Με ανάρτηση σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης (το X) ανακοίνωσε χθες το μεσημέρι ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας τη συμμετοχή του στην 60η Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου σημειώνοντας ότι θα πραγματοποιήσει σειρά επαφών. Μάλιστα, χθες το βράδυ στις 20.44, ο υπουργός ανάρτησε στο X τη συνάντηση που είχε με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Lockheed Martin James D. Taiclet με τον οποίο συζήτησε για τα F-35 και την πορεία αναβάθμισης των F-16 σε Viper. Σύμφωνα όμως με αποκλειστικές πληροφορίες του DP, το υπουργικό πρόγραμμα στο περιθώριο της διάσκεψης, περιλαμβάνει και συνάντηση με τον Ralf Ketzel, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Krauss-Maffei Wegmann (KMW), η οποία έχει την έδρα της στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας. Μάλιστα οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι την προηγούμενη εβδομάδα, ο Δένδιας ζήτησε από τις υπηρεσίες του υπουργείου του, ενημερωτικό σημείωμα με τις εκκρεμότητες μεταξύ των δύο μερών.
Υπενθυμίζεται ότι η γερμανική εταιρία έχει προσφύγει στη διεθνή διαιτησία κατά του Ελληνικού Δημοσίου (ΕΔ) αιτούμενη αποζημίωση, λόγω καθυστερημένων πληρωμών στη σύμβαση 016A/2003 για την προμήθεια των 170 αρμάτων μάχης Leopard 2HEL. Ενδεχόμενα ο Δένδιας θα συναντήσει και τους επικεφαλής άλλων εταιριών που δραστηριοποιούνται ή ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα, ενώ βέβαιη θα πρέπει να θεωρείται η συνάντηση του με τον Boris Pistorius, τον Γερμανό ομόλογο του, ενώ ισχυρό είναι και το επιχείρημα που αφορά στην αποφυγή μονοδιάστατης εξοπλιστικής εξάρτησης της Ελλάδας από τις ΗΠΑ και την εξεύρεση σημείου ισορροπίας με τους Ευρωπαίου εταίρους της, πάντα με γνώμονα τη βέλτιστη αξιοποίηση των επιχειρησιακών αναγκών των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Σε ό,τι αφορά τη διένεξη μεταξύ του ΕΔ και της KMW, το DP έχει καλύψει το θέμα με εκτεταμένη αρθρογραφία. Όμως και παρά τη διαδικασία που εξελίσσεται στο διεθνές διαιτητικό δικαστήριο, το περιθώριο της διάσκεψης του Μονάχου αποτελεί κατάλληλη ευκαιρία για τη διερεύνηση δυνατότητας συμβιβασμού μεταξύ των δύο μερών. Σε αυτό το πλαίσιο, το Μόναχο αποτελεί επίσης ευκαιρία ώστε η ελληνική πλευρά να ζητήσει από τη γερμανική κυβέρνηση να αναλάβει τις ευθύνες της σε σχέση με την περιβόητη υπόθεση «Εώρακα» («gesehen»). Όπως έχει αναφέρει το DP, το ζήτημα αφορά την πιστοποίηση από τις γερμανικές κρατικές αρχές των επιδόσεων της θωράκισης του Leopard 2HEL και ειδικότερα της λύσης που υιοθετήθηκε μετά τη διάτρηση της θωράκισης του πύργου στο πλαίσιο προβλεπόμενης από τη σύμβαση βλητικής δοκιμής στη Γερμανία.
Σύμφωνα λοιπόν με πληροφορίες, στο έγγραφο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Εξοπλισμού, Πληροφορικής και Υποστήριξης σε Υπηρεσία των Ενόπλων Δυνάμεων της Γερμανίας (BAAINBw, πρώην BWB), με το οποίο θα πιστοποιείτο η επάρκεια της λύσης που υιοθετήθηκε, έχει χειρόγραφα διαγραφεί το «approved» («εγκρίνεται») και αντικατασταθεί από τη λέξη «Gesehen» («Εώρακα») που έχει επίσης προστεθεί χειρόγραφα. Πρακτικά αυτό σημαίνει, ότι ΔΕΝ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ γερμανική κρατική πιστοποίηση των επιδόσεων της θωράκισης του άρματος.
Οπότε επιβάλλεται η γερμανική κυβέρνηση, έστω και με καθυστέρηση περίπου 15 ετών από την ολοκλήρωση των παραδόσεων των Leopard 2HEL, να πιστοποιήσει τις επιδόσεις της θωράκισης, ενώ παραμένει ανοικτό και το ζήτημα ελληνικής διεκδίκησης αποζημιώσεων από τον κατασκευαστή. Ας σημειωθεί ότι η Διεύθυνση Ποιοτικού Ελέγχου της ΓΔΑΕΕ είχε τότε εισηγηθεί τη διακοπή της παραλαβής των αρμάτων. Ο τότε Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της ΓΔΑΕΕ είχε αποδεχθεί την εισήγηση, αλλά ο τότε Γενικός Διευθυντής της ΓΔΑΕΕ την παρέπεμψε σε σύσκεψη των αρμόδιων φορέων, δηλαδή στις καλένδες.
Επίσης, σε σχέση με την εταιρία, εκτιμάται ότι ο υπουργός Εθνικής Άμυνας θα καταστήσει σαφή την πρόθεση της ελληνικής πλευράς να διεκδικήσει:
>Έντοκη αποζημίωση για την -κατά την εκτίμηση της επιτροπής διαβούλευσης- ύψους 230 έως 250 εκατ. ευρώ μείωση της αξίας των Leopard 2HEL, λόγω των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν σε αυτά, καθώς και τη ζημία που υπέστη το ΕΔ. Συγκεκριμένα, σε μεγάλο αριθμό αρμάτων παρουσιάστηκαν ρωγμές στην οροφή των πύργων και οξείδωση στον σωλήνα του πυροβόλου. Επίσης επειδή, λόγω της διάτρησης που καταγράφηκε στην προαναφερθείσα βλητική δοκιμή, απαιτήθηκε η αντικατάσταση στοιχείων θωράκισης του πύργου και των βάσεων των θυρίδων στο 170 άρματα, καταγράφηκαν καθυστερήσεις στις παραδόσεις, ενώ το Σύστημα Διοίκησης και Ελέγχου (ΣΔΕ) «ΗΝΙΟΧΟΣ» παραδόθηκε με τετραετή καθυστέρηση. Αν και τα συγκεκριμένα ζητήματα έχουν καταγραφεί στα επίσημα πρακτικά της επιτροπής διαβούλευσης και έχουν γίνει γνωστά εδώ και αρκετούς μήνες, μέχρι και σήμερα, οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας δεν έχουν λάβει εντολή να αποτιμήσουν με ακρίβεια το ύψος της αποζημίωσης, ώστε να μπορέσουν να συμπεριληφθούν ως απαιτήσεις έναντι της KMW στη διεθνή διαιτησία.
>Έντοκη αποζημίωση για τα πιστωτικής αξίας 100 εκατ. ευρώ προγράμματα Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (ΑΩ) που προέκυψαν από την επαναδιαπραγμάτευση της σύμβασης 016A/2003 (προμήθεια των 170 Leopard 2HEL) και επιπλέον προσαυξήσεις λόγω «διαφυγόντων κερδών» από τη χρήση υλικών που θα μας παραδίδονταν ως προγράμματα ΑΩ. Παρά το γεγονός ότι για την υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων ΑΩ είχε δεσμευθεί η γερμανική εταιρία, δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Συγκεκριμένα για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων ΑΩ δεν έγινε τροποποίηση της Σύμβασης ΑΩ 013/2003 (που συνδέεται με την προμήθεια των Leopard 2HEL), κατά το ποσό της πιστωτικής αξίας τους (+ 100 εκατ. ευρώ). Αυτό έχει ως συνέπεια με την πάροδο των ετών και την αποχώρηση του πολιτικού και στρατιωτικού προσωπικού που χειριζόταν τα θέματα, να έχει δημιουργηθεί (ή καλλιεργηθεί) η ψευδαίσθηση της ταύτισης της εν λόγω υποχρέωσης ΑΩ με την εντελώς διακριτή υποχρέωση υλοποίησης ΑΩ στο πλαίσιο της «ενδιάμεσης λύσης» (βλέπε παρακάτω).
