Αν «πέτυχε» δύο πράγματα η Γερμανίδα καγκελάριος στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής, αυτά ουδόλως σχετίζονται με την αντιμετώπιση της κρίσης, η οποία όχι μόνον δεν κόπασε, αλλά σαφώς εντάθηκε: υποβαθμίσεις μεγάλων τραπεζών, αύξηση της δυσπιστίας για ακόμα περισσότερες χώρες, ξεκάθαρο ρήγμα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αν πέτυχε κάτι, είναι στην απολύτως αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που υποτίθεται ότι στοχεύει: πρώτον, έφερε κάθετα την Αγγλία απέναντί της. Και δεύτερον φούντωσε τον ευρωσκεπτικισμό σε πολλές χώρες, με πρώτη τη Γαλλία.
Από την επομένη κιόλας της Συνόδου, η πλήρης και άνευ όρων πρόσδεση Σαρκοζί στη γραμμή Μέρκελ έχει οδηγήσει σε εξελίξεις στη Γαλλία. Πρώτον, ανακοινώθηκε αμέσως η προεδρική υποψηφιότητα ντε Βιλπέν. Κύριο επιχείρημα του νέου υποψήφιου είναι ότι ο Σαρκοζί δεν υπερασπίζεται πια τα συμφέροντα της Γαλλίας. Ο έτερος, σοσιαλιστής, υποψήφιος Ολάντ, μίλησε αμέσως για επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας. Και η Λεπέν ενίσχυσε ακόμα περισσότερο τη ρητορική της για επιστροφή στο ισχυρό εθνικό κράτος και το εθνικό νόμισμα.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν ότι η γαλλική κοινή γνώμη βρίσκεται μπροστά σε μια πολύ μεγάλη στροφή: ανοίγει μια συζήτηση που ακόμα και πριν από λίγους μήνες ήταν αδιανόητη στη χώρα. Σε αυτή τη συζήτηση, ο Σαρκοζί προσέρχεται πλέον περίπου εντελώς ανίσχυρος.
Το Βερολίνο βιάστηκε. Και δεν βιάστηκε για να λύσει την κρίση: η ίδια η καγκελάριος είπε προχθές ότι αυτή θα κρατήσει χρόνια! Βιάστηκε για να περάσει αυτά που ήθελε με παράκαμψη των «συνταγματικών» συνθηκών της Ενωσης πριν η Γαλλία φτάσει σε προεδρικές εκλογές και καταρρεύσει έτσι όλο το εγχείρημα. Όμως αποδεικνύεται ότι βιάστηκε πολύ και, τελικά, «έκαψε» τον Σαρκοζί που ήταν το μόνο της στήριγμα.
Όμως το λάθος του Βερολίνου με την Αγγλία ήταν ακόμα χειρότερο: δημιούργησε μια δυσπιστία που μοιάζει πλέον αδύνατον να ανατραπεί στη χώρα. Επιπλέον, παρά τις αρχικές εκτιμήσεις, οδηγεί το Λονδίνο να αποκτήσει ρόλο πόλου που μέχρι σήμερα δεν είχε.
Στις λίγες ημέρες που έχουν μεσολαβήσει, η εικόνα της βρετανικής απομόνωσης που καλλιεργήθηκε όχι απλώς καταρρέει, αλλά αντιστρέφεται. Μια σειρά από χώρες, ανάμεσα σε αυτές και κάποιες της ευρωζώνης, βλέπουν πια με άλλο μάτι τη στάση του Κάμερον. Και αυτός είναι ο λόγος που χθες ο Αγγλος πρωθυπουργός διαμήνυσε ότι στις διαπραγματεύσεις όχι μόνον δεν θα είναι απών, αλλά θα πρωταγωνιστήσει, υπενθυμίζοντας στους Γερμανούς ότι η ευρωζώνη δεν είναι μια αυτόνομη οντότητα, αλλά υπάρχει εντός και χάριν της Ευρωπαϊκής Ενωσης…
Ετσι, στους επόμενους μήνες μέχρι την επόμενη Σύνοδο, δύο διεργασίες θα τρέχουν παράλληλα: η μία, είναι ότι η κρίση κάθε άλλο παρά θα υποχωρεί, όπως έδειξαν και οι ακόμα πιο πρόσφατες προσπάθειες δανεισμών των εν κινδύνω χωρών.
Η δεύτερη, θα είναι η διαμόρφωση και η εμβάθυνση δύο στρατοπέδων, διαδικασία που ήδη έχει ξεκινήσει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Financial Times επιτέθηκαν πολύ σκληρά στο δίδυμο Μέρκελ - Σαρκοζί για την στάση τους απέναντι στην Ελλάδα. Όχι από κάποιο είδος όψιμου αισθήματος συμπάθειας προς την Αθήνα. Αλλά επειδή η Αγγλία μπαίνει τώρα στο πετσί του ρόλου του αποδιοπομπαίου τράγου, του «κακού», έστω και με εντελώς άλλο τρόπο και σε εντελώς άλλη κλίμακα απ’ ότι η χώρα μας.
Όμως η Αγγλία, όσο κι αν δεν είναι η δύναμη που κάποτε ήταν, δεν είναι Ελλάδα. Και η μάχη της, που έχει ήδη ξεκινήσει, δεν θα γίνει με όρους υποτέλειας. Είναι δε πέρα για πέρα αφελές να πιστεύει κανείς ότι οι δυνατότητες της Αγγλίας να έχει ρόλο περιορίζονται από τη μη συμμετοχή της στο ευρώ. Ισως και γι αυτό ακριβώς το λόγο να αυξάνονται, ενώ η επιρροή της μπορεί να εκδηλωθεί ποικιλόμορφα.
Γι' αυτό και αν πρέπει να κάνει κάτι τώρα η ελληνική κυβέρνηση, είναι να αρχίσει να συνομιλεί ουσιαστικά με το Λονδίνο. Στις συνθήκες που διαμορφώνονται, η αδυναμία της Ελλάδας, μπορεί να γίνει η δύναμή της. Στα νέα δεδομένα, παρά την τεράστια αδυναμία της, η Ελλάδα μετράει και μάλιστα έχει περισσότερους από έναν τρόπους για να το δείξει.
Και, τελικά, αυτό ακριβώς είναι πολιτική. Δεν είναι το να κάθεσαι με σταυρωμένα τα χέρια και να υπομένεις τα πάνδεινα – αυτό είναι εύκολο. Ούτε να μην είσαι σε θέση να εκμεταλλευθείς τις δυνατότητες που γεννά η συγκυρία.
Πολιτική, ιδίως στις μεγάλες ώρες, είναι να ψάχνεις δρόμους να βελτιστοποιήσεις τη θέση της χώρας. Κι εδώ, μπορούν, πλέον, να γίνουν πολλά.
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου