του Σταύρου Λυγερού
Σχολιάζοντας την έντονη κινητικότητα του τουρκικού ναυτικού, η εφημερίδα Σαμπάχ συνόψισε με εύγλωττο τρόπο τη νέα ναυτική στρατηγική της Άγκυρας: «Ας μην ξεχνάμε ότι κάποτε αποκαλούσαν τη Μεσόγειο τουρκική λίμνη»! Είναι σαφές ότι η Τουρκία λειτουργεί ήδη σαν μεγάλη ναυτική δύναμη. Το ναυτικό της ανοίγεται πια σε θάλασσες από τις οποίες απουσίαζε αιώνες.
Σε αντίθεση με τους κεμαλιστές, που έχουν στόχο να θέσουν υπό αεροναυτικό έλεγχο το ανατολικό Αιγαίο, οι νεοοθωμανοί επιδιώκουν μια δεσπόζουσα παρουσία όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά συνολικά στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν χάνουν, λοιπόν, ευκαιρία να επιδεικνύουν τη ναυτική ισχύ τους όχι μόνο στις γειτνιάζουσες θάλασσες, αλλά και μακριά από τα τουρκικά εδάφη.
Τον τελευταίο καιρό, τα ελληνικά ΜΜΕ έδωσαν έμφαση στις βόλτες του τουρκικού υδρογραφικού σκάφους «Τσεσμέ» στη θαλάσσια περιοχή της Σαμοθράκης. Το γεγονός αυτό, ωστόσο, χωρίς να χάνει σε σημασία, αποτελεί εκδήλωση πάγιας τακτικής των Τούρκων. Εδώ και δεκαετίες χρησιμοποιούν την πραγματοποίηση ερευνών στην ελληνική υφαλοκρηπίδα είτε ως συνταγή πρόκλησης κρίσης είτε ως μέθοδο προειδοποίησης της Αθήνας, με σκοπό να την αποτρέψουν από την άσκηση νόμιμων ελληνικών δικαιωμάτων, τα οποία οι ίδιοι αμφισβητούν. Η αποστολή του «Τσεσμέ» εξυπηρετεί τη δεύτερη κατηγορία. Ο χρόνος δεν είναι τυχαίος. Συνδέεται με τη δεδηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης Παπανδρέου να παραχωρήσει άδειες για την πραγματοποίηση σεισμικών ερευνών σε 42 θαλάσσια οικόπεδα εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο, στο Κρητικό και στο Ιόνιο. Οι Τούρκοι γνωρίζουν ότι οι έρευνες θα πραγματοποιηθούν εντός ελληνικών χωρικών υδάτων, αλλά φρόντισαν να στείλουν το έμπρακτο μήνυμά τους ότι δεν θα ανεχθούν επέκταση των ερευνών εκτός των έξι μιλίων. Είναι αξιοσημείωτο ότι εξέδωσαν και ανακοίνωση, όπου αναφέρουν το Πρωτόκολλο της Βέρνης του 1976, με τον ισχυρισμό ότι αυτό δεσμεύει τις δύο χώρες να μην πραγματοποιήσουν σεισμικές έρευνες στο Αιγαίο πέρα των χωρικών τους υδάτων. Το ίδιο περίπου σκηνικό είχαν στήσει οι Τούρκοι το Νοέμβριο του 2008 στη θαλάσσια περιοχή νοτίως του Καστελόριζου για να αποτρέψουν τον καθορισμό ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στην Ανατολική Μεσόγειο. Και τα κατάφεραν, αφού το ζήτημα έχει ουσιαστικά μπει στο ράφι. Εάν τα ανωτέρω είναι εφαρμογή πάγιας τουρκικής τακτικής, μια σειρά άλλων κινήσεων είναι κομμάτια του παζλ της αναδυόμενης νεοοθωμανικής στρατηγικής. Δύο μόνο παραδείγματα:
• Η Άγκυρα επιχειρεί να καταργήσει εμπράκτως ελληνικά πεδία βολής στο Αιγαίο και να επιβάλει δικά της. Με το σκοπό αυτό δεσμεύει περιοχές για δικές της αεροναυτικές ασκήσεις στις περιοχές των ελληνικών πεδίων βολής της Άνδρου και της Ψαθούρας, που λειτουργούν σαν προστατευτική ζώνη για τα πολεοδομικά συγκροτήματα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Παραλλήλως, έχουν de facto δημιουργήσει δικό τους πεδίο βολής στο θαλάσσιο τρίγωνο Άθως – Σαμοθράκη – Λήμνος.
• Οι Τούρκοι εφαρμόζουν μια νέα τακτική για να δημιουργήσουν τετελεσμένο αναφορικά με την αρμοδιότητα έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο. Τις προηγούμενες ημέρες σκηνοθέτησαν ναυτικό ατύχημα πρώτα βορείως των βραχονησίδων Καλόγεροι, στην καρδιά του Αιγαίου, και δύο ημέρες αργότερα στην περιοχή μεταξύ Λήμνου και Αϊ Στράτη. Όχι μόνο στέλνουν πλωτά και αεροπορικά μέσα, αλλά με ΝΟΤΑΜ χαρακτήρισαν τις περιοχές αυτές περιοχές δικής τους ευθύνης και σύστησαν σε μη τουρκικές μονάδες διάσωσης να αποφύγουν την είσοδό τους στις περιοχές! Παραλλήλως, τουρκικά πολεμικά πλοία και αεροσκάφη επιχείρησαν να εμποδίσουν ελληνικά σκάφη και ελικόπτερα να πραγματοποιήσουν επιχείρηση έρευνας και διάσωσης.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι Τούρκοι εκμεταλλεύτηκαν την άρνηση της κυβέρνησης Καραμανλή να χρηματοδοτήσει τον εκσυγχρονισμό της ναυτικής βάσης του Δυρραχίου για να βάλουν πόδι και εκεί, μετά τα προνόμια που έχουν αποκτήσει στη ναυτική βάση της Αυλώνας απέναντι από την Κέρκυρα. Στα τέλη Ιουνίου, μάλιστα, ισχυρή τουρκική ναυτική δύναμη πραγματοποίησε ασκήσεις με πραγματικά πυρά δυτικά της Κεφαλονιάς και στη συνέχεια δυτικά και ανατολικά της Κρήτης, δημιουργώντας συνθήκες αεροναυτικής περικύκλωσης της Μεγαλονήσου.
Οι εν λόγω ασκήσεις δεν παραβίασαν τους διεθνείς κανόνες, αλλά σηματοδοτούν μία νέα εποχή στον ελληνοτουρκικό ναυτικό ανταγωνισμό. Η Άγκυρα ανοίγει μέτωπο και στο Ιόνιο, στα νώτα της Ελλάδας, την ίδια στιγμή που κλιμακώνει τη ναυτική πίεσή της στο Αιγαίο, στέλνοντας τακτικά πολεμικά σκάφη της να κάνουν επίδειξη σημαίας έξω από το Σούνιο. Είναι προφανές ότι το γεωγραφικό τόξο των απειλών για την εθνική ασφάλεια διευρύνεται επικίνδυνα.
Τα μικρής και μεσαίας κλίμακας τετελεσμένα που μεθοδικά και συστηματικά δημιουργεί η Άγκυρα δεν είναι αποσπασματικές κινήσεις ούτε περιορισμένης σημασίας, όπως τα παρουσιάζει η ειδησεογραφία. Αθροιστικά διαφοροποιούν προς όφελος των Τούρκων τη γεωπολιτική ισορροπία στην περιοχή.
Δημοσίευση σχολίου