>Αποζημίωση για τα πιστωτικής αξίας περίπου 125 εκατ. ευρώ προγράμματα ΑΩ της προμήθειας της «ενδιάμεσης λύσης» (183 Leopard 2A4 και 150 Leopard 1A5) το 2005 και επιπλέον προσαυξήσεις λόγω «διαφυγόντων κερδών» από τη χρήση υλικών που θα μας παραδίδονταν ως προγράμματα ΑΩ. Και σε αυτή την περίπτωση για την υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων ΑΩ είχε δεσμευθεί η γερμανική εταιρία, αλλά δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Επισημαίνεται ότι πρόκειται, για εντελώς διαφορετική υποχρέωση ΑΩ από την αναφερθείσα στην προηγούμενη παράγραφο. Όμως σύμβαση ΑΩ ουδέποτε υπεγράφη, ενώ η εγγυητική επιστολή που είχε αρχικά κατατεθεί… «αφέθηκε» να λήξει χωρίς να έχει υπογραφεί η σχετική σύμβαση ΑΩ, ούτε ποτέ ζητήθηκε η ανανέωση της, ώστε να υπογραφεί η σχετική σύμβαση ΑΩ.
Φυσικά αντικείμενο των συζητήσεων, θα πρέπει να αποτελέσει και το περιβόητο ζήτημα των πιστοποιημένων πυρομαχικών πυροβολικού μακρού βεληνεκούς (40 χλμ.) RH40 (DM131) που η KMW υποχρεούταν να παραδώσει στον Ελληνικό Στρατό τον Οκτώβριο του 2005, δηλαδή πριν 18 περίπου χρόνια!
Μέχρι σήμερα το ΕΔ έχει επιδείξει εντυπωσιακή ανοχή στην KMW που επί σχεδόν δύο δεκαετίες υπεκφεύγει των συμβατικών υποχρεώσεων της. Όπως έχει αναφέρει το DP, τους τελευταίους 15 μήνες, τρεις διαδοχικοί υπουργοί της Νέας Δημοκρατίας (Παναγιωτόπουλος, Στεφανής και Δένδιας) δεν έχουν αποδεχθεί τη γνωμοδότηση Νο. 98/2022 της 1ης Νοεμβρίου 2022, με την οποία η Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή Προμηθειών (ΚΓΕΠ), το αρμόδιο όργανο της ΓΔΑΕΕ (Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων), εισηγείται ομόφωνα την κήρυξη ως εκπτώτου της KMW, από την κατακύρωση σε αυτή και κάθε δικαίωμα που απορρέει από την ύψους 188 εκατ. ευρώ σύμβαση 017A/01, λόγω της μη παράδοσης των βλημάτων πυροβολικού μακρού βεληνεκούς (40 χλμ.) και τη μη εγκατάστασης της νέας έκδοσης λογισμικού στα αυτοκινούμενα οβιδοβόλα PzH-2000GR στις συμβατικές ημερομηνίες που είχαν καθορισθεί από την 3η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης.
Αν και δεν υπάρχουν πληροφορίες για συνάντηση του Δένδια με την ηγεσία του γερμανικού ομίλου Rheinmetall, το περιθώριο της διάσκεψης του Μονάχου θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για την ελληνική πλευρά να δρομολογήσει τη διευθέτηση κρίσιμων ζητημάτων που εκκρεμούν, όπως π.χ. το χάος που έχει δημιουργηθεί με το Σύστημα Διοίκησης και Ελέγχου (ΣΔΕ) «ΗΝΙΟΧΟΣ», την αρχική έκδοση «ΗΝΙΟΧΟΣ – Αρμάτων» και την επέκταση του σε επίπεδο μονάδας, την «ΗΝΙΟΧΟΣ – ΕΜΑ» ή «ΗΝΙΟΧΟΣ II».
Σημειώνεται, ότι εδώ και δεκαετίες, ο όμιλος Rheinmetall, όπως και η KMW, αποτελεί κύριο προμηθευτή των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και ότι τον Οκτώβριο του 2022 επρόκειτο να εισαχθεί για γνωμοδότηση στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή η ύψους 2,2 δις ευρώ προμήθεια 205 τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης (ΤΟΜΑ) Lynx KF41, των αναγκαίων πυρομαχικών, της αρχικής υποστήριξη διαρκείας ενός έτους και εν συνεχεία υποστήριξης (ΕΣΥ) για διάστημα τεσσάρων ετών. Όμως, υπάρχουν και άλλα ζητήματα από το παρελθόν που πρέπει να διευθετηθούν, όπως για παράδειγμα η κατατεθείσα στις 22 Σεπτεμβρίου 2022, στο πολυμελές πρωτοδικείο Αθηνών, αγωγή του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους περίπου 47 εκατ. ευρώ για αποζημίωση και ηθική βλάβη για το πρόγραμμα προμήθειας των 54 συστημάτων εγγύς αεράμυνας ASRAD-Hellas που είχε ανατεθεί το 2000.
Εκκρεμότητες υπάρχουν και στην υλοποίηση προγραμμάτων ΑΩ σε σχέση με συμβάσεις που είχαν ανατεθεί στον γερμανικό όμιλο στο παρελθόν. Αφορούν ΑΩ αξίας περίπου 50 εκατ. ευρώ από την προμήθεια πυρομαχικών αρμάτων μάχης διαμετρήματος 120 χλστ. το 2014, και ΑΩ αξίας 81,9 εκατ. ευρώ για την υπογεγραμμένη το 2005 διακρατική συμφωνία Ελλάδας – Γερμανίας για την προμήθεια των 183 αρμάτων μάχης Leopard 2A4 από τα αποθέματα του Στρατού της Γερμανίας («ενδιάμεση λύση»). Μάλιστα όπως είχε γίνει γνωστό εκείνη την εποχή, η Rheinmetall (όπως και η KMW), είχε εγγράφως δεσμευθεί για την πραγματοποίηση προγραμμάτων ΑΩ στο 100% της αξίας των παραγγελιών που θα ελάμβανε με υποχρέωση οριστικοποίησης του περιεχόμενου τους και υπογραφής ανάληψης της υποχρέωσης υλοποίησης μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου 2005. Έκτοτε ουδεμία εξέλιξη καταγράφηκε για τη διευθέτηση της εκκρεμότητας και μάλιστα σε επιστολές του ομίλου προς το υπουργείο Εθνικής Άμυνας δεν αναγνωρίζεται υποχρέωση ΑΩ.
Ας σημειωθεί ότι το 2017 το ζήτημα παραπέμφθηκε στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) για γνωμοδότηση. Το 2019 το υπουργείο Εθνικής Άμυνας αποδέχθηκε τη γνωμοδότηση κατά την οποία σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να εξεταστεί η δυνατότητα επιβολής κυρώσεων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Προεδρικό Διάταγμα 284/1989 και στις Κατευθυντήριες Οδηγίες για τα ΑΩ του 1996 και αναζήτησης αποζημίωσης σύμφωνα με τα άρθρα 197, 198 και 919 του Αστικού Κώδικα εφόσον τεκμηριωθεί και προσδιοριστεί η ζημία του ελληνικού δημοσίου (συμπεριλαμβανομένων τόκων) ώστε αναλάβει τις κατάλληλες νομικές ενέργειες το ΝΣΚ.
Μέχρι σήμερα το συγκεκριμένο ζήτημα σε επίπεδο διαπραγμάτευσης δεν έχει διευθετηθεί, αφού σε αλλεπάλληλες προσκλήσεις της ΓΔΑΕΕ η Rheinmetall είτε δεν ανταποκρίθηκε είτε αιτήθηκε διαδοχικές αναβολές. Αυτό οδήγησε, σύμφωνα με πληροφορίες, τη ΓΔΑΕΕ να εξετάσει τον προσωρινό αποκλεισμό της Rheinmetall από τις προμήθειες των ενόπλων δυνάμεων σε εφαρμογή των προβλέψεων του άρθρου 62 του ΠΔ 284/1989. Όμως για ανεξήγητους λόγους, η σχετική εισήγηση, ουδέποτε προωθήθηκε στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου