Νίκος Μελέτης
Να τεστάρει τις διαθέσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, πριν καν ακόμη αναλάβει τα καθήκοντα της, επιχειρεί ο Ταγίπ Ερντογάν, ενώ ενόψει και της διαδικασίας αναμόρφωσης της ευρωτουρκικής σχέσης θέλει να στείλει μηνύματα ότι κάνει restart στις σχέσεις του με την Δύση.
Το ερώτημα βεβαίως είναι πόσο θα αντέξει ο κ. Ερντογάν να κάνει το καλό παιδί» και τον ειρηνοποιό και κατά πόσον είναι συμβατές οι καλές σχέσεις που δηλώνει ότι επιδιώκει με την Ε.Ε., τα κράτη μέλη της και την Ουάσιγκτον με τις στρατηγικές επιδιώξεις που έχει χαράξει για την Τουρκία που συνδέονται με την επεκτατική αναθεωρητική πολιτική που ασκεί τα τελευταία χρόνια… επιδιώξεις που είναι ταυτισμένες όμως και με την πολιτική επιβίωσή του.
Ο τούρκος ηγέτης, λίγες ημέρες αφού ο επικεφαλής της προεδρικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών δήλωνε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να ενεργοποιήσει τους S400, χθες μετά την προσευχή της Παρασκευής, επέλεξε να ρίξει το γάντι στους Αμερικανούς δηλώνοντας ότι δεν δέχεται εντολές.
«Καμία χώρα δεν μπορεί να καθορίσει τα βήματα στα οποία θα προβούμε ως προς την αμυντική βιομηχανία. Αυτό εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την απόφαση που θα λάβουμε εμείς. Δεν μπορούμε να κάνουμε βήματα στον τομέα της άμυνας λαμβάνοντας άδεια από κάπου», είπε ο κ. Ερντογάν αφήνοντας αιχμές για το γεγονός ότι η Τουρκία έχει συνεισφέρει ένα μεγάλο ποσό για τα F35, πρόγραμμα από το οποίο τώρα έχει αποκλεισθεί λόγω ακριβώς της αγοράς των S-400.
«Αυτό, που μας έκανε η Αμερική ως σύμμαχος χώρα, συνιστά ένα πολύ σοβαρό λάθος στη διεθνή διπλωματία. Ελπίζω ότι μετά την ανάληψη των καθηκόντων από τον κ. Μπάιντεν και τις συναντήσεις που θα έχουμε μαζί, θα προβούμε σε πολύ πιο θετικά βήματα και θα επαναφέρουμε τα πράγματα στην σωστή κατεύθυνση».
Δεν είναι τυχαίο πάντως ότι και μεγάλα ρωσικά ΜΜΕ όπως το TASS και η Izvestia δημοσίευσαν χθες τις δηλώσεις του Ισμαήλ Ντεμίρ, επικεφαλής της διεύθυνσης εξοπλισμών που υπάγεται απευθείας στην Προεδρία της Δημοκρατίας, σχετικά με την ολοκλήρωση των προετοιμασιών ώστε οι S400 να είναι έτοιμοι προς χρήση.
Η Μόσχα θέλει με κάθε τρόπο να ανανεώνεται διαρκώς η δημόσια δέσμευση της Τουρκίας για τους S-400 γνωρίζοντας ότι αυτό δημιουργεί εστίες τριβών με τους Συμμάχους της στο ΝΑΤΟ.
Οι δηλώσεις αυτές του κ.Ερντογάν όμως ερεθίζουν ένα Κογκρέσο και μια Γερουσία όπου τα πνεύματα είναι ιδιαίτερα οξυμένα λόγω των εσωτερικών εξελίξεων και θα έχουν ελάχιστη υπομονή με τον «φίλο» του πρώην αμερικάνου προέδρου…
Ο Ταγιπ Ερντογάν, πάντα προσαρμοστικός, επιχειρεί ανοίγματα προς όλες τις πλευρές, αλλά όπως συμβαίνει και με την Ουάσιγκτον, θεωρεί ότι η αποκατάσταση των σχέσεων του με όλους όσους έχει έρθει σε αντιπαράθεση μέχρι τώρα, πρέπει να γίνει με τους δικούς του όρους. Και αυτό είναι που σε δεύτερη φάση θα δημιουργήσει νέα προβλήματα.
Χθες έγινε γνωστό από την Άγκυρα ότι ο γάλλος πρόεδρος Εμ. Μακρόν, μετά τις δημόσιες εκκλήσεις του τούρκου ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου για την ανάγκη αποκατάστασης των σχέσεων μεταξύ των δυο χωρών και την επιστολή Ερντογάν για τις ευχές για το νέο έτος, απάντησε με επιστολή στον τούρκο πρόεδρο στην έναρξη της διαδικασίας για ομαλοποίηση των γαλλοτουρκικών σχέσεων.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι θα ξεχασθούν οι βαριές κουβέντες που έχουν ανταλλάξει οι κ. Μακρόν και Ερντογάν και πάντως θα παραμείνουν στο προσκήνιο όλα αυτά που χωρίζουν τις δυο χώρες και δεν είναι και λίγα: Ανταγωνισμός σε Βόρεια Αφρική και Ανατολική Μεσόγειο, Συρία, Ναγκόρνο Καραμπάχ, η διείσδυση των τουρκικών Μυστικών Υπηρεσιών σε τουρκικές κοινότητες στη Γαλλία, η επιφυλακτική στάση του Παρισιού στον ρόλο και της Άγκυρας στην ριζοσπαστικοποίηση των μουσουλμάνων που ζουν στην Γαλλία κ.ό.κ.
Με την Ε.Ε. ο κ. Ερντογάν θέλει να βάλει κάτω από το χαλί αυτή την κρίση διάρκειας στις ευρωτουρκικές σχέσεις, χωρίς να υποχωρήσει φυσικά στο ελάχιστο από τις επιδιώξεις του. Και έχει λόγους να βιάζεται, καθώς από τον Σεπτέμβριο δεν θα βρίσκεται στο τιμόνι της Γερμανίας και της Ε.Ε., η φίλη του Α. Μέρκελ.
Και έτσι η αβεβαιότητα για τις νέες ισορροπίες που θα διαμορφωθούν στην Ευρώπη θα προστεθεί στους επόμενους μήνες στην επίσης αβέβαιη στάση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.
Ο κ. Ερντογαν δεν θυμήθηκε ξαφνικά ότι δεν έχει πρόβλημα να συναντηθεί με τον… Κυριάκο Μητσοτάκη. Εντάσσεται και αυτή η αναφορά στο πλαίσιο της επιχείρησης αλλαγής εικόνας της Τουρκίας.
Και ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Μαρτίου ο κ. Ερντογάν θέλει να έχει ρίξει τους τόνους σε όλα τα μέτωπα, ώστε ο κ. Μπορέλ και η ηγεσία της Ε.Ε. να έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν προτάσεις και ιδέες που θα ικανοποιούν τις επιδιώξεις της Τουρκίας και αντί για κυρώσεις θα προβλέπουν σοβαρά ανταλλάγματα στην Άγκυρα.
Το γεγονός μάλιστα ότι στην Σύνοδο Κορυφής εκτός από το γενικό πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων θα τεθεί συνδυαστικά και η αναμόρφωση της Δήλωσης του 2016 για το μεταναστευτικό, προσφέρει στον κ. Ερντογάν το διαπραγματευτικό χαρτί για να πιέσει περισσότερο τους Ευρωπαίους και να αποδυναμώσει την προσπάθεια της Ελλάδας και της Κύπρου για έγκριση κυρώσεών που θα επιβληθούν, εάν η Τουρκία επιστρέψει στον δρόμο των προκλήσεων.
Δημοσίευση σχολίου