Σε μία δεκαετία, όπως σημειώνει ο Αχμέτ Ακαρλί, οικονομολόγος της Goldman Sachs στο Λονδίνο, η ονομαστική μισθολογική αύξηση στην Τουρκία έφτασε σε ετήσιο ρυθμό το 18%, η εγχώρια ζήτηση το 25% και η πιστωτική επέκταση το 40%. «Τέτοια νούμερα είναι ασταθή», σχολιάζει ο Ακαρλί.
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, ο πληθωρισμός αναμένεται να φτάσει στο 7,5% μέχρι το τέλος της χρονιάς. Παράλληλα, ο επικεφαλής οικονομολόγος της HSBC στην Κωνσταντινούπολη Μουράτ Ουλγκέν εκτιμά ότι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών θα φτάσει το 8% επί του ΑΕΠ το δωδεκάμηνο που θα ολοκληρωθεί τον επόμενο Μάρτιο. Γι’ αυτό και μετά τις εκλογές θα αυξηθούν οι πιέσεις προς την κυβέρνηση να περιορίσει τη δημοσιονομική πολιτική της και προς την Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια.
Ήδη σε έκθεση του την περασμένη εβδομάδα ο οίκος Moody’s προειδοποίησε με υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης, της Τουρκίας, εφόσον υπάρξουν ενδείξεις ότι η χώρα δυσκολεύεται να καλύψει το χάσμα στις τρέχουσες συναλλαγές. Η εξάρτηση της χώρας από επενδυτικές ροές οπό το εξωτερικό, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών, κάνει ακόμα πιο σημαντικό το να υπάρξουν πολύ ισχυρά δημοσιονομικά θεμελιώδη μεγέθη, σχολιάζει η αναλύτρια του οίκου Σάρα Κάρλσον.Διαδικασία ψύξης…
Εντούτοις, το να αποθερμάνει κανείς μια τέτοια «καυτή» οικονομία ίσως αποδειχτεί πολύ δύσκολο. Η Κεντρική Τράπεζα πέρυσι μείωσε το επιτόκια και παράλληλα αύξησε τα ελάχιστα καταθετικά όρια για τις ξένες και τοπικές τράπεζες, σε μια ανορθόδοξη προσπάθεια να περιορίσει τις εισροές κεφαλαίων. Η κίνηση, όμως, δεν λειτούργησε και τώρα η Κεντρική Τράπεζα αυξάνει τα επιτόκια. Παρ’ όλα αυτά, τα κεφάλαια εξακολουθούν να εισέρχονται στην Τουρκία, κάνοντας τις νομισματικές συνθήκες στη χώρα υπερβολικά ασαφείς. Παράλληλα, η αύξηση των ορίων των αποθεματικών δεν κατάφερε να περιορίσει τις χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων.
Τα στοιχεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αποκαλύπτουν βαθύτερα οικονομικά προβλήματα. Τα δημόσια οικονομικά μπορεί να εμφανίζονται ισχυρά (εξάλλου, το δημόσιο χρέος είναι 40% του ΑΕΠ), αλλά η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει να κάνει μεταρρυθμίσεις: όπως να μειώσει το όριο του ελάχιστου εγγυημένου μισθού (από τα υψηλότερα σης αναπτυσσόμενες οικονομίες), να μειώσει τη μαύρη οικονομία και να αυξήσει τον ανταγωνισμό, ώστε να μειωθούν οι τιμές.
Επίσης, ο δείκτης απασχόλησης (μόλις το 44% του συνολικού δυναμικού) είναι ο χαμηλότερος εντός του ΟΟΣΑ. Παράλληλα, η Τουρκία έχει έναν από τους αυστηρότερους κανόνες εποπτείας.
Όλα αυτά κάνουν πολύ δύσκολο μια χώρα με ταχύτατα αυξανόμενο πληθυσμό να πετυχαίνει ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης 5%, ώστε να διατηρείται σταθερή η ανεργία.
Μέσα σ’ όλα αυτά υπάρχει πάντα και ο επιχειρηματικός κίνδυνος. Η αραβική εξέγερση σε αγορές σημαντικές για τον κατασκευαστικό κλάδο της Τουρκίας δημιουργεί φόβο. Κάπου 14 δισ. δολ. σε συμβόλαια στη Λιβύη έχουν «παγώσει» και οι συμφωνίες στη Συρία έχουν αναβληθεί. Ως εκ τούτου, η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να αποκαταστήσει τις σχέσεις της χώρας με την Ε.Ε., που εξακολουθεί να είναι μακράν η μεγαλύτερη αγορά για τις τουρκικές εξαγωγές.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΟΡΦΙΔΗΣ – Εφημερίδα: ΙΣΟΤΙΜΙΑ
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου