Τσιλιόπουλος Ευθύμιος
Η ελεύθερη Κύπρος αντιμετωπίζει σοβαρό αμυντικό πρόβλημα. Βρίσκεται μακριά από την Ελλάδα, η οποία είναι η μόνη χώρα που θεωρητικά θα σπεύσει να την συνδράμει στρατιωτικά, ενώ βρίσκεται αντιμέτωπη με τις τουρκικές κατοχικές δυνάμεις, οι οποίες ελέγχουν το βόρειο τμήμα της Μεγαλονήσου.
Οι τουρκικές δυνάμεις έχουν σχέδιο "μπλιντζκρίγκ" (πόλεμος-αστραπή). Έχουν σχηματίσει έμβολα με ταχυκίνητες τεθωρακισμένες δυνάμεις, αποστολή των οποίων είναι να διασπάσουν τις κυπριακές αμυντικές θέσεις και να τις υπερκεράσουν, οδηγώντας την Εθνική Φρουρά σε εξουδετέρωση και παράδοση. Η επίθεση θα πραγματοποιηθεί σε σημεία της "πράσινης γραμμής" που κρίνουν οι Τούρκοι ότι προσφέρονται.
Σήμερα, η υπεροπλία των δυνάμεων κατοχής δεν αφήνει άλλα περιθώρια στην Εθνική Φρουρά από την τήρηση αμυντικής στάσης με σκοπό την απόκρουση τυχόν τουρκικής επιθετικής ενέργειας, η οποία θα έχει περιορισμένο σκοπό, όπως π.χ. τη δημιουργία νέου τετελεσμένου με την κατάληψη κάποιας περιοχής. Η κατάσταση θα είναι διαφορετική εάν η τουρκική επιχείρηση έχει στόχο την ολοκληρωτική κατάληψη της Κύπρου και την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τουρκικές και κυπριακές δυνάμεις
Η Τουρκία διατηρεί στην κατεχόμενη Κύπρο δύο μεραρχίες πεζικού, μια τεθωρακισμένη ταξιαρχία, δύο συντάγματα καταδρομών, ένα σύνταγμα πυροβολικού, ένα τάγμα πεζοναυτών, ένα τάγμα στρατονομίας, ένα τάγμα διαβιβάσεων με συνολικό αριθμό προσωπικού περίπου 30.000. Ταυτόχρονα, το ψευδοκράτος διατηρεί περίπου 9.000 Τουρκοκύπριους στρατιώτες οργανωμένες σε τέσσερα συντάγματα.
Οι δυνάμεις αυτές διαθέτουν περισσότερα από 400 άρματα μάχης, από 500 τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (ΤΟΜΑ), 600 τεθωρακισμένα μεταφοράς πεζικού (ΤΟΜΠ), 150 συρόμενα πυροβόλα, περισσότερα από 80 αυτοκινούμενα πυροβόλα, άφθονα αντιαρματικά όπλα και όλμους, καθώς και περίπου 30 ελικόπτερα.
Απέναντι στις κατοχικές δυνάμεις η Εθνική Φρουρά παρατάσσει τέσσερις μηχανοκίνητες ταξιαρχίες, μια ταξιαρχία πεζικού, μια τεθωρακισμένη ταξιαρχία, την ΕΛΔΥΚ (με δύναμη ενισχυμένου συντάγματος) και ένα σύνταγμα καταδρομών με συνολικό αριθμό προσωπικού περίπου 23.000. Οι δυνάμεις αυτές διαθέτουν 132 άρματα μάχης, περισσότερα από 150 τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (ΤΟΜΑ), 300 τεθωρακισμένα μεταφοράς πεζικού (ΤΟΜΠ), 48 αυτοκινούμενα και 100 συρόμενα πυροβόλα, πέραν του οπλισμού της ΕΛΔΥΚ. Σε περίπτωση σύρραξης η αριθμητική ισχύς της Εθνικής Φρουράς θα ενισχυθεί από την εφεδρεία που αριθμεί άνω των 70.000 ανδρών, αλλά είναι χαμηλού αξιόμαχου.
Η αριθμητική υπεροχή των δυνάμεων κατοχής είναι προφανής, αλλά όχι συντριπτική. Ο κρίσιμος παράγοντας, όμως, είναι το πλεονέκτημα που προσφέρει στην τουρκική πλευρά η γεωγραφία, η γειτνίαση της Κύπρου με την Τουρκία και η μεγάλη απόσταση από την Ελλάδα. Οι Τούρκοι μπορούν να μεταφέρουν με πλοία, αεροσκάφη και ελικόπτερα επιπλέον δυνάμεις και εφόδια. Ταυτόχρονα, η τουρκική αεροπορία έχει το απόλυτο πλεονέκτημα, το δε τουρκικό ναυτικό θα επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό, ώστε να εμποδίσει την μεταφορά ενισχύσεων και εφοδίων από την Ελλάδα.
Το πεδίο
Το μεγαλύτερο μέρος της Μεγαλονήσου καταλαμβάνεται από το όρος Τρόοδος, ανάμεσα στο οποίο και την κατεχόμενη από τους Τούρκους οροσειρά της Κυρήνειας βρίσκεται η πεδιάδα της Μεσαορίας. Η πεδιάδα είναι κατανεμημένη σε κατεχόμενη και ελεύθερη ζώνη με μια “νεκρή ζώνη” μεταξύ των δύο πλευρών, η οποία διατρέχει και την Λευκωσία. Η πεδιάδα είναι σχεδόν ακάλυπτη από δάση, οπότε η απόκρυψη αποκλείεται.
Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η βρετανική βάση της Δεκελείας, η οποία “κόβει” την ελεύθερη Κύπρο σε δύο κομμάτια, το μικρότερο στα ανατολικά της βάσης (νότια της Αμμοχώστου), καθιστώντας τον εφοδιασμό αυτής της περιοχής σε καιρό πολέμου σχεδόν αδύνατο. Οι επιτιθέμενοι έχουν μια πεδιάδα, στην οποία μπορούν να δράσουν άνετα τα άρματα και το τεθωρακισμένο πεζικό τους.
Τα μεγαλύτερα εμπόδια είναι οι εκτεταμένες αστικές περιοχές (κυρίως η Λευκωσία) και το όρος Τρόοδος. Λογικό είναι οι επιθέσεις να λάβουν την μορφή μιας λαβίδας η οποία θα προσπαθήσει να περικλείσει την Λευκωσία από ανατολικά και δυτικά, ενώ άλλη επιχείρηση από βορρά προς νότο θα έχει στόχο την άλωση του ανατολικού τμήματος της ελεύθερης Κύπρου (νότια της Αμμοχώστου).
Η τουρκική επίθεση
Λογικό είναι οι δύο τουρκικές μηχανοκίνητες μεραρχίες να χρησιμοποιηθούν για να αποτελέσουν τα δύο στηρίγματα της λαβίδας που θα περισφίξει την Λευκωσία εκατέρωθεν. Η Μεραρχία πεζικού και η τεθωρακισμένη ταξιαρχία, λογικά, θα αποτελέσουν την εφεδρεία, η οποία μπορεί είτε να διατεθεί για την απασχόληση δυνάμεων μπροστά από την Λευκωσία, ή να χρησιμοποιηθεί για την κατάληψη της ελεύθερης περιοχής νότια της Αμμοχώστου.
Αν η σύρραξη προκύψει μετά από κρίση, δεν θα υπάρχει αιφνιδιασμός, αν και το 1974 είδαμε ακριβώς το αντίθετο. Μια κλιμακούμενη κρίση θα επιτρέψει την έγκαιρη διασπορά των δυνάμεων, την ανάκληση των εφεδρειών την δημιουργία οχυρωματικών έργων και την λήψη όλων των αμυντικών μέτρων. Ταυτόχρονα όμως, αυτό θα επιτρέψει στους Τούρκους να μεταφέρουν επιπλέον δυνάμεις στην Κύπρο και να επιβάλουν ναυτικό κλοιό. Δεν μπορεί, βεβαίως, να αποκλειστεί μια αιφνιδιαστική επίθεση, ίσως περιορισμένη, για την άσκηση πίεσης με εκμετάλλευση του φοβικού συνδρόμου των κυπριακών ελίτ.
Με την έναρξη της επίθεσης θα χρησιμοποιηθεί προπαρασκευή με πυροβολικό και άλλα μέσα. Επίσης, η τουρκική αεροπορία θα διεξάγει βομβαρδισμούς εξαρχής και καθ' όλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων. Παράλληλα, drones από μικρά αεροδρόμια στα κατεχόμενα θα χρησιμοποιηθούν για την κατάδειξη στόχων, αλλά και για πλήγματα ευκαιρίας. Αυτό είναι το πιθανότερο, καθώς η κίνηση τεθωρακισμένων μονάδων θα γίνει αντιληπτή άμεσα. Μπορεί όμως και να εξαπολυθούν επιθέσεις αιφνιδιαστικά, χωρίς να προηγηθεί χρήση πυροβολικού, εφόσον σε κλιμακούμενη κρίση οι τουρκικές μονάδες θα έχουν ήδη λάβει θέσεις εξόρμησης.
Τα προβλήματα του επιτιθέμενου
Ο επιτιθέμενος έχει περιορισμένο χώρο ελιγμών σε μια πολύ μικρή κοιλάδα. Ο χώρος αυτός καθίσταται ακόμη πιο προβληματικός από την πυκνή δόμηση και την ύπαρξη πάμπολλων οικισμών. Ο Τούρκος διοικητής θα πρέπει να αποφασίσει σε ποιο βαθμό μπορεί να παρακάμψει την εκάστοτε εστία αντίστασης, ή να εμπλακεί σε μικρές μάχες κατατέμνοντας τις δυνάμεις και αποδυναμώνοντας την κύρια προσπάθεια. Αυτό υπό την προϋπόθεση ότι θα εκδηλωθεί αντίσταση κι όχι άτακτη υποχώρηση.
Σ' αυτή την περίπτωση, με την ανάκληση των εφεδρειών και την απόγνωση των κατοίκων οι εστίες θα είναι πολλές. Οι μικρές αποστάσεις και η έλλειψη κάλυψης προσφέρουν στους αμυνόμενες τη δυνατότητα να στήσουν φονικές ενέδρες. Η ύπαρξη οικισμών σε αποστάσεις μικρότερες των τεσσάρων χλμ μεταξύ τους δίνει την ευκαιρία να δημιουργηθούν ζώνες αλληλοκαλυπτόμενων πυρών, μέσω των οποίων η τουρκική προέλαση θα καταστεί οδυνηρή.
Η χρήση αεροπορίας και πυροβολικού καθίσταται προβληματική για τον επιτιθέμενο αν οι προωθημένες δυνάμεις του βρεθούν σε στενό “εναγκαλισμό” με τους αμυνόμενους, επειδή τα πυρά μπορούν να πλήξουν και τουρκικές μονάδες. Αυτός ο “εναγκαλισμός” πρέπει να επιδιωχθεί από όσες μονάδες βρεθούν υπό πυκνά τουρκικά πυρά και όχι η φυγή προς άλλη τοποθεσία. Μόνο αν είναι κανόνας η άμυνα μέχρις εσχάτων μπορεί να υπάρξει πιθανότητα αποτελεσματικής άμυνας. Η χρήση αερομεταφερομένων τμημάτων παρουσιάζει μεγάλα προβλήματα καθώς ζώνες ρίψης ή/και προσγείωσης είναι ελάχιστες και μπροστά στις κάνες της Εθνικής Φρουράς.
Δημοσίευση σχολίου