Του Κώστα Ράπτη
Ο Νίκος Κοτζιάς εμφανίσθηκε άκρως αισιόδοξος. Αλλά και οι οικοδεσπότες του υπήρξαν ιδιαίτερα γαλαντόμοι. “Η εμπιστοσύνη έκανε ένα άπλετο βήμα στο μέλλον” ήταν η φράση-κλειδί των δηλώσεων του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών μετά τη συνάντηση με τον Mevlüt Çavuşoğlu την Τρίτη στην Άγκυρα. Πέρα όμως από τον ομόλογό του, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας είχε την ευκαιρία να συναντήσει, σε επισφράγιση των προηγούμενων επαφών του, και τον Τούρκο πρόεδρο Tayyip Erdoğan, ενώ την Δευτέρα είχε προηγηθεί στην Κωνσταντινούπολη, παρά το πιεστικό πρόγραμμα της προεκλογικής του εκστρατείας, και ο πρωθυπουργός της γείτονος Ahmet Davutoğlu.
Οι Τούρκοι ιθύνοντες έχουν προφανώς ξεπεράσει την επιφύλαξη του πρώτου διαστήματος από την ανάδειξη μιας νέας κυβέρνησης στην Ελλάδα. Και επιθυμούν ανταπόδοση, με συνέχιση των επαφών σε επίπεδο κορυφής – εξ ού και η επιμονή τους στην πρόσκληση Τσίπρα στην Άγκυρα και στη διοργάνωση του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο κυβερνήσεων.
Περιφερειακά ζητήματα δεν συζητήθηκαν κατά τις επαφές του Νίκου Κοτζιά στην Τουρκία – μολονότι λ.χ. η συριακή κρίση βρίσκεται σε φάση ιδιαίτερα ακανθώδη. Είναι και αυτό μια ”πολυτέλεια” (το ότι δηλ. οι ελλητουρκικές σχέσεις μπορούν να μένουν σχετικά προφυλαγμένες από τις αναταράξεις του περίγυρου) την οποία θα πρέπει η Άγκυρα να θυμάται ότι δεν μπορεί να στερηθεί.
Αλλά και στα καθαρά διμερή ζητήματα οι δύο πλευρές “περιφρούρησαν” το περιεχόμενο των συνομιλιών – που όμως εκτιμάται ότι υπήρξαν ουσιαστικές. “Συμφωνήσαμε και ανακοινώνουμε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης για τη θαλάσσια ασφάλεια, που περιλαμβάνει εννέα τεχνικές πλευρές που δεν είναι για να αναλυθούν σε μια συνέντευξη τύπου” δήλωσε ο Νίκος Κοτζιάς, ενώ ο Τούρκος ομόλογός του ανακοίνωσε ότι επαναλαμβάνονται οι διερευνητικές επαφές των δύο πλευρών για το Αιγαίο, οι οποίες χρονολογούνται από δεκαετίας.
Πέραν αυτού, ο Ταγίπ Ερντογάν πρότεινε τη σύσταση επιτροπής η οποία θα επανεξετάσει και θα ελέγξει την πορεία όλων των συμφωνιών που υπήρξαν στις δύο συνεδριάσεις του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (και στις οποίες συμπροέδρευσε ως πρωθυπυοργός), ενώ η ελληννική πλευρά πρόσθεσε την πρόταση συγκρότησης μίας τεχνικής ομάδας στην οποία θα ανατεθεί η μελέτη των οικονομικών σχέσεων. Οι πάντοτε φιλόδοξοι Τούρκοι οικοδεσπότες δήλωσαν ότι επιθυμούν τον δεκαπλαισιαμό (σε σύγκριση με τον τωρινό τετραπλασιασμό) του όγκου διμερών συναλλαγών και ο Mevlüt Çavuşoğlu υπογράμμισε την ανάγκη αναβάθμισης των θαλάσσιων υποδομών και στην αύξηση των αεροπορικών πτήσεων.
Σημειώνεται ότι η διμερής συνεργασία αποφασίσθηκε να επεκταθεί σε επίπεδο υπουργείων Δικαιοσύνης και Εξωτερικών, με καταλύτη τη μεταναστευτική κρίση και με ζητούμενο την αυστηροποίηση της αντιμετώπισης της διακίνησης ανθρώπων.
Στο Κυπριακό τα πράγματα είναι περισσότερο ξεκάθαρα – τουλάχιστον από διαδικαστικής απόψεως. Οι δύο πλευρές εμφανίσθηκαν, σχεδόν ταυτόχρονα με το δείπνο γνωριμίας Αναστασιάδη-Akıncı στο νησί, να επευλογούν την επανέναρξη (από Παρασκευή) των δικονοτικών συνομιλιών, με την τουρκική πλευρά να επιμένει ότι υφίσταται τους επόμενους μήνες “παράθυρο ευκαιρίας” για την επίλυση του Κυπριακού, που δεν θα πρέπει να μείνει αναξιοποίητο.
Οι απειλητικοί υπαινιγμοί για διχοτομικές λύσεις σε περίπτωση αποτυχίας έχουν προς το παρόν αποσυρθεί, καθώς ο Mevlüt Çavuşoğlu έκανε λόγο για εξεύρεση ομοσπονδιακής λύσης δύο ιδρυτικών κρατιδίων (συνιστωσών πολιτειών) στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης της 11ης Φεβρουαρίου των ηγετών των δύο κοινοτήτων. Ωστόσο, οι ελπίδες που εναποτίθενται και από τις δύο πλευρές στη δυναμική που θα αναπτυχθεί κατά τις συνομιλίες δεν παραγράφουν τη μεγάλη απόκλιση που υφίσταται ως προς τον τελικό ορίζοντα – εξ ού και ο Νίκος Κοτζιάς επαναφέρει το ζήτημα του καθεστώτος των εγγυητριών δυνάμεων, το οποίο δεν μπορεί να παραμείνει σε περίπτωση επίλυσης.
Χαρακτηριστικά, και στο δείπνο Αναστασιάδη-Akıncı έγινε ιδιαίτερος λόγος για το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ως μια νέα πραγματικότητα “εγγύησης”.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου