Αμπντουλάχ Μποζκούρτ
Η κυβέρνηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επινόησε μυστικό σχέδιο για δημιουργία ρήξης μεταξύ Σουηδίας και Φινλανδίας, καθώς προσπαθούν να υπερνικήσουν τις τουρκικές αντιρρήσεις για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ελπίζοντας να λάβουν περισσότερες παραχωρήσεις κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
Η σκευωρία, η οποία σχεδιάστηκε προσεκτικά μεταξύ συμβούλων του Ερντογάν και αρκετών διπλωματών στο υπουργείο Εξωτερικών, είχε μια διττή προσέγγιση. Το ένα βασίζεται σε ιδιωτικές επικοινωνίες με αντιπροσωπείες που εκπροσωπούν τις δυο χώρες, υπονοώντας ότι η Τουρκία ενδέχεται να εξετάσει πιο ευνοϊκά τη μία από την άλλη. Οι Τούρκοι επέκτειναν αρκετές προτάσεις για να ενισχύσουν την εντύπωση ότι η μια χώρα έχει περισσότερες πιθανότητες από την άλλη εάν συμφωνήσει με τις Τουρκικές απαιτήσεις.
Το δεύτερο μέρος της τουρκικής τακτικής επικεντρώθηκε στη διαμόρφωση της δημόσιας συζήτησης με σχόλια και σημεία συζήτησης σχετικά με τις υποτιθέμενες διαφορές μεταξύ των δυο χωρών και τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία θα ήθελε να προσεγγίσει κάθε αίτηση ξεχωριστά.
Ο κύριος στόχος ήταν πάντα η Σουηδία, ο μεγάλος σκύλος μεταξύ των σκανδιναβικών κρατών, σύμφωνα με τον λαό του Ερντογάν, οι οποίοι έχουν καταλήξει να μισούν τη σκανδιναβική χώρα για ό,τι αντιπαθούν, από μια ισχυρή παράδοση προάσπισης των δικαιωμάτων και των ελευθεριών, της αποστροφής των συγκρούσεων, της οικοδόμησης συναίνεσης, της επιδίωξης μιας παγκόσμιας τάξης βασισμένης σε κανόνες και αυτού που η Σουηδία χαρακτηρίζει ως «φεμινιστική εξωτερική πολιτική».
Τον περασμένο μήνα το Reuters δημοσίευσε πώς ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών επιτέθηκε στον Σουηδό ομόλογό του σε συνάντηση στο Βερολίνο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ υψώνοντας τη φωνή του στη Σουηδή Αν Λίντε σε ρήξη με το διπλωματικό πρωτόκολλο και λέγοντας ότι ενοχλήθηκε από τη «φεμινιστική πολιτική» της Λίντε φέρνοντας «τόσο πολύ δράμα».
Η πρώτη φάση του σχεδίου τέθηκε σε εφαρμογή όταν σουηδικές και φινλανδικές αντιπροσωπείες έφθασαν στην Άγκυρα για να διεξάγουν τον πρώτο γύρο συνομιλιών στις 25 Μαΐου 2022. Η Τουρκική πλευρά απαίτησε ξεχωριστές συνομιλίες με κάθε αντιπροσωπεία για να καθορίσει εάν κάποια από τις δύο χώρες θα είναι πρόθυμη να διαπραγματευτεί σόλο.
Στα μάτια της τουρκικής πλευράς, η Φινλανδία θεωρήθηκε αδύναμος κρίκος και η Σουηδία ήταν σκληρό καρύδι για να σπάσει. Ως εκ τούτου, η πρώτη συνάντηση που φιλοξένησε η τουρκική πλευρά ήταν με τη φινλανδική αντιπροσωπεία, ακολουθούμενη από τη σουηδική ομάδα.
Τόσο η σουηδική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Oscar Stenström, υφυπουργό και πρώην πρεσβευτή, όσο και η φινλανδική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Jukka Salovaara, υφυπουργό Εξωτερικών, κατέστησαν σαφές στην τουρκική αντιπροσωπεία, εκπροσωπούμενη από τον Ibrahim Kalın, τον επικεφαλής του Ερντογάν στο παλάτι, και τον Sedat Önel, υφυπουργό Εξωτερικών, ότι δεν ήθελαν ξεχωριστά ίχνη και ήθελαν να προχωρήσουν μαζί.
Ως αποτέλεσμα, οι δύο αντιπροσωπείες πραγματοποίησαν από κοινού τρίτη συνάντηση με την τουρκική πλευρά για να διαβιβάσουν στο ευρύ κοινό ότι οι δύο χώρες επιθυμούν να προχωρήσουν μαζί, όπως έκαναν στην υποβολή επίσημης αίτησης στο ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες πριν από μια εβδομάδα.
Αν και η τουρκική πλευρά είδε ότι το σχέδιο διχασμού της Σουηδίας και της Φινλανδίας απέτυχε στην πρώτη προσπάθεια, Τούρκοι αξιωματούχοι εξακολουθούν να κάνουν δημόσιες παρατηρήσεις με στόχο να δημιουργήσουν την αντίληψη για ρήξη μεταξύ των δύο με σκοπό την κινητοποίηση της κοινής γνώμης και της αντιπολίτευσης στις χώρες αυτές εναντίον των κυβερνήσεών τους.
Σε συνέντευξή του στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu στις 31 Μαΐου 2022, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θεωρεί την προσπάθεια της Φινλανδίας σχετικά θετική σε αντίθεση με τη σουηδία, αλλά δήλωσε ότι και οι δύο χώρες καθώς και το ΝΑΤΟ θέλουν να προχωρήσουν ταυτόχρονα με τις αιτήσεις.
Σε δημόσια σχόλια από τότε που η Τουρκία δήλωσε την αντίθεσή της στις προσπάθειες ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ πριν επιλύσει εκκρεμή ζητήματα, ο Πρόεδρος Ερντογάν επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στη Σουηδία στις επιθέσεις του και όχι στη Φινλανδία. Σε ένα δημαρχείο με νέους στις 19 Μαΐου, μίλησε συγκεκριμένα για τη Σουηδία και είπε: "Η Σουηδία είναι τρομοκρατικός κόμβος και επέβαλε εμπάργκο όπλων στην Τουρκία". Παρόμοια σχόλια έκανε και ο Ερντογάν τις επόμενες ημέρες.
Απογοητευμένη από την προσπάθειά της να δημιουργήσει ρήξη μεταξύ των δυο χωρών, η τουρκική κυβέρνηση απέφυγε τη διεξαγωγή τριμερών συναντήσεων παρακολούθησης. Ο Τσαβούσογλου αποκάλυψε στις 31 Μαΐου ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ πρότεινε τη διεξαγωγή τριμερών συναντήσεων την προηγούμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες, πρώτα σε τεχνικό επίπεδο, ακολουθούμενη από τους υπουργούς Εξωτερικών και των τριών χωρών στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης του Στόλτενμπεργκ.
Ανέφερε ότι η Τουρκία απέρριψε την πρόταση και δεν είδε κανένα όφελος από τη διεξαγωγή τέτοιων συνομιλιών χωρίς συγκεκριμένη πρόοδο στη Φινλανδία και τη Σουηδία, ικανοποιώντας τα Τουρκικά αιτήματα. "Δεν έχει νόημα ή νόημα να δώσουμε την αντίληψη ότι "εμείς [το ΝΑΤΟ μαζί με τη Σουηδία και τη Φινλανδία] πείθουμε με κάποιο τρόπο την Τουρκία" [πραγματοποιώντας τέτοιες συναντήσεις]", δήλωσε ο Τσαβούσογλου, υπενθυμίζοντας ότι η Τουρκία παρέδωσε έγγραφο στο οποίο απαριθμούσε όλα τα αιτήματά της και ότι η Σουηδία και η Φινλανδία πρέπει να απαντήσουν στο έγγραφο πριν λάβει χώρα μια τέτοια συνάντηση.
Ωστόσο, την 1η Ιουνίου, μια ημέρα μετά την άρνηση του Τσαβούσογλου, ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε σε δημοσιογράφους σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντώνιο Μπλίνκεν ότι τις προσεχείς ημέρες έχει προγραμματιστεί συνάντηση ανώτερων αξιωματούχων και των τριών χωρών στις Βρυξέλλες υπό την ηγεσία του. Μέχρι στιγμής, δεν έχει πραγματοποιηθεί τέτοια συνάντηση.
Το ζήτημα που τίθεται επί τάπητος έχει να κάνει σε μεγάλο μέρος με την εγχώρια πολιτική και τις επερχόμενες εκλογές στην Τουρκία, οι οποίο ενδέχεται να διενεργηθούν το Σεπτέμβρη, νωρίτερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία του προσεχούς έτους. Ο Ερντογάν και ο λαός του είναι αποφασισμένοι να χρησιμοποιήσουν τη Σουηδία και τη Φινλανδία ως σάκους του μποξ για να πυροδοτήσει τη βασική ισλαμική βάση του και να πετάξουν ένα κόκαλο στους εθνικιστές (Ülkücüler) και τους νεο-εθνικιστές (Ulusalcılar) συμμάχους της κυβέρνησης, οι οποίοι είναι και οι δύο έντονα αντιδυτικοί.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν θέλει επίσης να χρησιμοποιήσει το ζήτημα για να διαπραγματευτεί με την αμερικανική κυβέρνηση και είναι ιδιαίτερα πρόθυμος να εκτροχιάσει μια ομοσπονδιακή υπόθεση στη Νέα Υόρκη που θα τον εξέθετε σε ποινικές διώξεις για τις παράνομες συναλλαγές του Τούρκου κρατικού δανειστή Halkbank με ιρανικές οντότητες, κάτι που έγινε με την προσωπική του έγκριση. Η υπόθεση της Halkbank πρόκειται να ξεκινήσει σύντομα σε ομοσπονδιακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης μετά από κάθε είδους τακτικές καθυστέρησης που χρησιμοποιούν οι δικηγόροι που εκπροσωπούν την τουρκική κυβέρνηση με το δικαστικό σύστημα των ΗΠΑ.
Δημοσίευση σχολίου