Μεταξύ 9-10 Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος της Ρωσσίας Βλαδίμηρος Πούτιν πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αίγυπτο, ανταποδίδοντας την επίσκεψη, τον Αύγουστο 2014 στη Ρωσσία, του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φαττάχ αλ-Σίσι. Λίγο πριν από το ταξίδι του Πούτιν, στην Μόσχα οι αναλυτές πρότειναν οι ρωσσο-αιγυπτιακές σχέσεις να αναβαθμιστούν σε στρατηγική συνεργασία.
Του Βιτάλι Ναούμκιν
ΠΗΓΕΣ: http://www.al-monitor.com/ και http://sotiriosdemopoulos.blogspot.gr/
Απόδοση στα ελληνικά: Σωτήρης Δημόπουλος
Το φόντο μιας τέτοιας αλλαγής περιελάμβανε κοινές θέσεις σε μια σειρά από περιφερειακά ζητήματα, στενά αλληλένδετα συμφέροντα (κυρίως στον πόλεμο κατά της διεθνούς τρομοκρατίας), ένα επιτυχημένο ιστορικό διμερούς συνεργασίας σε διάφορα μέτωπα, και μια ισχυρή προσωπική σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο ηγετών.
Στον αναγνώστη να υπενθυμίσουμε ότι στη Μόσχα πήρε κάποιο χρόνο για να υποστηρίξει τον Αιγύπτιο στρατιωτικό, ο οποίος είχε αναλάβει την εξουσία μέσω μιας άνευ προηγουμένου μεγάλης κλίμακας εκδήλωση της λαϊκής βούλησης. Ωστόσο, το παιχνίδι της αναμονής δεν κράτησε πολύ, καθώς ο προσανατολισμός της Ρωσσίας προς τη υποστήριξη του Σίσι, με κάθε δυνατό τρόπο, έγινε φανερός μετά την εκλογική του νίκη.
Ήδη το 2014 το εμπόριο και η οικονομική συνεργασία μεταξύ των δύο εθνών αναπτύχθηκαν με γοργούς ρυθμούς. Σύμφωνα στον Αιγύπτιο πρέσβυ στη Ρωσσία Μωχάμεντ αλ-Μπαντρί, ο οποίος περιέγραψε τους ρωσσο-αιγυπτιακούς δεσμούς ως επεκτεινόμενους σε όλα τα πεδία συνεργασίας, το εμπόριο του περασμένου έτους μεταξύ των δύο χωρών ανήλθε στα 3 δις δολ. Εν τω μεταξύ, η Ομοσπονδιακή Τελωνειακή Υπηρεσία της Ρωσσίας παραθέτει έναν ακόμη μεγαλύτερο αριθμό, 4,6 δις, με τις ρωσσικές εξαγωγές να φθάνουν 4,1 δις.
Ανεξάρτητα από κάποιες ανησυχίες για την κατάσταση ασφάλειας της Αιγύπτου και μια γενική πτώση των ταξιδιών των Ρώσσων υπηκόων στο εξωτερικό, περισσότερο από 3 εκατομμύρια Ρώσσοι επισκέφθηκαν τη χώρα τον περασμένο χρόνο. Μάλιστα, ο υπουργός τουρισμού της Αιγύπτου Χεσάμ Ζαζούα έχει φθάσει στο σημείο να προτείνει οι συναλλαγές με τη Ρωσσία σε αυτόν τον τομέα να πραγματοποιούνται σε ρωσσικά ρούβλια και αιγυπτιακές λίρες, παρακάμπτοντας το δολλάριο. Δεδομένου του μεγέθους του εμπορικού πλεονάσματος της Ρωσσίας, αυτό δεν μοιάζει απίθανο.
Όπως δήλωσε ο Γιούρι Ουσάκωφ, ένας βοηθός του Ρώσσου προέδρου, στις 5 Φεβρουαρίου η Αίγυπτος και τα έθνη της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης έχουν συμφωνήσει να δημιουργήσουν μια ομάδα εργασίας για μια ελεύθερη ζώνη εμπορίου, και «έχει παρθεί απόφαση να συγκροτηθεί μια κατάλληλη ερευνητική ομάδα που θα εξετάσει αυτό το ζήτημα. Η πρώτη συνάντηση της θα πραγματοποιηθεί στο Κάιρο τον Μάρτιο ή Απρίλιο του τρέχοντος έτους».
Όπως είπε ο Πούτιν στην αιγυπτιακή εφημερίδα Αλ-Αχράμ στις 8 Φεβρουαρίου, «έχουμε αναπτύξει μια αμοιβαία επωφελή και αποτελεσματική συνεργασία στον αγροτικό τομέα. Η Αίγυπτος είναι ο κύριος αγοραστής του ρωσσικού σιταριού, η Ρωσσία παρέχει το 40% των σιτηρών που καταναλώνει αυτή η χώρα. Όσο για εμάς εισάγουμε φρούτα και λαχανικά».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο, η Ρωσσία «βλέπει ελπιδοφόρες προοπτικές στο πεδίο των νέων τεχνολογιών, ιδιαίτερα στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, και της διαστημικής τεχνολογίας με την κοινή χρήση του ρωσσικού συστήματος δορυφορικής πλοήγησης GLONASS».
Για το Κάιρο αυτή η συνεχιζόμενη προσέγγιση με τη Μόσχα λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο μιας δύσκολης, την ίδια ώρα, σχέσης με την Ουάσιγκτον. Πράγματι, όταν ανακοινώθηκε η απόφαση του Μπαράκ Ομπάμπα να προσκαλέσει τον Σίσι στον Λευκό Οίκο, στις 14 Ιουλίου 2014, ο Σίσι δικαιολογήθηκε ότι δεν μπορούσε να πάει και έστειλε τον πρωθυπουργό του, υπενθυμίζοντας στους παρατηρητές μια συνέντευξή του που παραχώρησε στον Λάρρυ Βάισσμαν το 2013.
Τότε, ο Σίσι δήλωσε πολύ πιο ωμά: «Ο λαός της Αιγύπτου γνωρίζει ότι οι ΗΠΑ μαχαίρωσαν πισώπλατα την Αίγυπτο με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και τον Μόρσι. Αυτό δεν είναι κάτι που η Αίγυπτος θα το ξεχάσει εύκολα ή θα το συγχωρήσει».
Στις 24 Οκτωβρίου 2014, το ρωσσικό σάιτ Inosmi δημοσίευσε απόσπασμα από ένα άρθρο που είχε τίτλο «Η Αίγυπτος ετοιμάζεται για την επίσκεψη του Πούτιν», που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα των Αραβικών Εμιράτων Αλ-Μπαγιάν, και όπου αναφερόταν ότι «σε αντίθεση με τις δράσεις της Ουάσιγκτον που θεωρεί ως την νόμιμη κυβέρνηση μια τρομοκρατική οργάνωση που είναι αναμεμειγμένη σε λεηλασίες και αρπαγές και καταγγέλλει την αποπομπή της ως πραξικόπημα, η Ρωσσία δεν είναι πρόθυμη να συμβιβαστεί με αυτό και γι’ αυτό λέει ανενδοίαστα τα πράγματα με το όνομά τους».Η αιγυπτιακή ηγεσία ήταν ιδιαιτέρως ενοχλημένη από την περιοδεία στην Ουάσιγκτον, τον Ιανουάριο του 2015, μιας αντιπροσωπείας της αιγυπτιακής αντιπολίτευσης, που περιελάμβανε μέλη του Κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Η αντιπροσωπεία έγινε δεκτή από το Υπουργείο Εξωτερικών, σύμφωνα με τον πολιτικό σύμβουλο Κριστόφ Λήμαν.
Δεν πιστεύω, όμως, ότι η Αίγυπτος θα επιδεινώσει περαιτέρω τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, καθώς έχει τεράστια ανάγκη την αμερικανική βοήθεια. Η συνεργασία της Αιγύπτου με τη Ρωσσία σε σημαντικό βαθμό εξαρτάται από το εάν τα δυτικά έθνη θα συνεχίσουν να στηρίζουν οικονομικά τον Σίσι. (Δεδομένων των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η Ρωσσία ως αποτέλεσμα των κυρώσεων και της πτώσης των τιμών του πετρελαίου είναι απίθανο επωμιστεί το βάρος μιας αφιλοκερδούς βοήθειας στο Κάιρο).
Χωρίς τη μεγάλη οικονομική στήριξη, που οι χώρες του Κόλπου όπως η Σαουδική Αραβία, τα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ παράσχουν, η Αίγυπτος δεν θα μπορούσε να πληρώσει τις εισαγωγές όπλων ή στρατιωτικού εξοπλισμού από τη Ρωσσία, που σύμφωνα με τα ΜΜΕ έφθασαν πέρυσι τα 3,5 δις δολ., περιλαμβάνοντας αεροσκάφη και ελικόπτερα, όπως επίσης συστήματα αεράμυνας. Παραμένει ασαφές τι είδους «μετασεισμούς» θα βιώσει η Αίγυπτος και η ισορροπία ισχύος στην περιοχή ευρύτερα ως αποτέλεσμα του «σεισμού» που ακολούθησε τη διαδοχή στο βασιλικό θρόνο της Σαουδικής Αραβίας.
Ο Ντέιβιντ Χερστ, αρχισυντάκτης του «Middle East Eye», πιστεύει ότι «δεν είναι καλή στιγμή για τον αιγυπτιακό στρατό να χάσει το βασικό του χρηματοδότη στο Ριάντ, αλλά τώρα αυτό είναι μια υπαρκτή πιθανότητα». Κατά την γνώμη του, η σαουδαραβική πολιτική να κηρύξει την Μουσουλμανική Αδελφότητα ως τρομοκρατική οργάνωση μπορεί επίσης να αλλάξει, όπως αποδεικνύεται ειδικότερα από τη άφιξη του Ρασίντ Γκαννούτσι στο Ριάντ, με σκοπό να εκφράσει τα συλλυπητήριά του για το θάνατο του βασιλιά Αμπντουλλάχ μπιν Αμπντουλαζίζι, καθώς και από την απομάκρυνση του Σουλεϊμάν Αμπ Αλ-Χαΐλ, υπουργού κληροδοτημάτων και ισλαμικών υποθέσεων, και κύριου αντιπάλου της Αδελφότητας.
Ένα τεράστιο πεδίο συνεργασίας έχει ανοίξει για το Κάιρο και τη Μόσχα και κάθε πλευρά έχει εντείνει τις προσπάθειές της να μεσολαβήσει για τη διευθέτηση στη συριακή σύγκρουση. Πριν από τη διερευνητική συνάντηση της συριακής αντιπολίτευσης, της κοινωνίας των πολιτών και των αντιπροσώπων της κυβέρνησης στη Μόσχα στις 26-29 Ιανουαρίου – η πρώτη συνάντηση αυτού του είδους – προσωπικότητες της αντιπολίτευσης συναντήθηκαν στο Κάιρο, χωρίς συμμετοχή αντιπροσωπείας της συριακής κυβέρνησης.
Δεν θα απέκλεια μια εξέλιξη, όπου ως αποτέλεσμα της επίσκεψης του Ρώσσου προέδρου στο Κάιρο, τα δύο μέρη θα ενώσουν τις δυνάμεις τους στο πλαίσιο της διευθέτησης στη Συρία. Αυτό θα ενισχύσει αναμφίβολα τις πιθανότητες επιτυχούς λύσης της σύγκρουσης.
Ο πόλεμος επίσης κατά της διεθνούς τρομοκρατίας παραμένει κομβικός για την πολιτική προσέγγιση της Μόσχας με το Κάιρο. Στις 29 Ιανουαρίου, στην χερσόνησο του Σινά έλαβε χώρα μια επίθεση εναντίον του αιγυπτιακού στρατού από τρομοκράτες της οργάνωσης Νιλαγιάτ Σινάι (που προηγουμένως ήταν γνωστή ως Ανσάρ Μπαγιουτ αλ-Μαγκντί), η οποία έχει ορκιστεί υποταγή στο Ισλαμικό Κράτος, καταφέροντας ένα πλήγμα στον Σίσι.
Σύμφωνα με την εκτίμηση του Middle East Briefing το γεγονός αυτό αύξησε τη γενική αίσθηση ότι η κυβέρνηση του Σίσι δεν είναι ικανή να ελέγξει την επιδείνωση του περιβάλλοντος ασφάλειας. Επιπλέον, ο Σίσι κατηγόρησε την Μουσουλμανική Αδελφότητα για τη διεξαγωγή μιας εκστρατείας τρόμου. Οι αιγυπτιακές αρχές υποπτεύονται ότι η τρομοκρατική επίθεση ενισχύθηκε από ξένες ειδικές υπηρεσίες.
Είναι χαρακτηριστικό ένα ανακοινωθέν της Μουσουλανικής Αδελφότητας την ημέρα της επίθεσης, που υποσχόταν να εντείνει τη τζιχάντ ενάντια στην κυβέρνηση, σύμφωνα με το Middle East Briefing. Σε αυτό το πλαίσιο η συνεργασία με τη Ρωσσία, που όπως η Αίγυπτος, αντιμετωπίζει την Αδελφότητα ως μια τρομοκρατική οργάνωση παίρνει νέα ώθηση.Με τη επιδίωξη μιας νέας εταιρικής σχέσης με την Αίγυπτο ως βασικό Αραβικό έθνος, η Ρωσσία αποδεικνύει ότι οι θεωρίες για την πολιτική της απομόνωση δεν έχουν βάση. Σύμφωνα με το Σεθ Φέρρις (New Eastern Outlook) «Για λόγους που δεν δημιούργησε η ίδια η Αίγυπτος, η Ρωσσία έχει γίνει ο πλέον αποδεκτός υποστηρικτής της τόσο με πολιτικούς όσο και συναισθηματικούς όρους».
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη δυναμική εξέλιξη των σχέσεών της Ρωσσίας με μη αραβικούς παίχτες όπως τη Τουρκία το Ισραήλ και το Ιράν, οι δεσμοί με την Αίγυπτο δίνουν στη Ρωσσία μεγαλύτερη επιρροή ως παίκτη στη Μέση Ανατολή. Ακόμη κι εάν η Μόσχα ούτε μπορεί ούτε θέλει να ανταγωνιστεί παίκτες που διατηρούν μεγαλύτερη επιρροή στη Μέση Ανατολή, και κυρίως με την Ουάσιγκτον, δεν έχει απλώς εξασφαλίσει τη θέση της αλλά σαφώς κερδίζει έδαφος.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου