Κάτι ξέρουν οι Ισραηλινοί: ”’Η σχέση Τούρκων-Χαγιάτ παραμένει ασαφής και δυνητικά ασταθής.

Ο έλεγχος της Άγκυρας στις φατρίες των ανταρτών παραμένει περιορισμένος”.

”Η Αραβική Άνοιξη μοιάζει τώρα σαν μια μακρινή ανάμνηση, μια φευγαλέα στιγμή στη σύνθετη αφήγηση της πολιτικής της Μέσης Ανατολής. Μόλις πριν από 13 χρόνια, μάζες εισέβαλαν σε πρωτεύουσες, απαιτώντας αλλαγές καθεστώτος με θέρμη που κατά καιρούς καρποφόρησε. Για την Τουρκία, αυτή η περίοδος δεν ήταν ένα σεισμικό γεγονός αλλά μια κομβική στιγμή στρατηγικής επαναβαθμονόμησης – μετάβαση από μια φιλική εξωτερική πολιτική σε μια επιθετική εξωτερική πολιτική που ορισμένοι θα χαρακτήριζαν ως νεο-οθωμανική, με τον συριακό εμφύλιο πόλεμο να χρησιμεύει ως καταλύτης για αυτη την θεμελιώδες αλλαγή.

Πριν από τον εμφύλιο πόλεμο, η Άγκυρα υιοθέτησε μια διπλωματική στρατηγική «μηδενικής τριβής», επιδιώκοντας τη συμφιλίωση με γειτονικά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας, και καλλιεργώντας τη φήμη της περιφερειακής διπλωματίας. Το υποκείμενο κίνητρο ήταν σαφές: η Τουρκία φιλοδοξούσε να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πιστεύοντας ότι η επίλυση των συνοριακών εντάσεων και η διατήρηση εγκάρδιων σχέσεων θα επιτάχυνε την πορεία της προς την πλήρη ολοκλήρωση.

Η συριακή σύγκρουση άλλαξε δραματικά αυτόν τον λογισμό. Η στάση της Τουρκίας μετατράπηκε από πιθανός σύμμαχος του Άσαντ σε έντονο επικριτή που ζητούσε αλλαγή καθεστώτος. Η χώρα άρχισε να υποστηρίζει ομάδες ανταρτών, πολλές από τις οποίες αποτελούνταν από ριζοσπαστικές οργανώσεις τζιχάντ. Μόλις πρόσφατα η Άγκυρα σηματοδότησε την προθυμία της να εξομαλύνει τις σχέσεις με τον Άσαντ, κυρίως για να διευκολύνει την επιστροφή των Σύριων προσφύγων που αναζήτησαν καταφύγιο εντός των τουρκικών συνόρων. Τώρα, η Τουρκία δεν θα χρειάζεται πλέον να καταπιεί το πικρό χάπι της εξομάλυνσης του καθεστώτος Άσαντ.

Οι αναλυτές προσφέρουν ποικίλες ερμηνείες αυτού του στρατηγικού άξονα. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι προέρχεται από την απογοήτευση της Τουρκίας με τις προοπτικές ένταξης στην ΕΕ, προκαλώντας επανεκτίμηση της περιφερειακής της δέσμευσης. Άλλοι αντιλαμβάνονται ένα βαθύτερο ιδεολογικό κίνητρο: την αναγνώριση από τον Ερντογάν ενός θεμελιώδους μετασχηματισμού στη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής, όπου το πολιτικό Ισλάμ υποκαθιστούσε τα κοσμικά, ευθυγραμμισμένα με τη Δύση καθεστώτα που κυριαρχούσαν στην περιοχή για δεκαετίες.

Η πτώση του Άσαντ παρουσιάζει ένα σύνθετο τοπίο ευκαιριών και προκλήσεων για την Τουρκία. Το θετικό είναι ότι επιφέρει σημαντικό πλήγμα στη Ρωσία και το Ιράν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα. Η ρωσική στρατιωτική απόσυρση από τη Συρία και η απώλεια από το Ιράν ενός κρίσιμου στρατηγικού κόμβου στον άξονα αντίστασης αντιπροσωπεύουν σημαντικές γεωπολιτικές αλλαγές. Τα νότια σύνορα της Τουρκίας θα απελευθερωθούν από τη ρωσική στρατιωτική παρουσία και οι δυνατότητες προβολής παγκόσμιας ισχύος της Μόσχας θα μειωθούν σημαντικά.

Η πιθανή αποδυνάμωση του ιρανικού άξονα θα μπορούσε να ανοίξει νέους στρατηγικούς δρόμους για την Τουρκία στο Ιράκ και τον Λίβανο. Με εδραιωμένες σχέσεις με κουρδικές ομάδες στο βόρειο Ιράκ και περιστασιακά στρατηγικά συμφέροντα στον Λίβανο, η Τουρκία θα μπορούσε να αξιοποιήσει αυτή τη μεταβαλλόμενη δυναμική για να επεκτείνει την περιφερειακή της επιρροή. Η πιθανή ενδυνάμωση των σουνιτικών παραγόντων θα μπορούσε να προσφέρει στην Τουρκία πρόσθετο μοχλό ενάντια σε φιλοσιιτικές πολιτοφυλακές και οργανώσεις όπως η Χεζμπολάχ.

Ωστόσο, η Τουρκία πρέπει να περιηγηθεί σε αυτό το ρευστό τοπίο με εξαιρετική στρατηγική απόχρωση. Η νίκη των ανταρτών δεν είναι αποκλειστικά τουρκικό επίτευγμα. Ο έλεγχος της Άγκυρας στις φατρίες των ανταρτών παραμένει περιορισμένος, ιδιαίτερα πέρα ​​από τον Συριακό Εθνικό Στρατό στη βόρεια Συρία. Η σχέση με τη Hayat Tahrir al-Sham, την ομάδα που κατέλαβε τη Δαμασκό υπό την ηγεσία του Abu Mohammad al-Julani, παραμένει ασαφής και δυνητικά ασταθής.

Η Άγκυρα βρίσκεται σε μια εξαιρετικά ρευστή κατάσταση. Οι αντάρτες έχουν αποκτήσει δύναμη, το καθεστώς Άσαντ έχει καταρρεύσει και παραδοσιακές περιφερειακές δυνάμεις όπως η Ρωσία και το Ιράν έχουν υποχωρήσει. Η καθιερωμένη τάξη έχει διαλυθεί, αφήνοντας ένα πολύπλοκο κενό ισχύος. Αν και αυτή η προηγούμενη διαταγή μπορεί να μην εξυπηρετούσε βέλτιστα τα τουρκικά συμφέροντα, τουλάχιστον παρείχε ένα μέτρο προβλεψιμότητας.

Ο Ερντογάν είναι απίθανο να υιοθετήσει παθητική στάση. Σχεδόν σίγουρα θα επιδιώξει να διαμορφώσει ενεργά το μέλλον της Συρίας, πιθανώς μέσω μιας στρατιωτικής επιχείρησης στο βορρά με σκοπό να απωθήσει τις κουρδικές δυνάμεις μακριά από τα τουρκικά σύνορα ή ενισχύοντας τον Συριακό Εθνικό Στρατό για να διασφαλίσει τα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας.”

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.