Αποθεωτική ήταν η αναφορά του διοικητή της Ομάδας Ετοιμότητας Αμφιβίων (ARG: Amphibious Ready Group) Wasp που πέρασε ένα σημαντικό διάστημα στη βάση της Σούδας στην Κρήτη, τόσο για τις διευκολύνσεις που εξασφάλισε μια πολύ σημαντική ναυτική μονάδα του αμερικανικού Ναυτικού, όσο και για ολόκληρο το νησί, για το οποίο ο Αμερικανός πλοίαρχος «έσταζε μέλι» αναφερόμενος στον πολιτισμό και τις ομορφιές του.
Του Ζαχαρία Μίχα*
Σε μια πρώτη «ανάγνωση» θα μπορούσε κανείς να αισθανθεί ακόμα και κολακευμένος ως Έλλην, ή να σκεφτεί πιο «ωφελιμιστικά», θεωρώντας ότι η αναφορά του Αμερικανού στρατιωτικού και η δημοσίευση σε ένα μέσο που απευθύνεται σε πολύ μεγάλο αριθμό αναγνωστών σε όλο τον κόσμο, αποτελεί την καλύτερη διαφήμιση για το νησί, που θα το ωφελήσει τουριστικά.
Εάν όμως κανείς παρατηρήσει τη συνολικότερη εικόνα, τα αρχικά συναισθήματα ευφορίας υποχωρούν, δίνοντας τη θέση τους στον σκεπτικισμό… Δηλαδή, αυτή η υπερπολύτιμη βάση για την αμερικανική παγκόσμια στρατηγική, η εθνική μας συνεισφορά στους συμμάχους, εξασφαλίζει τελικά για τη χώρα μια -έστω διθυραμβική- αναφορά στις ομορφιές της, με την προσδοκία να «πλημμυρίσει» τουρισμό το επόμενο καλοκαίρι;
Η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου έχει γίνει το «θέατρο» υπερσυγκέντρωσης ναυτικών δυνάμεων με τρομακτική ισχύ πυρός και οι Ηνωμένες Πολιτείες παρότι προσέχουν εμφανώς να μην κλιμακώσουν (π.χ. με την έλευση ομάδας μάχης αεροπλανοφόρου) έχουν την πολυτέλεια τέτοιας υποστήριξης, τη στιγμή κατά την οποία, για παράδειγμα, η ομάδα μάχης του μοναδικού ρωσικού αεροπλανοφόρου «Ναύαρχος Κουζνέτσοφ», έχει να αντιμετωπίσει τον ΝΑΤΟϊκό αποκλεισμό από τους λιμένες των κρατών-μελών, περιπλέκοντας λιγάκι τη διαδικασία ανεφοδιασμού του στόλου που έχει αναπτυχθεί στην περιοχή (μόλις χθες διήλθε νοτίως της Κρήτης καθ’ οδόν για τη Συρία).
Λίγη προσοχή ακόμα στον χάρτη προκαλεί ακόμα περισσότερο σκεπτικισμό, ή ακόμα και αισθήματα οργής… Αν κοιτάξεις προς την Τουρκία, θυμάσαι ότι πρόκειται για μια χώρα που παραδοσιακά «έβγαζε την πίστη» στους Αμερικανούς για να τους παραχωρήσει οτιδήποτε στο πλαίσιο του γνωστού «ανατολίτικου παζαριού», το οποίο όποιος το γνωρίζει, έχει εντοπίσει και ισχυρή δόση κουτοπονηριάς, για να μην αναφέρουμε το άδειασμα του 2003, όταν απαγόρευσε την εισβολή στο Ιράν από τον βορρά που θα είχε διευκολύνει δραματικά τις επιχειρήσεις.
Η «ιερή οργή» τότε των νεοσυντηρητικών που έπνεαν μένεα εναντίον της Τουρκίας και του Ερντογάν, πού έχει φτάσει άραγε σήμερα; Στη συστηματική επανάληψη της συμπεριφοράς, είναι η πικρή αλήθεια. Και είναι η χώρα η οποία επιχειρώντας να «δωροδοκήσει» τις Ηνωμένες Πολιτείες, «αγοράζοντας» εάν μπορέσει την ανοχή τους, ανακοινώνει την πρόθεση προμήθειας μιας πολεμικής μοίρας υπερσύγχρονων αεροσκαφών, τα οποία θα δημιουργήσουν σημαντικό πρόβλημα στην ελληνική άμυνα, στην άμυνα δηλαδή του πιο δεδομένου συμμάχου των ΗΠΑ στην περιοχή, της Ελλάδας, αν δε στραφούν και εναντίον των ίδιων των αμερικανικών συμφερόντων.
Να μιλήσουμε τώρα για τα «30 αργύρια» και τον… Ισκαριώτη; Ή μήπως να βάλουμε στη ζυγαριά, από τη μία τα θερμά λόγια του πλοιάρχου και από την άλλη τις φιλικές υπομνήσεις Αμερικανών αξιωματούχων να μην προχωρήσουμε στη «μονομερή» (λες και υπάρχει άλλη μέθοδος) ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), δηλαδή τη μόνη μέθοδο που θα ξεκινούσε τη διαδικασία διευθέτησης της υπόθεσης με νόμιμα μέσα.
Πολύ απλά, όποιος διαφωνεί θα προχωρήσει στην κατάθεση των απόψεών του ώστε να κριθεί νομικά – εντάξει… και λίγο πολιτικά – η νόμιμη χάραξη των θαλασσίων ζωνών της χώρας, που θα άνοιγε τον δρόμο αξιοποίησης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή, για τα οποία υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις (τις οποίες αναγνωρίζουν οι ίδιοι που κάποτε κόπτονταν ότι δεν υπάρχει τίποτε) ότι μπορεί να κρύβουν ακόμα και θησαυρό;
Κάπου εκεί η Τουρκία θα αναγκαστεί να διατυπώσει όλες τις καινοφανείς θεωρίες που έχει κατασκευάσει στην προσπάθεια να υφαρπάξει ό,τι μπορεί από την Ελλάδα και τουλάχιστον, στο τέλος της ημέρας, θα έχει υποχρεωθεί να αποκαλύψει διεθνώς το αληθινό της πρόσωπο. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, πόσο μπορεί η Ελλάδα να αρκεστεί στο κλείσιμο του ματιού Αμερικανών αξιωματούχων ότι «δεν θα επιτρέψουν» να μας συμβεί οτιδήποτε; Έχει εξηγήσει ποτέ κανείς στους Αμερικανούς εταίρους, φίλους και συνομιλητές μας, το σοφό ελληνικό «όποιος δεν έχει νύχια να ξυστεί»;
Λίγο πάρα πέρα είναι όμως άλλη μια φιλική και ιδιαιτέρως υποστηρικτική για την Ελλάδα, εμφανώς και αφανώς, χώρα, το Ισραήλ. Πολύ πρόσφατα πέτυχε δεκαετή συμφωνία, η οποία θα της αποφέρει στο αμυντικό της προϋπολογισμό το ιλιγγιώδες ποσό των 3,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ετήσια βάση (38 δισεκατομμύρια δολάρια συνολικά). Απέναντι σε αυτό τι έχει να αντιτάξει η Ελλάδα;
Το αίτημα για δωρεάν παραχώρηση κάποιων ελικοπτέρων και άλλου υλικού και όλα να κολλάνε είτε διότι δεν υπάρχουν εν μέσω σφοδρής οικονομικής κρίσης τα κονδύλια ούτε για τη μεταφορά τους; Για να μην αναφερθούμε στην Αίγυπτο η οποία συνεχίζει και απολαμβάνει σημαντικής βοήθειας, ενώ συνεργάζεται ανοιχτά με τη Μόσχα στον εξοπλιστικό τομέα και όχι μόνο.
Καλή η γκρίνια, δε λέω, όμως ακόμα καλύτερη και η αυτοκριτική, ένας τομέας στον οποίο ποτέ δεν διακριθήκαμε ποτέ ιδιαίτερα. Για να πάρεις πρέπει να ζητάς, έχοντας κατασκευάσει και ένα «αφήγημα» πολύ πιο πειστικό από την απλή παραχώρηση μιας βάσης, η οποία σ τελική ανάλυση αποτελεί και συμμαχική υποχρέωση της χώρας.
Ό,τι και να έχουν σκεφτεί κατά καιρούς Έλληνες πολιτικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι, είναι δυστυχώς αποσπασματικό και ανεπαρκώς επεξεργασμένο, ενώ κάποιες προσπάθειες που ξεκινούσαν με φιλοδοξίες, απλώς σταματούσαν διότι το ελληνικό κράτος δεν έχει συνέχεια και συνέπεια. Εδώ αλλάζουν υπουργοί και παίρνουν υπηρεσιακή αλληλογραφία μαζί τους, στο σπίτι τους, με αποτέλεσμα οι επόμενοι να ψάχνονται.
