Μανώλης Κοττάκης
TO 2012 ο Πρόεδρος τών ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα κάλεσε εκτάκτως στήν Ουάσιγκτων τόν Πρόεδρο Ερντογάν
Τό μήνυμά του πρός αυτόν ήταν ξεκάθαρο καί σαφές: «Ξέρουμε τί κάνεις! Σταμάτα!» (σέ ελεύθερη μετάφραση). Αμερικανικοί δορυφόροι, ειδικοί στό νά εντοπίζουν τήν μεταφορά πυρηνικών αποβλήτων σέ όλο τόν κόσμο, κτύπησαν συναγερμό όταν διέκριναν από διαστήματος μυστικές ομάδες τής «Χαμάς» από τήν Παλαιστίνη καί τών «Αδελφών Μουσουλμάνων» από τήν Αίγυπτο νά μεταφέρουν τήν συνδρομή τών τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων ευαίσθητο υλικό στά παράλια τής Μικράς Ασίας. Χώρα προελεύσεως τού υλικού; Τό Ιράν.
Οι ΗΠΑ εξοργίστηκαν όταν αντελήφθησαν τίς πυρηνικές φιλοδοξίες τού Ερντογάν καί φρόντισαν νά τού διαμηνύσουν στό ανώτατο δυνατό επίπεδο τήν δυσαρέσκειά τους. Ο Σουλτάνος αναδιπλώθηκε. Μά από τότε η Δύση έχασε καί τό τελευταίο ίχνος εμπιστοσύνης πρός τό πρόσωπό του. Τόν κατέταξε σέ άλλη κατηγορία ηγετών. Καί τό 2016 τού τό έδειξε καί εμπράκτως. Η εποχή πού συνέβη τό διπλωματικό επεισόδιο πού σάς αποκαλύπτουμε δυστυχώς δέν υπάρχει πλέον.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αφιερώνουν σήμερα καί τήν τελευταία ικμάδα τών δυνάμεών τους στήν αντιπαράθεση μέ τήν Κίνα καί εγκαταλείπουν τήν περιοχή τών Βαλκανίων καί τής Ευρασίας γενικώτερα. Δέν δείχνουν εν πάση περιπτώσει τό ίδιο ακριβώς ενδιαφέρον γι αυτό πού ονομάζουμε περιφερειακή σταθερότητα στήν ευρύτερη γειτονιά μας. Η Μεσόγειος είναι πλέον δευτερεύον μέτωπο γι αυτούς.
Έφυγαν από τήν Λιβύη, έφυγαν από τήν Συρία, έφυγαν από τό Αφγανιστάν. Καί τό χειρότερο γιά εμάς, άφησαν πολύ ζωτικό χώρο στήν Τουρκία. Μέ συνέπεια η Άγκυρα νά βγάζει πλέον ανενόχλητη από τό συρτάρι τά παλαιά πυρηνικά της σχέδια. Καί νά διαλαλεί δημοσίως τίς πυρηνικές της φιλοδοξίες. Οι ΗΠΑ δέν είναι πλέον εδώ γιά νά τίς σταματήσουν. Εξεχώρησαν τόν ρόλο τους στήν Γαλλία. Κάνω εισαγωγικώς αυτή τήν μακρά αναδρομή στά γεγονότα τού 2012 καί στήν καταγραφή τών γεωπολιτικών δεδομένων τής νέας εποχής, ριζικώς διαφορετικών σέ σύγκριση μέ τό παρελθόν γιά έναν απλό λόγο: τήν απουσία τών ΗΠΑ, οι οποίες αρκούνται απλώς στήν χαλαρή διατήρηση τών βάσεών τους απέναντι στήν Ρωσσική Ομοσπονδία στά Βαλκάνια, αίφνης η περιοχή φορτώθηκε μέ αρκετή «αρνητική ενέργεια».
Τά ζωνάρια λύθηκαν. Η προσπάθεια τού Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη νά αποκλιμακώσει τήν ένταση μέ τήν διακήρυξη από τού βήματος τού ΟΗΕ ότι προτίθεται νά βάλει ταφόπλακα στίς έρευνες υδρογονανθράκων στό Αιγαίο καί τήν Μεσόγειο, δέν ήρκεσε γιά νά διακοπεί η τουρκική επιθετικότητα στήν περιοχή. Αντιθέτως. Ανέβηκε κλίμακα.
Οι γείτονες επιθυμούν διακαώς νά ελέγξουν τούς θαλάσσιους δρόμους τού Αρχιπελάγους μεταξύ 6-12 μιλίων ανεξαρτήτως ερευνών, νά καταστούν τό νέο αφεντικό τού Αιγαίου καί ως φαίνεται από τίς χθεσινές αντιδράσεις τους ψάχνουν νέα αφορμή γιά θερμό επεισόδιο. Πότε; Τό 2022 ίσως, εις ανάμνησιν τού ολέθριου δι ημάς 1922. Θερμό επεισόδιο στήν τελική ευθεία γιά τό 2023, τόν εορτασμό τών εκατό χρόνων από τήν γέννησης τής νεοσύστατης τουρκικής δημοκρατίας. Προσέξτε: εάν παρακολουθήσουμε επισταμένως τήν τρέχουσα ειδησεογραφία ως τρίτοι θά εντυπωσιαστούμε από τό πολεμικό κλίμα πού άρχισε νά διαμορφώνεται στήν περιοχή. Σέ σημείο πού νά διερωτώμεθα άν αναζητείται νέος «Φερδινάνδος».
Η Τουρκία αγοράζει πυραύλους S-400 από τήν Ρωσσία, ζητά F35 από τίς ΗΠΑ, ζεσταίνει τό πυρηνικό εργοστάσιο Ακούγιου στήν Μικρασία, πιέζει γιά τήν παράδοση έξι υποβρυχίων πού έχει παραγγείλει στήν Γερμανία. Παράλληλα η Άγκυρα συμφωνεί μέ τόν Πούτιν τήν ενεργειακή της ασφάλεια καί συζητά άνευ τρίτων πώς θά διαχειριστούν από κοινού Μόσχα καί Άγκυρα τήν κατάσταση στήν Συρία.
Η Ελλάς, από τήν πλευρά της, στό πλαίσιο τού δικαιώματος αυτοάμυνας αγοράζει φρεγάτες, κορβέττες, μαχητικά Ραφάλ, καί υπογράφει ρήτρες αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής μέ τήν Γαλλία καί τά Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ζητά μία αντίστοιχη γραπτή εγγύηση τύπου Κάρτερ από τίς ΗΠΑ. Λειτουργεί εκπαιδευτική βάση πιλότων τού Ισραήλ στήν Καλαμάτα καί πιέζει τίς ΗΠΑ στό πλαίσιο τών διαπραγματεύσεων γιά τήν νέα αμυντική συμφωνία νά δημιουργήσει νέες βάσεις στήν Σκύρο καί στήν Θράκη. Αποστέλλει τέλος πυραύλους Patriot στήν Σαουδική Αραβία. Η Γαλλία μέ τήν σειρά της ρισκάρει νά εκνευρίσει τήν Άγκυρα καί ζητά από τήν Ελλάδα ναυτική βάση γιά μεταστάθμευση στρατευμάτων στήν Λήμνο, ενώ ανοίγει τά πανιά της έως καί στήν Κύπρο όπου διεκδικεί βάση στήν Πάφο. Περιγράφω μόνον μερικά από όσα συμβαίνουν καί μόνον αυτά πού πυροδοτούν δημόσιες εντάσεις.
Η Ελλάς, από τήν πλευρά της, στό πλαίσιο τού δικαιώματος αυτοάμυνας αγοράζει φρεγάτες, κορβέττες, μαχητικά Ραφάλ, καί υπογράφει ρήτρες αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής μέ τήν Γαλλία καί τά Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ζητά μία αντίστοιχη γραπτή εγγύηση τύπου Κάρτερ από τίς ΗΠΑ. Λειτουργεί εκπαιδευτική βάση πιλότων τού Ισραήλ στήν Καλαμάτα καί πιέζει τίς ΗΠΑ στό πλαίσιο τών διαπραγματεύσεων γιά τήν νέα αμυντική συμφωνία νά δημιουργήσει νέες βάσεις στήν Σκύρο καί στήν Θράκη. Αποστέλλει τέλος πυραύλους Patriot στήν Σαουδική Αραβία. Η Γαλλία μέ τήν σειρά της ρισκάρει νά εκνευρίσει τήν Άγκυρα καί ζητά από τήν Ελλάδα ναυτική βάση γιά μεταστάθμευση στρατευμάτων στήν Λήμνο, ενώ ανοίγει τά πανιά της έως καί στήν Κύπρο όπου διεκδικεί βάση στήν Πάφο. Περιγράφω μόνον μερικά από όσα συμβαίνουν καί μόνον αυτά πού πυροδοτούν δημόσιες εντάσεις.
Μέσα σέ έναν πολύ στενό χώρο λοιπόν Ελλάς, Τουρκία, Γαλλία, Ισραήλ, Ρωσσία, Αίγυπτος (καί στό βάθος Αγγλία) απελευθερωμένες από τήν σκιά τών ΗΠΑ εκφράζουν μέ τόν τρόπο τους τίς φιλοδοξίες τους γιά τήν περιοχή: οι Γάλλοι γιά τόν έλεγχο τής Μεσογείου πού διεκδικούν αθορύβως καί οι Άγγλοι. Οι Τούρκοι εν όψει 2023 γιά τήν αναθεώρηση τής Συνθήκης τής Λωζάννης, γιά τήν κατάκτηση εδαφών καί έλεγχο θαλασσών. Οι Αιγύπτιοι γιά νά αναλάβουν τά ηνία τού αραβικού κόσμου. Οι Ρώσσοι πού θέλουν νά ριζώσουν στήν Μέση Ανατολή. Καί βεβαίως εμείς. Εμείς πού πασχίζουμε νά σώσουμε τό εθνικό κεκτημένο. Εμείς πού θέλουμε νά κατισχύσουμε σιωπηρώς διά συμβιβασμών στά Βαλκάνια, αυτός μάς λένε είναι ο νέος πατριωτισμός. Εμείς πού γιά νά διατηρήσουμε τό στάτους κβό στό Αιγαίο, εξοπλιζόμαστε στό όνομα τής αυτοάμυνας. Αρκεί βεβαίως νά αξιοποιήσουμε τά νέα μας όπλα καί όχι νά κοιτάμε τούς Τούρκους μέ τά κυάλια όταν βολτάρουν μεταξύ 6-12 μιλίων στίς ημέτερες θαλάσσιες ζώνες.
Όπως καί νά έχουν τά πράγματα, η αύξηση τής έντασης σέ αυτό τό πρωτεύον γιά εμάς αλλά πλέον δευτερεύον γιά τήν Δύση μέτωπο στήν παγκόσμια σκακιέρα, δέν είναι καλός οιωνός. Η αποχώρηση τών ΗΠΑ συνιστά πρώτης τάξεως ευκαιρία γιά ξεκαθάρισμα ιστορικών λογαριασμών μεταξύ χωρών τής περιοχής. Οι χωροφύλακες είναι καμμιά φορά χρήσιμοι. Η δέ χθεσινή ... τής Τουρκίας, αμέσως μετά τήν συνεδρίαση τού Συμβουλίου Ασφαλείας της, η οποία κάνει ρητή αναφορά σέ «ζημιές στήν ειρήνη», είναι ενδεικτική τών διαθέσεων. Καί θά κάνουμε λάθος άν τήν εντάξουμε στό δόγμα «σκύλο πού γαβγίζει μήν τόν φοβάσαι». Αυτά τά ολίγα γιά σήμερα, μέ τήν ευχή νά αποδειχθούμε κακοί μάντεις, παρά μάντεις κακών.
Δημοσίευση σχολίου