Καί τά μηνύματα Ερντογάν στίς ΗΠΑ μέσω Καλίν. Εκτός κορυφής ατζέντας αμερικανοτουρκικών σχέσεων τά ελληνικά θέματα Ο κίνδυνος νά μετατραπούμε σέ Ιφιγένεια
Τού Μανώλη ΚοττάκηΑΝ ΚΑΙ τά βασικά σημεία τής συνεντεύξεως τού εξ απορρήτων συμβούλου τού Προέδρου Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν στό πρακτορείο Βloomberg έχουν ήδη τύχει κάποιας προβολής από τόν ελληνικό Τύπο, επιλέγω σήμερα νά τά επαναφέρω στήν μνήμη γιά τρείς λόγους. Μετά τήν δημοσίευσή της οι Τούρκοι παραίτησαν τόν γενικό διευθυντή τού Χρηματιστηρίου τής Κωνσταντινουπόλεως, τέως αναπληρωτή γενικό διευθυντή τής τράπεζας ΗalkBank, ο οποίος άν καί δικάστηκε καί φυλακίστηκε στίς ΗΠΑ κράτησε τό στόμα του κλειστό κατά τήν διάρκεια τής επίμαχης δίκης.
Καί εις ανταπόδοση έτυχε υποδοχή λαϊκού ήρωος κατά τήν επιστροφή του στήν γείτονα καί προήχθη σέ γενικό διευθυντή τού Χρηματιστηρίου. Μεχμέτ Χακάν Αττίλα τό όνομά του. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι από τής δημοσιεύσεώς της μέχρι σήμερα μεσολάβησε η επικοινωνία τού Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μέ τόν Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη καί η επίσκεψις τού Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στό Κάιρο καί στήν Λευκωσία. Ο Έλλην Υπουργός δέν προέβη σέ δηλώσεις σέ αιγυπτιακό έδαφος, ενώ στήν Λευκωσία σημείωσε ότι «τό θέμα πού δημιουργήθηκε από μία πρόσφατη προκήρυξη οικοπέδων από τήν αιγυπτιακή πλευρά στήν Ανατολική Μεσόγειο είναι ένα καθαρά τεχνικό θέμα πού αφορά τήν αιγυπτιακή πλευρά. Η ελληνική πλευρά τό θεωρεί επί τή βάσει τών αναρτήσεων τής αιγυπτιακής πλευράς ένα θέμα πού έχει κατ ουσίαν επιλυθεί.» Υποτίθεται ότι τά οικόπεδα αναγνώριζαν τό εξωτερικό όριο τής «τουρκικής υφαλοκρηπίδας».
Ο τρίτος λόγος είναι ο εξής: Όπως θά διαπιστώσετε από τήν ανάγνωση τών δηλώσεων Καλίν, η Τουρκία θεωρεί ότι έχει μεγαλώσει τόσο πολύ γεωπολιτικώς ώστε τά θέματα τής ατζέντας πού θέτει πρός τίς ΗΠΑ (Koύρδοι, Ρωσσικοί Πύραυλοι, Οικονομικές κυρώσεις εναντίον της, Γκιουλέν) δέν περιλαμβάνουν τά ελληνοτουρκικά καί τό Κυπριακό. Καί σέ μιά ενδεχόμενη επικοινωνία Μπάιντεν Ερντογάν, τήν οποία δέν αποκλείουν πλέον οι ΗΠΑ καί προαναγγέλλουν οι Τούρκοι, τά ζητήματα πού μάς καίνε δέν θά είναι στήν κορυφή τής ατζέντας δύο ηγετών, πού καλούνται νά οριοθετήσουν εκ νέου τίς σχέσεις τών χωρών τους στήν ευρύτερη περιοχή. Άρα ο κίνδυνος νά καταστεί η Ελλάς Ιφιγένεια είναι υπαρκτός. Καί εμείς ως χώρα ακόμη δέν έχουμε επικοινωνήσει μέ τόν Μπάιντεν στόν οποίον τόσα επενδύσαμε, ενώ η κοινή συνεδρίαση Γερουσίας-Βουλής Αντιπροσώπων μέ ομιλητή τόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη καί θέμα τήν ανεξαρτησία μας, μάλλον υπονομεύεται από ορισμένα κέντρα.
Πλέον αυτών, ο διθύραμβος Καλίν στήν Αίγυπτο τήν οποία θεωρεί «εγκέφαλο καί καρδιά τού αραβικού κόσμου» σέ συνδυασμό μέ τήν διακήρυξή του, ότι «δέν έχουμε άλυτα θέματα μέ τά άλλα τέσσερα κράτη τού αραβικού κόσμου» δείχνει ότι α) ο Ερντογάν στέλνει στίς ΗΠΑ τό μήνυμα, ότι μπορεί νά λειτουργήσει ως σταθεροποιητής ασφαλείας γιά λογαριασμό τής Δύσεως καί β) οι απόρρητες συναντήσεις Τούρκων καί Αιγυπτίων αξιωματούχων ασφαλείας σέ μυστικές σήραγγες καί στοές κάπου στήν Χερσόνησο τού Σινά, οι οποίες είχαν ατονήσει μετά τήν υπογραφή τής ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας γιά τήν τμηματική οριοθέτηση τής ΑΟΖ, πρέπει νά έχουν πυκνώσει καί πάλι.
Μόνο τό γεγονός ότι η Τουρκία αναγνωρίζει διά στόματος Καλίν στήν Αίγυπτο προβάδισμα ηγεσίας στόν αραβικό κόσμο αποδεικνύει ποιά φάση διανύουμε. Ακολουθούν τά σημαντικότερα αποσπάσματα τής συνεντεύξεως τού Καλίν, ο οποίος προσφάτως άνοιξε τήν γραμμή επικοινωνίας μέ τίς ΗΠΑ συνομιλώντας μέ τόν νέο Εθνικό Σύμβουλο Ασφαλείας Σάλιβαν. Η επικοινωνία του προηγήθηκε τής επικοινωνίας Μπλίνκεν Τσαβούσογλου, ενώ η συνέντευξίς του στό Bloomberg δείχνει ότι εκείνον έχει επιλέξει ο Ερντογάν γιά νά επικοινωνεί μέ τίς ΗΠΑ. Τελευταίο αλλά όχι έλασσον. Η παράδοση τού Γκιουλέν δέν περιελήφθη στά τρία κορυφαία καί «θεμελιώδη» θέματα τής τουρκικής ατζέντας. Είναι τό τέταρτο. Ιδού οι δηλώσεις Καλίν:
«Η εικόνα δέν είναι πολύ απαισιόδοξη»
Τά 3 πιό θεμελιώδη ζητήματα πού χωρίζουν τήν Τουρκία καί τίς ΗΠΑ είναι η υποστήριξις τών ΗΠΑ πρός τό PYD/YPG, τά S-400 καί οι κυρώσεις CAATSA. Επίσης καί τό ότι επιτρέπεται στόν ηγέτη τής FETO η παραμονή στίς ΗΠΑ. Δυστυχώς, μέχρι στιγμής, δέν έχουμε δεί καμμία πρόοδο καί καμμία δράση σέ αυτά τά θέματα. Αυτά τά προβλήματα ερίσκονται εις τό επίκεντρον τών ανησυχιών γιά τήν εθνική ασφάλεια. Μπορούμε νά συνεργασθούμε σέ άλλους τομείς, γιά παράδειγμα στήν Λιβύη, τό Ιράκ, κατά τής τρομοκρατίας μέχρι ενός σημείου. Εννοώ, δέν μπορούμε νά πούμε ότι υπάρχει μία πολύ απαισιόδοξη εικόνα. Ωστόσο, πιστεύουμε ότι μπορούμε νά λύσουμε αυτά τά ζητήματα μέσω εποικοδομητικού διαλόγου, μιλώντας μέ πολλή διαφάνεια καί ειλικρίνεια. Αυτό πού πρέπει νά καταλάβουν οι υπεύθυνοι χαράξεως πολιτικής τών ΗΠΑ είναι πόσο ζωτικής σημασίας είναι αυτά τά ζητήματα γιά εμάς.
Η απόφασις γιά τά S-400 δέν ελήφθη εν μιά νυκτί στήν Τουρκία. Ήτο τό αποτέλεσμα μιάς μακράς διαδικασίας. Εν τώ μέσω τού πολέμου στήν Συρία, μάς προεκάλεσε μεγάλη έκπληξη τό γεγονός ότι οι ΗΠΑ απέσυραν αίφνης τίς συστοιχίες Patriot. Εν συνεχεία, η Γερμανία απέσυρε τά συστήματά της από τήν Τουρκία καί μόνο τό σύστημα τής Ισπανίας παρέμεινε στήν Τουρκία. Αφού οι σύμμαχοί μας απέσυραν τούς Patriot τους από τήν Τουρκία, δέν μπορούσαμε νά τούς αγοράσουμε γιατί, σέ αντίθεση μέ όσα είπαν ορισμένοι από τούς συναδέλφους μου από τήν πλευρά τών ΗΠΑ, δέν εγίναμεν αποδέκτες μιάς κατάλληλης καί καλής προσφοράς. Δέν είδαμε τήν καλή προσφορά πού μάς είπαν ότι υπέβαλαν. Μολαταύτα, ο Πρόεδρος μάς είπε στόν Trump ότι είμεθατε έτοιμοι νά πάρουμε τούς Patriots. Τά S-400 πού έχουμε δέν θά ενσωματωθούν στό αμυντικό σύστημα τού ΝΑΤΟ, καί έτσι δέν θά είναι εις θέσιν νά αποτελέσουν απειλή γιά τό αμυντικό σύστημα τού ΝΑΤΟ. Εκτός από τούς Patriots, θέλουμε επίσης νά αγοράσουμε πυραύλους SAMP/T πού παράγονται από τήν σύμπραξη Γαλλίας καί Ιταλίας. Ωστόσο, η Γαλλία απεφάσισε νά εμποδίσει τή διαδικασία χρησιμοποιώντας τήν Συρία ως δικαιολογία. Συνεχίζουμε τίς διαπραγματεύσεις μέ τήν Γαλλία γιά νά επιταχύνουμε αυτήν τήν διαδικασία. Δέν κλείνουμε τίς πόρτες στίς επιλογές.
«Η μαξιμαλιστική προσέγγιση τήν ωθεί πρός τήν άλλη κατεύθυνση»
«Η μαξιμαλιστική προσέγγιση τήν ωθεί πρός τήν άλλη κατεύθυνση»
Δέν είναι ότι συμφωνούμε μέ τήν Ρωσσία επί παντός. Δέν μπορούμε νά συμφωνήσουμε γιά τό μέλλον τής Συρίας καί τού Assad, τόν Haftar, τήν Κριμαία. Ωστόσο, είμεθα εις θέσιν νά διαχειρισθούμε τίς σχέσεις μας μέ εποικοδομητικό διάλογο. Γιατί δέν πρέπει νά κάνουμε τό ίδιο μέ τίς ΗΠΑ; Ωστόσο, εάν έρθει μία χώρα σέ εσάς καί επιβάλλει τίς απαιτήσεις της μέ μία μαξιμαλιστική θέση, μέ μία προσέγγιση «ή κάντε το μέ τόν τρόπο μου ή πορευθείτε στόν δρόμο σας», τότε θά σάς οδηγήσει σέ άλλες κατευθύνσεις. Οι ΗΠΑ έχουν εμποδίσει τήν πώληση ελικοπτέρων μάχης στό Πακιστάν. Αυτό πιθανότατα θά οδηγήσει στήν κατακύρωση τού διαγωνισμού στήν Κίνα, όπου οι ΗΠΑ θά είναι ο χαμένος. Η σχέσις μας μέ τίς ΗΠΑ μπορεί νά λειτουργήσει πολύ εποικοδομητικά, όπου μπορούμε νά ενισχύσουμε αμοιβαία αλλήλους καί νά αντιμετωπίσουμε μαζί κοινά ζητήματα ή ανησυχίες.
«Ένα νέο κεφάλαιο μπορεί νά ανοίξει μέ τήν Αίγυπτο»
Θέλουμε νά συνεργασθούμε μέ τήν Αίγυπτο γιά τήν Ανατολική Μεσόγειο, τήν Λιβύη καί τό Παλαιστινιακό ζήτημα, τό οποίο ο κόσμος φαίνεται νά έχει ξεχάσει καί θέλουμε νά συζητήσουμε τίς διμερείς μας σχέσεις. Εάν μπορούμε νά κάνουμε αμοιβαία εποικοδομητικά βήματα, μία τέτοια εταιρική σχέσις δύναται νά συμβάλλει στήν μείωση τών εντάσεων στήν περιοχή καί στήν σταθεροποίηση τής περιοχής από τή Βόρεια Αφρική έως τήν Ανατολική Μεσόγειο. Η Αίγυπτος εξακολουθεί νά είναι ο εγκέφαλος καί η καρδιά τού αραβικού κόσμου. Υπάρχουν ορισμένα οικονομικά ζητήματα καί θέματα ασφαλείας, τό καταλαβαίνουμε πολύ καλά. Οι δύο χώρες πού ομιλούν μεταξύ τους μπορούν νά βελτιώσουν τίς διμερείς καί περιφερειακές σχέσεις μας. Αυτό ισχύει καί γιά τά άλλα τέσσερα κράτη τού Κόλπου. Δέν έχουμε άλυτο πρόβλημα μέ καμμία αραβική χώρα. Ένα νέο κεφάλαιο γιά τήν περιφερειακή ειρήνη καί σταθερότητα μπορεί νά ανοίξει μέ τήν Αίγυπτο καί άλλα κράτη τού Κόλπου.
«Οι σώφρονες χώρες τής ΕΕ δέν θά τό επιτρέψουν»
Έχουμε μία πολύ εποικοδομητική δυναμική μέ τήν ΕΕ καί θέλουμε οι σχέσεις μας νά βελτιωθούν περαιτέρω. Υπάρχουν μεγαλύτερα ζητήματα στήν ατζέντα μας από τίς διερευνητικές συνομιλίες πού είχαμε μέ τούς Έλληνες, όπως η επικαιροποίησις τής συμφωνίας γιά τό μεταναστευτικό, η οποία θά εισέλθει στό 5ο έτος της στίς 18 Μαρτίου, η διασφάλισις τής απελευθερώσεως τών θεωρήσεων καί η επικαιροποίησις τής συμφωνίας Τελωνειακής Ενώσεως. Όλα αυτά μάς δίδουν έναν νέο Οδικό Χάρτη γιά τήν αναβίωση τών σχέσεών μας. Πιστεύουμε ότι μπορούμε νά σημειώσουμε πρόοδο σέ όλους αυτούς τούς τομείς. Ορισμένα κράτη μέλη θέλουν μία αυστηρότερη στάση εναντίον τής Τουρκίας, αλλά δέν είναι σωστό νά χρησιμοποιείται η ένταξις στήν ΕΕ εναντίον τής Τουρκίας γιά έναν τέτοιο σκοπό. Οι σώφρονες χώρες τής ΕΕ δέν θά επιτρέψουν νά συμβεί αυτό.
Δημοσίευση σχολίου