Ανάλυση του Arthur Herman με τίτλο ‘Will Israel’s Natural-Gas Fields Ever Get Developed?’ που δημοσιεύει η ιστοσελίδα της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Hudson υποστηρίζει ότι το οικόπεδο Λεβιάθαν με τα τεράστια υπεράκτια αποθέματα φυσικού αερίου του Ισραήλ πιθανότατα θα αξιοποιηθεί τώρα που ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου- παρά τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης- συμφώνησε με τις εταιρείες εξόρυξης, την αμερικανική Noble και την ισραηλινή Ντελεκ, καθώς και λόγω της ομαλοποίησης των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας.
Οι εξελίξεις αυτές θα αλλάξουν το ενεργειακό τοπίο της ανατολικής Μεσογείου και ολόκληρης της Μέσης Ανατολής, αν ικανοποιηθούν δύο βασικές συνθήκες: Πρώτον, το εν λόγω οικόπεδο να αναπτυχθεί και να εμπορευματοποιηθεί, μία διαδικασία που υπολογίζεται να διαρκέσει άλλα τέσσερα χρόνια και να στοιχίσει μέχρι και 6$ δις. Και δεύτερον, να συνδεθεί με τις αγορές μέσω κοινού αγωγού με την Τουρκία (ύψους 3$ δις) όπως ήταν και το αρχικό σχέδιο. Με τις κατάλληλες συνθήκες, ο εν λόγω αγωγός θα μεταφέρει αέριο όχι μόνο από το Ισραήλ, αλλά από όλη την ανατολική Μεσόγειο (βλ. οικόπεδο Zohr στην Αίγυπτο και οικόπεδο Αφροδίτη στην Κύπρο).
Ως απάντηση στους εθνικούς φόβους ότι η εκμετάλλευση του οικοπέδου θα ωφελήσει μόνο την αμερικανική εταιρεία και τους Ισραηλινούς εταίρους της, ειδική Επιτροπή αποφάσισε το 2010 την αύξηση της φορολόγησης των επιχειρήσεων εξόρυξης, από 20% σε 52-62%. Noble και Ντελέκ συμφώνησαν.
Ως απάντηση στις εσωτερικές ανησυχίες ότι οι φυσικοί πόροι της χώρας θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την κάλυψη των αναγκών της ίδιας της χώρας, το Υπουργικό Συμβούλιο του Ισραήλ αποφάσισε τη διανομή του αερίου σε ποσοστό 60/40 ανάμεσα στην εσωτερική κατανάλωση και τις εξαγωγές.
Συνεπώς, τρία χρόνια πέρασαν από την αρχική ανακάλυψη του Λεβιάθαν και δεν είχε γίνει τίποτα για την αξιοποίηση των αποθεμάτων του.
Στα παραπάνω εμπόδια, έρχεται να προστεθεί και η απόφαση της Αντιμονοπωλιακής Αρχής του Ισραήλ ότι η υπογραφή συμβολαίου με τις Noble και Ντελέκ θα παραβίαζε τους νόμους της χώρας κατά των μονοπωλίων, και ως εκ τούτου θα έπρεπε να αποκλειστούν από το διαγωνισμό. Επειδή, όμως, ήταν και οι μόνοι συμμετέχοντες σε αυτόν, η διαδικασία σταμάτησε εντελώς.
Το κλίμα άλλαξε το 2015, όταν ο Νετανιάχου πέτυχε ισχυρή πλειοψηφία και αμέσως έκλεισε συμφωνία με τις Noble και Ντελέκ να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό για την εκμετάλλευση ενός σημαντικού μέρους του Λεβιάθαν. Παρά τη σταθερή αντίδραση της αντιπολίτευσης, ο Νετανιάχου επικαλέστηκε πιεστικό εθνικό συμφέρον, που επιτρέπει σύμφωνα με νόμο την αναίρεση της απόφασης της Αντιμονοπωλιακής Αρχής.
Εντωμεταξύ, εμφανίζεται πάλι στο σκηνικό της ενέργειας του Ισραήλ η Τουρκία, καθώς οι εξελίξεις στη Συρία διατάραξαν τις σχέσεις της με τη Ρωσία και μπλόκαραν τα ενεργειακά της σχέδια που αφορούσαν την κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία.
Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι η επαναπροσέγγιση της Τουρκίας στο Ισραήλ είναι μία τακτική κίνηση με στόχο να πιέσει τη Ρωσία να επαναφέρει τα σχέδια για τον Turkish Stream.
Πάντως, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός κρατά ανοιχτές τις εναλλακτικές του. Στις 28 Ιανουαρίου, Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρος συζήτησαν το ενδεχόμενο ενός αγωγού από το Ισραήλ στην Κύπρο και από εκεί στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Ο αγωγός αυτός θα μπορούσε να μεταφέρει και το αιγυπτιακό φυσικό αέριο. Με αυτό τον τρόπο η Κύπρος που δεν έχει τόσα πολλά αποθέματα ώστε να προσελκύσει επενδύσεις για την εξαγωγή τους, θα γίνει σημαντικός παίκτης στην αγορά της Ε.Ε. Αυτή η προοπτική ίσως να έπειθε την Τουρκία να επιλύσει το μακροχρόνιο πρόβλημα με την Κύπρο, καθώς οποιοσδήποτε τουρκο-ισραηλινός αγωγός θα πρέπει να περάσει από την ΑΟΖ της Νήσου.
Στην προοπτική ενός τέτοιου κονσόρτσιουμ φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, ο επόμενος Αμερικανός Πρόεδρος είναι σίγουρο ότι θα επενδύσει στη σταθερότητα της περιοχής και θα βοηθήσει στην απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, καταλήγει ο συντάκτης.
* Ο Arthur Herman είναι ανώτερος συνεργάτης του Hudson Institute
πηγή
Δημοσίευση σχολίου