Γιώργος Σκαφιδάς
«Η Τουρκία δεν εκβιάζει το ΝΑΤΟ», δήλωνε τουρκική πηγή μιλώντας στο πρακτορείο Reuters… όχι τώρα τελευταία, με φόντο τις κινήσεις Φινλανδίας και Σουηδίας… αλλά το 2019, με φόντο τα σχέδια που προωθούνταν τότε για την αποτελεσματικότερη αμυντική ενίσχυση της Πολωνίας και των νατοϊκών χωρών της Βαλτικής (βλ. Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία).
«Η Τουρκία δεν εκβιάζει το ΝΑΤΟ απορρίπτοντας το αμυντικό σχέδιο για Βαλτική και Πολωνία, αλλά υπενθυμίζει πως έχει πλήρη δικαιώματα βέτο εντός της Συμμαχίας», έγραφε τότε, πριν από σχεδόν τρία χρόνια, το πρακτορείο Reuters, επικαλούμενο τουρκικές πηγές.
Για την ιστορία, περίπου την ίδια περίοδο, η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρουσιαζόταν παράλληλα να μπλοκάρει, κάνοντας χρήση του προαναφερθέντος βέτο, και χώρες με τις οποίες εκείνη την περίοδο η ίδια βρισκόταν στα μαχαίρια, όπως ήταν η Αίγυπτος και το Ισραήλ, από το να συμμετάσχουν στο σχήμα Μεσογειακού Διαλόγου του ΝΑΤΟ.
Σχεδόν τρία χρόνια μετά, στο ίδιο έργο θεατές, παρακολουθούμε την Τουρκία του Ερντογάν να ισχυρίζεται ότι δεν εκβιάζει ενώ εκβιάζει, απειλώντας αυτήν τη φορά να ασκήσει βέτο στη νατοϊκή πορεία της Φινλανδίας και της Σουηδίας.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το δήλωσε ξεκάθαρα, στις 13 Μαΐου, πως η Άγκυρα δεν βλέπει θετικά τις ενταξιακές προοπτικές των εν λόγω χωρών. Ο Τούρκος προεδρικός εκπρόσωπος Ιμπραχίμ Καλίν έσπευσε να διευκρινίσει, στις 14 Μαΐου, με δηλώσεις του στο Reuters, πως η Τουρκία «δεν κλείνει την πόρτα» σε Φινλανδία και Σουηδία. Και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου έθεσε, στις 15 Μαΐου, όρους και προϋποθέσεις που θα πρέπει να ικανοποιηθούν, προκειμένου η Τουρκία να δώσει το πράσινο φως για την ένταξη των Φινλανδών και των Σουηδών στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Σόου από Ερντογάν
Στις 16 Μαΐου, ωστόσο, ο ίδιος ο Ερντογάν θα «ξαναχτυπούσε». Από το βήμα συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε με τον Αλγερινό ομόλογό του Αμπντελματζίντ Τεμπούν, ο Τούρκος πρόεδρος υπογράμμισε πως εμμένει στο βέτο για Σουηδία και Φινλανδία. Κι αυτό, με το αιτιολογικό πως οι εν λόγω χώρες στηρίζουν «τρομοκράτες» εχθρούς της Τουρκίας (Κούρδους, γκιουλενιστές), ενώ παράλληλα έχουν επιβάλει και εμπάργκο στις εξαγωγές οπλικών συστημάτων στην Τουρκία.
«Και οι δύο χώρες δεν έχουν ξεκάθαρη στάση έναντι των τρομοκρατικών οργανώσεων… Η Σουηδία είναι κέντρο επώασης τέτοιων οργανώσεων. Έχουν ακόμη και φίλους των τρομοκρατών στο κοινοβούλιο» (σ.σ. υπάρχουν έξι κουρδικής καταγωγής βουλευτές σήμερα στη Σουηδία), δήλωσε ο Ερντογάν, ο οποίος μάλιστα απευθύνθηκε και στις διπλωματικές αντιπροσωπείες των Φινλανδών και των Σουηδών που επρόκειτο να επισκεφθούν την Τουρκία για διαπραγματεύσεις καλώντας τες «να μην κάνουν τον κόπο» να μεταβούν εκεί.
«Ερχονται να μας πείσουν; Ας μην μπουν στον κόπο. Δεν θα πούμε “ναι” στην ένταξη χωρών που επιβάλλουν κυρώσεις στην Τουρκία», διεμήνυσε ο Τούρκος ηγέτης… δίνοντας τη δική του παράσταση ενώπιον του εσωτερικού αλλά και του διεθνούς ακροατηρίου.
Πολλές επαφές
Ο Μουράτ Γετκίν γράφει, ωστόσο, στο YetkinReport πως αντιπροσωπείες από τη Σουηδία και τη Φινλανδία έχουν επισκεφτεί την Τουρκία «πολλές φορές τους τελευταίους μήνες», ενώ και ο ίδιος ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε μόλις την περασμένη Κυριακή τριμερή συνάντηση με τους ΥΠΕΞ της Σουηδίας, Αν Λίντε, και της Φινλανδίας, Πέκα Χαάβιστο, στο Βερολίνο. «Η στάση μας είναι ξεκάθαρη. Δεν πρόκειται για απειλή αλλά για μια διαπραγμάτευση στο πλαίσιο της οποίας εμείς προσπαθούμε να προωθήσουμε τα συμφέροντά μας», δήλωσε ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας.
Ανταλλάγματα
Το 2019, όταν μπλόκαρε τα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ σε Πολωνία και Βαλτική, η Τουρκία του Ερντογάν ζητούσε ως αντάλλαγμα την αμέριστη στήριξη από την πλευρά των νατοϊκών συμμάχων υπέρ των τουρκικών θέσεων στο μέτωπο της Συρίας. Στην Άγκυρα δεν άρεσε που Σύμμαχοι είχαν «τολμήσει» να επικρίνουν την τουρκική εισβολή (ή μάλλον τις τουρκικές εισβολές) στη Συρία αποκηρύσσοντάς την ως κίνηση επιθετική και αποσταθεροποιητική, ούτε που Σύμμαχοι «τολμούσαν» να στηρίζουν με όπλα (με σουηδικά αντιαρματικά AT-4 για παράδειγμα, μεταξύ άλλων) τους Κούρδους της Συρίας (YPG) χωρίς τους οποίους όμως δεν θα είχε κερδηθεί η μάχη ενάντια στους επονομαζόμενους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, αν και η Άγκυρα επιμένει να τους αντιμετωπίζει ως «τρομοκρατική οργάνωση ίδια ή και χειρότερη από το ISIS – Daesh».
Τώρα, σχεδόν τρία χρόνια μετά, η Τουρκία «υποδέχεται» τους Φινλανδούς και τους Σουηδούς με μια σειρά από άλλες απαιτήσεις, προκειμένου να τους κάνει δεκτούς στο ΝΑΤΟ. Τους ζητά να σταματήσουν να υποστηρίζουν «τρομοκρατικές ομάδες», να παράσχουν εγγυήσεις ασφαλείας που θα ικανοποιούν την τουρκική πλευρά, και να άρουν τα εμπάργκο που έχουν επιβάλει για σειρά εξαγωγών προς την Τουρκία.
Οι «εχθροί» της Τουρκίας
Η τουρκική Daily Sabah απαριθμεί, σε άρθρο της, πολλά από όσα η τουρκική πλευρά θεωρεί σήμερα «προβληματικά» στη Φινλανδία και τη Σουηδία.
Υποστηρίζει, για παράδειγμα, πως στη Φινλανδία λειτουργούν «γκιουλενιστικά» δημοτικά σχολεία (Kielo International School), «γιουλενιστικοί» παιδικοί σταθμοί (Tiny Hands English Kindergarten, Paivakoti Piccolo Kindergarten) και αναλόγου «τρομοκρατικού» χαρακτήρα ενώσεις (Uusimaa Islamic and Cultural Association).
Στη Σουηδία, από την άλλη πλευρά, ο Ερντογάν και οι συν αυτώ ενοχλούνται από την δράση οργανώσεων όπως είναι οι NCDK και Kurdiska Rode Halvmanen, αλλά και από την δράση μεμονωμένων ατόμων: για παράδειγμα του Τούρκου δημοσιογράφου Αμπντουλάχ Μποζκούρτ (άλλοτε της Today’s Zaman που δεν κυκλοφορεί πια) που αντιμετωπίζεται ως γκιουλενιστής και συνεχίζει να ασκεί κριτική στον Ερντογάν μέσω του ιστοχώρου Nordic Monitor.
Θυμήθηκαν και την Ελλάδα
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο αναγεννημένων εκβιασμών ωστόσο, η Τουρκία δεν θα μπορούσε παρά να αδράξει την ευκαιρία και να επιτεθεί εκ νέου στην Ελλάδα, αποκηρύσσοντας ως λανθασμένη κίνηση της αποδοχή επανένταξης της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 1980, και ως λάθος τις κινήσεις όσων τολμούν να παίρνουν θέση τα τελευταία χρόνια στο πλευρό της Αθήνας ενάντια στις τουρκικές επιθετικά αναθεωρητικές προκλήσεις.
Ο Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον
Ποιος δεν ενοχλεί την Τουρκία αλλά αντιθέτως… το συζητάει, δείχνοντας κατανόηση για τις τουρκικές «ανησυχίες»; Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ που, όπως στο παρελθόν έτσι και τώρα, δηλώνει έτοιμος να ακούσει τις τουρκικές ενστάσεις…
Τις οποίες, βέβαια, πρόκειται να ακούσει «ζωντανά» και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν στις 18 Μαΐου, κατά τη συνάντηση που πρόκειται να έχει με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ μεταβαίνει στην αμερικανική πρωτεύουσα την Τετάρτη, διαδεχόμενος κατά λίγες ώρες τον Κυριάκο Μητσοτάκη, για να συναντήσει εκεί από κοντά τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με το βλέμμα στραμμένο κατά κύριο λόγο στο θέμα των τουρκικών F-16 (βλ. αναβάθμιση ήδη υπαρχόντων και αγορά νέων), ένα θέμα το οποίο η διοίκηση Μπάιντεν παρουσιάζεται διατεθειμένη να συζητήσει…
Δημοσίευση σχολίου