίας. Επίσης, στους φιλοϊρανούς του Ιράκ, αλλά και στη Χαμάς στη Γάζα (Shehab drones) ενάντια στο Ισραήλ, όπως αποκαλύπτει ο Σεθ Φραντζμαν *συγγραφέας του βιβλίου Drone Wars: Pioneers, Killing Machines, Artificial Intelligence, and the Battle for the Future) σε σειρά άρθρων του για την Jesuralem Post.
Δημοσίευση σχολίου