Αλέξανδρος Τάρκας
Η επανεκκίνηση των συνομιλιών στη Μεγαλόνησο, με ορόσημο τις επισκέψεις του Ελληνοκύπριου διαπραγματευτή στην Αγκυρα και του Τουρκοκύπριου ομολόγου του στην Αθήνα την προσεχή εβδομάδα, συμπίπτει με την ανατροπή των ισορροπιών Ελλάδας - Ισραήλ - Τουρκίας στα ενεργειακά θέματα.
Η παράλληλη εξέλιξη δικαιώνει όσους προέβλεπαν (από τον Ιούλιο του 2011 με την επίσκεψη της Χίλαρι Κλίντον στην Αθήνα) ότι η εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων της ΝΑ Μεσογείου θα αποτελέσει ιστορικό καταλύτη για το Κυπριακό. Χαρακτηριστική ήταν η παρασκηνιακή επισήμανση του τότε ειδικού απεσταλμένου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ρ. Μόρνινγκσταρ ότι η ανακάλυψη υδρογονανθράκων αποτελεί «ευχή και κατάρα», γιατί οδηγεί είτε σε εντυπωσιακή ανάπτυξη είτε σε διαρκή τρόμο ένοπλης αναμέτρησης, όταν υπάρχουν πολλοί διεκδικητές.
Στο διάστημα που μεσολάβησε οι κυβερνήσεις Σαμαρά και Αναστασιάδη επέτυχαν την υπογραφή τριμερούς συμφωνίας ενεργειακής συνεργασίας με το Ισραήλ, ενώ τα κοινά βήματα με την κυβέρνηση Νετανιάχου έχουν συμβάλει στην εδραίωση της ειρήνης και νέων ισορροπιών στην περιοχή. Κοινές αξίες και συμφέροντα καθιστούν στερεή και μακροπρόθεσμη τη συνεργασία Ελλάδας - Ισραήλ. Το συμπέρασμα μάλιστα της ελληνικής κυβέρνησης, όπως ημιεπίσημα διέρρεε μετά την επίσκεψη Σαμαρά στο Ισραήλ τον Οκτώβριο, ήταν ότι (παρά το τεράστιο, ασύμφορο, κόστος) είχε προωθηθεί, εντυπωσιακά, το -έως τότε απίθανο- σενάριο ενός υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου.
Η αισιόδοξη αυτή προοπτική εξανεμίζεται, μάλλον οριστικά, τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς στον παράγοντα του απαγορευτικού κόστους προστίθενται δύο σοβαρότατα δεδομένα: πρώτον, η αποφασιστικότητα της Ουάσινγκτον στο Κυπριακό, όπως είχε διαφανεί στη συνάντηση Σαμαρά - Κέρι τον Αύγουστο, επαναλήφθηκε από τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς τον κ. Ευ. Βενιζέλο προ μηνός και συγκεκριμενοποιήθηκε στον πρωθυπουργό από τη βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών Β. Νούλαντ στις αρχές Φεβρουαρίου.
Το δεύτερο σοβαρό δεδομένο είναι η αλλαγή μετοχικών συσχετισμών μεταξύ των ομίλων που εκμεταλλεύονται το κοίτασμα «Λεβιάθαν» στο Ισραήλ. Οι τρεις ισραηλινές εταιρίες (Delek, Avner, Ratio) διαθέτουν πλέον λιγότερο του 50% και η πλειοψηφία έχει περάσει στο άθροισμα της, γνωστής, αμερικανικής Noble και, της νεοεισελθείσας, Woodside από την Αυστραλία. Αν και η κυβέρνηση του Ισραήλ θα πρέπει, ασφαλώς, να συναινέσει στην εξαγωγή των κοιτασμάτων, η καθεαυτήν οικονομική απόφαση ανήκει στις ξένες εταιρίες που ενδιαφέρονται για το μικρότερο δυνατό κόστος και τις ελάχιστες δυνατές -διπλωματικές και στρατιωτικές- αναταράξεις.
Ο Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης, διαβλέποντας ότι η κοινοπραξία «Λεβιάθαν» στρέφεται προς την Τουρκία (ή και προς αυτήν την εξαγωγική οδό) και γνωρίζοντας ότι ο σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου της Κύπρου χρειάζεται και ισραηλινό αέριο για να είναι βιώσιμος, προέβη στις γνωστές, περίεργες, δηλώσεις προς το Associated Press για τον ρόλο της Αγκυρας. Ισως προσπαθεί να προλάβει τα χειρότερα, αλλά σίγουρα η βιασύνη δεν ωφελεί, προτού καν αρχίσουν οι συνομιλίες!
Η ίδια βιασύνη του περασμένου καλοκαιριού, με την υπεραισιοδοξία ότι οι ΗΠΑ θα έπειθαν την Τουρκία να υποχωρήσει για την Αμμόχωστο, κατέληξε μπούμερανγκ. Το αίτημα απορρίφθηκε και, τελικά, οι συνομιλίες αρχίζουν από χειρότερη βάση. Αλίμονο αν συμβεί το ίδιο με την εμπλοκή κυπριακών (και ισραηλινών) κοιτασμάτων σε τόσο πρώιμο στάδιο, όταν η Αγκυρα δεν προσφέρει ακόμα το παραμικρό.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου