Τσιλιόπουλος Ευθύμιος
Το φτωχόπαιδο από ένα χωριό του Πόντου που έγινε νεοσουλτάνος αποδεικνύεται συνεπής με το νεοοθωμανικό όραμά του. Πρόσφατα, το κρατικό κανάλι TRT1 έδειξε ένα χάρτη, ο οποίος απεικονίζει τον γεωγραφικό χώρο, στον οποίο –σύμφωνα με τον Αμερικανό γεωπολιτικό αναλυτή Τζορτζ Φρίντμαν του αμερικανικού think tank Stratfor– θα ηγεμονεύει η Τουρκία έως το 2050. Το κανάλι και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν τον χάρτη με ευχολόγια η Τουρκία να καταλάβει τις περιοχές που δείχνει ο χάρτης.
Στον χάρτη απεικονίζεται το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Αφρικής, ολόκληρη η Αραβική Χερσόνησος, ο Καύκασος, συμπεριλαμβανομένου του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, η νότια Ρωσία και βέβαια η Ελλάδα! Ο Φρίντμαν, περιέλαβε τον χάρτη στο βιβλίο του "Τα επόμενα 100 χρόνια: Μια πρόβλεψη για τον 21ο αιώνα", βασισμένος στο όραμα του πρώην πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νατβούτογλου, το όραμα του οποίου ενστερνίστηκε ο Ερντογάν, πριν τον αποπέμψει.
Μπορεί επί του παρόντος ο Ερντογάν να προβάλει εικόνα διαλλακτικότητας, προσπαθώντας να προσεγγίσει την Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ για να ανατάξει τις λίαν διαταραγμένες σχέσεις του με αυτές τις χώρες, αλλά σε γεωστρατηγικό επίπεδο προσπαθεί να εντείνει την τουρκική παρουσία στην αραβική χερσόνησο και στην γύρω περιοχή.
Ο Ερντογάν δεν θέλει θα θέσει τέρμα στην αποσταθεροποιητική ατζέντα του στην Υεμένη και στο Κέρας της Αφρικής, παρά τις δηλώσεις του ότι επιθυμεί τη συμφιλίωση στην περιοχή του Κόλπου. Η πραγματική πρόθεσή του φαίνεται από την απόφασή του να παρατείνει τη διάρκεια της στρατιωτικής παρουσίας της Τουρκίας στην περιοχή. Η τουρκική προεδρία ζήτησε από το Κοινοβούλιο να εγκρίνει την παράταση της αποστολής του τουρκικού Ναυτικού στον Κόλπο του Άντεν, στην Αραβική Θάλασσα και στα χωρικά ύδατα της Σομαλίας για ένα επιπλέον έτος, από τις 10 Φεβρουαρίου 2021.
Εντείνεται η τουρκική παρουσία
Η Άγκυρα ακολουθεί δύο αντιφατικές προσεγγίσεις στη σχέση της με τη Σαουδική Αραβία, γεγονός που δεν διαφεύγει του Ριάντ. Η πρώτη προσέγγιση βασίζεται στην κολακεία, δείχνει καλή πρόθεση και ξεπερνά τα απόνερα της κρίσης που είχε προκληθεί λόγω της δολοφονίας του Τζαμάλ Κασόγκι. Η δεύτερη συνίσταται στη συνέχιση της δημιουργίας-επιβολής τετελεσμένων.
Η απόφαση να επεκταθεί η αποστολή τουρκικών δυνάμεών σε αυτές τις περιοχές είναι μια υπενθύμιση στη Σαουδική Αραβία ότι οι συνεχιζόμενες συζητήσεις για εξομάλυνση των σχέσεων δεν σημαίνει ότι η Τουρκία παραιτήθηκε από τον ρόλο της στο Κέρας της Αφρικής. Αντίθετα, δείχνει ότι σκοπεύει να αντισταθμίσει στην Υεμένη και στη Σομαλία όσα απώλεσε στο Σουδάν μετά την απώλεια της βάσης της στο Σουάκιν.
Η Τουρκία έχει υποστηρίξει τη διαδικασία συμφιλίωσης με κράτη του Κόλπου, ισχυριζόμενη ότι η συμφιλίωση θα της έδινε την ευκαιρία να επιστρέψει στην περιοχή από την μπροστινή πόρτα. Ωστόσο, δεν έχει δείξει εμπράκτως καλή πίστη ούτε σε πολιτικό, ούτε ακόμα σε επικοινωνιακό επίπεδο. Άλλα δείχνουν οι κινήσεις της Άγκυρας στο δίκτυο των σχέσεών της στην Υεμένη και στο Κέρας της Αφρικής.
Ο Ερντογάν θέλει χάος στην Υεμένη
Η τουρκική υποστήριξη σε πολιτοφυλακές που συνδέονται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και το εκεί παρακλάδι της την οργάνωση "Ισλάχ" είναι ένας από τους παράγοντες που παρεμπόδισαν την εφαρμογή της Συμφωνίας του Ριάντ για την εκτόνωση των εντάσεων στην Υεμένη. Η εν λόγω Συμφωνία είχε ως στόχο την επίσπευση της πολιτικής διευθέτησης και την προώθηση μιας φόρμουλας που να διασφαλίζει την εθνική ασφάλεια της Σαουδικής Αραβίας, περιορίζοντας την ιρανική επιρροή στη στρατηγικής σημασίας αυτή περιοχή.
Σύμφωνα με Άραβες αναλυτές, η Τουρκία επιδιώκει τη συνέχιση του χάους στην Υεμένη έως ότου εξασφαλίσει μια δικής της στρατηγική βάση στην περιοχή. Λέγεται, επίσης, ότι βρίσκεται πίσω από τον έλεγχο που ασκεί η Μουσουλμανική Αδελφότητα, μέσω του κόμματος "Ισλάχ", στην πλούσια σε πετρέλαιο επαρχία Σάμπγουα. Αναφέρεται επίσης ότι βοήθησε στην κατασκευή του λιμανιού της Κένα, το οποίο υποδέχτηκε το πρώτο πλοίο στις 10 Ιανουαρίου.
Το λιμάνι της Κένα
Αυτό θα δώσει στην Τουρκία μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων για να εκτελέσει τα σχέδιά της στην Υεμένη και στην ευρύτερη περιοχή. Την βοηθάει, επίσης, το γεγονός ότι έχει επίσης βελτιώσει την διείσδυση των υπηρεσιών πληροφοριών της (ΜΙΤ) στην περιοχή, στέλνοντας εκεί αξιωματικούς με διάφορα προσχήματα (ανθρωπιστικές αποστολές, εργασία για το Τουρκικό Ίδρυμα Ανθρωπιστικής Βοήθειας, αποστολή δασκάλων και εκπαιδευτών κλπ).
Αυτό θα δώσει στην Τουρκία μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων για να εκτελέσει τα σχέδιά της στην Υεμένη και στην ευρύτερη περιοχή. Την βοηθάει, επίσης, το γεγονός ότι έχει επίσης βελτιώσει την διείσδυση των υπηρεσιών πληροφοριών της (ΜΙΤ) στην περιοχή, στέλνοντας εκεί αξιωματικούς με διάφορα προσχήματα (ανθρωπιστικές αποστολές, εργασία για το Τουρκικό Ίδρυμα Ανθρωπιστικής Βοήθειας, αποστολή δασκάλων και εκπαιδευτών κλπ).
Η Τουρκία στο Κέρας της Αφρικής
Το ζήτημα δεν σταματά στην Υεμένη. Οι τουρκικές δραστηριότητες που αντιτίθενται στα συμφέροντα της Σαουδικής Αραβίας και άλλων χωρών του Κόλπου έχουν γίνει πιο εμφανείς στο Κέρας της Αφρικής, κυρίως με την εξασφάλιση βάσεων στη Σομαλία και στο Τζιμπουτί. Οι Τούρκοι στοχεύουν στον έλεγχο των λιμένων του Μπαμπ Αλ Μαντέμπ, του Τζιμπουτί, της Μπερμπέρα στη Δημοκρατία της Σομαλιλάνδης αλλά και του λιμανιού του Μογκαντίσου.
Εάν το επιτύχουν θα αποκτήσουν τον έλεγχο των εισαγωγών και εξαγωγών από το Κέρας της Αφρικής. Αυτό θεωρείται απειλή για τα συμφέροντα των αραβικών χωρών του Κόλπου, οι οποίες έχουν επιδιώξει τα τελευταία χρόνια να αναπτύξουν σχέσεις με χώρες της περιοχής. Ταυτόχρονα, με τη δραστηριότητά της η Τουρκία απειλεί και τα συμφέροντα της Ινδίας, η οποία παραδοσιακά έχει μεγάλη εμπορική διείσδυση στην περιοχή.
Η Τουρκία έχει κατασκευάσει μια μεγάλη στρατιωτική βάση στο Μογκαντίσου (πρωτεύουσα της Σομαλίας) για να εκπαιδεύσει στρατιώτες. Η βάση, η κατασκευή της οποίας κόστισε περίπου 50.000.000 δολάρια, μπορεί να στεγάσει και να εκπαιδεύσει περίπου 1.500 στρατιώτες ανά πάσα στιγμή. Η βάση μπορεί να φιλοξενήσει πολεμικά πλοία και στρατιωτικά αεροσκάφη καθώς και μονάδες καταδρομών.
Η Τουρκία παρέχει όπλα και εξοπλισμό στις δυνάμεις που εκπαιδεύει στη Σομαλία. Αλλά με το πρόσχημα της εκπαίδευσης, εργάζεται για την επέκταση της επιρροής της εκεί και για την εκμετάλλευση του πλούτου της χώρας. Παράλληλα, η Άγκυρα εργάζεται για τον έλεγχο ζωτικών περιοχών στο Τζιμπουτί με βάση την παροχή γενναιόδωρης οικονομικής υποστήριξης, ενθαρρύνοντας Τούρκους επιχειρηματίες να επενδύσουν στην ευρύτερη βιομηχανική ζώνη εκεί. Παράλληλα, επιδιώκει να επεκτείνει την προβολή ήπιας ισχύος μέσω εκπαιδευτικών και θρησκευτικών προγραμμάτων.
Ας υπενθυμίσουμε επίσης την έντονη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στο Κατάρ, η οποία θεωρητικά βρίσκεται εκεί για να προστατέψει το καθεστώς του Εμίρη, αλλά πρακτικά ανά πάσα στιγμή μπορεί να στραφεί εναντίον του, αν σταματήσει την πλούσια αρωγή του προς το καθεστώς Ερντογάν. Η εδραίωση τουρκικών ερεισμάτων και στις δύο πλευρές της Ερυθράς Θάλασσας και στον Κόλπο αποτελεί μια απειλή για όλες τις χώρες της περιοχής, ακόμη και για το Ισραήλ. Ενώ το Ισραήλ απέκτησε σχέσεις με κράτη του Κόλπου, οι οποίες του επιτρέπουν να θεωρεί δεδομένη η θαλάσσια πρόσβαση από το Εϊλάτ στην Αραβική Θάλασσα, η τουρκική στρατιωτική παρουσία εγείρει δυνάμει απειλή.
Ο Ερντογάν σαν Ιανός
Όλα αυτά γίνονται με το συγκαταβατικό νεύμα της Κίνας, η οποία σταθερά μεταβάλει την Αφρική σε δικό της γήπεδο. Ο Ερντογάν προσπαθεί να έχει όλο και καλύτερες σχέσεις με το Πεκίνο με σκοπό να αντλήσει οφέλη για την χειμαζόμενη τουρκική οικονομία, αλλά και στο επίπεδο του εμβολίου. Άρα θα παράσχει στους Κινέζους διευκολύνσεις σε περιοχές που ελέγχει.
Πρόσφατα υπεγράφη συμφωνία για την έκδοση από την Τουρκία στην Κίνα μουσουλμάνων Ουιγούρων που είναι καταζητούμενοι εκεί. Η συμφωνία είναι ενδεικτική της σημασίας που αποδίδει ο Ερντογάν στις σχέσεις του με το Πεκίνο, καθώς ουσιαστικά καταδικάζει τους Ουιγούρους αντιφρονούντες που έχουν βρει άσυλο στην Τουρκία. Παλαιότερα εκτόξευε μύδρους κατά του Πεκίνου κατηγορώντας την κινεζική ηγεσία ότι διαπράττει γενοκτονία.
Στόχος της Άγκυρας είναι να δείξει την ικανότητά της να συγκρατεί τις απώλειες που υπέστη από τη Δύση, λόγω των πολιτικών επιλογών του Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί τώρα να αντισταθμίσει τις ζημιές αφ' ενός πραγματοποιώντας ανοίγματα προς άλλες κατευθύνσεις, αφ' ετέρου με μια παραπλανητική αφήγηση, η οποία δεν απαιτεί από αυτόν να κάνει παραχώρηση.
Όμως, οι προσπάθειες της Άγκυρας να "πουλήσει" φιλική διάθεση για να βελτιώσει τις σχέσεις της με τα αραβικά κράτη του Κόλπου, ουσιαστικά ακυρώνονται από το γεγονός ότι με τις πράξεις της καθίσταται απειλή για τα συμφέροντα των ίδιων κρατών. Ακόμη και όταν ο Ερντογάν πασχίζει να κρύψει τις πραγματικές προθέσεις του, ο μεγαλοϊδεατισμός του δεν τον αφήνει. Αρκεί κανείς να δει την εκόνα από το TRT1.
Δημοσίευση σχολίου