Τέσσερις μήνες μετά από την επίθεση ενός βομβιστή αυτοκτονίας του Ισλαμικού Κράτους που σκότωσε 28 χριστιανούς προσκυνητές στο Κάιρο, η ομάδα χτύπησε τους χριστιανούς της Αιγύπτου και πάλι, αυτή τη φορά με μια διπλή βομβιστική επίθεση σε εκκλησίες την Κυριακή των Βαΐων, που άφησε τουλάχιστον 44 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Οι επιθέσεις, με διαφορά λίγων ωρών, είχαν στόχο μια εκκλησία στην πόλη Τάντα του Δέλτα, καθώς και μια εκκλησία στην Αλεξάνδρεια, όπου ο Πάπας των Κοπτών Θεόδωρος Β' πρωτοστατούσε σε μια λειτουργία. Ήταν η πιο θανατηφόρα ημέρα βίας κατά της μεγαλύτερης χριστιανικής κοινότητας της Μέσης Ανατολής εδώ και δεκαετίες.
Όταν το ISIS ανέλαβε την ευθύνη μέσα σε λίγες ώρες από τις επιθέσεις, δεν αποτέλεσε έκπληξη. Επί μήνες, το Ισλαμικό Κράτος επιτάχυνε την εισαγωγή θρησκευτικών τακτικών ιρακινού στυλ στην Αίγυπτο. Με τον τρόπο αυτό, η ομάδα ελπίζει να αποσταθεροποιήσει την πολυπληθέστερη χώρα της Μέσης Ανατολής και να επεκτείνει το γενοκτονικό της έργο για τις μειονότητες της περιοχής.
Οι αιγυπτιακές αρχές μέχρι στιγμής δεν έχουν καταφέρει να συμβαδίσουν με αυτή την κλιμακούμενη απειλή. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη δική τους ανικανότητα σε μεγάλο βαθμό, αλλά αντανακλά επίσης την αυξανόμενη πολυπλοκότητα του "ενδιαφέροντος" που δείχνει το ISIS για την Αίγυπτο. Καθώς η ομάδα αναγκάζεται να αμυνθεί αλλού, η ηπειρωτική Αίγυπτος είναι πολύ ελκυστική ως ένα πιθανό μέτωπο της τζιχάντ. Φαίνεται ότι η ομάδα επικεντρώνει πλέον περισσότερο χρόνο, πόρους, και το πιο σημαντικό, το ταλέντο του ISIS στην Αίγυπτο, κάνοντας ενδεχομένως την κατάσταση χειρότερη στο μέλλον.
Η στόχευση χριστιανών της Αιγύπτου είναι μια ψυχρή και υπολογισμένη στρατηγική για την ομάδα. Το ISIS ελπίζει ότι πυροδοτώντας τη σεκταριστική βία στην Αίγυπτο θα είναι το πρώτο βήμα για την διάλυση της χώρας. Αρκετές εκρήξεις συγκλόνισαν το Κάιρο και το Δέλτα από το 2013, που πραγματοποιήθηκαν τόσο από το ISIS όσο και από τον πρόδρομό του, την Ανσάρ Μπαΐτ αλ-Μακντίς, η οποία εξέφρασε την υποταγή της στην Ράκα το 2014. Ωστόσο, παρά το γεγονός αυτό, οι προσπάθειες του Ισλαμικού Κράτους είχαν μέχρι τώρα αποτύχει σε μεγάλο βαθμό στην ηπειρωτική Αίγυπτο -όπου σχεδόν το 97 τοις εκατό του πληθυσμού κατοικεί- κάτι που οφείλεται εν μέρει στην ισχύ της κεντρικής κυβέρνησης, στον ερασιτεχνικό χαρακτήρα των επιθέσεων του Ισλαμικού Κράτους, και ίσως το πιο σημαντικό, στη σχετική συνοχή της αιγυπτιακής κοινωνίας. Η ομάδα τα πήγε πολύ καλύτερα στην απομακρυσμένη Βόρεια Χερσόνησο του Σινά, όπου έχει σκοτώσει πάνω από χίλιους κυβερνητικούς στρατιώτες κατά τα τελευταία χρόνια, αλλά η περιοχή είναι απλά πάρα πολύ μακριά από το Κάιρο για να αποτελέσει μια υπαρξιακή απειλή για την κυβέρνηση.
Κι έτσι, αν και δεν είναι η πρώτη φορά που οι Χριστιανοί της Αιγύπτου στοχοποιούνται από τζιχαντιστές, ισλαμιστές, ή ακόμα και απλό μουσουλμανικό όχλο, οι επιθέσεις της Κυριακής αντιπροσωπεύουν μια ριζική αλλαγή στη φύση της απειλής για τους Χριστιανούς της Αιγύπτου, με εκτεταμένες συνέπειες για την χώρα στο σύνολό της. Το ISIS έχει κάνει το ριζοσπαστικό βήμα του να θέσει τους Χριστιανούς της Αιγύπτου στην ίδια θέση με τους σιίτες στο Ιράκ, υιοθετώντας την άποψη ότι μπορούν να σκοτώνονται αδιακρίτως και για κανέναν άλλο λόγο, παρά μόνο για αυτό που πιστεύουν. Από την βομβιστική επίθεση τον Δεκέμβριο του 2016 σε εκκλησία του Καΐρου, οι υποστηρικτές της ομάδας στο διαδίκτυο στηρίζουν σθεναρά αυτή την ιδέα, υποστηρίζοντας ότι οι Χριστιανοί της Αιγύπτου ήταν πρώτα απ 'όλα πολυθεϊστές και ότι λόγω της "προδοσίας" που είχαν δείξει, πιθανώς "συμμαχώντας" με τη Δύση και την αιγυπτιακή κυβέρνηση, θα έπρεπε να σκοτωθούν.
Οι Αιγύπτιοι υποστηρικτές του ISIS ξεκίνησαν μια online «εκστρατεία εποπτείας των αποστατών της Αιγύπτου», για να συγκεντρώσουν πληροφορίες στόχευσης. Δημιούργησαν αφίσες που ωμά ανέγραφαν «καταζητούνται νεκροί» για να παροτρύνουν τους υποστηρικτές να αναλάβουν δράση. Μια γεύση από τις πιθανές συνέπειες φάνηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν εκατοντάδες χριστιανοί στη Βόρειο Χερσόνησο του Σινά εγκατέλειψαν τα σπίτια τους σε κατάσταση πανικού, όταν επτά χριστιανοί δολοφονήθηκαν βάναυσα από τους μαχητές.
Η στρατηγική δεν είναι στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα μιας ιδεολογικής αναθεώρησης μέσα στο ISIS. Και η εφαρμογή της έχει σοβαρές επιπτώσεις για την ασφάλεια της Αιγύπτου, και σε περίπτωση επιτυχίας, για την περιφερειακή σταθερότητα. Επί χρόνια τα μέλη της ομάδας, και οι τζιχαντιστές σε γενικές γραμμές, προσπάθησαν να απαντήσουν στο σημαντικό ερώτημα γιατί η τζιχάντ έχει αποτύχει στην ηπειρωτική Αίγυπτο. Το ερώτημα είναι θεμελιώδες για την ομάδα, όχι μόνο λόγω του μεγέθους της Αιγύπτου, αλλά και επειδή δοκιμάζει το αν το τζιχαντιστικό έργο μπορεί να πετύχει σε χώρες που δεν έχουν ήδη σπαραχθεί από εμφύλιο πόλεμο ή δεν έχουν αποσταθεροποιηθεί απελπιστικά.
Μια τζιχαντιστική «μελέτη» του 2014 από τον ιδεολόγο του ISIS Αμπού Μαουντούντ αλ-Χαρμάσι, είναι διδακτική. Με τίτλο «Το μυστικό του αιγυπτιακού αινίγματος», ο συγγραφέας πρώτα θρηνεί επειδή οι αιγύπτιοι μουσουλμάνοι είναι όπως τα βόδια που δεν καταλαβαίνουν την «πραγματικότητα του αγώνα», και στη συνέχεια προσφέρει τα «κλειδιά για την επιτυχία της τζιχάντ». Μεταξύ αυτών είναι η «θρησκευτική δολοφονία των χριστιανών» προκειμένου να πυροδοτήσει αναταραχές σε ορισμένες αγροτικές περιοχές, και «το σημαντικότερο, να στοχεύουν άμεσα κάθε Χριστιανό, χωρίς εξαιρέσεις». Συνεχίζει υποστηρίζοντας ότι η πυροδότηση σεκταριστικής βίας θα είναι το κλειδί για την «αποκάλυψη της πραγματικότητας της σύγκρουσης και της υποκίνησης των λανθανόντων συναισθημάτων των μουσουλμάνων προς το [χριστιανικό] σύστημα των ηθικών αξιών τους». Κατά τη γνώμη του, μόνο αφού στόχευσε μειοψηφίες στο Ιράκ, στη Συρία και στην Υεμένη η τζιχάντ κατέλαβε αυτά τα μέρη. Ο συγγραφέας καταλήγει με αυτή την προτροπή: «Μην αφήνετε κανέναν άπιστο χριστιανό στην Αίγυπτο, χωρίς να απειλήσετε τη ζωή του». Τους τελευταίους μήνες στην Αίγυπτο, το ISIS έχει επίσης αρχίσει να παίρνει μία παρόμοια στάση προς τους Σούφι, οι οποίοι αποτελούν ένα μεγάλο ποσοστό μουσουλμάνων στην Αίγυπτο, τη Βόρεια Αφρική και αλλού, αποκεφαλίζοντας δύο Σούφι κληρικούς στο Σινά και αναγκάζοντας άλλους να «μετανοήσουν».
Είναι απίθανο η στρατηγική αυτή να πετύχει με τον τρόπο που οραματίζεται το ISIS στην Αίγυπτο, αλλά ακόμα και η προσπάθεια για την υλοποίησή της θα αφήσει ένα ίχνος καταστροφής που θα πλήξει κυρίως τη χριστιανική μειονότητα της Αιγύπτου. Το γενοκτονικό πρόγραμμα της ομάδας ίσως να αποτύχει, όπως έγινε και με τους τζιχαντιστές προκατόχους τους στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, των οποίων οι απρόκλητες δολοφονίες αμάχων αφαίρεσαν οποιαδήποτε βάση λαϊκής υποστήριξης. Αλλά όπως υπέδειξε ο θεωρητικός του ISIS αλ-Χαρμάσι, υπάρχει βαθιά ριζωμένος σεχταρισμός στην αιγυπτιακή κοινωνία που έχει καλλιεργηθεί από ισλαμιστές εδώ και δεκαετίες, και στον οποίο συνέβαλαν επίσης οι κυβερνητικές πολιτικές. Η Αίγυπτος, όπως και πολλά άλλα κράτη της περιοχής, εξακολουθεί να εφαρμόζει τους νόμους περί βλασφημίας, θέτει διακρίσεις που περιορίζουν την οικοδόμηση εκκλησιών, και αποτυγχάνει στην άσκηση διώξεων στους θρησκευτικούς παραβάτες, ενώ οι ισλαμιστές συνεχίζουν να διασπείρουν το μίσος κατά των μειονοτήτων ανεξέλεγκτα. Ο σεχταρισμός δεν θα είχε τόσο καλά αποτελέσματα για το ISIS στην Αίγυπτο, ή και αλλού, αν η ομάδα δεν είχε βρει ένα ιδεολογικό πλαίσιο, όπου οι ριζοσπαστικές ιδέες του θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν.
Δημοσίευση σχολίου