Ηλίας Τασόπουλος
Η κατάσταση στη Συρία παραμένει ρευστή, καθώς το καθεστώς του Άσαντ ετοιμάζεται να γίνει δεκτό στους θεσμούς των αραβικών κρατών. Ωστόσο, η αδυναμία του καθεστώτος να διαχειριστεί την οικονομική κρίση, η παρουσία εξτρεμιστικών οργανώσεων, οι στοχεύσεις της Τουρκίας, με βασικό στόχο τις κουρδικές περιοχές φτιάχνουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία παρεμβαίνουν με τον δικό τους τρόπο προς το παρόν.
Κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, αφιερωμένη στην κατάσταση στη Συρία, ο Επικεφαλής Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ Βρετανός Μάρτιν Γκρίφιθς προειδοποίησε ότι η ανθρωπιστική κρίση στη χώρα έχει επιδεινωθεί σε βαθμό που το 90% του πληθυσμού ζει πλέον κάτω από το όριο της φτώχειας.
Τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα για όσους πήραν τη μεγάλη απόφαση να επιστρέψουν στη χώρα. Τo Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων τόνισε πως οι Σύροι πρόσφυγες που επέστρεψαν εθελοντικά στη Συρία τα τελευταία 4 χρόνια από τον γειτονικό Λίβανο και την Ιορδανία αντιμετώπισαν τρομερές διώξεις από τις καθεστωτικές δυνάμεις και τους συμμάχους του, συμπεριλαμβανομένων βασανιστηρίων, δολοφονιών και απαγωγών.
Το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ φαίνεται να διατηρεί τη βασική φυσιογνωμία του, όπως και πριν από το 2011. Πλέον όμως βασίζεται περισσότερο στους συμμάχους που απέκτησε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου στη Συρία, πρωτίστως στη Ρωσία, αλλά και στο Ιράν και τη σιιτική οργάνωση της Χεζμπολάχ.
Η δραστηριοποίηση της Χεζμπολάχ στη χώρα έχει προκαλέσει τον βομβαρδισμό θέσεων της από ισραηλινές δυνάμεις -όπως έχει παραδεχθεί το Ισραήλ, το οποίο δεν αποδέχεται την ύπαρξη συμμάχων του Ιράν στο έδαφος της Συρίας, που παραλαμβάνουν εξοπλισμό από την Τεχεράνη.
Οι μικρές αντικαθεστωτικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων τζιχανιστικών, εξτρεμιστικών ομάδων και συμμάχων της Άγκυρας, έχουν υποχωρήσει στο τελευταίο προπύργιο στην επαρχία του Ιντλιμπ. Οι συγκρούσεις ωστόσο με τους Κούρδους συνεχίζονται, καθώς αντάρτες, μεταξύ άλλων, μπλοκάρουν τη ροή νερού από τα ποτάμια στην περιοχή, ώστε να πλήξουν τους κουρδικούς πληθυσμούς.
Η Τουρκία διατηρεί άσβεστη την επιθυμία της να εισβάλει σε νέες περιοχές στη Συρία για να αποκτήσει τον έλεγχο τους, λόγω της παρουσίας των Κούρδων στη Συρία, όπως φαίνεται από τις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν. Σε συνθήκες πανδημίας και οικονομικής κρίσης, οι χριστιανικοί πληθυσμοί αναγκάζονται να βρίσκονται μεταξύ σφύρας και άκμονος, χειμαζόμενοι από επιθέσεις τζιχανιστικών ομάδων καθώς και επιχειρήσεων από τουρκικές δυνάμεις και τους συμμάχους τους.
Οι συμμαχικές δυνάμεις της Τουρκίας άλλωστε κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου εναντίον κουρδικών πολιτοφυλακών στη βορειοανατολική Συρία, για τα οποία μπορεί να βρεθεί υπόλογη η Άγκυρα. Άλλωστε, φέτος η Τουρκία για πρώτη φορά εντάχθηκε στη λίστα των χωρών που εμπλέκονται στη στρατολόγηση παιδιών - στρατιωτών, από συμμαχική οργάνωση της στη Συρία, αν και τελικά η Ουάσιγκτον δεν προχώρησε στην υιοθέτηση κυρώσεων εναντίον της.
Ακόμα, όμως και η μικρή παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων- λιγότερο από χίλια άτομα- δεν επιτρέπει στην Άγκυρα να υλοποιήσει τα σχέδια της. Τα σχέδια της αμερικανικής αποχώρησης από τη Συρία έχουν εγκαταλειφθεί, λόγω της αποτυχίας τόσο στο Ιράκ το 2011 όσο και το Αφγανιστάν το 2021, που έδωσαν λανθασμένα σήματα σε εχθρούς και συμμάχους της. Ακόμα κι ο Ντόναλντ Τραμπ, που είχε επιχειρήσει να αποσύρει τις τελευταίες αμερικανικές δυνάμεις το 2019, ανέκρουσε πρύμναν λόγω της αντίδρασης στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
Ο Τζο Μπάιντεν άλλωστε έχει μία ηθική υποχρέωση απέναντι στους Κούρδους, καθώς διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο στην αναχαίτιση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους το 2014. Στο ακροατήριο του, η ενίσχυση των κουρδικών οργανώσεων έχει θετική απήχηση από τότε. Η Ρωσία από τη μεριά της, προσπαθεί να πείσει τους Κούρδους να αφήσουν την Ουάσιγκτον και να πλησιάσουν περισσότερο το ασαντικό καθεστώς, το οποίο σαφώς στηρίζουν.
Όμως, οι ΗΠΑ θέλουν να δείξουν πως η απόσυρση στρατευμάτων δεν σημαίνει κι αποχώρηση από την περιοχή. Η παρουσία τους στη Συρία τους επιτρέπει να υλοποιούν τα «χειρουργικά χτυπήματα» εναντίον τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως προστάζει το νέο τους δόγμα.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η αμερικανική παρουσία εξοργίζει την Άγκυρα, που συνεχίζει να καταφέρεται εναντίον της Ουάσιγκτον, για αυτή την επιλογή. Όσο το καθεστώς του Άσαντ δεν μπορεί να παρουσιάσει και να χρηματοδοτήσει ένα σχέδιο για την επόμενη ημέρα της χώρας και βασίζεται στη δύναμη των όπλων για να κυβερνά, η Τουρκία, όπως και οι άλλοι περιφερειακοί παίκτες, θα συνεχίσουν να διατηρούν τις δικές τους επιδιώξεις για τη Συρία.
Δημοσίευση σχολίου