Το παράρτημα του ATLANTIC COUNCIL για τη Μέση Ανατολή Rafik Hariri Center for the Middle East, το οποίο διοικείται από πρώην στελέχη του Λευκού Οίκου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δημοσιίευσε δεκαπεντασέλιδη έκθεση με τίτλο «το μαρτύριο της Τουρκίας στη Συρία».
Η εν λόγω έκθεση αναλύει την πολιτική της Τουρκίας στη Συριακή κρίση και επισημαίνει στην εισαγωγή της ότι η Τουρκία εκτίμησε λανθασμένα το περιφερειακό και διεθνές περιβάλλον καθώς και το ποια είναι η αντιπολίτευση στη Συρία. Ταυτόχρονα η Τουρκία και οι σύμμαχοί της σε Δύση και Μέση Ανατολή δεν μπόρεσαν να συγκεράσουν τα συμφέροντά τους στη Συρία. Επίσης αναδείχτηκαν αναπόφευκτα οι εσωτερικές αντιφάσεις της Τουρκίας μετά τη σταδιακή ενίσχυση της Κουρδικής Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) στη Συρία, η οποία πρόσκειται στο PKK. Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Τουρκία, προκειμένου να διορθώσει σε κάποιο βαθμό τις αστοχίες της μέχρι τώρα, θα πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερα ρίσκα και συγκεκριμένα χερσαίες στρατιωτικές επιχειρήσεις μέσα στη Συρία με την υποστήριξη των ΗΠΑ, για να καταλάβει την πόλη Τζαραμπλούς επί του Ευφράτη, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, η οποία ελέγχεται από τον ΙSIS και διεκδικείται από το κουρδικό YPG, το στρατιωτικό σκέλος του PYD.
Η έκθεση επισημαίνει ότι μετά την εδραίωση της επιρροής των Κούρδων του YPG στο πεδίο των μαχών οι ΗΠΑ έκριναν ότι είναι οι αξιόπιστοι σύμμαχοί τους στην περιοχή δεδομένου ότι δεν είναι ισλαμιστές και αντιτίθενται στον ISIS. Η στήριξη των ΗΠΑ στο YPG την έφεραν σε αντιπαράθεση με την Τουρκία, η οποία προειδοποίησε ότι δεν θα ανεχθεί να καταλάβουν οι Κούρδοι περιοχές δυτικά του Ευφράτη που θα έδιναν τη δυνατότητα σύνδεσης με τα τρία κουρδικά καντόνια επί τουρκικού εδάφους. Σημειωτέον ότι οι περιοχές δυτικά του Ευφράτη αυτή τη στιγμή κατέχονται από διάφορες ομάδες συμπεριλαμβανομένου του ISIS. Η προειδοποίηση της Τουρκίας είχε σαν συνέπεια οι ΗΠΑ να μην υποστηρίξουν ενδεχόμενη επίθεση του PYD εναντίον των πόλεων Manbij και Jurablus, οι οποίες κατέχονται από τον ISIS και οι οποίες θα έδιναν τη δυνατότητα να καταληφθεί η Ράκκα, το προπύργιο δηλαδή του ISIS.
Εν τω μεταξύ η Ρωσία εκμεταλλεύεται τις διαφωνίες μεταξύ Τουρκίας-ΗΠΑ και ενισχύει τις σχέσεις της με το YPG και το PYD, το οποίο πρόσφατα άνοιξε και γραφεία στη Μόσχα. Οι ρωσικές αεροπορικές επιδρομές στο Χαλέπι είχαν σαν συνέπεια κουρδικά τμήματα του YPG να επιτεθούν εναντίον ανταρτών που υποστηρίζονται από την Τουρκία με αποτέλεσμα να εξασθενίσουν ακόμα περισσότερο την επιρροή της Τουρκίας στη Συρία.
Η έκθεση σημειώνει ότι έγκυρες αναλύσεις υποστηρίζουν ότι η Τουρκία θεωρεί με εμμονή ότι είναι προς όφελός της η ένοπλη αντιπαράθεση των εξτρεμιστικών ομάδων από τη μια πλευρά και του PYD και του συριακού καθεστώτος από την άλλη. Για αυτό και δεν εμπόδιζε την εισροή ξένων μαχητών του ISIS στη Συρία μέσω των συνόρων της. Η Τουρκία θεωρούσε ότι θα επωφελούνταν από τους ξένους τζιχαντιστές εφόσον θα πολεμούσαν εναντίον του καθεστώτος Άσαντ αλλά υποτίμησαν το ενδεχόμενο να στραφούν εναντίον της Δύσης.
Τελευταία από τα μέσα του 2015 η Τουρκία τηρεί μια αμφίσημη στάση απέναντι στο Μέτωπο Αλ Νούσρα αλλά έχει κάνει κάποιες επιθέσεις εναντίον του ISIS.
Σε άλλο σημείο της έκθεσης υπογραμμίζεται ότι δεδομένου ότι οι ΗΠΑ δεν υποστήριξαν τα μετριοπαθή κινήματα στο ξεκίνημα της κρίσης είχε σαν αποτέλεσμα την ριζοσπαστικοποίησή τους.
Άλλο στοιχείο της κρίσης, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, ήταν ότι το κουρδικό PYD πρόβαλε τις επεκτατικές του βλέψεις ως μάχη εναντίον της τρομοκρατίας κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα την άνευ όρων υποστήριξη των ΗΠΑ οι οποίες το βοήθησαν να πετύχει περαιτέρω εδαφικά οφέλη.
Η εδαφική επέκταση όμως των Κούρδων είχε ως συνέπεια την ενδυνάμωση των αντιπάλων τους τζιχαντιστών, στους οποίους στρατολογήθηκαν διάφορες σουνιτικές ομάδες.
Η έκθεση επαναλαμβάνει πάγιες θέσεις για την Τουρκία και συγκεκριμένα ότι παρά τις διαφορές της με τις ΗΠΑ για τη Συρία παραμένει ένας σημαντικός στρατηγικός εταίρος και βασικό μέλος του ΝΑΤΟ. Εξακολουθούν βέβαια να υπάρχουν διαφωνίες ειδικότερα όσον αφορά τη συνεργασία των ΗΠΑ με το PYD μολονότι κρίνεται ότι αυτό είναι απλώς ένα σύμπτωμα μιας πιο βαθειάς διαφωνίας για τη διαχείριση του εμφυλίου πολέμου στη Συρία καθώς και τη στάση απέναντι στο καθεστώς Άσαντ. Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε σύγκλιση μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ στο άμεσο μέλλον και όσο είναι πρόεδρος ο Ομπάμα, φαίνεται αδύνατη.
Συνεπώς, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, η μόνη λογική προσέγγιση για τις ΗΠΑ είναι να επιδιώξει τη συνεργασία με την Τουρκία μόνο σε περιοχές που δεν συγκρούονται τα συμφέροντά τους. Μια τέτοια περιοχή είναι η Manbij, στην οποία βρίσκεται η πόλη Jarablus, η μόνη περιοχή που ελέγχει ακόμη ο ISIS στα σύνορα με την Τουρκία.
H έκθεση υποστηρίζει ότι το ενδεχόμενο κατάληψης της συγκεκριμένης πόλης από την Τουρκία θα είχε σημαντικά οφέλη για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, της Τουρκίας και της συνεργασίας της με τις ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα θα συνεισέφερε σε μια ειρηνική συνύπαρξη της Τουρκίας με τους Κούρδους στη βόρεια Συρία. Η απελευθέρωση της Jarablus, από την κατοχή του ISIS, θα έδινε το πλεονέκτημα στην Τουρκία της πρώτης δύναμης που έστειλε χερσαίες δυνάμεις στη Συρία, αναβαθμίζοντας το διεθνές κύρος της και ενισχύοντας τη στρατηγική της σχέση με τις ΗΠΑ. Μια τέτοια κίνηση από την Τουρκία κρίνεται ότι πιθανόν θα γίνει ανεκτή από τη Ρωσία παρά το ότι δεν είναι αμελητέος ο κίνδυνος αντίδρασης. Επιπλέον, σημειώνεται ότι θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ PYD και Τουρκίας, όπως και να αποδεχθεί η Τουρκία να συμμετέχει το PYD σε μελλοντικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, μετά τις οποίες η Τουρκία θα πρέπει να αποσυρθεί από τις κατειλημμένες περιοχές. Οι ΗΠΑ από την άλλη θα μπορούσαν ως αντάλλαγμα, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, να παίξουν κάποιο διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ Τουρκίας και PKK.
Ως συμπέρασμα, η έκθεση υπογραμμίζει ότι ο πόλεμος στη Συρία κατέδειξε το πόσο η Τουρκία είναι ευάλωτη παρά το στρατιωτικό, οικονομικό και δημογραφικό της βάρος. Πριν ακόμη εμπλακεί η Ρωσία, η Τουρκία δεν είχε αναλάβει καμία ουσιαστική στρατιωτική δράση. Η δράση της Ρωσίας είχε σαν συνέπεια την ενίσχυση των εδαφικών κερδών του PYD και του καθεστώτος Άσαντ σε βάρος των ανταρτών, τους οποίους υποστηρίζει η Άγκυρα.
Παρ’ όλα αυτά όμως θεωρείται απίθανο ότι η Τουρκία θα μπορέσει να απεμπλακεί από τη Συρία δεδομένου ότι είναι ποικίλες οι προκλήσεις στις οποίες καλείται να απαντήσει στην ευρύτερη περιοχή, βλέπε ανταγωνισμό με Ιράν και Ρωσία, το Κουρδικό αλλά και τη βιωσιμότητα και το ρόλο του πολιτικού Ισλάμ.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, βραχυπρόθεσμα η Τουρκία δεν φαίνεται ότι θα αναλάβει σημαντικές, από αέρος ή επί του εδάφους, επιχειρήσεις στη Συρία χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, κάτι το οποίο υπό την παρούσα κυβέρνηση των ΗΠΑ φαίνεται αδύνατο.
Η κατάληψη της πόλης Jarablus από την Τουρκία – υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει με τη βοήθεια των ΗΠΑ, διαφορετικά μια τέτοια επιχείρηση θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη – θα είχε σαν συνέπεια την ενίσχυση των τουρκικών συμφερόντων. Επίσης το γεγονός ότι η Τουρκία δεν διαθέτει τα κατάλληλα μέσα για να υποστηρίξει τις συμμαχικές της ανταρτικές ομάδες, να αναχαιτίσει το PYD και να καταδιώξει τον ISIS, θα την εξωθήσει αναπόφευκτα στο να αναλάβει μεγαλύτερα ρίσκα στη Συρία, καταλήγει η έκθεση.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου