Του Mark Gilbert
Το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε για "το πιο ακριβή διαδικασία διαζυγίου στην παγκόσμια ιστορία" όπως είπε ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Wilbur Ross, με τις προβλέψεις του BBC να δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι στήριξαν την "Αποχώρηση" κατά 52% έναντι 48%. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουν τώρα τόσο η Βρετανία όσο και οι ευρωπαίοι εταίροι της τους οποίους απέρριψε πρόσφατα, είναι να εξασφαλίσουν ότι ο αποχωρισμός δεν εξελιχθεί με πικρία και διάθεση για εκδίκηση.
Η Ε.Ε. θα πρέπει να θεωρήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ως μία κλήση αφύπνισης. Η δυσαρέσκεια για το πώς λειτουργεί το μπλοκ δεν περιορίζεται στη Βρετανία. Έρευνα σε περισσότερους από 10.000 ψηφοφόρους σε όλη την Ευρώπη που δημοσιεύθηκε από το Pew Research Center νωρίτερα αυτό το μήνα έδειξε αύξηση της δυσαρέσκειας. Για παράδειγμα, το ποσοστό των Γάλλων ερωτώμενων με θετική άποψη για την Ε.Ε. βυθίστηκε στο 38% από το 69% το 2004, στην Ισπανία συρρικνώθηκε στο 47% από το 80%.
Η πιο λογική αντίδραση της Ε.Ε.θα ήταν η οπισθοχώρηση τουλάχιστον σε μερικά από τα ζητήματα που ήταν στην πρώτη γραμμή του βρετανικού δημοψηφίσματος, αλλά αποτελούν επίσης σημεία πίεσης σε όλο το μπλοκ - η μετανάστευση, η συγκέντρωση της λήψης αποφάσεων και τη ευρύτερη ατζέντα της προσπάθειας επιβολής μίας "ακόμη πιο στενής ένωσης" σε απρόθυμους λαούς.
Ωστόσο, μία εναλλακτική λύση θα ήταν να δούμε την Ε.Ε. να αποδέχεται την πραγματικότητα μίας Ευρώπης δύο ταχυτήτων. Δηλαδή, θα μπορούσε να επισημοποιήσει μία ρύθμιση σύμφωνα την οποία μία βασική ομάδα υπό την ηγεσία της Γαλλίας και της Γερμανίας δεσμεύεται σε μία πλήρη ένωση με κοινές δημοσιονομικές εξουσίες, ένα κεντρικό υπουργείο Οικονομικών και κοινές εκδόσεις ομολόγων και πλήρη τραπεζική ένωση - μία κανονική ένωση με τη μορφή των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης που θα σχηματιστεί από τον συνασπισμό των προθύμων. Οι χώρες που δεν θέλουν να είναι μέρος του πυρήνα, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας - ή αυτές που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις - θα μπορούσαν να παραμείνουν πλήρη μέλη του εμπορικού μπλοκ της Ε.Ε. και της ενιαίας αγοράς, χωρίς να πρέπει να αποδεχθούν περισσότερη ενοποίηση. Σε κάθε περίπτωση, η Ε.Ε. δεν μπορεί να προχωρήσει όπως στο παρελθόν, όπως παραδέχθηκε την Τρίτη ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Wolfgang Schaeuble.
Η Γαλλία θα πρέπει να αντισταθεί στον πειρασμό να σηκώσει τη γέφυρα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Οι τραπεζικές δραστηριότητες είναι πιθανό να ακολουθήσουν μία φυσική ροή προς το Παρίσι, το Λουξεμβούργο και την Φρανκφούρτη και μακριά από το Λονδίνο. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν αρκετά προβλήματα - οι μετοχές της Deutsche Bank αξίζουν περίπου το μισό από ότι πέρυσι - και η προσπάθεια να αποτραπεί το Λονδίνο να εκκαθαρίσει ή να διακανονίσει τις συναλλαγές τίτλων αποτιμημένων σε ευρώ διακινδυνεύει να πνίξει αυτές τις συναλλαγές όχι απλώς τον επαναπατρισμό τους.
Στη Βρετανία, το κυβερνών κόμμα των Συντηρητικών πρέπει να επουλώσει τα τραύματά που του προκλήθηκαν από μία διχαστική και κακόβουλη εκστρατεία. Ο πρωθυπουργός David Cameron και ο υπουργός Οικονομικών George Osborne τάχθηκαν υπέρ της "παραμονής", ανταλλάσσοντας αιχμές και προσβολές με τους Συντηρητικούς Boris Johnson και Michael Gove, που πρωτοστάτησαν στην εκστρατεία υπέρ της αποχώρησης. Με την ανάμνηση της περυσινής εκλογικής νίκης - έκπληξη να ξεθωριάζει και το επικίνδυνο στοίχημα στο δημοψήφισμα να έχει πάει στραβά, ο Cameron παραιτήθηκε, επιβεβαιώνοντας το ζοφερό αξίωμα του Enoch Powell ότι όλες οι πολιτικές καριέρες καταλήγουν σε αποτυχία.
Όποιος κι αν γίνει ο επόμενος ηγέτης του Ηνωμένου Βασιλείου - ο Johnson είναι σήμερα το φαβορί των εταιρειών στοιχημάτων - θα πρέπει να αντισταθεί στον πειρασμό να κάνει κήρυγμα στους ευρωπαίους εταίρους της Βρετανίας. Οποιαδήποτε αντιευρωπαϊκή ύβρις από μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου θα είναι εμπρηστική και περιττή. Οι ηγέτες της Βρετανίας πρέπει να αποδείξουν στις επιχειρήσεις ότι μπορούν να εξασφαλίσουν βιώσιμες εμπορικές συμφωνίες με την Ευρώπη κατά τα επόμενα δύο ή περισσότερα χρόνια διαπραγματεύσεων - διαφορετικά οι επενδύσεις θα τραπούν σε φυγή.
Το ζήτημα της Σκωτίας θα επανέλθει και πάλι στο προσκήνιο, δεδομένου ότι οι δημοσκοπήσεις πριν την ψηφοφορία της Πέμπτης έδειξαν ότι ο αριθμός των Σκωτσέζων που ήθελαν να παραμείνουν ήταν διπλάσιος από αυτών που ήθελαν την αποχώρηση. Το να αρνηθούν στη Σκωτία ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το εάν θα εγκαταλείψει το Ηνωμένο Βασίλειο θα ήταν αντιδημοκρατικό. Η διάλυση του Ηνωμένου Βασιλείου φαίνεται ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και πρέπει να αντιμετωπιστεί με ευαισθησία.
Όπως έχει προβλεφθεί από αμέτρητους διεθνείς φορείς και οικονομολόγους κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, η ψηφοφορία για τη συμμετοχή στην Ε.Ε. ρίχνει μία βαριά σκιά πάνω από τις οικονομικές προοπτικές του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι αγορές των futures δείχνουν ήδη ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση η Τράπεζα της Αγγλίας να αυξήσει τα επιτόκια πριν το Φεβρουάριο, με αρκετά μεγαλύτερη πιθανότητα να τα μειώσει. Η Κεντρική Τράπεζα κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει να εξετάσει τη μείωση του επιτοκίου αναφοράς της από το επίπεδο 0,5% που το διατηρεί από το 2009. Αυτό με τη σειρά του θα επιδεινώσει την πτώση της στερλίνας.
Ωστόσο ο Osborne, θα πρέπει να εγκαταλείψει την απειλή του να εισαγάγει έναν προϋπολογισμό λιτότητας έκτακτης ανάγκης που θα αυξήσει τους φόρους και θα μειώσει τις κρατικές δαπάνες. Η προειδοποίησή του στα μέσα του μήνα ότι η αποχώρηση από την Ε.Ε. θα αφήσει μία "μαύρη τρύπα" στον βρετανικό προϋπολογισμό ύψους 30 δισ. λιρών ήταν στην καλύτερη περίπτωση εικασία και στην χειρότερη κινδυνολογία. Η εύθραυστη κατάσταση της βρετανικής ανάκαμψης από την ύφεση σημαίνει ότι το τελευταίο πράγμα που θέλει η χώρα είναι περισσότερη λιτότητα.
Εξακολουθεί να είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης η Βρετανία να παραμείνει οικονομικά ισχυρή - "μία Σιγκαπούρη τεράστιων διαστάσεων στις πύλες της Ευρώπης" όπως το έθεσε τον Φεβρουάριο ο Markus Kerber, που αντιπροσωπεύει 100.000 από τις μεγαλύτερες εταιρείες της Γερμανίας ως επικεφαλής της Ομοσπονδίας Γερμανικών Βιομηχανιών. Το να τιμωρηθεί η Βρετανία προκειμένου να ενθαρρυνθούν άλλες χώρες να μην αποχωρήσεις θα επαναλάβει το λάθος της εκστρατείας, την χρήση κινδυνολογίας αντί για επισήμανση των θετικών. Η Ε.Ε. πρέπει να αρχίσει να δίνει έμφαση στα οφέλη της συμμετοχής - διαφορετικά το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι απλώς το πρώτο έθνος που αποφασίζει ότι τα προνόμια της συμμετοχής δεν αξίζουν τα τέλη "εγγραφής".
Δημοσίευση σχολίου