Η Τουρκία παίζει με τη φωτιά στη Συρία. Η ελληνική απάντηση.

Στέφανος Μυτιληναίος
Η Άγκυρα επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει το κενό εξουσίας μετά την πτώση του Άσαντ (Δεκ. 2024), υιοθετώντας ένα νεο-οθωμανικό δόγμα επέκτασης μέσα από στρατιωτικές βάσεις, συνεργασία με φονταμενταλιστές (HTS), και παρασκηνιακές συμφωνίες με το απομεινάρι του συριακού κρατικού μηχανισμού.

Η τουρκική αντικατασκοπεία MIT δεν διστάζει να συνεργαστεί με τζιχαντιστές για να αποκτήσει έλεγχο επί αλαουιτικών και κουρδικών περιοχών.

Πρόκειται για γεωστρατηγική τοποθέτηση σε βάθος χρόνου — και αποτελεί κλασική περίπτωση στρατηγικού αναθεωρητισμού.


Το Ισραήλ στέλνει προειδοποιητικό «χτύπημα»

Η Ιερουσαλήμ δεν περιμένει την Τουρκία να πατήσει γερά στη Συρία.

Χτυπά προκαταβολικά και μεθοδικά, μετατρέποντας τον συριακό χάρτη σε τακτικό ναρκοπέδιο για την Άγκυρα.

Το Ισραήλ στέλνει μήνυμα:

«Η Συρία δεν θα γίνει νέο προτεκτοράτο σας. Η παρουσία σας εδώ είναι casus belli για εμάς».

Η κίνηση αυτή δεν είναι απλώς στρατιωτική· είναι βαθύτατα γεωπολιτική και πολιτισμική: το Ισραήλ δεν ανέχεται ισλαμιστικές ημισέληνους να κλείνουν τον στρατηγικό διάδρομο Μεσογείου–Ιράν μέσω του σουνιτικού τουρκοκεντρικού άξονα.

Το συριακό πεδίο μάχης ως διεθνής σκακιέρα

Η Συρία γίνεται για πολλοστή φορά πεδίο γεωστρατηγικού ξεκαθαρίσματος:

Η Τουρκία επιδιώκει ντε φάκτο επικυριαρχία στο βορρά και στον άξονα Ιντλίμπ–Χάμα–Χομς.

Το Ισραήλ θέτει κόκκινες γραμμές στο τι σημαίνει «στρατιωτική παρουσία τρίτου κράτους».

Η Ρωσία, πιθανώς αποδυναμωμένη, παρατηρεί με αμηχανία.

Το Ιράν έχει υποχωρήσει –για τώρα– δημιουργώντας «γεωπολιτικό κενό».

Η Συρία διαλύεται στα εξ ων συνετέθη, αλλά τα κράτη δορυφόροι μαζεύουν τα κομμάτια σαν αρπακτικά.
Η ελληνική προοπτική: Ευκαιρία για στρατηγική αναβάθμιση

Το ελληνικό γεωπολιτικό δόγμα πρέπει να δει τη Συρία όχι απλώς ως θέατρο πολέμου, αλλά ως παράθυρο στρατηγικής ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πιο συγκεκριμένα:

•Το Ισραήλ και η Ελλάδα οφείλουν να ενισχύσουν περαιτέρω τη στρατιωτική συνεργασία. Αν η Τουρκία φτάσει ως τη Χομς, αύριο θα «αναπνέει» έξω από την ΑΟΖ μας.

•Η αναβάθμιση των βάσεων σε Κρήτη και Καστελλόριζο αποκτά νέο νόημα. Η Ανατολική Μεσόγειος είναι πλέον ενιαίο πεδίο στρατηγικής πίεσης.

•Πρέπει να ενισχυθούν οι δεσμοί με τους Κούρδους και τις χριστιανικές κοινότητες στη Συρία — με απόρρητες αλλά συνεπείς επαφές.

•Η Ελλάδα πρέπει να διπλωματικοποιήσει το Ισραηλινό μήνυμα, φέρνοντας το θέμα στην Ε.Ε. με όρους σταθερότητας και σεβασμού των συνόρων.
Όποιος ελέγχει τη Συρία, ελέγχει και τον γεωστρατηγικό ρυθμό της Ανατολικής Μεσογείου

Η Τουρκία παίζει ένα υψηλό ρίσκο, αλλά το Ισραήλ έχει τα μέσα να την σταματήσει — και ήδη το κάνει.

Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι μόνο η κυριαρχία στη Συρία, αλλά ο πυρήνας της ισορροπίας δυνάμεων από τον Λίβανο έως την Κύπρο, και από την Κρήτη μέχρι τον Περσικό.

Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να παραμένει θεατής.

Είναι ώρα για μια νέα, επιθετικά αμυντική στρατηγική, που δεν θα φοβάται να αρθρώσει λόγο και στο Λεβάντε.
Ακολουθεί δομημένο πλαίσιο προτάσεων πολιτικής για την Ελλάδα, βασισμένο στην ανάλυση των εξελίξεων στη Συρία και με γνώμονα:

•την εθνική ασφάλεια,

•τη στρατηγική αναβάθμιση του ελληνισμού,

•και την ανάσχεση του τουρκικού αναθεωρητισμού στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
1. Εθνική Στρατηγική Αναθεώρηση: Το Συριακό ως προέκταση του Ελληνικού Ζητήματος
Τι να κάνουμε:

Να εγκαταλείψουμε το δόγμα της «ουδέτερης παρατήρησης» των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία ήδη ενεργεί στη Συρία ως αναδυόμενη περιφερειακή αυτοκρατορία. Η Ελλάδα πρέπει να περάσει από τη διπλωματική παθητικότητα στην επιλεγμένη εμπλοκή.
Πρόταση:

Να συμπεριληφθεί το «Συριακό» ως θεματική προτεραιότητα στη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας και να τεθεί στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ).
2. Ενίσχυση Στρατηγικής Συμμαχίας με το Ισραήλ
Τι να κάνουμε:

Να εμβαθύνουμε άμεσα τη στρατιωτική και πολιτική συνεργασία με το Ισραήλ, όχι απλώς ως «αντιτουρκικό ανάχωμα», αλλά ως εταίρο ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Προτάσεις:

•Δημιουργία μονίμου μηχανισμού στρατιωτικού συντονισμού (joint ops coordination group).

•Σύσταση διπλωματικής ομάδας ταχείας αντίδρασης Αθήνας–Ιερουσαλήμ για τη Μέση Ανατολή.

•Συνεκπαιδεύσεις ειδικών δυνάμεων σε επιχειρησιακά σενάρια Συρίας–Κύπρου–Λιβάνου.
3. Αναθεώρηση της πολιτικής πληροφοριών – Σύνδεση με Κούρδους, Δρούζους, Χριστιανούς της Συρίας
Τι να κάνουμε:

Να αναπτυχθούν προξενικές, διπλωματικές και παρακρατικές δίοδοι επικοινωνίας με φιλελληνικές ή ουδέτερες δυνάμεις εντός Συρίας (Κούρδοι PYD/YPG, Μαρωνίτες, Αρμένιοι, Χριστιανοί της Ορθόδοξης Ανατολής).
Πρόταση:

•Ίδρυση «Γραφείου Συνδέσμου Ανατολικής Μεσογείου» στο ελληνικό ΥΠΕΞ με αποστολή την παρακολούθηση και συντονισμό μη επίσημων επαφών στην περιοχή.

•Ανάπτυξη δικτύου πληροφοριών μέσω διασποράς και μη κυβερνητικών σχημάτων (ανθρωπιστικές ΜΚΟ, πολιτιστικοί σύνδεσμοι, ερευνητικά ιδρύματα).
4. Ενεργή παρουσία στη θάλασσα – από την Κύπρο μέχρι τη Συρία
Τι να κάνουμε:

Η Ανατολική Μεσόγειος δεν είναι θάλασσα αποστρατικοποιημένης ζώνης. Είναι επιχειρησιακό μέτωπο. Η Ελλάδα οφείλει να επεκτείνει το ναυτικό της αποτύπωμα μέχρι τα ανοικτά της Ταρτούς.
Πρόταση:

•Μόνιμη παρουσία πλοίων του ΠΝ ανατολικά της Κύπρου υπό προκάλυμμα ασκήσεων/αντιπειρατικών αποστολών.

•Δημιουργία Ελληνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Ανατολικής Μεσογείου (HELMEOC – Hellenic Middle East Observatory & Command*) στη Λάρνακα, με δυνατότητα συντονισμού με γαλλικές, ισραηλινές και αιγυπτιακές δυνάμεις.
5. Διπλωματική επίθεση σε Ε.Ε. και ΟΗΕ – Τοποθέτηση της Τουρκίας ως αναθεωρητικής δύναμης
Τι να κάνουμε:

Να ξεγυμνώσουμε την Τουρκία στους διεθνείς οργανισμούς ως παράγοντα αποσταθεροποίησης, όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά και στη Μέση Ανατολή.
Πρόταση:

•Διπλωματική πρωτοβουλία στην Ε.Ε. για καταδίκη της τουρκικής εμπλοκής στη Συρία (προώθηση ψηφίσματος).

•Χαρτογράφηση και παρουσίαση τουρκικών στρατιωτικών θέσεων εντός Συρίας σε επίπεδο ΟΗΕ – με ρητορική «κατοχής» (καθρέπτισμα της Κύπρου).

•Σύνδεση των εξελίξεων με παραβίαση κυριαρχίας, εθνοκάθαρση και συνεργασία με εξτρεμιστικές ομάδες (HTS, κ.ά.).
6. Εθνική αφήγηση – Επιστροφή στη γεωπολιτική αυτοσυνειδησία
Τι να κάνουμε:

Η Ελλάδα χρειάζεται να αρθρώσει μια νέα αφήγηση, όχι φοβική ή αμυντική, αλλά με γνώση της ιστορικής της αποστολής. Από το 1821 έως τη Μικρασία και μέχρι το σήμερα, ο Ελληνισμός υπήρξε παίκτης στον άξονα Μικρά Ασία–Ανατολική Μεσόγειος.
Πρόταση:

•Δημόσια ρητορική από ανώτατους αξιωματούχους για τη γεωστρατηγική συνέχεια του Ελληνισμού στη Μεσόγειο.

•Ενεργοποίηση διανοουμένων, think tanks, ιδρυμάτων για την παραγωγή ελληνικής γεωπολιτικής σκέψης.
Σύγχρονο Ελληνικό Γεωπολιτικό Δόγμα

Να διαμορφώσουμε ένα Σύγχρονο Ελληνικό Γεωπολιτικό Δόγμα, αντάξιο της ιστορικής, πολιτισμικής και στρατηγικής βαρύτητας του Ελληνισμού στον 21ο αιώνα. Όχι άλλη αμυντική νωθρότητα. Χρειαζόμαστε πυξίδα ισχύος, όχι απλώς σωσίβιο.
*Hellenic Middle East Observatory & Command

Πρόκειται για ένα υβριδικό σχήμα, το οποίο αναφέρεται (ή μπορεί να αναπτυχθεί) με δύο βασικές διαστάσεις:
1. Ως Επιτελικός Μηχανισμός Επιτήρησης και Συντονισμού

Ένα στρατηγικό think tank ή παρατηρητήριο επιχειρησιακής και διπλωματικής δράσης της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Δυνατότητες:

•Επιτήρηση γεωστρατηγικών εξελίξεων (Turkey, Israel, Egypt, Lebanon, Syria, Gulf).

•Συντονισμός με ελληνικές αποστολές, πρεσβείες, ή ακόμα και στρατιωτικές αποστολές.

•Ανάλυση δεδομένων.

•Διπλωματική υποστήριξη σε ελληνική προβολή ισχύος.
2. Ως Προτεινόμενο Δόγμα / Μηχανισμός Στρατηγικής Παρουσίας

Μπορεί να αποτελεί σκελετό μελλοντικής ελληνικής στρατηγικής παρουσίας σε βάθος τόξου:

Καστελλόριζο – Κύπρος – Λίβανος – Ισραήλ – Αίγυπτος – Ερυθρά Θάλασσα.

Δηλαδή: μια πρόπλαση «ελληνικού CENTCOM» για το μέλλον. Με έμφαση σε:

•Πληροφοριακό πόλεμο

•Υβριδικές επιχειρήσεις

•Θαλάσσια ασφάλεια (Sea lanes of communication)

•Αντιτρομοκρατία & διακίνηση όπλων
Εναλλακτικά, μπορεί να λειτουργήσει και ως:

•Κέντρο διαλειτουργικότητας Ελλάδας–συμμάχων (π.χ. με Ισραήλ & Αίγυπτο)

•Ελληνοκεντρικό think tank με επιστημονική, ακαδημαϊκή και αναλυτική ισχύ

•Διακλαδικό Επιχειρησιακό Επιτελείο (Joint Ops Command) με «ειδικές αποστολές» σε κρίσιμες περιοχές

Το HELMEOC δεν είναι απλώς ένας όρος. Είναι ένα όραμα για γεωστρατηγική ενοποίηση του Ελληνισμού με την Ανατολική του διάσταση.

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.