Κάποτε η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν μπορούσαν να συνεργάζονται πολύ καλά μεταξύ τους, αφού μαζί με τους Αμερικανούς και τους Κινέζους πολεμούσαν τους Σοβιετικούς στο Αφγανιστάν. Και όχι μόνο στο Αφγανιστάν, αλλά η εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν (1979-1989), η οποία χαρακτηρίστηκε το Βιετνάμ των Σοβιετικών, ήταν ένα μεγάλο κεφάλαιο στην συνεργασία ΗΠΑ, Κίνας, Τουρκίας, Αράβων του Κόλπου και Πακιστάν. Ούτε καν οι Ισλαμιστές του Ιράν δεν ήθελαν τους κομμουνιστές Αφγανούς που στήριζαν οι Σοβιετικοί, γιατί και στο Ιράν οι Ιρανοί Ισλαμιστές κυνηγούσαν τους κομμουνιστές Ιρανούς, κάτι που εκείνη την εποχή έφερνε το Ιράν σε κόντρα με τους Σοβιετικούς, οι οποίοι έτσι κι αλλιώς ήταν σύμμαχοι του Σαντάμ και του Ιράκ.
Οι Αμερικανοί και οι Άραβες δεν ήθελαν να πλησιάσουν οι Σοβιετικοί στον Περσικό Κόλπο, και αυτό θα συνέβαινε με ένα κομμουνιστικό Αφγανιστάν. Οι Ισλαμιστές του Πακιστάν φοβόντουσαν την κομμουνιστική κυβέρνηση που οι Σοβιετικοί είχαν φέρει στην εξουσία στο Αφγανιστάν. Και οι Κινέζοι είχαν πολλούς ανοιχτούς λογαριασμούς με τους Σοβιετικούς, τόσο στην Κεντρική Ασία, όσο και στην Μογγολία και την Σιβηρία. Γενικότερα οι Σοβιετικοί και οι Κινέζοι συγκρούονταν για επιρροή στον κομμουνιστικό κόσμο (πχ Νότια και Ανατολική Ασία, Αφρική, Λατινική Αμερική), με τους Σοβιετικούς φυσικά να είναι η μητρόπολη του κομμουνιστικού κόσμου.
Επίσης το Πακιστάν και η Κίνα, εκτός από τους Σοβιετικούς χτυπούσαν και την Ινδία, έναν κοινό αντίπαλο, κάτι που βόλευε και τους Αμερικανούς, αφού η Ινδία ήταν βασικός σύμμαχος των Σοβιετικών.
Άρα αν το ψάξουμε δεν θα βρούμε εκείνη την εποχή πολύ μεγάλες διαφορές ανάμεσα στην Τουρκία, το Πακιστάν και την Σαουδική Αραβία. Οι Τούρκοι δεν διεκδικούσαν επιρροή στον Περσικό Κόλπο, όπως συμβαίνει σήμερα, και δεν συγκρούονταν με τους Σαουδάραβες. Εξάλλου οι Τούρκοι δεν ήθελαν καν να έχουν παρτίδες με τους Ισλαμιστές εκείνη την εποχή, και οι Τούρκοι Κεμαλικοί ψιλοκυνηγούσαν τους Τούρκους Ισλαμιστές. Οι Ιρανοί ήταν όπως πάντα που ξεσήκωναν τους Τούρκους Ισλαμιστές εναντίον των Κεμαλικών, επειδή οι Κεμαλικοί ήταν πολύ στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ. Οι Ιρανοί το έχουν σύστημα να χρηματοδοτούν Ισλαμιστές στον Μουσουλμανικό κόσμο, και σοσιαλιστές στον Δυτικό κόσμο.
Οι Κεμαλικοί εκείνη την εποχή ήταν επικεντρωμένοι στην ασφάλεια του Κουρδιστάν της Τουρκίας, και ο φόβος τους ήταν η πιθανή προσπάθεια της Συρίας, του Ιράν και της Ρωσίας να ξεσηκώσουν τους Κούρδους της Τουρκίας. Αυτός ήταν ο λόγος που οι Κεμαλικοί δεν ήθελαν να ανακατεύονται στον Περσικό Κόλπο, και να θίγουν τα συμφέροντα της Ρωσίας και του Ιράν, γιατί φοβόντουσαν τα αντίποινα τους στο Κουρδιστάν. Σήμερα νομίζω ότι βλέπουμε τι ακριβώς ήταν αυτό που φοβόντουσαν οι Κεμαλικοί και δεν διεκδικούσαν επιρροή στην Μέση Ανατολή.
Άρα μπορούμε να πούμε ότι με τους Σαουδάραβες οι Τούρκοι ήταν στο ίδιο στρατόπεδο, με την διαφορά ότι οι Τούρκοι σε αντίθεση με τους Άραβες υποστήριζαν τους Ισραηλινούς. Αλλά το ότι οι Τούρκοι δεν διεκδικούσαν τον ηγετικό ρόλο του Ισλαμικού Κόσμου, και πως θα μπορούσαν άλλωστε όταν τους Ισλαμιστές Τούρκους σχεδόν τους κυνηγούσαν, ήταν σημαντικό για την σχέση Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας. Γι’αυτό και η μεγάλη κόντρα ήταν ανάμεσα στην Τουρκία και την Αίγυπτο, και όχι ανάμεσα στην Τουρκία και την Σαουδική Αραβία.
Επί Ερντογάν η Τουρκία διεκδίκησε από την Σαουδική Αραβία τον ρόλο της ηγέτιδας δύναμης του Σουνιτικού Ισλάμ, και την σύγκρουση τους την είδαμε στην Συρία και το Ιράκ, όπου στήριξαν διαφορετικές Σουνιτικές ομάδες Ισλαμιστών, και σε μεγάλο βαθμό η σύγκρουση Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας αποδυνάμωσε στην Συρία το Σουνιτικό μπλοκ απέναντι στην Ρωσία και το Ιράν.
Έχω εξηγήσει ότι ο αγωγός Κατάρ-Τουρκίας δεν είναι τόσο σημαντικός για την Σαουδική Αραβία, όσο είναι για την Τουρκία, και η Σαουδική Αραβία στην Συρία είχε περιθώρια να συζητάει με την Ρωσία, αφού η Ρωσία μπορεί υπό προϋποθέσεις να δεχτεί να μπλοκάρει το Ιράν στην Συρία. Μετά την άνοδο του Βασιλιά Salman στην εξουσία το 2015, οι σχέσεις Σαουδικής Αραβίας-Τουρκίας βελτιώθηκαν, οι Σαουδάραβες έστειλαν τα F-15 που διαθέτουν στην Τουρκία, οι Σαουδάραβες χαλάρωσαν επίσης την στάση τους απέναντι στους Ισλαμιστές σοσιαλιστές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και έδωσαν πάρα πολλά χρήματα στην Τουρκία, και οι σχέσεις των δύο χωρών βελτιώθηκαν.
Η σχέση όμως των δύο χωρών εξακολουθεί να είναι μπλεγμένη, και να θυμίσω ότι πρόσφατα ο Ερντογάν δήλωσε ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει Arab League, αμφισβητώντας ουσιαστικά τον ηγετικό ρόλο της Σαουδικής Αραβίας στον Αραβικό κόσμο, και θέλοντας να εντάξει την Σαουδική Αραβία, αλλά και ολόκληρο τον Αραβικό κόσμο, στο άρμα της Τουρκίας σε ένα ενιαίο Ισλαμικό τόξο. Άρα οι σχέσεις των δύο χωρών εξακολουθούν να είναι μπλεγμένες, όσο και αν οι Σαουδάραβες γλύκαναν τους Τούρκους.
Επίσης, το Πακιστάν, η μόνη Μουσουλμανική πυρηνική δύναμη στον κόσμο, ήταν βασικός σύμμαχος της Σαουδικής Αραβίας εναντίον του Ιράν τις προηγούμενες δεκαετίες, και οι Σαουδάραβες έδιναν στο Πακιστάν πάρα πολύ μεγάλες οικονομικές ενισχύσεις. Τώρα όμως οι Πακιστανοί θέλουν να εκμεταλλευτούν τον διάδρομο Ιράν-Πακιστάν-Κίνα, και έχουν έρθει πιο κοντά στο Ιράν, και αυτό μπλέκει και τις σχέσεις Σαουδικής Αραβίας-Πακιστάν. Επίσης, οι Πακιστανοί θέλουν να κατεβάσουν το πετρέλαιο και το αέριο του Καζακστάν και του Τουρκμενιστάν στον Ινδικό Ωκεανό, και αυτό ενώνει το Ιράν και την Σαουδική Αραβία εναντίον του Πακιστάν.
Επίσης, το Πακιστάν θέλει ησυχία, τάξη και ασφάλεια στην Μουσουλμανική επαρχία της Κίνας, την Xin Jiang, και για να εξυπηρετήσει την σύμμαχο του Κίνα, και γιατί από εκεί περνάει ο οικονομικός διάδρομος Κίνας-Πακιστάν, ενώ οι Άραβες θέλουν να γίνεται χαμός στην Xin Jiang, γιατί από εκεί περνάει το πετρέλαιο και το αέριο του Καζακστάν και του Τουρκμενιστάν για να φτάσει στην Κίνα. Η Κίνα είναι βασικός αγοραστής Σαουδαραβικού και Καταριανού πετρελαίου και αερίου.
Εκτός από τους Άραβες του Κόλπου, που θέλουν να γίνεται χαμός στην Xin Jiang, η Τουρκία θέλει να έχει επιρροή στους Ισλαμιστές της Xin Jiang, για να ζητάει από την Κίνα επενδύσεις, ως αντάλλαγμα για την μεσολάβηση της στην Xin Jiang. Αλλά και για να έχει η Τουρκία επιρροή στο Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν, δύο Μουσουλμανικές περιοχές στις οποίες η Τουρκία συναγωνίζεται για επιρροή με την Ρωσία και την Κίνα. Άρα βλέπουμε ότι και η Τουρκία, και η Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν θέλουν επιρροή στην Xin Jiang, αλλά για διαφορετικούς λόγους ο καθένας. Ο ένας (Πακιστάν) για να βάλει τάξη και να προχωρήσουν τα έργα, ο άλλος (Άραβες) για να προκαλέσει μπάχαλο, και ο τρίτος (Τουρκία) για να ζητάει έργα για να βάλει τάξη, και για να έχει επιρροή στις χώρες της Κεντριής Ασίας (Καζακστάν, Τουρκμενιστάν)
Το ότι τα συμφέροντα της Τουρκίας, της Σαουδικής Αραβίας, του Πακιστάν και του Ιράν είναι τόσο μπλεγμένα, έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία γιατί περιπλέκουν τον τρόπο που λειτουργεί η τρομοκρατία. Αλλού πχ το Ιράν και η Σαουδική Αραβία στηρίζουν μαζί τρομοκράτες (Αφγανιστάν) που χτυπάνε έργα που πλήττουν και τους δύο, πχ αγωγός ΤΑΡΙ, και την ίδια στιγμή συγκρούονται για επιρροή στις συμμορίες του Αφγανιστάν.
Αλλού οι Τούρκοι και οι Σαουδάραβες χτυπάνε με τρομοκράτες το Ιράν, και αλλού χτυπάνε ο ένας τον άλλο με τρομοκράτες. Και πάει λέγοντας. Και αναφέρω μόνο τις μεγάλες δυνάμεις της περιοχής. Σκεφτείτε ότι υπάρχουν και άλλες Μουσουλμανικές χώρες με μεγάλη επιρροή στην τρομοκρατία πχ Σουδάν.
Αυτό το δαιδαλώδες πλέγμα συμφερόντων καθιστά πολύ δύσκολη την κατανόηση της τρομοκρατίας, γιατί πρέπει σε κάθε περιοχή να ξέρεις τα συμφέροντα, να ξέρεις πως εξελίσσονται αυτά τα συμφέροντα, ώστε να κατανοείς και τον τρόπο που εξελίσσεται η τρομοκρατία. Αλλά είναι πάρα πολύ δύσκολο να ξέρεις όλα τα συμφέροντα των Μουσουλμανικών χωρών σε κάθε γεωγραφικό σημείο, και να ξέρεις και πως εξελίσσονται ανά πάσα στιγμή.
Πάντως στο προηγούμενο διάστημα μπορούμε να πούμε ότι στις συμμορίες του ISIS είχε μεγάλη επιρροή η Τουρκία, και στις συμμορίες των Ταλιμπάν και τις συμμορίες της Αλ Κάιντα είχαν μεγάλη επιρροή οι Πακιστανοί και οι Σαουδάραβες,. Το Ιράν εκτός από τις δικές τους Σιιτικές τρομοκρατικές ομάδες συνεργάζεται και με Σουνιτικές συμμορίες όταν έχει κοινά συμφέροντα με αυτές τις ομάδες.
Αν τα συμφέροντα των Σουνιτικών Ισλαμικών χωρών ήταν κοινά, θα ήταν πάρα πολύ εύκολο να εξηγείς την τρομοκρατία σε κάθε βήμα της. Ενώ τώρα πρέπει να λες, τι συμφέρονται έχουν οι Πακιστανοί στο Αφγανιστάν, τι συμφέροντα έχουν οι Τούρκοι, τι συμφέροντα έχει κάθε Αραβική χώρα, και πάει λέγοντας. Σε τέτοια λεπτομέρεια τα ξέρουν μόνο κάποιοι αναλυτές που είναι πολύ χωμένοι, και προφανώς δεν πρόκειται να γράψουν φόρα παρτίδα τι συμβαίνει. Αυτοί γράφουν πολύ διπλωματικά, και πρέπει να σπάσεις το κεφάλι σου για να καταλάβεις τι συμβαίνει. Αυτοί οι τύποι είναι πάρα πολύ έγκυροι, αλλά δεν είναι διαφωτιστικοί, ενώ θα μπορούσαν να είναι πάρα πολύ διαφωτιστικοί.
Κάνοντας μία ανακεφαλαίωση να πω ότι τα συμφέροντα Τουρκίας, Σαουδικής Αραβίας και Πακιστάν είναι πολύ μπλεγμένα, γιατί η Τουρκία διεκδικεί επιρροή στον Περσικό Κόλπο, και αυτό ενοχλεί την Σαουδική Αραβία. Το ότι η Τουρκία διεκδικεί επιρροή στο Αφγανιστάν και την Κεντρική Ασία μπλέκει και τα συμφέροντα Πακιστάν-Τουρκίας. Τέλος, το ότι το Πακιστάν συνεργάζεται πλέον και με το Ιράν, αλλά και το ότι το Πακιστάν το συμφέρει να μπει τάξη στο Αφγανιστάν, μπλέκει και τα συμφέροντα Σαουδικής Αραβίας-Πακιστάν.
Αυτή η σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στο Πακιστάν, το Ιράν, την Τουρκία, και τους Άραβες του Κόλπου, την βλέπουμε να μεταφράζεται και σε έναν χαμό στο εσωτερικό των τρομοκρατικών οργανώσεων, με συμμορίες να φεύγουν από μία τρομοκρατική οργάνωση και να πηγαίνουν σε μία άλλη, με συμμορίες να σκοτώνονται σε ένα γεωγραφικό σημείο και να συμμαχούν σε έναν άλλο κτλ.
Παρόλο που είναι δύσκολο να εξηγούμε την τρομοκρατία σε κάθε βήμα της, είναι εύκολο να κατανοήσουμε το γενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο η τρομοκρατία κινείται. Και φυσικά στα σημεία που γνωρίζουμε καλύτερα μπορούμε να καταλαβαίνουμε την τρομοκρατία πολύ καλύτερα. Για παράδειγμα εγώ που έχω διαβάσει πάρα πολύ περισσότερα άρθρα για την Συρία σε σχέση με το Αφγανιστάν, μπορώ να καταλαβαίνω πολύ περισσότερο την τρομοκρατία στην Συρία, και πολύ λιγότερο την τρομοκρατία στο Αφγανιστάν ή την Αφρική. Κάποιος άλλος, που έχει διαβάσει πολύ περισσότερα άρθρα για το Αφγανιστάν και πολύ λιγότερα για την Συρία, μπορεί να καταλαβαίνει πολύ καλύτερα την τρομοκρατία στο Αφγανιστάν. Και πάει λέγοντας.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου