Η Τουρκία σε κλίμα εθνικιστικού παροξυσμού. Η Μεγάλη Ιδέα της οικογένειας Ερντογάν και οι συνέπειες.

Του Σωτήρη Σιδέρη
Η Τουρκία ζει στον αστερισμό της δικής της μεγάλης ιδέας. Το μείγμα θρησκευτικού και ιδεολογικού φανατισμού που καλλιέργησε επί χρόνια ο Ερντογάν, σε συνδυασμό με την αυταρχική διακυβέρνηση, αποδίδει καρπούς. Οι θριαμβευτικές δηλώσεις κορυφαίων Τούρκων αξιωματούχων για την Συρία την οποία θεωρούν “δική τους”, οι κραυγές ότι σειρά έχει η Ιερουσαλήμ και οι δηλώσεις για το Καστελλόριζο, είναι πινελιές της ίδιας εικόνας.

Ο κατά τον Ερντογάν “αιώνας της Τουρκίας”, έχει εδραιωθεί ως αδιαπραγμάτευτο δόγμα στην τουρκική ελίτ, με τους κεμαλιστές να είναι σιωπηλοί επειδή είναι αδύναμοι, αλλά όχι εναντίον. Άλλωστε η αντίθετη άποψη δεν έχει μεγάλη διάρκεια ζωής στην Άγκυρα. Το νέο πρόσωπο που φαίνεται ότι θα είναι στο εξής η κινητήριος δύναμη του τουρκικού σοβινισμού, είναι ο γιος του Ερντογάν, Μπιλάλ που έχει κατηγορηθεί για σκάνδαλα και είναι αμφιλεγόμενο πρόσωπο, αλλά ισχυρός παράγοντας . Αν θα είναι και διάδοχός του, θα δείξει. Σε αυτό το κλίμα, καταγράφηκε και το διπλωματικό βατερλό της ΕΕ, κατά την επίσκεψη των ΥΠΕΞ της Γαλλίας και της Γερμανίας Μπαρό και Μπέρμποκ στην Δαμασκό. Πόσο απειλητικός είναι για την Ελλάδα ο τουρκικός μεγαλοϊδεατισμός; η απάντηση είναι “πολύ απειλητικός”.

Ένα πανίσχυρο και απειλητικό δόγμα

Ο τουρκικός σοβινισμός και το δόγμα για τον “αιώνα της Τουρκίας” έχουν αποκτήσει πρωτοφανή δυναμική μέσα στο πολιτικό σύστημα , αλλά πλέον έχει φανατίσει και ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Ο Ερντογάν αφού κατάφερε, πότε βίαια, πότε με αριστοτεχνικές κινήσεις να εξουδετερώσει όλους τους αντιπάλους του, τους κεμαλιστές και τους γκιουλενιστές που αποτελούσαν και τον κορμό του συστήματος, κυρίως οι πρώτοι, επί έναν αιώνα και τώρα, δρομολογεί το όραμά του για τη μεγάλη Τουρκία.

Γεγονός είναι ότι ο Ερντογάν είχε και έχει όραμα που έχει συμπαρασύρει πολιτικούς, κοινωνικές δυνάμεις, στρατιωτικούς και αρκετούς διπλωμάτες. Στρατηγικό σχέδιο στο κενό δεν υπήρξε ποτέ. Ο γιος του Μπιλάλ που έστρεψε πάνω του τους προβολείς πρόσφατα φαίνεται έχει την στήριξη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είναι αμφιλεγόμενο πρόσωπο και έχει κατηγορηθεί για εμπλοκή σε πολλά οικονομικά και όχι μόνο σκάνδαλα. Φαίνεται πως ο “πατριωτισμός” είναι ικανός να τα ξεπλύνει όλα, ειδικά αν έχει την στήριξη, που την έχει του πατέρα του.

Ο Τούρκος πρόεδρος, ανάγκασε τις ΗΠΑ να διαπραγματεύονται μαζί του, έγινε χρήσιμος για την Ρωσία, απείχε από τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Μόσχας, είναι η μόνη χώρα που ορθώνει ανάστημα στο Ισραήλ και έχει ισχυρό βαθμό αυτονομίας κινήσεων εντός του ΝΑΤΟ. Σε αυτή την στρατηγική σκακιέρα, όχι μόνο δεν υπαναχώρησε από την αναθεωρητική του πολιτική έναντι της Ελλάδας, αντίθετα έχει καθηλώσει τη χώρα μας σε πολιτικό, στρατιωτικό, ακόμη και σε διπλωματικό επίπεδο και εντός της κοινής συμμαχίας, στο ΝΑΤΟ.

 
Βατερλό στη Δαμασκό

Κατά κοινή ομολογία ο Ερντογάν, είναι ο αρχιτέκτονας του σχεδίου για την ανατροπή του Άσαντ και την εγκαθίδρυση μιας ισλαμικής κυβέρνησης που ήδη προκαλεί ανησυχία. Η ΕΕ με μια άκρως αμφιλεγόμενη πολιτική προσέγγιση, προσπαθεί απλά να έχει συνομιλητές στη Δαμασκό, ώστε με την πάροδο το χρόνου να αποκτήσει και επιρροή. Αλλά είναι σχετικά αργά. Η επίσκεψη των ΥΠΕΞ της Γερμανίας και της Γαλλίας στη Δαμασκό, ήταν ένα διπλωματικό βατερλό. Δεν ήταν μόνο η άρνηση του Άχμεντ αλ Σάρα να ανταλλάξει χειραψία, που ήταν άριστα μελετημένη και είχε στόχο τα δυτικά ΜΜΕ, το βασικό ζήτημα ήταν και η καταθλιπτική αδυναμία της ΕΕ να αρθρώσει μια σοβαρή πολιτική πρόταση. Οι δύο ΥΠΕΞ πήγαν, είδαν και επέστρεψαν σε Βερολίνο και Παρίσι με άδεια χέρια και κενά χαρτοφυλάκια….

Η δήλωση της Μπέρμποκ ότι η ΕΕ δεν θα χρηματοδοτήσει νέες ισλαμικές δομές είναι άνευ αξίας. Θα τις χρηματοδοτήσουν άλλα ισλαμικά κράτη , με την Τουρκία πρώτη και καλύτερη, αλλά και πάλι το ζήτημα είναι αλλού προς το παρόν. Η νέα εξουσία της Δαμασκού είπε ότι εκλογές θα γίνουν σε 4 χρόνια. Οι Κούρδοι ήδη πολεμούν με τους Τούρκους, οι αλαουϊτες διώκονται και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αμήχανοι δεν έκαναν εμφανή την επιρροή τους.

Γιατί έγινε δεκτό ως φυσιολογικό σχέδιο οι εκλογές να γίνουν σε τέσσερα χρόνια; Μα σε τέσσερα χρόνια θα έχει εδραιωθεί με τη βία το νέο καθεστώς, δεν υπάρχει καμία εγγύηση για εκλογές και η ΕΕ θα είναι εκτός κλίματος, με την Άγκυρα να κρατάει τα κλειδιά για να ανοίξει πόρτες, όταν θέλει και όπως θέλει στην ΕΕ και σε άλλες χώρες.
Βέβαια, η ΕΕ έχει την δυνατότητα να αποκτήσει επιρροή, αλλά δεν έχει κανένα σχέδιο, όχι μόνο για την Συρία, αλλά για όλη την περιοχή. Αποσπασματικές κινήσεις σε συνθήκες αστάθειας και έλλειψης στρατηγικής πυξίδας, θα οδηγήσουν σε σύγχυση και τις συριακές δυνάμεις που θα θέλουν δημοκρατία και ανάπτυξη . Η ΕΕ συνεχίζει με την τραγική στάση της στον πόλεμο της Ουκρανίας, της Γάζας και του Λιβάνου να παραπατάει.

 
Ελλάδα -Τουρκία : τριγμοί στον ορίζοντα

Η δυναμική της Τουρκίας αυξάνει και την αλαζονεία της. Αυτή είναι ορατή σε κάθε παρέμβαση αξιωματούχων. Η Ελλάδα βρίσκεται σχεδόν υπό περιορισμό στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Δεν μπορεί να ξεμυτίσει από τα έξη μίλια και δέχεται πολεμικού τύπου απειλές. Η Διακήρυξη των Αθηνών και παλαιότερα άλλες δηλώσεις, όπως της Μαδρίτης το 1997, που απαγορεύουν μονομερείς κινήσεις καταπατώνται από την Άγκυρα, αλλά η ελληνική κυβέρνηση αρνείται την διεθνοποίηση της τουρκικής επιθετικότητας.

Η διαφορά επιρροής και ισχύος μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας είναι χαώδης. επιρροής. Η πίεση που ασκεί η Άγκυρα στην Ελλάδα, έχει αποφέρει σημαντικά οφέλη στην Τουρκία. Απειλή πολέμου, γκρίζες ζώνες, αμφισβήτηση κυριαρχίας νησιών, η Γαλάζια Πατρίδα, το τουρκολιβυκό σύμφωνο, συνθέτουν μια κατάσταση που πλέον έχει εδραιωθεί.Υπό αυτή την οπτική αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η κατάληξη των διμερών συνομιλιών το επόμενο διάστημα.

Η έξαρση του τουρκικού σοβινισμού μετά την ανατροπή του Άσαντ είναι αξιοσημείωτη. Η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να κρατά χαμηλούς τόνους, ουσιαστικά δεν έχει καν πυξίδα, αντί να κινηθεί δυναμικά προς κάθε κατεύθυνση με πρώτο , προς το παρόν ζήτημα την καταγγελία για ενδεχόμενη οριοθέτηση ΑΟΖ Τουρκίας -Συρίας.
Ο Μπιλάλ Ερντογάν, γιος του Ταγίπ Ερντογάν έκανε την εμφάνισή του πριν από λίγες ημέρες σε μια μεγάλη διαδήλωση κατά του Ισραήλ στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν ο κύριος ομιλητής, δηλαδή εμφανίστηκε ως εν δυνάμει ηγέτης. Αφού επιτέθηκε στο Ισραήλ, σημείωσε:
«Είμαστε όρθιοι, είμαστε ξύπνιοι, είμαστε εδώ. Είμαστε εδώ σε αλληλεγγύη με την Παλαιστίνη. Είμαστε εδώ για να καταδικάσουμε τη γενοκτονία στη Γάζα. Η Αγία Σοφία άνοιξε, το τζαμί Ομαγιάντ απελευθερώθηκε, τώρα είμαστε εδώ για το τέμενος Αλ Ακσά για την Ιερουσαλήμ. Κανείς ας μην σκεφτεί ότι η Τουρκία κοιμάται». Εννοείται ότι είναι παραληρηματικές αυτές οι αναφορές, αλλά για το κοινό που τον αποθεώνει είναι η Μεγάλη Ιδέα της Τουρκίας.

Αν ο Ερντογάν ετοιμάζει τον γιο του θα φανεί. Οι σοβινιστικές δηλώσεις όμως αποτελούν πιστοποιητικό πολιτικών φρονημάτων για όποιον θέλει να έχει τύχη στην πολιτική ζωή της Τουρκίας. Και ο Μπιλάλ ναι μεν θα είναι πιστός στο όραμα του πατέρα του, θα θέλει όμως να βάλει και την δική του πινελιά. Που μπορεί να είναι εφιαλτική.
Το τουρκικό πολιτικό και στρατιωτικό κατεστημένο ζει υπό την επήρεια αυτού του οράματος. Οι μεγάλες ιδέες , κάποια στιγμή συνετρίβησαν και χάθηκαν, άφησαν όμως πίσω τους πολλά ερείπια. Να θυμηθούμε και την Μεγάλη Ιδέα της Ελλάδας..
Αν η Ελλάδα δεν καταφέρει , το συντομότερο να βρει απαντήσεις σε αυτό το εθνικιστικό ντελίριο της Τουρκίας, οι συνέπειες θα έρθουν σύντομα . Και το κόστος θα είναι μεγάλο για όλους...

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.