Η έλλειψη σοβαρότητας φαίνεται και στη συνολικότερη αντιμετώπιση της άμυνας της χώρας, όπου αποδεικνύεται ότι «το σύστημα» αδυνατεί να δει κατάματα τη νέα κατάσταση. Όταν το διαθέσιμο χρήμα περιορίζεται τόσο πολύ, δεν υπάρχει άλλη λύση από πολύ δραστικά μέτρα που θα κόψουν μέγεθος για να προσθέσουν καλύτερο εξοπλισμό και ευελιξία – ευκινησία…
Εμείς όμως έχουμε αποδειχτεί ανίκανοι να κάνουμε στην άκρη τον καθένα που αντιστέκεται είτε διότι έχει στρατιωτικά αρτηριοσκληρωτική σκέψη, είτε πολιτικά διότι διαμαρτύρεται και απειλεί ο τοπικός βουλευτής, πολιτευτής, μητροπολίτης, με αποτέλεσμα να μένουν όλα στα σχέδια. Πόσοι θυμούνται ακόμα αυτό το περίφημο σχέδιο για την κατάργηση 400 στρατοπέδων ανά την επικράτεια;
Ας «έκοβαν 250», αρκεί όμως να ξεκινούσαν. Αντ’ αυτού είτε κολλημένα – άρα επικίνδυνα – για το μέλλον (βλ. επιβίωση) της χώρας μυαλά, είτε πολιτικάντικοι υπολογισμοί διακομματικά, παραπέμπουν κάθε δραστική παρέμβαση στις καλένδες.
Και αντί να έχει γίνει ο «κακός χαμός» από κυβέρνηση και αντιπολίτευση με τη δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει στον τομέα της εθνικής ασφάλειας η χώρα, θέτοντας ενώπιον των ευθυνών τους Ευρωπαίους και τους υπερατλαντικούς μας συμμάχους, επικρατεί μια νιρβάνα που διακόπτεται ενίοτε από απότομες αφυπνίσεις, συνεπεία ειδήσεων της επικαιρότητας, τις οποίες αργά ή γρήγορα θα ξεχάσουμε ξανά.
Με απλά λόγια, η χώρα στερείται σοβαρότητας, μια εικόνα που περνάει στο εξωτερικό, σε φίλους και συμμάχους, η οποία δεν βοηθά στη διαμόρφωση της πεποίθησης ότι στην Ελλάδα υπάρχει ένα σύστημα διακυβέρνησης της χώρας, ανεξαρτήτων εναλλαγής κομμάτων, το οποίο εξασφαλίζει συνέχεια και συνέπεια, με το οποίο μπορούν να «κάνουν μπίζνες».
Κατά συνέπεια, σε μια χώρα την οποία έχουν ως συνώνυμο της καλοπέρασης και της χαλαρότητας, δεν εκπλήσσει η αναφορά του πλοιάρχου του USS Wasp. Αυτό αισθάνθηκε ο άνθρωπος ότι μας ενδιαφέρει, αυτό μας πρόσφερε. Και είναι βέβαιο ότι έφυγε ειλικρινά ικανοποιημένος, έχοντας κάνει φίλους στην Ελλάδα, ενώ πιθανόν και να επιστρέψει μια μέρα για διακοπές, για να διαπιστώσει και πάλι ότι πολύ λίγα άλλαξαν.
Δυστυχώς για εμάς, το στρατηγικό επίπεδο ξεφεύγει από το άτομο (όπου η Ελλάδα πάντα διέθετε άφθονο ταλέντο) και αφορά αποκλειστικά το συστημικό επίπεδο. Τη συνέπεια και τη συνέχεια που θα αξιοποιούσε ασφαλώς και το ατομικό επίπεδο με την καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων, αλλά θα πίεζε με λόγια και με έργα, εντός κι εκτός της χώρας, να πείσει για τη σημασία της Ελλάδας και για ποιον λόγο είναι θέμα και αμερικανικού εθνικού συμφέροντος η υποστήριξή της. Τότε, οι επισκέψεις ελικοπτεροφόρων και αεροπλανοφόρων, θα σήμαιναν πολλά περισσότερα για τη χώρα.
*Ο Ζαχαρίας Μίχας είναι διευθυντής μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου