Αυτές οι εκλογές, εκτός από πρόκριμα για το «ποιος» των επόμενων εθνικών εκλογών, θα μπορούσαν να γίνουν μια ευκαιρία να ανοίξει μια συζήτηση για το «τι» να κάνουμε
Του ΠΑΥΛΟΥ ΤΣΙΜΑ
Μπορεί να πετούν γύρω μας φλύαροι παπαγάλοι, αλλά για εκείνα που θα έπρεπε να ακούσουμε, τα στόματα μένουν κλειστά και δύσκολα τους παίρνεις λόγια. Απέχουμε δύο εβδομάδες από τις ευρωεκλογές και τα σχέδια για την επόμενη μέρα παραμένουν μυστικό σφραγισμένο. Δεν έχουμε μάθει ούτε καν τα οικονομικά μέτρα που ο κ. Παπαθανασίου μας φυλά για έκπληξη, να μας τα ανακοινώσει μετά την απομάκρυνσή μας από την κάλπη. Θα ζήσουμε, λοιπόν, τις ευρωεκλογές σαν ραντεβού στα τυφλά; Θα φτερουγίζουν γύρω μας αριστοφανικοί όρνιθες, πλάσματα διαφημιστικής φαντασίας, αλλά κανείς χρησμός για τα μελλούμενα δεν θα ακουστεί; Με τα ευρωπαϊκά εκτός διαλόγου, αλλά και την εθνική ημερήσια διάταξη κλειστή; Θα είναι, δηλαδή, αυτές οι εκλογές κάτι σαν γενική δοκιμή, μια ημιεπίσημη πρόβα, με μοναδικό αντικείμενο την καταγραφή των νέων πολιτικών συσχετισμών; Έχει, φυσικά, τη σημασία της η καταγραφή των συσχετισμών. Θα μετρηθεί στις κάλπες ο βαθμός εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα...... (η αποχή είναι μία από τις μονάδες μέτρησης που θα χρησιμοποιηθεί). Θα μετρηθεί, επίσης, ο βαθμός αντοχής των υλικών της δικομματικής αρχιτεκτονικής (που θα τεθεί υπό αμφισβήτηση, αν τα δύο κόμματα εξουσίας δεν καταφέρουν να υπερβούν ευκρινώς το «ψυχολογικό όριο» του αθροιστικού 70% ). Θα δοκιμαστεί η ικανότητα των νεοφανών Οικολόγων να λειτουργήσουν ως δοχείο υποδοχής μιας ψήφου διαμαρτυρίας που εκκρεμεί και περιπλανιέται άστεγη από το καλοκαίρι του 2007. Και, φυσικά, τα ποσοστά που θα συγκεντρώσουν τα δύο κόμματα εξουσίας και το άνοιγμα της μεταξύ τους ψαλίδας, θα διαμορφώσουν το νέο πολιτικό ημερολόγιο και θα ανοίξουν τον δρόμο προς (λιγότερο ή περισσότερο) ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και ανατροπές. Δεν είναι ασήμαντα όλα αυτά. Αλλά εδώ που βρισκόμαστε, έχουμε ίσως μεγαλύτερη ανάγκη να ακούσουμε το «τι» παρά το «ποιος». Το ερώτημα τι πρέπει να γίνει είναι μάλλον πιο επείγον να απαντηθεί από το ποιος θα αναλάβει (με την ψήφο μας) να το κάνει. Που σημαίνει πως αυτές οι εκλογές, εκτός από πρόκριμα για το «ποιος» των επόμενων εθνικών εκλογών, θα μπορούσαν να γίνουν μια ευκαιρία να ανοίξει μια συζήτηση για το «τι» να κάνουμε. Για την εθνική μας «ατζέντα», την «ημερήσια διάταξη» της χώρας, που μένει ακόμη άδεια και ορφανή, δίχως ευκρινή στόχο και πυξίδα, από τότε που ο στόχος της ΟΝΕ εκπληρώθηκε και τα φώτα των Ολυμπιακών Αγώνων έσβησαν. Αυτή η συζήτηση δεν άνοιξε ούτε στις εκλογές του 2004- εκείνη τη χαρούμενη παρέλαση πληθωρικών ελπίδων που βάδιζαν ανέμελα προς τη διάψευσή τους- ούτε στις εξ υφαρπαγής εκλογές του 2007. Δεν ανοίγει ούτε τώρα. Μόνο που τώρα ορθώνονται πολύ πιο πιεστικά και αγωνιώδη τα ίδια εκείνα ερωτήματα που τα προηγούμενα πέντε χρόνια προτιμήσαμε να κρύψουμε κάτω από το χαλί. Το ερώτημα, για παράδειγμα, ποιο μοντέλο ανάπτυξης θα διαδεχθεί αυτό που είναι ολοφάνερο ότι εξαντλήθηκε. Το ερώτημα ήταν υπαρκτό και το 2004: πώς θα διατηρήσει ρυθμούς ανάπτυξης η ελληνική οικονομία, μετά την ολυμπιακή της υπερθέρμανση; Αλλά αντί απαντήσεως επελέγη ο εύκολος δρόμος της ανάπτυξης διά της κατανάλωσης, με φθηνά δανεικά. Η κατανάλωση στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει το 73% του ΑΕΠ, το μακράν υψηλότερο ποσοστό από τις 27 ευρωχώρες. Κι έτσι σωρεύσαμε σε πέντε χρόνια ένα πληθωρικό δημόσιο χρέος και επιπλέον ένα γιγάντιο ιδιωτικό χρέος, που τώρα απειλεί να γίνει θηλιά που θα μας πνίξει. Και τώρα; Είχε τεθεί επίσης, πριν από το 2004, το ερώτημα πώς θα αλλάξει το χρεοκοπημένο σύστημα οργάνωσης της πολιτικής ζωής και της δημόσιας διοίκησης, που τα τελευταία χρόνια απέδειξε πανηγυρικά ότι δεν μπορεί να παράγει παρά μόνον σκάνδαλα. Αλλά η θρυλική «επανίδρυση» απεδείχθη σημαία ευκαιρίας, με την οποία εφόρμησε ο στρατός των «κολλητών» στα λάφυρα της εξουσίας, όποια βήματα απο-κομματισμού είχαν γίνει (ανεξάρτητες αρχές, εκλογή προϊσταμένων δικαστηρίων) αναιρέθηκαν, ο σούπερ κομματισμός διάβρωσε ακόμη και υπηρεσίες του κράτους που είχαν στο παρελθόν δώσει δείγματα αποτελεσματικότητας (π.χ. Πυροσβεστική). Και τώρα; Οι ερωτήσεις τίθενται. Αλλά οι παπαγάλοι σωπαίνουν...
Η κατανάλωση στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει το 73% του ΑΕΠ, το μακράν υψηλότερο ποσοστό από τις 27 ευρωχώρες. Κι έτσι σωρεύσαμε σε πέντε χρόνια ένα πληθωρικό δημόσιο χρέος και επιπλέον ένα γιγάντιο ιδιωτικό χρέος, που τώρα απειλεί να γίνει θηλιά που θα μας πνίξει
Του ΠΑΥΛΟΥ ΤΣΙΜΑΜπορεί να πετούν γύρω μας φλύαροι παπαγάλοι, αλλά για εκείνα που θα έπρεπε να ακούσουμε, τα στόματα μένουν κλειστά και δύσκολα τους παίρνεις λόγια. Απέχουμε δύο εβδομάδες από τις ευρωεκλογές και τα σχέδια για την επόμενη μέρα παραμένουν μυστικό σφραγισμένο. Δεν έχουμε μάθει ούτε καν τα οικονομικά μέτρα που ο κ. Παπαθανασίου μας φυλά για έκπληξη, να μας τα ανακοινώσει μετά την απομάκρυνσή μας από την κάλπη. Θα ζήσουμε, λοιπόν, τις ευρωεκλογές σαν ραντεβού στα τυφλά; Θα φτερουγίζουν γύρω μας αριστοφανικοί όρνιθες, πλάσματα διαφημιστικής φαντασίας, αλλά κανείς χρησμός για τα μελλούμενα δεν θα ακουστεί; Με τα ευρωπαϊκά εκτός διαλόγου, αλλά και την εθνική ημερήσια διάταξη κλειστή; Θα είναι, δηλαδή, αυτές οι εκλογές κάτι σαν γενική δοκιμή, μια ημιεπίσημη πρόβα, με μοναδικό αντικείμενο την καταγραφή των νέων πολιτικών συσχετισμών; Έχει, φυσικά, τη σημασία της η καταγραφή των συσχετισμών. Θα μετρηθεί στις κάλπες ο βαθμός εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα...... (η αποχή είναι μία από τις μονάδες μέτρησης που θα χρησιμοποιηθεί). Θα μετρηθεί, επίσης, ο βαθμός αντοχής των υλικών της δικομματικής αρχιτεκτονικής (που θα τεθεί υπό αμφισβήτηση, αν τα δύο κόμματα εξουσίας δεν καταφέρουν να υπερβούν ευκρινώς το «ψυχολογικό όριο» του αθροιστικού 70% ). Θα δοκιμαστεί η ικανότητα των νεοφανών Οικολόγων να λειτουργήσουν ως δοχείο υποδοχής μιας ψήφου διαμαρτυρίας που εκκρεμεί και περιπλανιέται άστεγη από το καλοκαίρι του 2007. Και, φυσικά, τα ποσοστά που θα συγκεντρώσουν τα δύο κόμματα εξουσίας και το άνοιγμα της μεταξύ τους ψαλίδας, θα διαμορφώσουν το νέο πολιτικό ημερολόγιο και θα ανοίξουν τον δρόμο προς (λιγότερο ή περισσότερο) ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και ανατροπές. Δεν είναι ασήμαντα όλα αυτά. Αλλά εδώ που βρισκόμαστε, έχουμε ίσως μεγαλύτερη ανάγκη να ακούσουμε το «τι» παρά το «ποιος». Το ερώτημα τι πρέπει να γίνει είναι μάλλον πιο επείγον να απαντηθεί από το ποιος θα αναλάβει (με την ψήφο μας) να το κάνει. Που σημαίνει πως αυτές οι εκλογές, εκτός από πρόκριμα για το «ποιος» των επόμενων εθνικών εκλογών, θα μπορούσαν να γίνουν μια ευκαιρία να ανοίξει μια συζήτηση για το «τι» να κάνουμε. Για την εθνική μας «ατζέντα», την «ημερήσια διάταξη» της χώρας, που μένει ακόμη άδεια και ορφανή, δίχως ευκρινή στόχο και πυξίδα, από τότε που ο στόχος της ΟΝΕ εκπληρώθηκε και τα φώτα των Ολυμπιακών Αγώνων έσβησαν. Αυτή η συζήτηση δεν άνοιξε ούτε στις εκλογές του 2004- εκείνη τη χαρούμενη παρέλαση πληθωρικών ελπίδων που βάδιζαν ανέμελα προς τη διάψευσή τους- ούτε στις εξ υφαρπαγής εκλογές του 2007. Δεν ανοίγει ούτε τώρα. Μόνο που τώρα ορθώνονται πολύ πιο πιεστικά και αγωνιώδη τα ίδια εκείνα ερωτήματα που τα προηγούμενα πέντε χρόνια προτιμήσαμε να κρύψουμε κάτω από το χαλί. Το ερώτημα, για παράδειγμα, ποιο μοντέλο ανάπτυξης θα διαδεχθεί αυτό που είναι ολοφάνερο ότι εξαντλήθηκε. Το ερώτημα ήταν υπαρκτό και το 2004: πώς θα διατηρήσει ρυθμούς ανάπτυξης η ελληνική οικονομία, μετά την ολυμπιακή της υπερθέρμανση; Αλλά αντί απαντήσεως επελέγη ο εύκολος δρόμος της ανάπτυξης διά της κατανάλωσης, με φθηνά δανεικά. Η κατανάλωση στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει το 73% του ΑΕΠ, το μακράν υψηλότερο ποσοστό από τις 27 ευρωχώρες. Κι έτσι σωρεύσαμε σε πέντε χρόνια ένα πληθωρικό δημόσιο χρέος και επιπλέον ένα γιγάντιο ιδιωτικό χρέος, που τώρα απειλεί να γίνει θηλιά που θα μας πνίξει. Και τώρα; Είχε τεθεί επίσης, πριν από το 2004, το ερώτημα πώς θα αλλάξει το χρεοκοπημένο σύστημα οργάνωσης της πολιτικής ζωής και της δημόσιας διοίκησης, που τα τελευταία χρόνια απέδειξε πανηγυρικά ότι δεν μπορεί να παράγει παρά μόνον σκάνδαλα. Αλλά η θρυλική «επανίδρυση» απεδείχθη σημαία ευκαιρίας, με την οποία εφόρμησε ο στρατός των «κολλητών» στα λάφυρα της εξουσίας, όποια βήματα απο-κομματισμού είχαν γίνει (ανεξάρτητες αρχές, εκλογή προϊσταμένων δικαστηρίων) αναιρέθηκαν, ο σούπερ κομματισμός διάβρωσε ακόμη και υπηρεσίες του κράτους που είχαν στο παρελθόν δώσει δείγματα αποτελεσματικότητας (π.χ. Πυροσβεστική). Και τώρα; Οι ερωτήσεις τίθενται. Αλλά οι παπαγάλοι σωπαίνουν...
Η κατανάλωση στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει το 73% του ΑΕΠ, το μακράν υψηλότερο ποσοστό από τις 27 ευρωχώρες. Κι έτσι σωρεύσαμε σε πέντε χρόνια ένα πληθωρικό δημόσιο χρέος και επιπλέον ένα γιγάντιο ιδιωτικό χρέος, που τώρα απειλεί να γίνει θηλιά που θα μας πνίξει
Δημοσίευση σχολίου